Dagur - 07.02.1998, Qupperneq 6

Dagur - 07.02.1998, Qupperneq 6
6-LAUGARDAGUR 7.FERRÚAR 1998 ÞJÓÐMÁL JJgjgMT ________ Útgáfufélag: dagsprent Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson Ritstjórar: stefán JÓN hafstein ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON Aðstoðarritstjóri: birgir GUÐMUNDSSON Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson Skrifstofur: STRANDGÖTU 31, AKUREYRI, GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK Simar: 460 6ioo og 800 7080 Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is Áskriftargjald m. vsk.: 1.680 KR. Á mAnuði Lausasöluverd: íso kr. og 200 kr. helgarblað Grænt númer: 800 7080 Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161 Simar auglýsingadeildar: (reykjavíK)563-1615 Amundi Amundason (AKUREYR 1)460-6191 G. Ómar Pétursson OG 460-6192 Gréta Björnsddttir Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAVÍK) Hægt og hljótt í Jfyrsta lagi I rólegheitum og í skugga sjómannaverkfalls, gerðist það einn morguninn í vikunni að undirritaðir voru tveir gríðarstórir við- skiptasamningar þar sem íslensk þekking var í fyrirrúmi. Þetta voru 15 milljarða viðskiptasamningr Islenskrar erfðagreining- ar við svissneska lyfjafyrirtækið Hoffman La Roche annars vegar og svo hins vegar talsvert minni samningur - en þó mjög stór - hugbúnaðarfyrirtækisins Hugvits við hið alþjóðlega tölvufyrirtæki IBM. Samningur Islenskrar erfðagreiningar er þjóðhagslegt ígildi álvers og samningur Hugvdts er líka af „stór- iðju-stærðargráðu". Þó komu þessir samningar hingað hægt og hljótt, algerlega án bramboltsins sem einkennt hefur hina pólitísku frelsunarguðfræði stóriðjunnar. Þeir þurfa augljós- lega ekki á bramboltinu að halda. í öðru lagi Tvennt er mikilvægt ef ísland ætlar að fóstra starfsemi af þessu tagi til frambúðar. Annnað er að menntunin sé í Iagi. Sí- felld sparnaðarsjónarmið stjórnvalda í þeim efnum valda því áhyggjum. Hitt snýr að rekstri. Séu rekstrarskilyðri og skatta- legt umhverfi þessara fyrirtækja ekki í samræmi við það sem gerist annars staðar eða betra munum við einfaldlega missa þau til útlanda aftur - og fólkið með. Á umliðnum árum hefur sá þáttur færst til réttrar áttar og virðast stjórnvöld góðu heilli hafa áttað sig á mikilvægi hans. í þriðja lagi Þótt þessir tveir samningar séu ólíkir um margt, bæði hvað varðar umfang og eðli, þá eiga þeir það sameiginlegt að störf- in sem þeir skapa eru hálaunastörf, sem krefjast vinnuafls með Ijölbreytta og góða menntun. Það er uppörvandi að fyrirtæki sem starfa á Islandi og byggja á því sem íslenskt samfélag hef- ur að bjóða skuli ná svo góðum árangri. Það er e.t.v. til marks um að menntakerfið hér sé þrátt fyrir allt ekki alónýtt. Stóru skilaboðin eru auðvitað að menntun - ekki bara tæknimennt- un heldur fjölbreytt menntun á mörgum sviðum - er fjárfest- ing sem getur skilað arði. Birgir Guömtmdsson. SMtið í Hlutir sem takast næstum þ\i' fullkomlega en klúðrast alveg eða að hluta á óheppni eða heimsku eru sérstakt áhuga- mál Garra og hann fagnar þvf alltaf þegar sh'kt gerist. Þannig fagnaði Garri sérstak- lega þegar Guðrún Agústs- dóttir stöðvaði það sem stefndi í að verða stórkost- legur áróðurs- sigur Reykjavík- urlistans. Tilkynning um matareitr- Guðrún nn Ágústsdóttir. Upphlaup hennar er svipað því að for- svarsmaður