Dagur - 26.02.2000, Blaðsíða 5

LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 2000 - S
FRÉTTIR
Stjórar
fóru offari
Skattmann klófesti
20.000 tekjulága
20% lækkun skatt-
leysismarka. Tekju-
skattsgreiðendum
fjölgaði um fjórðung á
8 árum. Fjöldi ein-
hleypinga og ein-
stæðra foreldra í hópi
„nýrra“ skattgreið-
enda.
Lækkun persónuafsláttar og
skattleysismarka hefur haft það í
för með sér að fjöldi framteljenda
undir skattleysismörkum er nú
44,3% af framteljendum, en
hlutfallið var 51,2% árið 1993.
Miðað við að síðarnefnda hlut-
fallið hefði haldið sér hefðu rúm-
lega 14.700 framteljendum fleiri
verið undir skattleysismörkum
árið 1999 en raunin varð á.
Þetta kemur fram í gögnum
Ríkisskattstjóra. Þar kemur fram
að frá árinu 1991 til ársins 1999
fjölgaði framteljendum um
19.692 eða um 10,2%. Fjölgun
framteljenda yfir skattleysis-
mörkum, fólks sem greiðir tekju-
skatt, var á sama tíma 23.306
manns, sem er 24,4% fjölgun.
Skattleysiö 16 þúsund krón-
umneðar
Skattleysis-
mörk hafa
lækkað um 16
þúsund krón-
ur eða um
20,4% frá því
að stað-
greiðsla skatta
var tekin upp
árið 1988.
Framreiknað
til núvirðis
voru skattleys-
ismörkin
78.320 krón-
ur árið 1988
samkvæmt
neysluvfsitölu, en um 84 þúsund
samkvæmt lánskjaravísitölu, en
mörkin eru nú 62.320 krónur.
Launamaður, sem í dag er með
78.320 krónur á mánuði, greiðir
6.140 krónur í skatt (án frádrátts
á lífeyrisiðgjaldi) en hefði ekkert
greitt af sambærilegri upphæð
árið 1988. Nettóskatthlutfall
sama launamanns hefur því vax-
ið úr 0% í 7,8%.
Samkvæmt útreikningum
Rannveigar Sigurðardóttur hag-
fræðings ASl voru um 20.600
landsmenn á
tekjuhilinu 60
til 80 þúsund
krónur við
álagningu
1999 eða um
14% heildar-
innar, þar af
um 13 þúsund
einhleypingar
og 1.559 ein-
stæðir foreldr-
ar (um 18%
allra ein-
stæðra for-
eldra). Þessir
20.600 greiða
nú skatt sam-
kvæmt þessu, en hefðu ekki gert
það miðað við skattleysismörkin
1988.
Markviss aukning skattbyröi
„Við höfum vitað það í mörg ár
að skattbyrðin hefur verið að
aukast og að skattleysismörkin
hafa rýrnað verulega," segir Ari
Skúlason, framkvæmdastjóri Al-
þýðusambandsins. „Það skatt-
kerfi sem komið var á á árinu
1988 er ekki til lengur og það er
löngu búið að rífa úr því alla
þætti sem áttu að virka til sjálf-
virkrar jöfnunar. I rauninni hafa
ákvarðanir í sambandi við skatt-
leysismörkin verið notaðar mark-
visst til þess að auka skattbyrði
tekjulægstu hópanna."
Margrét Frímannsdóttir, tals-
maður Samfylkingarinnar, segir
það liggja í augum uppi hverra
hagsmuna stjórnvöld hafa ekki
verið að gæta á síðsustu árum.
„Þessar tölur sýna svart á hvítu
að það hefur verið unnið mark-
visst að því að rýra stöðu tekju-
lægstu hópanna með skattkerf-
inu. Það kemur t.d. ekki á óvart
að það séu um 20 þúsund manns
sem ættu að vera skattfríir sem
nú borga skatt. Þótt ekki sé fjall-
að um það hér gildir þessi skatt-
píning líka gagnvart barnafólki
sem er í mildu verri stöðu skatta-
lega séð en þegar þetta skattkerfi
var tekið upp,“ segir Margrét.
- FÞG
Hæstiréttur
hefur dæmt
Flugafgreiðsl-
una ehf. og
tvo fram-
kvæmdastjóra
fyrirtækisins
til að greiða
Jóhannesi R.
