Dagur - 26.02.2000, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 2000 - 11
ERLENDAR FRÉTTIR
Endurvinnslustöðin í Sellafield.
Þúsuiidir Serba mótmæla
JUGOSLAVIA - Þúsundir Serba í borginni Mitrovica mótmæltu í
gær skiptingu borgarinnar. Fyrr í vikunni kom til átaka milli friðar-
gæsluliða á vegum Nató og albanskra Kosovobúa þegar þeir efndu til
svipaðra mótmæla í borginni. I höfuðstöðvum Nató var í gær tekin
sú ákvörðun að fjölga ekki strax friðargæsluliðum í Kosovo, en þeir
eru nú 37.000. liins vegar var ákveðið að fækka þeim ekki heldur í
bráð, eins og annars hefði orðið, en í upphafi voru um 45.000 frið-
argæsluliðar sendir til Kosovo.
Viðbrogðin á eina lund
Halldór Ásgrúnsson
segir ekki raunhæft að
búast við lokun endur-
vinnslustöðvarinnar.
Viðbrögðin við fréttum af skjala-
falsi starfsmanna endurvinnslu-
stöðvarinnar Sellafield á Bretlandi
hafa flest verið á eina lund. Krafist
hefur verið tafarlausra endurbóta
á öryggismálum endurvinnslu-
stöðvarinnar, og alvarleg gagnrýni
verið höfð uppi á starfsemi henn-
ar.
Umhverfisráðherrar Norður-
landanna sendu fyrr í vikunni frá
sér sameiginlega yfirlýsingu þar
sem þeir lýstu alvarlegum áhyggj-
um sínum af öryggismálum í end-
urvinnslustöðinni. Einnig ítrek-
uðu þeir gagnrýni sína vegna Ios-
unar á geislamenguðu úrgangs-
vatni út í hafið. Þeir kreijast þess
að þeirri losun verði þegar í stað
hætt. Sumir ráðherranna hafa
einnig látið í Ijósi þá skoðun sína
að best væri að loka stöðinni hið
bráðasta.
írsk stjórnvöld hafa hins vegar
eindregið krafist þess að endur-
vinnslustöðinni verði lokað þegar í
stað, en hún stendur við austur-
strönd írlandshafs sem liggur á
milli Irlands og Bretlands. Orku-
málaráðherra Irlands vill láta stöð-
va alla starfsemi í Sellafield þang-
að til breytt hefur verið um stjórn-
arhætti þar.
Þýska kjarnorkuverinu Unter-
eweser hefur verið lokað tíma-
bundið vegna falsana á gæðavott-
orðum frá Sellafield, en eldnseyti
þaðan hefur verið notað í verinu.
Verið verður Iokað í um tvær vikur
meðan skipt er um eldsneyti. Fyr-
irtækið PreussenElektra, sem rek-
ur karnorkuverið, sagðist í gær
ætla að fara fram á skaðabætur frá
British Nuclear Fuels, en svo
nefnist fyrirtækið sem rekur end-
urvinnslustöðina í Sellafield.
Stjómvöld í Japan hafa farið
fram á það að Bretar taki til baka
eldsneyti frá Sellafield, en Japanir
hafa árum saman notað endur-
unnið eldsneyti þaðan í kjarnorku-
verum sínum. Bæði Japanir og
Þjóðverjar neita að taka við fleiri
eldnseytisbirgðum frá Sellafield
meðan öryggismál eru þar í ólestri.
I gær hitti Halldór Asgrímsson
utanríkisráðherra svo Robert
Cook, utanríkisráðherra Bret-
lands, að máli og sagðist við það
tækifæri vilja að endurvinnslu-
stöðinni í Sellafield verði lokað.
En bætti reyndar við að hann teldi
það ekki mjög raunhæft að búast
við því.
Forráðamenn endurvinnslu-
stöðvarinnar viðurkenndu í lok
síðustu viku að öryggismálum í
stöðinni væri áfátt og að starfs-
menn þar hefðu m.a. falsað örygg-
isvottorð og stundað þá iðju um
nokkurra ára skeið. Þessi viður-
kenning kom eftir að kjarnorkueft-
irlitsstofnun Bretlands birti þrjár
skýrslur, þar sem bent er á þetta.
Myndir af voðaverkum
Rússa í sjónvarpi
Gamall maður í Grosní, einn þeirra sem þurfti að hírast í kjöllurum mán-
uðum saman meðan árásir Rússa stóðu yfir.
Rússar segja
myiidirnar falsaöax, en
samt Imrfí að skoða
þær betur.
Fréttamaður þýsku fréttastöðvar-
innar N24 tók myndir af rússnesk-
um hermönnum í Téténíu vera að
henda líki niður í Ijöldagröf þar
sem sjá má fleiri limlest lík vafin
inn í gaddavír.
Breska sjónvarpsstöðin BBC
sýndi myndirnar í fyrrakvöld og í
gær voru þær einnig sýndar á rúss-
neskri sjónvarpsstöð. Mannrétt-
indasamtök og stjórnvöld á Vestur-
löndum hafa krafist þess að fram
fari rannsókn á því sem gerðist.
Viðbrögð rússneskra stjórnvalda
við birtingu myndanna hafa ekki
verið á einn veg. Rússneska lcyni-
þjónustan, FSB, sagði myndirnar
vera falsaðar. Sama segir mann-
réttindafulltrúi rússnesku stjórn-
arinnar.
Sergei Jastrsjemskí, aðaltals-
maður rússnesku stjórnarinnar í
málefnum Téténíu, sagði þó of
snemmt að draga ályktanir af þess-
um mvndum. Ekki komi fram á
þeim hvernig Téténarnir létu lífið.
