Dagur - 14.08.1999, Blaðsíða 14

LÍF OG HEILSA
30 - LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1999
Ttoptr
Þegar fólk kemur úr
gönguferðum er það oft
með hælsæri, támein
eða annarskonar nún-
ingssár. Mörg fótamein
stafa af því að fólk
gengur í vondum skóm.
Kolfinna Hjálmarsdóttir,
fótaaðgerðafræðingur,
segir ýmislegt til ráða
handa fólki sem er með
núningssár.
„Fólk ætti að hugsa vel um fæt-
urna. Eg ráðlegg fólki að leita til
fótaaðgerðafræðings og fá ráð ef
eitthvað hijáir fætur þess. Það
eykst að fólk geri sér grein fyrir
mikilvægi þess að hafa fæturna í
góðu ástandi. Fótaaðgerðafræð-
Kolfinna Hjálmarsdóttir, fótaaðgerdarfræðingur, ráðleggur fólki helst að ganga í góðum skóm. mynd: pjetur
ingar veita viðskiptavinum ýmis ráð sem
stuðla að bættri líðan í fótum. Engir fætur
eru eins,“ segir Kolfinna.
Ekki sprengja blöðrur
Kolfinna segir að fólk komi til sín útaf
ýmsu í sambandi við fætur. Algengustu
vandamálin séu líkþorn, sigg, sprungnir
hælar og niðurgrónar neglur. „Hælsæri og
sprungnir hælar stafa ekki eingöngu af því
að fólk gangi í skóm sem núast við hælinn.
Það getur líka stafað af miklum þurrki í
húðinni og/eða mikilli
siggmyndun. Einnig
vegna sveppasýkingar í
húðinni," segir Kolfinna.
Fólk sem fer til sólar-
Ianda og gengur berfætt
getur fengið hælsæri eða
jafnvel sár á fæturna.
Kolfinna segir að það
séu ýmis ráð við því.
Fólk eigi að setja plástur
á sárið til þess að verjast
því að það komi bakterí-
ur í sárið. „Ef fólk fær
blöðrur vegna núnings
ætti það ekki að sprengja
þær, heldur láta þær
bara jafna sig. Ef þær
springa þá er best að sótthreinsa sárið og
setja sáraumbúðir yfir til að verjast nún-
ingi og húðin jafni sig.“
Eins og dekkjaverkstæði
Kolfinna segir að ýmis vara tengd fótum
„Ef fólk fær blöðrur
vegna núnings ætti það
ekki að sprengja þær,
heldur láta þær bara
jafna sig. Ef þær
springa þá er best að
sótthreinsa sárið og
setja sáraumbúðir yfir
til að verjast núningi og
húðin jafni sig.“
sé seld í apótekum. „Það
eru t.d. táskiljara og hlíf-
ar til að verjast núningi á
tám og hælum,
fótakrem, ýmiskonar
umbúðir og margt fleira
til bættrar líðunar.“
Kolfinna segir að það
sé frumskilyrði fyrir
velfðan fóta að fólk gangi
í góðum skóm. Þá sé síð-
ur hætta á fótameinum.
„Fæturnir eru jú undir-
staðan. Það kom til mín
maður einu sinni og
spurði mig út á hvað
starf fótaaðgerðafræð-
ings gengi. Þegar ég
hafði útskýrt það fyrir honum kom smá
þögn. Síðan sagði maðurinn: „Já þetta er
eins konar dekkjaverkstæði.“
-PJESTA
Súkkulaði heilsusamlegt
Nýlegar rannsóknir hafa leitt í ljós að
hófleg súkkulaðineysla er heilsusamleg.
Komið hefur í Ijós að í
súkkulaði er svokölluð
Katesín-sýra sem er nátt-
úruleg og getur gert
hjartanu gott.
Hingað til hefur
verið talið að sjiran
sé einungis í tei en
vísindamenn við hol-
lensku heilsu- og um-
hverfisstofnunina hafa
komist að því að ekki er minna af henni í
súkkulaði. Þetta eru góðar fréttir fyrir
sælkera en ekki víst að tannlæknar hoppi
hæð sína í loft upp.
Fita slæm fyrir höfuðið
Hausverkur er hræðilegt fyrirbrigði. Vís-
indamenn við háskólann í Kaliforníu
hafa komist að því að blóðfita hefur áhrif
á höfuðið og sé mikið af fitu í blóðinu
getur það stuðlað að höfuðverkjum. Þeir
sem eiga við þráláta höfuðverki að strfða
ættu að huga vel að því hvað þeir láta
ofan í sig og snyrta þann mat sem þeir
borða.
Daalegar athafnir
lykillinn að vaxtarlagi
Skynsamlegt mataræði og líkamlegur
hreyfanleiki hefur meira að segja um
vaxtarlag fólks en erfðafræðilegir þættir
þó þeir hafi vissulega mikið að segja.
Daglegar athafnir fólks skipta mestu um
vaxtarlag þess ef marka má nýlega banda-
ríska rannsókn. Komið hefur í ljós að
hversdagsleg hreyfing er mikilvægur þátt-
ur hjá fólki sem vill grenna sig. Bara ein-
földustu hlutir eins og að ganga stuttar
vegalengdir frekar en að taka bílinn og
rölta upp og niður stigann í stað þess að
taka lyftuna hjálpa til við brennsluna.
