Dagur - 22.08.1998, Blaðsíða 8

Dagur - 22.08.1998, Blaðsíða 8
8- LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1998 rDnptr FRÉTTASKÝRING Maraþon stómiark JQN BIRGIR PETURSSON SKRIFAR Miklar hræringar hafa verið á matvörumark- aði á höfuðhorgar- svæðinu ímdaufarið og ljóst að samkeppni stórmarkaðanua fer harðnandi. Gífurleg offjárfesting á sér stað þessi misserin í stórmörkuðum, verslunarhúsnæðið er lítt notað og allt of dýrt. Allt gerist þetta í nafni samkeppninnar. Stórmark- aðir elta hverjir annan í uppbygg- ingunni. Menn ræða um að þarna fari fram baneitrað „Reykjavíkurmaraþon" milli kaupmanna. Sá sem borgar bruðlið að Iokum er háttvirtur neytandi á Islandi. Framtíðarspár um matvörudreifingu segja okkur að pantanir muni í auknum mæli verða gegnum Netið, varan tekin til í lagerhúsnæði og hún heim- send. Þá munu margir stórmark- aðir verða eyðimörkin ein. Línurnar í stórmarkaðamálum höfuðborgarsvæðisins skýrast óðum. Orfáar verslunarkeðjur, og þó aðallega ein, útvega okkur lífsbjörgina. Síðustu kaupmenn- irnir, sem merktir voru sem „kaupmaðurinn á horninu" eru sem óðast reknir út úr holum sín- um Breytt landslag Ef hægt er að tala um „landslag" matvörumarkaðanna í dag, þá er það óðum að breytast. Fólk með mikið fé handa á milli og laust við nísku, fer í Nýkaup. Þar er verð- lagið hærra, en þar er allt hrein- legt, flott og fínt, og búðirnar bjóða meiri þjónustu en lágverðs- verslanir. Þeir sem enn hafa ekki fundið góðærið fara í Bónus og geta sparað sér mikið fé á þeim viðskiptum. En lítum á samruna Bónuss, Nýkaups og Hagkaups í eitt fyr- irtæki undir stjórn hins unga Jóns Ásgeirs Jóhannessonar í Bónus. Hann er óumdeilanlega kóngur- inn í matvörubransanum með góðan stuðning þar sem Jóhann- es faðir hans er. Stutt reynsla er komin á rekstur þessara þriggja forma af verslunum. Eflaust eru vandamálin Ijölmörg. Þannig er talað um að nýja Hagkaups-versl- unin í Smáranum gangi ekkert of vel, hún þyki köld, allt of stór og ópersónuleg. Sala á lofti Mörgum þótti sérkennilegt þegar nýi ríkisbankinn, Fjárfestingar- banki atvinnulífsins, keypti sér verslunarkeðju af einni ríkustu fjölskyldu Iandsins. (Gaman)sag- an segir að Hagkaupsbræður muni nota 8 milljarðana sem þeir fengu fyrir veldi sitt til að kaupa Fjárfestingarbankann. Þá væru þeir búnir að eignast banka, sem ætti meðal annars ráðandi hluta í Hagkaupi, Nýkaupi og Bónusi! I kaupmannastétt tala menn um að Hagkaupssalan hafi verið „sala á lofti“. Þar sé viðskipta- vildin of hátt skrifuð, því ekki var verið að selja fasteignir, aðeins mismikið notaðar verslunarinn- réttingar. „Þetta var mikið snjallræði hjá þeim strákunum í Hagkaup,“ sagði einn viðmælandi okkar. „Auk þess að selja viðskiptavild- ina á þessu Iíka verði, þá leigja þeir húsnæðið og ekki fyrir neina smápeninga, fermetrann á 1.900 krónur í Kringlunni, margfaldaðu það með 3.600 fermetrum, og þá færðu út nærri 7 milljónir á mán- uði.“ Með helming matvörunnar Hagkaup, Bónus og Nýkaup eru undir einum hatti með 27 verslan- ir um land allt, og meira en 50% matvörunnar á höfuðborgarsvæð- inu. Nóatún er með sínar búðir, 9 talsins, og risabúð í Smáranum í deiglunni, með um 15% matvöru- veltunnar, auk þess að eiga hand- fylli 11-11 verslana að jöfnu með Kaupfélagi Arnesinga. Búðir 10- 11 verða senn orðnar 15 talsins og gera það gott að því er virðist og munu vera með um 12% matvöru- veltu Reykjavíkur og nágrennis. Fjarðarkaup er með um 4-5% og 11-11 trúlega á svipuðum nótum þegar þær verslanir verða orðnar 12 en í það stefnir nú. Afgangur- inn er sala í Iitlum en ennþá all- mörgum, litlum kaupmannsbúð- um, en auk þess í matvörudeild- um olíufélaganna. Nóatún á góðri siglingu Nóatún er Iíldega sú verslunar- keðja sem stendur stöðugustum fótum, fjölskyldufyrirtæki sem á miklar eignir. Þar hefur ekki ver- ið lögð mikil áhersla á niðurboð af neinu tagi, en verslanirnar eru hreinlegar, ágætlega skipulagðar og vandað vöruval. Fólki virðist líka vel við Nóatún þótt þar sé enginn „elegans.