Dagur - 21.05.1999, Blaðsíða 5

Tfc^iir
FÖSTUDAGUR 21. MAÍ 1999 - S
Gömlu mennimir í lopapeysun-
u in
Stefán segir þetta lið í að breyta
ímynd bændastéttarinnar og gera
hana raunsærri. „Eg er búinn að vera
bóndi í upp undir tuttugu ár og mér
finnst ennþá að Omar Ragnarsson og
Ragnar Axelsson hafi of mikil áhrif í
gegn um myndirnar af gömlu mönn-
unum í lopapeysunum. Þeir eru oft á
tíðum frábært myndefni og skemmti-
legir karakterar, en þetta er auðvitað
ekki rétta myndin af íslenskum bænd-
um í dag. Þessu hef ég alla tíð viljað
breyta frá því ég byrjaði búskap og
þess vegna hefur það blundað í okkur
að opna búið þannig að fólk ætti kost
á að fylgjast með okkar aðstæðum
eins og þær eru hverju sinni.
Búgarðurinn á Þórisstöðum
Þannig að í dag erum við búin að
koma á fót starfsemi sem við rekum
undir nafninu Búgarðurinn á Þóris-
stöðum. Okkur þótti þetta búgarðs-
nafn gott safnheiti yfir þetta fyrirbæri
þegar bændur eru að bjóða gestum að
fylgjast með starfsemi sinni. Þetta fel-
ur í sér opið kúabú, móttöku á hópum
og gestum sem vilja kynnast íslensk-
um landbúnaði. I annan stað rekum
við húsdýragarð yfir hásumarið í júlí
og ágúst sem er þá opinn almenningi
frá kl. 13-18 alla daga, með flestum
íslensku húsdýrunum. I þriðja lagi er
veitinga- og gestastofa sambyggð fjós-
inu þar sem við bjóðum upp á einfald-
ar veitingar, kaffi og með því og fleira.
Þar gefst fólki kostur á að fylgjast með
mjöltum á mjaltatíma ef það hefur
áhuga á því.“ A Þórisstöðum er kúabú
með yfir þrjátíu kýr.
Handverksstofa
„Svo er fjórði fóturinn undir þessu
borði handverksstofa. Ég er að fikra
mig inn í það á veturna að renna úr ís-
lensku lerki. Það er líka framtíðin að
verða með opna handverksstofu þar
sem ég sjálfur og aðkomufólk værum
að vinna og sýna verk sem tengjast
gjarnan náttúrulegum efnum. Kjörorð
búsins er: „Ur ríki náttúrunnar." Það
er hluti af vörumerkinu."
I fyrrasumar hófst ferðamannaþátt-
urinn á Þórisstöðum í mótuðum far-
vegi, en fjölskyldan kynntist ferða-
mannabúskapnum fyrst þegar hún bjó
á Kjalarnesi. „Þá byrjuðum við að
móta þessar skólaheimsóknir. Síðan
vorum við fyrstu þrjú árin með í verk-
efninu „Bændur hjóða heim.“ Það má
segja að þetta að fara út í svona sum-
aropnun sem er þróun á þessu verk-
efni, „Bændur bjóða heim.“ Undir-
tektirnar við því hvöttu okkur til að
gefa fólki færi á því yfir sumarið, alla
daga að komast inn á sveitabýli."
Gefur svolltlar tekjur
Stefán segir þessa ferðamannaþjón-
ustu sem betur fer gefa svolitlar tekj-
ur. „Við seljum inn á þetta. Við miðum
okkur við söfnin og seljum svo veiting-
ar sér. En þetta er þó raunverulega
þannig að við setjum ekki markið
endilega mikið hærra til að byrja með
en að þetta standi undir vinnulaunum
og þá fyrst og fremst okkar fjölskyld-
unnar. Við eigum fjóra stráka sem
vinna meira og minna við búið. En
það má segja að stofnkostnaðurinn í
þessu sé töluvert mikið okkar eigið fé
sem við fáum ekki til baka alveg einn,
tveir og þrír. Við fengum styrk bæði frá
Byggðastofnun og Framleiðnisjóði að
koma þessu á fót. Að öðru leyti er þetta
byggt mikið til á okkar eigin framlagi.
Við keyptum þessa jörð 1992 og það
má segja að frá fyrsta degi höfum við
verið með þetta f huga þannig að allar
okkar framkvæmdir hafa miðað að
þessu þangað til við byggðum við fjós-
ið í fyrra og hitteðíyrra og tókum
skrefið til fulls.
