Dagur - 29.01.2000, Page 9

LAUGARDAGUR 29. JANÚAR 2000-9
úruvemd
verndarráðs við upphaf Náttúruverndar-
sem þessa; að veita aðhald.“
Um hugmyndir um að Ieggja ráð-
ið niður en veita sama ljármagni til
fijálsra félagasamtaka segir Þórunn
að auðvitað megi ræða hvernig
þessum málum verður best fyrir
komið. „Eg er eindregið þeirrar
skoðunar að frjáls félagasamtök eigi
að fá sérstakan stuðning frá stjórn-
völdum til að halda úti öflugu starfi.
Það er hluti af lýðræðinu. En ég er
líka þeirrar skoðunar að ráð eins og
Náttúruverndarráð hafi mjög mikil-
vægu hlutverki að gegna. Það er
mikilvægur liður í því aðhaldi sem
stjórnvöld þurfa að hafa, ekki bara í
umhverfismálum, heldur á öllum
sviðum. Eg sé ekki í fljótu bragði að
annað geti leyst hitt af, heldur þurfi
hvort tveggja að vera til og vinna
saman. Bæði samtökin og ráðið eiga
skilið miklu betri stuðning frá
stjórnvöldum en raun ber vitni.“
Óþarfl að taka þvi óstinnt upp
Katrín Fjeldsted, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, segir að þyngst vegi
í öllu tilliti að stjórnvöld, hvaða
Kolbrún Halldórsdóttir: [Siv] situr í
ríkisstjórn sem hefur sagt náttúru-
verndarsjónarmiðum stríð á hendur.
Umhverfisráðherra sem er ekki
málssvari umhverfisins og náttúr-
unnar í þessu landi er að mínu mati
vanhæfur til að gegna sínu starfi.
nafni sem þau nefnast og á hvaða
tíma sem er, hafi aðhald. „Þá tala ég
bæði um aðhald fagmanna í hverj-
um málaflokki og sömuleiðis aðhald
frá almenningi. Þetta hlutverk þarf
að rækja og það er það sem gerir
okkur að lýðræðisþjóðfélagi. Stjórn-
málamenn eru kosnir til að fara
með ákveðið vald, en þar fyrir utan
er aðhald og virkni almennings og
að hlustað sé á álit fagmanna. Þetta
á að vera lciðarljósið og ekki aðal-
atriðið hvernig útfærslan er ná-
kvæmlega."
Höfðu stjómvöld ástæðu til að
taka óstinnt upp aðhald Náttúru-
verndarráðs í málefnum Fljótsdals-
virkjunar? „Mér sýnist að það hljóti
að falla undir það verksvið sem ráð-
inu er falið. Ráðgefandi hlutverk
hlýtur að innifela það, að koma með
ábendingar og skoðanir að fyrra
bragði á málum sem þessum. Það er
síðan ráðherrans að ákveða hvernig
hann fer með þess ráðgjöf - og það
er allt annað mál. Eg tel mjög eðli-
legt að ráð af þessu tagi geti komið
með ábendingar, áskoranir og upp-
lýsingar til ráðamanna, án þess að
það sé tekið óstinnt upp. Eg vænti
þess að menn vilji vinna þannig; að
ráðherra vilji hafa samstarf við ráð
af þessu tagi.“
Hvað með hugmyndina um að
leggja ráðið niður og fá frjálsum fé-
lagasamtökum peninga þess? „Það
þarf að efla frjáls félagasamtök. Eg
vil beita mér fyrir því og ég veit að
það er áhugi fyrir því á Alþingi - ekki
síst innan míns llokks, Sjálfstæðis-
flokksins. Mér finnst eðlilegt að
hlutverk slíkra félagssamtaka sé
gcrt skýrt og að opinberir aðilar
styðji við bakið á þeim þannig að
þau komi fram með þá rödd sem
þarf inn í umræðuna á hverjum
tíma. Ég tel að staða frjálsra félaga-
samtaka sé mun skýrari í okkar ná-
grannalöndum og sé ekki nógu
sterk hér á landi. Það breytir ekki
því, að Náttúruverndarráð er að
stærstum hluta opinberlega skipað
ráð og hefur líka hlutverk sem mik-
ilvægt er að sé sinnt.“
Hafa sagt náttúruvemd stríð á
hendur
Kolbrún Halldórsdóttir, þingmaður
Vinstrihreyfingarinnar Græns fram-
boðs, segir alveg ljóst að ráðherra
hafi eldd verið að fara að Iögum
hvað hlutverk Náttúruverndarráðs
varðar í samskiptum sínum við ráð-
ið að undanförnu - og raunar alveg
frá því hún tók við ráðherraembætti
sínu. „Hlutverk ráðsins samkvæmt
lögum er algjörlega skýrt, það á að
vera umhverfisráðherra fyrir hönd
ríkisins og öðrum stjómvöldum til
ráðgjafar um náttúruverndarmál.