matvælafyrirtækis sem hefði sett nýja matvöru á markað með glæsilegri mark- aðssetningu, kæmi fram og segði. „Þetta er mjög bragð- gott, en ég hef verið með hálf- gerðan niðurgang að undan- förnu, en ég er ekki viss um að það sé þessari nýju vöru að kenna." Þessi forsvarsmaður gæti svo haldið áfram og sagt að því væri ekki að leyna að einn samstarfsmanna hans væri reyndar dálítill sóði. Þetta myndi nú líklega kosta slíkan mann stöðuna hjá fyrirtæk- inu, en pólitík lítur öðrum lögmálum. Það er líka þekkt að yfirleitt eru það ekki andstæðingarnir sem skaða, heldur samherj- arnir. Sumir andstæðingar eru þannig að þeirra eigin sam- hetjar ættu að hafa vit á að þagga niður í þeim. Þannig hafa félagshyggjumenn verið duglegir við að koma öllu því sem Hannes Hólmsteinn Gissurarson hefur að segja á framfæri. V_________________________ nytina Verðmætur vaðall Haunesar Fyrir síðustu borgarstjórnar- kosningar höfðu margir stuðningsmenn Reykjavíkur- Iistans af því miklar áhyggjur hve lítið heyrðist frá Hannesi. Nú stefnir hins vegar í að Hannes ætli að tjá sig þónokk- uð fyrir næstu kosningar og hlýtur það að vera stuðnings- fólki Reykjata'k- urlistans mikið gleðiefni. Hannes Garri er einn Hólmsteinn. af aðdáendum Hannesar Hólmsteins og hefur alla tíð öfundað hann af sjálfumglöðu dómgreindarleysinu og straumlínulöguðum Jjversögn- um í málflutningi hans. Hannes er þessa dagana far- inn að sjá samsæri Reykjavík- urlistans á öllum vígstöðvum. Þannig er eitt allsherjar plott hjá fjölmiðlum að hirta ekkifréttir úr borgastjórn Reykjavíkur. Hannes Hólmsteinn er sagnfræðingur að mennt og ætti því að vera í lófa lagið að koma með vel ígrundaðan samanburð á ekkifréttum af Ingibjörgu Sólrúnu og þeim ekkifréttum sem voru á sínum tíma af þáverandi borgarstjóra Davíð Oddssyni. Það er ólíklegt að Hannes geri slíkt því það þjónar ekki pólitískum hagsmunum hans. Garri hvetur hann hins vegar til að hafa sem hæst fram að kosningum og eyða með því algjörlega fjölmiðlaklúðri frá- farandi forseta borgarstjórnar. GARRI ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON skrifar Það er algengt í hörðum íþrótta- slag að jafnt Ieikmenn sem áhorfendur skeyti skapi sínu á dómaranum. Þetta gerist einkum í harðsóttum boltaleikjum. Þá rífa leikmenn gjarnan stólpakjaft við þá svartklæddu af minnsta tilefni og áhorfendur öskra há- stöfum: „Utaf með dómarann! Utaf með dómarann!" Slík viðbrögð við úrskurði dómara bera ekki vott um mik- inn þroska eða skapstillingu. Það er háttur siðaðra manna áð leggja deilumál undir úrskurð óháðs manns eða manna sem meta málsástæður og rök eftir fyrirfram settum leikreglum og komast síðan að rökstuddri nið- urstöðu. Óvanir aó tapa Þetta kom í hugann við að hlusta á yfirlýsingar Þórarins V. Þórar- inssonar, framkvæmdastjóra Vinnuveitendasambands Is- I fýlu viö dómaraim lands, í fjölmiðlum eftir að Fé- Iagsdómur hafði komist að þeirri niðurstöðu að verkbannið sem \annuveitendur höfðu sett á all- an fiskiskipaflot- ann og átti að hefjast á mánu- daginn væri ólöglegt. Þórar- inn var mjög ósáttur við að tapa, sem er auðvitað bara mannlegt. Og fyrstu viðbrögð hans voru ein- mitt þessi: „Utaf með dómarann!" Hann taldi sem sagt að vegna þessa úrskurðar væri réttast að leggja Félagsdóm niður! Félagsdómur hefur starfað um áratuga skeið; hann var stofnað- ur