Dagur - 09.04.1998, Blaðsíða 8

24: - FIMMTUDAGUR 9.APRÍL 19 9 8
X^MT
LÍFIÐ í LANDINU
„Tilgangur llfsins býr I lífinu sjálfu. Lífið er margbreytilegt og viðburöaríkt. bað nægir til að gefa þvi tilgang. Og ef maður fer með
ákveðið hlutverk er kannski ekki nauðsyniegt að vita hver tiigangurinn er. myndir: hilmar.
Með
skrítnu
fólki
Eftirnærrí
sex ára far-
sæltstarf
sem sendi-
herrn Rússa
á ísland
hverfur Júrí Resetov
heim tilMoskvu. í við-
taliviðDagsegir
Resetov, sem tímrítið
Time kallaði „mann-
réttindamann Gorbat-
sjovs“, frá bamæsku
sinni, dvölinni á ts-
landi og stjómmála-
þróun íRússlandi.
- Segðu mér fyrst hvar þú ert
fæddur og u'p-palinn?
„Ég fæddist í borginni Nishní
Novgorod sem er á Volgubökk-
um og þar er ég uppalinn. A
sumrin dvaldi ég á bóndabæ afa
míns og ömmu. Þar lærði ég
margt, meðal annars að búa til
net og kunnátta mín er enn það
góð að ég gæti haft lifibrauð af
því starfi. Afi minn var fiskimað-
ur og amma mín sá um að selja
fiskinn."
- Hver er fyrsta æskuminning
þtn?
„Fyrsti dagurinn sem ég man
nákvæmlega var 22. júní 1941.
Eg var með pabba mínum uppi í
sveit þegar bóndi sem átti Ieið
framhjá nam staðar hjá okkur og
sagði: „Borgarar, vitið þið ekki
að stríðið er hafið?“
I byijun tók ég stríðið ekki al-
varlega. Ég man að þegar
skömmtunarmiðarnir voru inn-
Ieiddir voru þeir gefnir sem ávís-
un á vissa tegund af kökum sem
mér þóttu afar góðar. Eg hugs-
aði: „Nú eru góðu dagamir
komnir, nú fáum við fullt af kök-
um“. En síðan brast á hung-
ursneyð og ekkert sást af kökun-
um. Eg man líka að þegar þýskar
sprengjuflugvélar vörpuðu
sprengjum á borgina glöddumst
við strákarnir vegna þess að við
vissum að þann daginn þyrftum
við ekki að mæta í skólann. Ein
eftirlætisiðja okkar var að safna
sprengjubrotum og skiptast á
þeim. Okkur fannst þetta
spennandi tími.“
- Var fjölskylda þínfátæk?
„Þetta var á stríðsárunum og
mælikvarðinn á fátækt og ríki-
dæmi var sá hvort maður var
svangur eða saddur. I skólanum
sem ég gekk í voru sumir krakk-
amir svo horaðir að maður ótt-
aðist að vindurinn myndi feykja
þeim út í buskann. Uppi í sveit-
um dó fólk úr hungri. Fjölskylda
mín leið ekki sama skort og
margir aðrir. Afi veiddi fiskinn
og amma mfn sá um að selja
hann. Heima í Nishní Novgorod
var mamma forsjál og safnaði
öllum nauðsynjum, fötum og
úrum, og seldi vel stæðum
bændum fyrir mjöl, korn og
kartöflur. Það var enginn sæl-
keramatur á borðum þessi árin.
Plöntur og jafnvel hey var sett
saman við kornið til að drýgja
það og úr þessu var bakað
brauð. Ef menn fengu venjulegt
brauð og kartöflur voru þeir
glaðir og sáttir við lífið.“
Fórnarlömb ofsókna
- Hvemig bam varstu?
„Eg var góður námsmaður en
lenti stundum í klandri og slags-
málum. Einu sinni slóst ég við
strák um skömmtunarmiða. Eg
man ekki hvor okkar vann en
eftir bardagann kom í ljós að
skömmtunarmiðarnir voru út-
runnir. Þannig að við höfðum
barist til einskis."