•> "
f’; • A
Árni Finnsson: Aðhald með faglegri
ráðgjöf og ábendingum er hlutverk
ráðsins og því hlutverki þarf að
sinna. Ráðherra þarf að hafa þá
stórmennsku til að bera að taka
þessari gagnrýni og gera eitthvað
við hana.
Ráðið hefur upplýsingaskyldur
gagnvart þessum stjórnvöldum og á
að gefa ráð.“
Og undir það flokkast svokölluð
gagnrýni? „Já, auðvitað. Það gefur
ákveðnar ráðleggingar og þær hafa
ckki verið teknar með því hugarfari
sem umhverfisráðherra ætti að við-
hafa, heldur hefur ráðherrann gert
sér far um að gagnrýna þau ráð sem
koma frá þessu mikilvæga fagráði.
Og það hefur hún gert án þeirra
raka sem mér finnst að nauðsynleg
séu. Ef ráðherra ætlar á annað borð
að gagnrýna lögskipað ráðgjafaráð
þarf að fylgja með afskaplega mál-
efnalegur rökstuðningur - og það
hefur alls el<ki gerst. Þetta hefur
verið geðþótti ráðherrans án rök-
sluðnings og það er hættulegt þegar
við búum við stjórnvöld senr hunsa
ráðleggingar lögskipaðra sérfræð-
inga og fagmanna á þann hátt sem
umhverfisráðherra hefur gert,“ seg-
ir Kolbrún.
Hugmyndir um að leggja Nátt-
úruverndarráð niður og fá frjálsum
félagasamtökum fjárframlög þess
njóta ekki hylli Kolbrúnar. „Þetta er
dænúgerð hugmynd frá henni,
finnst mér. Hún vill greinilega losa
sig við ráðleggingar fagmanna og er
á öndverðum meiði við náttúru-
verndarfólk - og þar af leiðandi á
öndverðum meiði við Náttúru-
verndarráð. Enda situr hún í ríkis-
stjórn sem hefur sagt náttúruvernd-
arsjónarmiðum stríð á hcndur. Um-
hverfisráðherra sem er ckki máls-
svari umhverfisins og náttúrunnar í
þessu Iandi er að mínu mati van-
hæfur til að gegna sínu starfi. Og
fleira bendir til þess. Þannig hefði
ég eindregið viljað heyra í ræðu ráð-
herrans einhverja ástríðu og óskir
um framtíðina. Það brann engin
ástríða henni í brjósti til náttúru ls-
lands,“ segir Kolbrún.
Ekki rétt aö flagga
peninguniun
Arni Finnsson, formaður Náttúru-
verndarsamtaka Islands, segir að
það standi mjög skýrt í lögum að
hlutverk ráðsins sé að stuðla að
náttúruvernd. Það hefur á að skipa
sérfræðingum og áhugafólki og
nauðsynlegt að það veiti umhverfis-
ráðuneyti, ráðherra, ríkisstjórn og
öðrum framkvæmdaraðilum að-
hald. Bæði með faglegri ráðgjöf og
með ábendingum. Ráðið hefur gert
það, meðal annars með ályktun um
að fram fari lögformlegt umhverfis-
mat á áhrifum Fljótsdalsvirkjunar.
Þetta er hlutverk ráðsins og því
hlutverki þarf að sinna. Ráðherra
þarf að hafa þá stórmennsku til að
bera að taka þessari gagnrýni og
gera eitthvað við hana.“
Hvernig líst Arna á þá hugmynd
sem ráðherra nefndi, að leggja ráð-
ið niður og láta frjáls félagasamtök
fá peninga þess? „Ég held að það sé
nauðsynlegt að styrkja frjáls félaga-
samtök og vonandi kemur ráðherra
til með að vinna að því. Hins vegar
held ég að það sé rangt að fara
þannig að því, að leggja niður eina
mikilvæga stofnun og flagga pen-
ingunum fyrir framan nefið á frjálsu
félagasamtökunum. Og segja: Þið
getið fengið þennan pening ef þetta
vcrður lagt niður. Þetta er ekld rétt
aðferð."
Náttúruverndarsamtök íslands
sendu frá sér ályktun í gær, þar sem
meðal annars er harmað að ráð-
herra kynni ekki metnaðarfulla
náttúruverndaráætlun og að við
undirbúning þingsins hafí ekki ver-
ið haft samráð við fíjáls félagasam-
tök.
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, alþingismaður.
Jafnaðar-
flokkuriim?
Hugmynd Ástu Ragn-
heiðar Jóhaimesdóttur
alþingismaims er að
þegar SauLfylMnguuni
hefur verið hreytt í
stjómmálaflokk heiti
haim Jafnaðarflokkur-
iim. Hún segir hug-
myndiiuii vel tekið.