með fyrstu lögunum um stétt- arfélög og vinnudeilur árið 1938. Verkefni hans er að dæma í margs konar deilumálum sem upp koma á milli verka- fólks og at- vinnurekenda og samtaka þeirra. Þessi sérdómstóll hefur tekið fyrir Ijöldan allan af málum, þar á meðal fjölmarg- ar kærur þar sem ágreining- ur er um hvort aðgerðir á borð við verkfall, yfir- vinnubann eða verkbann séu ákveðnar og boðaðar með lög- mætum hætti. Vinnuveitendur hafa ekki kvartað mikið undan niðurstöð- um Félagsdóms fram til þessa. Þeir hafa einfaldlega ekki haft sérstaka ástæðu til þess; eru frekar óvanir að tapa málum á þeim bæ. í tímans rás hafa stéttarfélögin nefnilega orðið mun oftar undir í Félagsdómi en vinnuveitendur. Stundum hefur það leitt til hvassra ummæla verkalýðsfor- ingja um Félagsdóm; í eina tíð var hann af sumum kallaður arg- asti „stéttadómstóll" eða eitthvað þaðan af verra. Félagsdómur hefur hins vegar staðið af sér alla sh'ka storma. Hins vegar er það spurning hvort dómstóllinn muni lifa af atlögu af hálfu Vinnuveitendasam- bandsins. Það hefur nefnilega margsannast í íslenskri þjóð- málabaráttu að það er engan veginn sama hver er í fýlu. spuría svájrao Er rétt að stórhækka vanskilavexti? Jóhanna Sigurðardóttir alþingismaður: „Þeim er ekki sjálfrátt. Mér sýnist þetta sér- stakur refsiskattur á skuldugustu heimilin í land- inu og þá sem eru öryrkjar, at- vinnulausir og aðra sem erfitt eiga með að greiða skuldir sínar. Eg tel þ\ í að þetta gæti orðið rot- höggið á mörg heimili í landinu. Að hafa þessa vexti mismunandi háa, þannig að þeir verst settu borgi hærri vexti en þeir sem bet- ur mega sín sýnist mér bara refs- ing fyrir fátækt." Elín Sigrim Jónsdóttir forstöðuniaður Ráðgjafarstofu um Jjármál heimilanna. „Eg er satt að segja mjög hrædd við þetta ákvæði. Varð- andi mikilvægi samningafrelsis, eins og talað er um í frumvarp- inu, tel ég að orðið samningafrelsi eigi hér ekki við. Við vitum að fólk í greiðsluerfiðleikum hefur ekki sterka samningastöðu. Mjög al- gengt er að fólk sem til okkar kemur sé að borga hámarksvexti á bankalánum, upp í 14,75%. Þetta fólk er því í dag að greiða 1,75% dráttarvaxtaálag. En við- búið er að þetta 10% hámarks- álag verði nýtt gagnvart þessum hópi, sem þýðir þá 8% hækkun. Eg er mjög áhyggjufull yfir þess- um hugmyndum." VUhjálmur Egilsson framkvæmdastjóriVerslunarráðsins. „Ég er sammála því að það þurfi að breyta núver- andi kerfi, því núna koma upp mörg tilfelli þess að það beinlínis borgi sig fyrir skuld- ara að draga greiðslur. 1 dráttar- vöxtum þarf að felast nokkurt álag svo mér finnst ekki óeðlilegt að þeir hækki eitthvað. En það tná heldur ekki ganga of langt í þeim efnum." Jóhannes Gunnarsson framkvæmdastjóri Neytendasamtak- „Samningsstaða neytenda er afar veik gagnvart lánveitendum, þannig að það má draga það í efa hvort rétt sé að hafa dráttar- vexti frjálsa. Neytendur eru almennt illa upp- lýstir um það að vextir séu ekki náttúrulögmál og taka það sem að þeim er rétt í hönkum. Þannig að nauðsynlegt sé að um ákveðið hámark sé að ræða. Vanskila- vextir eru þó aðeins hluti van- skilakostnaðar og við hljótum að gera kröfu til þess að neytendur verði í meira mæli upplýstir um mismunandi vexti, svo þeir geri sér gleggri grein fyrir stöðunni." anna.

x

Dagur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.