- Faðir þinn hefur verið á víg-
stöðvunum öll stríðsárin?
„Jú, hann barðist í Þýskalandi
og eftir stríð var hann um tíma
gerður að herborgarstjóra í litl-
um bæ í Austur-Þýskalandi.
Seinna sagði hann mér sögur frá
þeim tíma og hann hélt einnig
dagbók sem hann geymd í læstri
hirslu. Mér tókst þó einu sinni
að hafa uppi á lyklunum og
stalst í bækurnar. Ég komst ekki
einungis að því hvernig ástandið
var í Þýsklandi heldur vissi ég
ýmislegt um einkahagi hans og
ákveðna konu sem hét Marta.
Meira get ég ekki sagt.“
- Áttu þessa dagbók?
„Nei, því miður ekki. Faðir
minn Iést fyrir tveim árum á af-
mælisdag minn. Ég veit ekki
hvað varð um dagbókina."
- Varð fjölskylda þtn áþreifan-
lega vör við ógnarstjóm Stalíns?
„Faðir minn var sanntrúaður
kommúnisti og var eitt sinn
fenginn til að bera vitni í máli á
móti vini sínum sem sakaður var
um að reka andsovéskan áróður.
Hann sagði afdráttarlaust að
hann tryði því ekki að maðurinn
væri að reka slíkan áróður. Ég
var í ungkommúnistahreyfingu
en mér fannst aldrei koma til
greina að fórna hugmyndum
mínum og hugsjónum fyrir mál-
staðinn.
Einstaklingar innan Ijölskyld-
unnar urðu fórnarlömb ógnar-
stjórnarinnar. Frændi minn sat í
fangabúðum í fimmtán ár, var
sleppt 1947. Frænka konu
minnar, framúrskarandi per-
sónuleiki, varð ástfangin af
breskum aðstoðarflotaforingja
sem vann í breska sendiráðinu.
Það nægði til að tryggja henni
Síberíuvist. En ofsóknirnar voru
að mestu bundnar við árin fyrir
stríð. Á stríðstímanum tók
hungursneyðin við en samt sem
áður ríkti aldrei vonleysi meðal
fólksins. Það trúði því að það
væri að taka þátt í mikilvægri
frelsun Evrópu frá nasisman-
um.“
Hef gaman af skritnu fólM
- Segðu mér aðeins frá námsferli
þínum.
„Á þessum tíma var óhugsandi
að fara til útlanda nema á veg-
um rfkisins og ég lærði í sex ár í
háskóla í Moskvu sem var á veg-
um utanríkisþjónustunnar og
þar var kennt allt það sem við-
kom alþjóðasamböndum. Eftir
námið skrifaði ég ritgerð um
fj ö 1 s ky I d u va n d a m á I í Svíþjóð.
Stundum hef ég verið spurður
að því hvort ég hafi raunveru-
lega reynslu af þessu fagi mínu.
Ég svara: „Ekki í Svíþjóð.“ En
eitthvað meira lærði ég því ég er
doktor í þjóðarrétti og meðal
þess sem ég tek mér fyrir hend-
ur þegar ég sný aftur til Moskvu
verður að kenna þjóðarrétt við
háskólann þar.“
- Þú ert tvígiftur. Af hverju
gekk fyrra hjónabandið ekki
upp?
„Ég giftist fyrri konu minni
ungur að árum og við skildum
eftir fimmtán ára hjónaband. Ég
hélt frá upphafi að ég ætti aldrei
eftir að skilja. En það gerðist. Ég
hef verið giftur seinni konu
minni Nínu í 27 ár og við eigum
tvítugan strák. Nfna var leikkona
áður en við giftumst og allt
bendir til að hún hefji á ný störf
sín við leikhúsið í Moskvu."
- Hvenær komstu fyrst til ís-
lands?
„Ég kom fyrst til Islands árið
1958 og var hér í sex mánuði.
Eftir það starfaði ég fyrir utan-
ríkisþjónustu Rússa í Danmörku