Dagur - 06.02.1998, Síða 6

6-FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 1998
Díupir
ÞJÓÐMÁL
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefán jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Adstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.680 KR. Á mánuði
Lausasöiuverð: 150 kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAVíK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYR0460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Netfang adglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Stóriðja hugvitsins
í íyrsta lagi
Tveir nýir samningar í sömu vikunni sýna og sanna að íslenskt
hugvit, þekking og sérstaða getur skilað Islendingum engu
minni búbót en álverksmiðja eða önnur slík hefðbundin stór-
iðja sem alltof margir hafa alltof lengi einblínt á sem einu leið-
ina til að auka fjölbreytni atvinnulifsins. Fyrirtæki Kára Stef-
ánssonar, Islensk erfðagreining, gerði fimmtán milljarða
samning við eitt af stærstu lyijafyrirtækjum í heiminum um
leit að erfðavísum sem valda ýmsum algengum sjúkdómum. A
sama tíma gerði fyrirtækið Hugvit samning við tölvurisann
IBM um sölu á hugbúnaði til á annað hundrað landa.
í öðru lagi
Engum þarf að blandast hugur um það lengur að Islensk
erfðagreining er tímamótafyrirtæki í atvinnulífi Islendinga.
Með þeim samningum sem þegar eru fyrir hendi hefur Kári
Stefánsson tryggt fyrirtækinu nokkurra milljarða tekjur á
hverju ári næstu fimm árin. Honum hefur tekist að sýna for-
ráðamönnum erlendra stórfyrirtækja fram á að vegna langvar-
andi einangrunar íslensku þjóðarinnar og fágæts áhuga á ætt-
artengslum langt aftur í aldir er Island einstæð rannsóknar-
stofa í heimi læknavísindanna. Um leið skapar hann áhuga-
verð og vel launuð störf fyrir fjölda sérfræðinga og vísinda-
manna sem hingað til hafa ekki haft úr mörgum verkefnum að
velja hér á landi.
í þriðja lagi
Samningur Hugvits við IBM er enn frekari staðfesting þess að
íslendingar geta náð góðum árangri í að búa til hugbúnað fyr-
ir tölvur, þrátt fyrir þá gífurlegu samkeppni sem ríkir á þeim
alþjóðlega markaði. Líka á því sviði mun störfum fjölga á næst-
unni því íyrirtækið þarf að bæta við tugum starfsmanna. Með
samningum síðustu daga hafa bæði íslensk erfðagreining og
Hugvit sýnt og sannað að við lok tuttugustu aldarinnar er ís-
lenskt hugvit að verða sú stóriðja sem kann að skipta mestu
máli um efnahagslega framtíð íslensku þjóðarinnar á nýrri öld.
Elías Snæland Jónsson.
Kveimalista-
leiðin
Sameining jafnaðarmanna
gengur sem aldrei fyrr og nú er
svo komið að sameiginleg
framboð vinstri manna virðast
í uppsiglingu í nánast flestum
stærri bæjarfélögum landsins.
Yfir þessu kætast menn mjög
og enda augljóst að fjölmargir
telja brautina beina í eitt sam-
eiginlegt framboð fyrir næstu
alþingiskosningar líka. Meira
að segja Kvennalist-
inn er kominn form-
lega inn í sameining-
arferlið. Raunar er
heldur lítið orðið eftir
af Kvennalistanum
sem slíkum, og flokk-
urinn nánast liðið lík í
samanburði við það
sem hann var. En það
litla líf sem enn blakt-
ir í líkinu, blaktir til
heiðurs sameining-
unni miklu, milli þess sem út-
gáfustyrkir til stjórnmálaflokka
blása heilmiklu fjöri í flokkinn.
Efasemdarinenn
En efasemdarmennirnir eru
sjaldan langt undan og nú er
Kvennalistinn að verða alþýðu-
bandalagsmönnum það sem
Færeyjar voru íslenskum
stjórnmálamönnum fyrir
nokkrum árum. Þá spurðu þeir
gjarnan, sem vildu sýna ráð-
deild í rekstri ríkisins og þjóð-
félagsins almennt, hvort menn
hefðu áhuga á að fara Færeyja-
leiðina? Nær undantekninga-
laust var svarið nei - slík örlög
gat ekki nokkur maður hugsað-
að sér. í dag er hins vegar spurt
í Alþýðubandalaginu og raunar
í Alþýðuflokknum líka: Vilja
menn fara Kvennalistaleiðina?