Guðnasyni
400 þúsund
króna miska-
bætur vegna
ósannaðra
ásakana á hann um þjófnað.
Jóhannes starfaði hjá fyrirtæk-
inu sem hlaðmaður við ferm-
íngu og affermingu flugvéla á
Keflavíkurflugvelli. I september
1994 sögðu framkvæmdastjór-
arnir Jóhannesi upp starfi fyrir-
varalaust. Var hann borinn sök-
um um að hafa tekið varning úr
farmi flugvéla ófrjálsri hendi.
Óskuðu framkvæmdastjórarnir
eftir Iögreglurannsókn á meint-
um þjófnaði úr vörusendingum.
Lauk þeirri rannsókn án þess að
sannanir kæmu fram um mis-
ferli. Hæstiréttur taldi að upp-
sögn Jóhannesar hefði ekki ver-
ið reist á nægilegum efnislegum
forsendum og hefði í henni fal-
ist ólögmæt meingerð gegn per-
sónu hans og æru. Hefðu fram-
kvæmdastjórarnir gengið fram
af stórkostlegu gáleysi og var
fallist á sameiginlega skyldu
þeirra með fyrirtækinu til
greiðslu miskabóta. - FÞG
Ari Skúlason:
Löngu búið að
rífa úr alla þætti
sem áttu að virka
til sjálfvirkrar
jöfnunar.
Margrét
Frímannsdóttir:
Markvisst unnið
að því að rýra
stöðu tekju-
lægstu hópanna.
Hlaðmaður Flug-
afreiðslunnar var
sýknaður
Sjómeim segja
skýrslu pantaða
Mikið hefur verið deilt um hvernig heppilegast sé að verðmyndun á
sjávarfangi verði.
Sjómeun segja
skýrslu um kvótaþiug
pantaða, eu útvegs-
meim telja niðurstöð-
ur ekki koma á óvart
Kvótaþing hefur ekki komið í veg
fyrir þátttöku sjómanna í kvóta-
kaupum, og hindrar ekki við-
skipti með tonn á móti tonni,
eins og þeim var þó ætlað og ekki
stuðlað að hækkun á aflamarki.
Þetta kemur meðal annars fram í
skýrslu dr. Birgis Þórs Runólfs-
sonar sem hann vann fýrir sjáv-
arútvegsráðherra urn áhrif
Kvótaþings á íslenskan sjávarút-
veg.
Konráð Alfreðsson, formaður
Sjómannafélags Eyjafjarðar og
varaformaður Sjómannasam-
bands íslands, segir tilraunina
með Kvótaþing hafi mistekist
hrapallega. Konráð segir það
góða spurningu nú af hverju hafi
verið farið af stað með „apparat"
sem ekki hafi gengið upp, en það
hafi verið gert að undirlagi út-
vegsmanna, og átt að vera lausn
í kjaradeilu sjómanna og útvegs-
manna. Það eina sem eitthvað
hafi komið út úr sé Verðlagsstofa
skiptaverðs, hún hafi sannað sig
en úrskurðarnefnd sjómanna og
útvegsmanna hafi ekki leyst
neinn vanda. Konráð segir að
Verðlagsstofa skiptaverðs verði
einnig óþörf ef fallist verði á þá
réttlætiskröfu sjómanna að allur
fiskur fari á markað. „Það sem
nú er að gerast er nálvæmlega
það að þessi skýrsla er pöntuð af
sjávarútvegsráðherra í þágu út-
vegsmanna en ég skal ekki segja
hvort þetta er innlegg ríkisvalds-
ins í komandi kjarabaráttu, en
samningar voru lausir 15. febrú-
ar,“ segir Konráð Alfreðsson.
Björgólfur Jóhannsson, fram-
kvæmdastjóri Síldarvinnslunnar
í Neskaupstað, segir niðurstöðu
skýrslu um að Kvótaþing hafi
ekki náð árangri, ekki koma á
óvart. „Þetta voru mistök í upp-
hafi, en það átti að slá á eitthvað
sem kallað hefur verið kvóta-
brask sem er hugtak sem er illa
skilgreint, jafnvel óskiljanlegt í
umfjöllun sumra. Kvótaþing hef-
ur heft möguleika sumra sjávar-
útvegsfyrirtækja mjög mikið. Eg
er hins vegar algjörlega ósam-
mála því að hér sé um pantaða
skýrslu að ræða hjá dr. Birgi Þór.