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir
alþingismaður hefur viðrað þá
hugmynd við samstarfsmenn sína
að þegar Samfykingin verður gerð
að formlegum stjórnmálaflokki
verði flokknum gefið nafnið „Jafn-
aðarflokkurinn." Hún segir að þeir
sem hún hefur nefnt hugmyndina
við hafi allir tekið henni vel.
„Jafnaðarfíokkurinn er sam-
bærilegt nafn og Framsóknar-
flokkurinn, Alþýðuflokkurinn eða
Sjálfstæðisflokkurinn og álíka
langt. Þetta er þjált nafn og jafn
mörg atkvæði og Sjálfstæöisflokk-
urinn, Framsóknarflokkurinn og
Alþýðutlokkurinn. Þar að auld er
um flokk að ræða sem stendur fyr-
ir jöfnuð og þar af leiðandi segir
nafnið allt um það fyrir hvað
flokkurinn stendur og við værum
síðan jafnaðarmenn. Samfylkingin
er gott nafn á kosningabandalag
en þegar á að fara að stofna flokk
segir nafnið ekkert um fyrir hvað
flokkurinn stendur," sagði Ásta
Ragnheiður í samtali við Dag.
Gott nafn
Hún bendir á Jafnaöarflokkurinn
hafi aldrei verið heiti á stjórnmála-
flokki hér á landi áður. Hún segir
að það sé óþarfí að kenna flokkinn
við ísland, það segi sig sjálft að
flokkurinn sé Jafnaðarflokkur Is-
lands þó hann heiti það ekki. Ásta
segist telja að það að vera með tvö
orð svo sem Samtök jafnaðar-
manna scm hefur heyrst bjóði
bara hættunni heim um að nafnið
breytist úr Samfylkingunni í Sam-
tökin (shr, samtök frjálsl. og
vinstrimanna forðum) og svo allt
nafnaruglið sem því gæti fylgt.
Við gætum til að byija með, ef
ástæða þykir til, verið með undir-
heiti með smáu letri samfylking
jafnaðar-, kvenfrelsis og félags-
hyggjufólks. Mér fínnst það reynd-
ar óþarfi en það er smekksatriði,"
segir Ásta Ragnheiður Jóhannes-
dóttir.
Hún bendir hins vegar á að það
hafi engin önnur hugmynd um
nafn komið fram og þar af leiðandi
hafi málið lítið eða ekkert verið
rætt formlega. Þetta sé alfarið
hennar skoðun og að hún telji að
nafnið Jafnaðarflokkurinn sé gott
nafn. — S.DÓR
Lækkar verð og
borgar skuldir
Hitaveita Akraness og
Borgaríjaröar er hálfh-
uð að markiim um
helmingun skuldasúp-
uiinar og þriðjungs
lækkuu raunverðs fyrir
2003.
Hitaveita Akraness og Borgarfjarð-
ar var rekin með 47 milljóna króna
hagnaði nýliðnu ári og skuldir
hennar greiddar niður um 90
milljónir, samkvæmt fréttum af
nýafstöðnum stjórnarfundi. Eig-
infjárstaða HAB, sem hafði verið
neikvæð frá upphafí til 1998 að
hún komst 7 milljónir yfir strikið,
var oröin jákvæð um 50 milljónir í
lok síðasta árs. Stjórn HAB hefur
sett sér það markmið að halda
áfram að greiða skuldirnar niður
um 90 milljónir á ári; árið 2000,
2001 og 2002 og lækka þær þann-
ig um helming á sjö ára tímabili
(1996-2002) samhliða því að
Iækka verð á heitu vatni samtals
um tæpan þriðjung að raungildi.
Fjárhagsáætlun 2000 gerir ráð
fyrir 174 milljóna rekstrartekjum
og hins vegar 57 milljóna rekstrar-
gjöldum, 40 milljóna fjármagns-
gjöldum og 31 milljónar hagnaði á
árinu.
Gjaldskráin lækkar og lækkar
Eftir endurskipulagningu í ársbyrj-
un 1996 voru skuldir HAB um
1.100 milljónir. Síðan hafa þær
þegar verið lækkaðar um nær 250
milljónir og verða komnar niður í
580 milljónir 2002 gangi framan-
greindar áætlanir eftir. Veitan hef-
ur ekki tök á að mæta þessum af-
borgunum eingöngu með fram-
legð frá rekstri en mun brúa bilið
með lækkun á handbæru fé veit-
unnar segja stjórnarmenn. En að
losa veituna úr skuldaklafanum sé
lykillinn að áframhaldandi verð-
lækkun á heitu vatni.
Við endurskipulagningu 1996
var ákveðin 10% raunlækkun á
heildsölugjaldskrá HAB, sem
bundin er vísitölu neysluverðs.
Raunverð lækkaði aftur um 5%
árið 1998 og 1999. Og nú er fyr-
irhuguð 7,5% lækkun í nóvember
og 10% lækkun í nóvember 2002.
— HEI