Nú er spurning hvort Ieðju-
V
slagurinn um útgáfuféð og
átakanleg endalok hnarreistrar
kvennahreyfingar hafa jafn-
mikinn fælingarmátt og gjald-
þrotastefna Færeyinga hafði?
Hjörleifur og vinir hans
Samkvæmt Degi í gær er Hjör-
leifur Guttormsson enn í
flokki efasemdarmannanna og
hann notar ósparat Kvenna-
listagrýluna á sam-
flokksmenn sína.
Hjörleifur er vissu-
lega kunnur fyrir and-
stöðu sína við sam-
einingarferlið og því
ætti það ekki að koma
á óvart þó hann taki
þennan pól í hæðina.
Hins vegar er ástæða
til að ætla að hann sé
hreint ekki einn á
báti. Þannig veltir
Garri fyrir sér hvers vegna ekki
er búist við að miðstjórnar-
fundur Alþýðubandalagsins,
sem boðaður er nú um helg-
ina, muni marka þau tímamót
í sameiningarmálum sem talað
var um á landsfundinum í
haust. Eftir því sem Garri fær
best séð verður hitamálum á
sviði sjávarútvegs einfaldlega
stungið inn í einhverja nefnd
vel fram yfir sveitarstjórnar-
kosningar. Eina raunhæfa
skýringin er sú að menn séu
hræddir við Kvennalistaleiðina
og treysti sér einfaldlega ekki
til að hafa þessa ormadós opna
í kosningaslagnum til sveitar-
stjórna nú í vor. Það skyldi þó
aldrei vera að Hjörleifur ætti
marga vini? GARRl.
ODDUR
ÖLAFSSON
SkRIFAR
Það er ekki þrautalaust að búa í
bílaborg. í fyrrinótt snjóaði í
Reykjavík og allt fór í steik. Rík-
isfréttir fluttu dramatískar frá-
sagnir af hremmingum bílstjóra
og í stórmerku viðtali við
strandaglóp norðan Grafarvogs
kom í Ijós að snjókoman og
gatnakerfið er allt á ábyrgð R-
listans og ætlar maðurinn að
muna það í vor þegar framboðs-
listar þurfa á fulltingi bílstjóra að
halda.
Önnur bílaplága steðjar að í
Kringlunni, þar sem bæta þarf
\áð nokkur þúsund bílastæðum
til að örva viðskiptin. Upp rísa
íbúasamtök, sem völdu sér bú-
staði við verslanaklasann, og
senda út neyðaróp - ekki meir,
ekki meir. Nóg er um bílaþvarg
og mengun þótt enn sé ekki bætt
á.
Umferðarvandamálin hrann-
ast upp og svarið er aðeins að
fjölga bílum, brúm, auka neðan-
jarðarumferð og malbika svo í
Bílaborgin og Kópavogur
gríð og erg, þar til hvergi sér 1'
neina náttúrusmíð í byggðum.
Tiegda
Ávallt gætir mikillar tregðu þegar
nefndar eru tilraunir til að koma
einhvers konar borgarsvip á
Reykjavík. Hins vegar er sátt um
að kópera flatneskjulegar amer-
ískar útborgir og löngu úrelta
skandinavíska svefnbæi hingað
og þangað um land-
nám Ingólfs. Sá skipu-
lagsstíll er gerður lyrir
bíla en ekki fólk. Enda
eru umferðarmann-
virki ávallt ónóg og
þeir sem þurfa að
koma bílum áleiðis í
svona óskapnaði heita
á stjórnvöld að fá enn
meira malbik, en hóta þeim eila.
íbúasamtök eru á móti bíla-
umferð, byggingum, veitinga-
húsum, afbrotaunglingum,
hundum, dagvistunarstofnunum
barna, íbúðum einhverfra og
sinnissjúkra og borgarstjórninni.
Þau vilja vernda nánasta um-
hverfi fyrir öllu því sem gerir
borg að borg og svokallaðar
grenndarkynningar ala á eigin-
hagsmunahyggju og einsýni.
Blómstrandi athafnalif
I Kópavogi er mikið athafna-
hverfi í byggingu og gefin eru
fögur fyrirheit um líflegt mannlíf
í framtíðinni. Þarna
rísa háreistar íbúða-
blokkir innan um
aðra byggð og er ber-
sýnilegt að þarna
verður aldrei dauf-
legur og hrútleiðin-
legur svefnbær.
