Dagur - 16.01.1999, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 16. J A X Ú A R 1999 - 11
ERLENDAR FRÉTTIR
Refsiaðgerðirnar hafa bitnað hart á almenningi í írak.
Endalok refsiaö-
ö'erda á Irak í
w • > >1 «ri
sj ornnali?
í Öryggisráði Samein-
uðu þjóðauua er nú
ákaft rætt um breyt-
ingar eða jafnvel af-
nám refsiaðgerðanna
áírak.
í vikunni báru Frakkar upp þá
tillögu í Öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna að refsiaðgerðunum á
Irak, sem staðið hafa yfir frá því
1991, verði aflétt.
Bandarísk stjórnvöld tóku
strax illa í það, en á fimmtudag
kom tillaga frá Bandaríkjamönn-
um fram í Öryggisráðinu um að
refsiaðgerðirnar verði mildaðar
til muna. Hugmyndir Bandaríkj-
anna ganga út á það að Irökum
verði leyft að selja olíu að vild,
en með því skilyrði þó að afrakst-
urinn verði notaður til að kaupa
lyf og matvæli.
Peter Burleigh, sendiherra
Bandaríkjanna hjá Sameinuðu
þjóðunum, sagði Bandaríkin ein-
nig fylgjandi því að hjálparstarf
Sameinuðu þjóðanna í Irak verði
aukið. Auk þess er meiningin að
draga verulega úr þunglamalegri
skriffinnskunni hjá Sameinuðu
þjóðunum þannig að afgreiðsla
samninga um sölu matvæla og
ly§a til Iraks gangi hratt fyrir sig.
James Rubin, talsmaður banda-
ríska utanríkisráðuneytisins seg-
ir þessar tillögur fyrst og fremst
miða að því að draga úr þjáning-
um íröksku þjóðarinnar.
Rússar vilja afiiám
Þá hafa Rússar gefið til kynna að
þeir muni leggja fram eigin til-
lögu, þar sem gert er ráð fyrir að
refsiaðgerðunum verði aflétt en
um leið verði komið upp nýju
eftirlitskerfi á vegum Samein-
uðu þjóðanna til þess að fylgjast
með því að Irakar kaupi ekki
nein vopn.
Bandarfkin hafa lagt ríka áher-
slu á að tillaga þeirra sé afar frá-
brugðin tillögu Frakka um af-
nám refsiaðgerðanna. Peter
Burleigh sagði tillögu Frakka
byggja á þeirri forsendu að Irak-
ar hafi afvopnast. „Við teljum
ekki að Irakar séu afvopnaðir,"
sagði hann við fréttamenn á
fimmtudag. „Stærsta vandamál-
ið,“ sagði hann, „er enn að
stjórnvöld f Irak eru ekki reiðu-
búin til að fara að áætluninni
um kaup á nauðsynjum í skipt-
um fyrir olíu með nægilega ár-
angursíkum og skjótvirkum
hætti.“
Alan Dejammet, sendiherra
Frakklands hjá Sameinuðu þjóð-
unum, fagnaði engu að síður til-
lögu Bandaríkjanna og sagði
hana sýna að Bandaríkin létu sér
ekki á sama standa um ástandið
í Irak. Hins vegar sagði Sergej
Peter Burleigh, sendiherra Banda-
ríkjanna hjá Sameinuðu þjóðunum.
Lavrov, sendiherra Rússlands
hjá Sameinuðu þjóðunum, að ef
refsiaðgerðirnar verði ekki
afnumdar, þá „ganga tillögurnar
ekki nógu langt.“
írakar segja tillögumar
marklausar
Stjórnvöld í írak brugðust við
tilllögum Bandaríkjamanna með
því að segja þær tilgangslausar
og missa algjörlega marks. Irakar
segjast nú þegar selja eins mikið
af olíu og markaðurinn leyfi,
jafnvel þótt magnið sem selt er
takmarkist af því sem heimild
Sameinuðu þjóðanna um olíu í
skiptum fyrir matvæli segir til
um. I yfirlýsingu frá Irak segir að
aflétta verði refsiaðgerðunum nú
þegar f hvaða mynd sem er.
Umræðurnar í Öryggisráðinu
eru greinilega komnar af stað
vegna þess að öll þessi mál eru
komin í hnút. Tillagan frá Frökk-
um var tilraun til að leysa þann
hnút eða koma umræðum að
minnsta kosti af stað.