Á þriðja þúsund gestir
Það komu á þriðja þúsund gestir í
fyrrasumar með skólaheimsóknunum.
Miðað við hvað við kynntum okkur og
auglýstum lítið vorum við mjög sátt
við það. Þetta var fyrst og fremst
heimamarkaðurinn sem við vorum að
höfða til. Bæði var lítill túrismi hér
miðað við oft áður og við vorum ekk-
ert farin að kynna okkur á þeim vett-
vangi. Þetta spurðist mikið út í kjölfar
skólaheimsóknanna."
Stefán segist ekki sjá annað en þetta
sé komið til með að vera. „Við munum
reyna að rækta þennan akur frekar.
Hitt er annað mál að því eru augljós-
lega mikil takmörk sett á meðan við
erum þó með þetta mikið kúabú og
byggjum bara á fjölskyldunni. Það tek-
ur sinn tíma að hugsa um 35 kýr og
strákarnir eru í skóla yfir veturinn. Við
förum okkur bara það hægt að við ráð-
um við þau skref sem við tökum. Það
er mottóið.
Gefandi starf
Það er mjög gefandi að gefa fólki tæki-
færi á að kynnast þessu. Það er ekki
nokkur spurning. Við leggjum mikla
áherslu á að þetta séu okkar eðlilegu
aðstæður, við erum ekki að búa til ein-
hveija sýningu. Þess vegna hef ég
forðast að nota orðið „ferðamanna-
fjós“ sem er aftur þekkt yfir starfsem-
ina á Laugabökkum. Þetta er það mik-
ið annars konar starfsemi að þess
vegna fórum við út í að nota þetta
„búgarðsnafn." Það kann að vera svo-
lítið stærilæti í [m' vegna þess að í
huga sumra er búgarður einhver
herragarður. En við ákváðum að slá til
því þetta er svo gott orð.
En ég verð að segja að þetta er mjög
gefandi. Fólki finnst mörgu hverju að
það hafi ekki kost á því að komast í
þetta návígi, bæði vegna þess að að-
stæður í sveitinni hafa breyst og færri
sem eiga skyldmenni í sveitum en
áður var. Svo kemur það býsna mörg-
um á óvart að það skuli vera ungt fólk
sem á börn sem eru á fullu í körfu-
bolta og tölvuleikjum og lifa eðlilegu
nútímalegu lífi, skuli stunda þessa at-
vinnugrein. Það er dálítið ríkjandi að
við séum einhvers konar annars eðlis
hópur sem sker sig úr. Auðvitað finn-
ast þeir f íslenskri bændastétt eins og
í öllum stéttum en ég vil meina að
upp til hópa sé þetta bara þannig að
bændur séu eins og hver annar nú-
tfma Islendingur.
Auðvitað tekur það fleiri ár að \ánna
sig í sessi. Það er bara allt í lagi, \áð
erum ekki að fara neitt. En ég er alveg
sannfærður um að þessi leið, að fara í
gegnum netið með upplýsingar er
skynsamleg, þó það sé ekki komin
mikil reynsla á það.
Hugmyndin er að vera með þetta f
gangi núna í fimm, sex vikur í kring
um þessar vorheimsóknir.“
Stefán segir þau hafa fengið nokkur
viðbrögð. „Já, við höfum bæði fengið
bréf frá krökkum beint og svo hafa
skólarnir sagt okkur þegar þeir eru að
panta að þeir séu búnir að finna þetta
og séu að lesa þetta fyrir krakkana og
setja þau inn í málin. Ég hlakka til þess
þegar þau fara að koma, hvort þau
kannast við þessar skepnur sem við
erum að skrifa um. Það er spennandi
að vita hvernig viðbrögð þetta fær.“
Slóðin að dagbókum Þórisstaða-
bænda er: www.bondi.is
-OHR
„En þetta er þó raunverulega þannig aö við setjum ekki markið endilega mikið hærra til að byrja með en að þetta standi undir
vinnulaunum og þá fyrst og fremst okkar fjölskyldunnar. 1/ið eigum fjóra stráka sem vinna meira og minna við búið." segir Stefán.
Dagbók
Þórisstaða-
bænda
Mánudagur, 10. maí 1999
Halló krakkar!
Finnst ykkur ekki æðislegt að vorið skuli vera
komið:1 Nú er hver dagurinn öðrum betri og allt í
einu er bara hægt að gera nærri hvað sem er úti.
Jörðin Iifnar við um leið og snjórinn er farinn.