Hvergi á landinu
er fólksfjölgunin eins
mikil og í Kópavogsdal. Ibúðirn-
ar seljast um Ieið og þær eru
byggðar á sama tíma og mikillar
sölutregðu gætir í dreifbýli
Reykjavíkur, þar sem þarfir bíls-
ins eru hafðar að íeiðarljósi.
Bæjarstjórn Kópavogs Iætur ekki
binda hendur sínar í skipulags-
málum og bæjarfulltrúar gera sér
ekki leik að því að siga íbúum
hverfanna upp á móti hver öðr-
um.
Eftirspurn íbúða í Kópavogs-
dal sýnir að þorri fólks setur
þéttbýli ekki fyrir sig þegar bú-
staður er valinn og iðandi at-
hafnalíf fælir síst frá. Af þessu
geta þeir sem kæra sig um dreg-
ið lærdóma. En þungfærir skipu-
leggjendur Reykjavíkur með tví-
breiða bílstjórarassa, sækja í
dreifbýlið og fámennar klíkur
sem kalla sig íbúasamtök sporna
við allri nýsköpun innan eðli-
Iegra borgarmarka, þrátt fyrir
góðan vilja núverandi borgar-
stjórnar til að þétta byggð. En
hún er bara alitaf fyrir einhverj-
um og því fer sem fer og Kópa-
vogur blómstrar.
Og Bílgreinasambönd og olíu-
félög kætast því þeirra er fram-
tíðin.
Hverju spáirþú um úr-
slit sumeiningarkosn-
inganna á laugardag?
(Kosið verðnr um sameiningu Sandvík-
urhrepps, Selfoss, Eyrarhakka og
Stokkseyrar á morgun, laugardag.)
Páll Lýðsson
oddviti Sandvíkurhrepps.
„Ég þori ekki að
segja til um það, en
á kynningarfundi í
sl. viku mættu 33
íbúar Sandvíkur-
hrepps sem er um
helmingur atkvæð-
isbærra íbúa sveit-
arfélagsins. Það skiptir miklu máli
fyrir litla sveit, einsog Sandvíkur-
hrepp, hvernig og hver framtíð
hennar verður. Getur hún unnið
sjálfstætt eða verður hún að slá
sér að öðrum sveitarfélögum
vegna komandi verkefna? Um það
er tekist á.“
Magnús Karel Hannesson
oddviti i EyrarhaJtka.
„Það er kannski
óskhvggja mín að
þetta verði sam-
þykkt, en ég hef þó
engar forsendur til
að spá um úrslitin.
Ibúar svæðisins
yrðu sterkari saman
í einu sveitarfélagi en fjórum.
Hagræðing myndi nást fram á
ýmsa lund og íbúarnir myndu
njóta hagkvæmni stærðarinnar.
Fólk hefur bent á að ókostir séu
minni persónuleg tengsl og að
þjónustan fjarlægist. Það er sjón-
armið út af fyrir sig, en hitt er
annað að í viðkvæmum málum,
einsog félags- og barnaverndar-
málum, tel ég að of mikil tengsl
og nálægð séu ókostur."
Siguröux Jónsson
forseti hæjarstjómar Selfoss.
„Eg vænti þess að
sameining gangi
eftir og að fólk geri
sér grein fyrir að
nauðsyn þess að
mynda stærri ein-
ingar á sveitar-
stjórnarstiginu, til
þess m.a. að geta keppt við við
höfuðborgarsvæðið um fólk og
fyrirtæki. I sameinuðu, kraft-
miklu sveitarfélagi eru allir íbúar
jafnir gagnvart lögboðinni þjón-
ustu og geta valið sér búsetu inn-
an svæðisins, án þess að rekast á
þjónustugirðingar. Fjölbreyttar
búsetu- og þjónustuaðstæður nýs
sveitarfélags, auka aðdráttarafl
þess í heild."
Grétar Zóphaníasson
sveitarstjóri i StokJtseyri.
„Eg spái því að til-
lagan verði sam-
þykkt með 60%
greiddra atkvæða
íbúa á svæðinu öllu
og að hún verði
samþykkt í öllum
sveitarfélögunum
fjórum. Það sem mælir með sam-
einingu er að hagræðing, betri
nýting á skattpeningum borgara
og þjónusta mun batna og jafnast.
Sameining er kannski ekki lífs-
spursmál fyrir lítið byggðarlag
einsog Stokkseyri, en óneitanlega
er hætta á að við myndum dragast
aftur úr stærri sveitarfélögum nái
sameining ekki fram að ganga.“