Tjóniö euu umdeilt
Mánuður er liðinn frá því
Bandaríkjamenn og Bretar gerðu
loftárásir á Irak, sem stóðu í
fjóra daga. Arásirnar voru rök-
studdar með því að Irakar hafi
ekki sýnt vopnaeftirlitsnefnd
Sameinuðu þjóðanna (Unscom)
samstarfsvilja, en afnám refsiað-
gerða hefur verið bundið því
skilyrði að vopnaeftirlitsnefndin
geti gengið úr skugga um að öll-
um gjöreyðingarvopnum í Irak
hafi verið eytt.
Umdeilt er hversu mikið tjón
árásirnar bökuðu Irökum.
Bandaríkjamenn fullyrða að her-
styrkur íraks hafi minnkað mjög,
enda hafi mikið tjón verið unnið
á hernaðarmannvirkjum og
vopnabúnaði Iraka. Aðrir halda
því fram að staða Saddams
Husseins hafi styrkst frekar en
hitt og engan veginn sé víst að
tjónið sé jafnmikið og fullyrt er.
Sameinuðu þjóðirnar birtu í
síðustu viku bráðabirgðamat á
tjóni sem loftárásirnar ullu, og
þar kemur fram að skemmdir
urðu á skólum og sjúkrahúsum
auk þess sem vatnsleiðsla sem
sér 300.000 manns fyrir vatni
hafi farið í sundur. Þá segir í
skýrslunni að vöruhús fullt af
hrísgrjónum hafi eyðilagst þegar
flugskeyti kom þar niður.
Enginn velkist þó í vafa um að
árásirnar höfðu a.m.k. þau áhrif
að Irakar þvertóku endanlega
fyrir allt frekara samstarf við
vopnaeftirlitið. Sömuleiðis hafa
þeir í kjölfar árásanna neitað að
virða flugbann á tveimur svæð-
um yfir Irak og samþykkja held-
ur ekki eftirlitsflug Bandaríkj-
anna á þessum svæðum. Hvað
eftir annað hefur komið til átaka
milli Iraka og Bandarfkjanna
vegna ósættis þeirra um flug-
bannsvæðin, á þeim mánuði sem
liðinn er frá árásunum.
- C,B
Aðeins gálgafrestur?
EVRÓPUSAMBANDIÐ - Þótt framkvæmdastjóm Evrópusambandsins
hafi sloppið með skrekkin á fimmtudag er ljóst að hún situr enn undir
gagnrýni og þarf að sýna fram á það með ótvíræðum hætti að hún sé
traustsins verð. Strax í gær komu fram upplýsingar um frekara misferli
innan stjórnarinnar sem ekki var vitað um þegar vantrauststillaga var
felld á Evrópuþinginu. Nefnd voru dæmi um eiginkonur og tengdafólk
framkvæmdastjóra sem fengið hafa störf hjá framkvæmdastjórninni án
þess að uppfylla til þess nauðsynleg skilyrði.
Loftbelgsfarar gáfust upp
ÁSTRALÍA - Ástralskir og bandarískir ævintýramenn sem hugðust fara
umhverfis jörðina í sérútbúnum loftbelg hættu í gær við að sinni eftir
að tuttugu tilraunir til að koma belgnum á loft höfðu allar mistekist.
Loftbelgurinn átti að fljúga í fjórum sinnum meiri hæð en venja er til
um loftbelgi. Enn hefur engum tekist að ferðast í kringum jörðina á
loftbelg án þess að lenda á leiðinni.
Hjartans þakkir fyrir samúð og hlýhug vegna fráfalls bróður
míns og föðurbróður
ÞÓRARINS NÍELSSONAR
Oddagötu 5, Akureyri
Sérstakar þakkir til starfsfólks á hjúkrunarheimilinu Hlíð.
Sigurður Níelsson,
Jón Friðjónsson.
.Innilegar þakkir fyrir samúð og hlýhug við
fráfall og útför eiginkonu minnar, móður
okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
JÓDÍSAR BENEDIKTSDÓTTUR
Veðramóti
Guð blessi ykkur öll.
Guðmundur Einarsson
Einar Guðmundsson Anna. María Hafsteinsdóttir.
Haila Guðmundsdóttir. Halldór Jónsson.
barnabörn og barnabarnabarn.
□□lDQLBYl
D I G I T A L
EerG/iitNc
D I G
O U N D SYSTEIVl