Fólk sem er á
sífelldu iði
brennir fleiri
kalóríum en
aðrir. Þannig
getur það ver-
ið góð megr-
unaraðferð
að standa
r e g 1 u I e g a
upp frá
vinnu sinni
og teygja sig.
Dónatal fyrir elskendur
Æsandi orð og hæfilegt
dónatal er n'kur þáttur í
ástarlífi margra para, hvort
sem um langvarandi ástar-
samband eða styttra log-
andi kynlífssamband er að
ræða. Hluti af því að halda
lífi í kynferðisglæðum
langtíma sambands er að
sjálfsögðu að geta talað um
kynlífið og langanir og þrár
sínar í þvf sambandi, þá er
þáttur traustsins aldrei
vanmetinn. I styttri samböndum (og reynd-
ar líka löngum) hafa orðin frekar æsingar-
mátt og geta aukið á þær nautnir sem
elskendurnir hafa í huga að veita
hvert/hvor/hverri öðru/öðrum /annarri (ah,
við eigum dásamlegt tungumál) þó ekki sé
það til frambúðar. Fyrir pör sem vakna upp
við vondan draum eftir 10 ára sambúð, hús-
byggingu og tvo krakka, og uppgötva að kyn-
lífið er orðið að tíu mínútna trúboða tvisvar
í mánuði og er alls ekki fullnægjandi eins og
áður, getur svona atriði verið fyrirtaks björg-
unaraðgerð þ.e. að fara að tala dálítið dóna-
lega saman (ég meina ekki sjokkerandi
dónalega heldur yndislega æsandi dóna-
lega) áður en farið er að leita eftir spennu á
öðrum lostafullum og siðferðilega forboðn-
um miðum. Hér á eftir fara nokkur góð ráð
til allra sem vilja auka á dónalega tungulip-
urð sína.
Komist yffir feimnina
Dónatal er ekki auðvelt
fyrir þá sem beijast við
djúpstæðar kynferðislegar
hömlur. Hér getur verið
þjóðráð að byija á dálitlu
eintali, t.d. þegar sjálfsfró-
un er framkvæmd og gjam-
an á prívat stað sem er
þokkalega hljóðeinangrað-
ur. Prófa fyrst að gefa frá
sér sæluhljóð, engin
kalkúleruð klámmynda-
öskur, heldur bara það sem
kemur eðlilega þegar lík-
aminn slaknar og nautn
fróunarinnar verður
alltumlykjandi. Fikra sig
svo áfram að orðum sem
koma upp í hugann og hleypa þeim út,
kannski hvísla fýrst en ekki ritskoða neitt,
það er enginn að hlusta. Sumir kynfræðing-
ar ganga svo langt að halda því fram að full-
nægingar verði ekki notið að fullnustu
nema að hljóðum sé hleypt út líka og öll
spenna þannig losuð. Það er um að gera að
prófa.
Aðdragandi ástadeiks
Segðu hvað þú ætlar að gera, hvemig þú
ætlar að veita bólfélaga þínum magnaðan
unað: „Eg ætla að bytja á að narta í hálsinn
á þér og gæla við punginn á þér á meðan“
eða „Eg ætla að gæla við innanverð lærin á
þér með höndunum á meðan ég sleiki á þér
tæmar" (já, þetta er líkamlega mögulegt).
Ef þú sérð eða finnur að orð þín hafa tilætl-
uð örvandi áhrif er tilvalið að grípa tækifær-
ið og magna æsinginn með því að koma því
sem þú tekur eftir í orð: „Mmmm ég sé að
þú ert að harðna við dónatalið í mér, en
ómótstæðilega æsandi" eða „Vá, geirvört-
umar á þér eru orðnar stinnar og æstar, þér
finnst greinilega gott að heyra hvað þú átt í
vændum".
I leiknum
Hér er mikilvægt að slaka á og láta það flak-
ka sem kemur upp í hugann. Það er líka
skemmtilegt að fara í smá leik þar sem ann-
ar elskenda er gerandi og hinn þolandi og a)
gerandinn lýsir með orðum öllu því sem
hann gerir við líkama þolandans eða b) þol-
andinn Iýsir þeim tilfinningum sem gjörð-
imar framkalla í líkama hans, bæði með
orðum og öðrum nautnahljóðum.
Á milli ástarfunda
Haldið blossanum lifandi með því að kryd-
da daglega lífið hér og þar með smá-
skömmtum af dónatali. Talaðu t.d. inn á tal-
hólfíð hennar og segðu henni hvað hún gaf
þér yndislegan haus í gærkvöldi. Sendu
honum SMS og segðu honum að þú verðir
nærbuxnalaus í pilsi þegar hann kemur
heim. Settu lítinn miða í fælófaxið hennar
og segðu henni að tunga þfn brenni eftir
skauti hennar þar til hún kemur heim úr
vinnunni. Sendu tölvupóst á skrifstofuna og
segðu honum að þig langi að fá hann inn í
þig ekki seinna en núna. Látið ímyndunar-
aflið endilega hiaupa með ykkur í gönur og
hafið umfram allt gaman af því að tala
dónalega hvort/hvor/hvor við annað/ann-
an/aðra.
Ragnheiður Eiríksdóttir er hjúkrunar-
fræðingur.
KYNLIF
Ragnheiöur
EiríksdóttiP
skrifar