Hins vegar segir hann fulla ástæðu
ti! þess að skoða þessar myndir
vandlega.
Þýska sjónvarpsstöðin N24 vís-
aði á bug öllum fullyrðinguni um
að myndirnar væru falsaðar.
Fréttaritari stöðvarinnar í Moskvu
tók myndirnar sjálfur, en þær voru
teknar í bænum Gajtí, sem er suð-
vestur af Grosní. Sjálfur gaf frétta-
maðurinn í skyn að rússnesku her-
mennirnir, sem sjást á myndun-
um, væru sjálfir ósáttir við að
þurfa að vinna sh'k verk. Þess
vegna hafi þeir ekki hindrað hann
í að taka mvndirnar.
Rússar hafa jafnan harðneitað
því að stunduð séu mannréttinda-
brot í Téténíu, og segja ásakanir
um slíkt vera áróður úr herbúðum
Téténa.
Svo hittist á að í gær, sama dag
og mvndirnar voru sýndar í sov-
ésku sjónvarpi, kom Alvaro Gil-
Robles, mannréttindafulltrúi Evr-
ópuráðsins, til Moskvu þar seni
hann ræddi við rússneska ráða-
menn um áslandið íTéténíu.
Flóttamannastofnun Samein-
uðu þjóðanna sendir í næstu viku
hjálparsveitir til Grosní, og verða
sendir þangað tíu flutningabílar
með nauðsynjavörum af ýmsu
tagi.
Harðir bardagar geisuðu enn í
suðurhluta Téténíu í gær. Rússar
gerðu meðal annars harðar árásir á
Sjatoí, en þar er talið að Aslan
Maskado\, forseti Téténíu, haldi
sig þessa dagana, auk þess sem
þúsundir íslamskra skæruliða
munu staddir þar.
Öryggisráðstafauir hertar vegna
páfaheimsóknar
EGYPTALAND - Stjórnvöld f Eg-
yptalandi hafa hert til muna allar
öryggisráðstafanir vegna heim-
sóknar Jóhannesar Páls II. páfa,
en óttast er að trúarofstækismenn
kunni að gera tilraunir til að ráða
páfa af dögum. Athygli vakti að
tveir íslamskir hryðjuverkamenn
voru teknir af lífi í Egyptalandi í
gær, en þeir voru hátt settir í
hreyfingunni Heilagt stríð, eða
Djíhad. Páfinn gerði ofbeldi í
nafni trúarbragða sérstaklega að
umræðuefni í ræðu sinni, og for-
dæmdi slíkt athæfi. Egyptalands-
för páfa er fyrsti áfanginn í ferða-
lögum páfa um Mið-Austurlönd í
tilefni af aldamótaárinu, en í lok
mars heldur hann til Jórdaníu, Israels og Palestínusvæðanna. Páfi
söng messu í Kafró í gær, en í dag heldur hann til fjallsins Síon.
Betty Lou Beets tekin af lífi
BANDARÍKIN - 62 ára kona,
Betty Lou Beets, var tekin af lífi í
Texas f gær, daginn eftir að George
W. Bush ríkisstjóri og forsetafram-
bjóðandi hafði rætt við hana og
hlustað á tilfinningaþrungna
beiðni hennar um náðun. Samtal
þeirra var sýnt í sjónvarpi, en Bush
hefur vart talið sig hafa efni á að
náða hana því dauðarefsingar
munu njóta mikils stuðnings með-
al bandarískra kjósenda. Andstæð-
ingar dauðarefsingar sögðu Bush
þarna hafa misst af einstæðu tæki-
færi til þess að sýna miskunnsemi
íhaldstefnu sinnar í verki. Beets
var fundin sek um að hafa myrt fimmta eiginmann sinn fyrir sautján
árum.
Alþióðleg nefnd í blásýnimálið
Alþjóðleg nefndmeð fulltrúum frá Evrópusambandinu, Sameinuðu
þjóðunum, náttúruverndarsamtökunum WWF ásamt Ungverjalandi
og Rúmeníu á að fara ofan í saumana á því sem gerðist þegar blá-
sýrumengað vatn slapp út úr uppistöðulóni gullnámu í Rúmeníu og
olli gífurlegu tjóni á lífríki árinnar Tísu og verulegri mengun í Dóná
að auki.
Jóhannes Páll II.
Baxák ver hótanir
Levys
ÍSRAEL - Ehud Barak, forsætis-
ráðherra Israels, varði í gær um-
mæli utanríkisráðherra síns, sem
hótaði Líbanonum öllu illu í ræðu
á ísraelska þinginu í gær. Ummæli
Davids Levys þóttu óvenju harka-
leg, en meðal annárs hótaði hann
líbanonskum börnum lífláti í
hefndarskyni fyrir ísraelsk börn
sem kynnu að láta lífið í árásum
frá Líbanon. Skæruliðar úr
Hisbolia-hreyfingunni skutu í gær
sprengjum á bækístöðvár ísraelska
hersins í Suður-Líbanon. Israels-
menn svöruðu í sömu mynt, en
nokkru áður höfðu fsraelskar herþotur ráðis! á bækistöðvar Hisbolla
austan við hafnarborgina Tyros.
Svínarækt leyfö í Tyrklandi
TYRKLAND - Tyrknesk stjórnvöld hafa nú heimilað svínarækt, en
fram til þessa hefur hún verið bönnuð af trúarlegum ástæðum. Leyf-
ið er veitt til þess að aðlaga reglur í Twklandi að reglum Evrópusam-
bandsins. Þó er gert ráð fyrir að svínakjöt, sem boðið verður til sölu
í verslunum, verði haldið greinilega aðskildu frá öðru lyjöti.