Grænn litur kemur á túnin og óðum styttist í að
trén fari að laufgast en það er þegar græn laufblöð
springa út á tijánum. Þegar túnin verða orðin þurr
förum við að bera á þau sem kallað er, það er gefa
grösunum næringu. Stundum er skíturinn frá hús-
dýrunum borinn á og lfka er borinn á tilbúinn
áburður sem við kaupum og er búinn til í verk-
smiðju. Skíturinn frá kúnum kallast kúamykja en
sauðatað eða bara kindaskítur kallast það sem
kemur frá kindunum. Svo er líka talað um lamba-
spörð þegar lambaskíturinn er orðinn eins og lítil
svört ber.
Nú er Sibbukolla borin og hún var tvílembd. Það
eru því komin sjö lömb og þau eru öll hvít nema
lambakóngurinn sem er með svartan haus. Hún
Sara í þriðja bekk V í Brekkuskóla sendi okkur póst
og stakk m.a. upp á nafninu Snær á einn lamb-
hrútinn vegna þess hve það var mikill snjór þegar
hann fæddist. Okkur finnst þetta mjög góð uppá-
stunga. Jóhann í þriðja bekk HS Brekkuskóla sendi
okkur líka póst og kunnum við þeim bestu þakkir.
Af henni Blíðu er það að frétta að hún eignaðist
myndarlegan nautkálf fyrir viku síðan. Og vegna
þess að Bh'ða er svo dugleg að mjólka þá verður
kálfurinn hennar notaður á sæðingastöð þegar
hann verður stór. A sæðingastöðinn verður tekið
sæði úr honum sem kýr um allt Iand verða sæddar
með. Þegar þessar kýr svo bera þá verður nautkálf-
urinn hennar Blíðu pabbi þeirra allra! Það er því
mikið í húfi að við finnum flott nafri á hann ef vera
kynni að hann verði þekkt kynbótanaut. Hvernig
líst ykkur á Herkúlesr Eða Púma? Eða kannsld
Ronaldó? Nei það er sennilega best að finna gott
íslenskt nafn. Viljið þið koma með uppástungur?
Jæja, nú koma fyrstu krakkarnir í heimsókn í
þessari \ iku. Við eru farin að hlakka til að hitta
ykkur og vonum að við sjáum ykkur sem flest.
Bestu kveðjur, Inga, Stefán og strákarnir
Mánudagur, 17. maí 1999
Halló krakkar!
Þá eru fjrstu skólamir búnir að koma í heim-
sókn. Þeir komu á föstudag og Iaugardag og svo
fáum við heimsóknir nær alla daga næstu 2-3 \ik-
urnar. Fyrst skoðuðu krakkarnir lömbin. Þau
fcngu að lykta af þeim, strjúka þeini og sum fengu
líka að halda á þeim. Lambakóngurinn, hann Hrói
höttur, er þó orðinn dálítið þungur enda orðinn
mánaðargamall. Síðan fóru krakkarnir í fjósið. Þar
gilda tyær reglur. Það má ekki hlaupa og ekki hafa
hátt. Ur tjósinu fóru þau svo í mjaltabásinn þar
sem kýrnar eru mjólkaðar og þar heilsuðu þau líka
uppá yngstu kálfana. Þar er nteðal annars naut-
kálfurinn hennar Blíðu sem við sögðum ykkur frá
síðast.
Nú, úr Ijósinu lá leiðin í hlöðuna og þar var nú
fjör þegar allir fóru að hoppa í heyinu. Krakkarnir
fóru í tA'öfalda röð og allir fengu að stökkva að
minnsta kosti tvö stökk. Þegar allir voru búnir að
sletta úr klaufunum í heyinu (meira að segja líka
rútubílstjórinn) fórum við í vélageymsluna og
skoðuðum vélarnar og verkstæðið.
Að lokum fóru svo allir inní skóg og borðuðu
nestið sitt. Þeir sem ekki komu með drykk með sér
fengu mjólk eins og við drekkum í sveitinni en það
er mjólk sem hvorki er búið að gerilsneyða né fitu-
sprengja í mjólkurbúi og hefur þ\í aldrei komið í
fernu.
Eftir nestistímann fóru krakkarnir svo að leika
sér ( skóginum og þar um kring. Sum fóru að hitta
dýrin aftur, klappa hestunum, reyna að ná köttun-
um eða kíkja á hanana. Svo voru krakkarnir mjög
dugleg við að hjálpa okkur að tína rusl úr skógin-
um eftir veturinn, einkum brotnar trjágreinar.
Loks fóru allir aftur í rútuna og héldu heimleið-
is með smá gjöf meðferðis til minningar um kom-
una í sveitina.
Bestu kveðjur, Þórisstaðabændur