“ Fyrirtækið hef- ur farið rólega í sakirnar og ekki staðið í erjum. I Iok síðasta árs sló þó í brýnu milli Nóatúns og Hag- kaups, þegar síðarnefnda búðin opnaði glæsiverslun í Mosfellsbæ í hlaðvarpanum hjá Nóatúni. Hagkaup var sagt hafa lagt stórum trukk til að torvelda fólki leið að Nóatúni. Þetta og margt annað túlkuðu íbúar Mosfells- bæjar sem yfirgang Golíats. Þeir héldu viðskiptatryggðinni við Nóatún og gera víst enn. Stór- markaður Hagkaups á staðnum mun ganga illa að sagt er. Búð 11-11 sem opnaði í nágrenninu og er að hálfu í eigu Nóatúns mun heldur ekki ganga sérlega vel. „Við áttum víst að vera dauðir eftir tvo mánuði eftir að Hagkaup var komið hingað í Kjarnann. Það varð nú ekki, samt var tugum milljóna varið í að innrétta búð- ina þeirra. Alftárós kostaði þessa innréttingu sem hefur kostað 30- 40 milljónir. Hagkaup flutti inn í allt tilbúið," sagði Júlíus Jónsson verslunarstjóri. Húsnæði handa 10-11 fyrir himdruð miUjóna Verslanir 10-11 eru undir stjórn Eiríks Sigurðssonar. Hann og Matthías bróðir hans voru fyrr- um kaupmenn í Víði og voru frumkvöðlar í verslun með opnun glæsilegrar versiunar sinnar í Mjódd upp úr miðjum níunda áratugnum. Því miður gerði vaxtadraugurinn útaf við það góða fyrirtæki, auk þess sem er- lend lán fóru upp í himinhæðir við gengisfellingar. Báðir héldu þeir bræður sínu striki, Matthías er verslunarstjóri hjá Nóatúni en Eiríkur stýrir sínu veldi sem mörgum þykir með ólikindum. Eftir Víðisáfallið er hann að sanna sig, og gerir það. Eins og gefur að kynna Ieyfir gjaldþrot hans ekki að hann sé skráður eigandi. Peningar koma inn í fyrirtækið frá sterkum ein- staklingum og eru þeir Þórarinn Ragnarsson kaupmaður í Staldr- inu og veitingamaður í Kaffi Reykjavík þar fremstur í flokki ásamt Gunnari Hjaltalín endur- skoðanda. Þeir reka fyrirtækið Sýr ehf. sem kaupir eignir og leig- ir. Þeir reka allar eignir 10-11 búðanna, en fyrirtæki Eiríks Sig- urðssonar, Vöruveltan, sér um tæknilegu hliðina. Þeir eiga til dæmis Lágmúlabúðina, húsnæði, tæki og annað, einnig í Hjalla- brekku, Hjarðarhaga, hús Breið- holtskjörs og víðar. Félagarnir Þórarinn og Gunnar eru iðnir við kaupin og virðast hafa mikla peninga. Brekkuvals- húsnæðið í Hjallabrekku mun hafa verið keypt á 25 milljónir króna, Grímsbær við Bústaðaveg á næstum 100 milljónir, og Breið- holtið 45 milljónir, og sagan segir að sama upphæð hafi verið gefin fyrir Hagabúðina. Fyrirtækið Sýr virðist því ekki fjár vant, íjárfest- ingar þess í verslunarhúsnæði fyrir 10-11 skipta hundruðum milljóna. Þeir litlu hverfa eiun af öðnun „Eins dauði er annars brauð má segja,“ segir Gunnar Jónasson í Kjötborg við Asvallagötu í Vestur- bæ Reykjavík. Hann á við að ein búðin af annarri í þessu rótgróna borgarhverfi lokar. Viðskiptin færast til þeirra sem eftir eru. Um miðja öldina voru tugir smáversl- ana í Vesturbænum, nú eru þær örfáar. Gilsfjörð við Bræðraborg- arstíg lokaði um verslunarmanna- helgina, Brekka hætti fyrir ári, Ragnarsbúð er hætt og verður að fjölritunarstofu Háskólans, og Skjólakjör er orðið að íbúð. Eftir eru Kjörbúð Reykjavíkur, Péturs- búð, Svalbarði, sérfræðingar í gömlum, hollum og þjóðlegum mat, Melabúðin og Hagabúðin, sem 10-11 yfirtekur senn. „Við reynum að láta ýmis hugð- arefni dagsins fylgja með í kaup- unum þótt fólk sé kannski ekki að kaupa mikið. Það er rætt um íþróttir og pólitík og allt þar á milli. Gamla fólkið á Grund kem- ur mikið hingað og líka starfsfólk- ið þar. Við erum með verðlag sem er svipað og Þín verslun, og hér er opið 350 daga á ári. Við erum ekki frekir til fríanna við bræð-

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.