Eg ætla að hann sé meiri sér-
fræðingur en það að hann selji
heiður sinn með þeim hætti. Það
skilar framþróun sjávarútvegsins
engu, eru þrotin rök, ef menn
ætla að ræða málin á þessum
nótum. Best væri að það næðust
samingar við sjómenn við samn-
ingaborðið en ekki kæmi til laga-
setningar eins og stundum
áður,“ segir Björgólfur Jóhanns-
son.
Friðrik Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LIÚ, segir Kvóta-
þing aðeins til óþurftar og það
hljóti að verða Iagt niður í núver-
andi mynd. Hann býst ekki við
að umræður um Kvótaþing nú
hafi áhrif á komandi kjaravið-
ræður, markmiðinu með Kvóta-
þingi verði náð með öðrum
hætti. Útgerðarmenn geti hins
vegar sætt sig við starfsemi Verð-
lagsstofu skiptaverðs. - GG
Dæmdax bætur vegna faUslvss
Norðurvík ehf. á Húsavík hefur verið dæmt til að greiða starfsmanni
sem féll af þaki nýbyggingar Borgarhólsskóla á Húsavík þegar hann
vann við að festa kjöljárn á þak byggingarinnar þann 18. október
1995, rúmar fimm og hálfa milljón króna ásamt vöxtum frá slysadegi
til 1. mars 1999 og dráttarvöxtum frá þeim degi til greiðsludags. Norð-
urvík var enn fremur dæmt til greiðslu tæplega 570 þúsund króna
málskostnaðar til ríkissjóðs. Maðurinn krafðist tæpra níu milljóna
króna ásamt vöxtum og dráttarvöxtum en Héraðsdómur taldi eðlilegt
að hann bæri sjálfur þriðjung sakar á slysinu en fyTÍrtækið tvo þriðju.
- Hl
Hagnaður hjá Guuuvöru
Hraðlrystihúsið-Gunnvör í Hnífsdal var rekið með 54 milljóna króna
hagnaði á nýliðnu ári. Hagnaður af reglulegri starfsemi nam 138 millj-
ónum króna, en 24 milljónum króna árið 1998. Rekstrartekjur námu
2,7 milljörðum króna en 1,7 milljörðum króna árið 1998. Eigið fé
nam í árslok liðlega milljarði króna og hafði hækkað um tæpar 500
milljónir króna milli ára, eða hartnær helmingi. Nettóskuldir fyrirtæk-
isins lækkuðu um 650 milljónir króna síðustu fjóra mánuði ársins,
meðal annars vegna sölu á rækjufrystiskipinu Bessa IS til Færeyja og
vegna hlutafjárútboðs. Reksturinn einkenndist af erfiðleikum í útgerð
rækjuskipa en góðum árangri í bolfiskvinnslu og veiðum.
Aðalfundur félagsins verður haldinn 24. mars og þar mun stjórn
leggja til að hluthöfum verði greiddur 8% arður. - GG
Kári treystir Kristínu
Kári Jónasson fréttastjóri Ríkisútvarpsins segist
treysta Kristínu Jóhannsdóttir fréttaritara útvarpsins
f Berlín hér eftir sem hingað til til allra góðra hluta,
enda sé hún bæði heiðarleg og vandvirk. Hann seg-
ist ekki efast um að hún hafi rétt fyrir sér varðandi
fréttaflutning af kvikmyndahátfðinni í Berlín.
Sem kunnugt er þá hefur Hrafn Gunnlaugsson
kvikmyndaleikstjóri kvartað formlega við útvarps-
stjóra vegna fréttaflutnings Kristínar af honum og
mynd hans Myrkrahöfðingjanum sem sýnd var á
kvikmyndahátíðinni í Berlín sem fram fór fyrir
skömmu. I framhaldi af því hefur útvarpsstjóri farið fram á að frétta-
stjórinn veiti umsögn um þennan fréttaflutning. Kári Jónasson segir
að fréttastofan hafi svarað að hluta þeim kvörtunum sem Hrafn hefur
borið fram, en sé að bíða eftir frekari gögnum frá Kristínu og kvik-
myndahátíðinni í Berlín. - GRH
Kári Jónasson.