Dagur - 26.02.2000, Blaðsíða 6

6 - LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 2000
rO^ftr
ÞJÓÐMÁL
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: elías snæland jónsson
Aðstodarritstjórí: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjórí: marteinn JÓNASSON
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVlK
Simar: 4bo 6ioo og soo 70so
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 KR. Á MÁNUÐI
Lausasöluverð: íso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netföng auglýsingadeildar: greta@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAV(K)563-i6i5 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Pðll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6192 Karen Grétarsdóttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf rítstjórnar: 460 617i(akureyri) 551 6270 (REYKJAVÍK)
FBA og Símiim
í fyrsta lagi
Þegar ríkið seldi eignarhlut sinn í Fjárfestingabankanum töld-
um menn sig vera að fá gott verð fyrir bankann. Síðan hefur
verðmaetaaukning bankans verið gríðarleg og margir spyrja nú
upphátt þeirrar spurningar hvort bankinn hafi verið seldur á
undirverði. Þær upphæðir sem þar um ræðir eru vitaskuld
margfaldar á við þær launaupphæðir sem stjórnendur bankans
eru að fá og valdið hafa miklu uppþoti. I raun er því eðlilegra
að pólitíkusar reyni að greina það ferli sem leiddi til niðurstöð-
unnar um það hverjum ætti að selja, hvenær og við hvaða verði
og læra af því, en að þeir hafi áhyggjur af hinum smekklausu
launagreiðslum til stjórnenda.
í öðru lagi
Verðmætaaukning FBA hefur ekki orðið á mjög löngum tíma.
Spurning um nokkra mánuði. Utskýringar um að bankinn sé
metinn á ákveðnum tímapunkti og erfitt sé að meta hugsan-
legt verðmæti hans á einhveijum öðrum tímapunkti í framtíð-
inni eru vissulega gildar, svona almennt séð. Hins vegar vek-
ur svo mikil hækkun, svo fljótt og á svo stuttum tíma eftir söl-
una, efasemdir bæði um matið sem stuðst var við við söluna
og ákvörðunina um að selja á þessum tíma. Spurningin er því
hvort hin pólitíska hugmyndafræði einkavæðingarinnar hafi
ekki rekið full mikið á eftir sölunni?
1 þriðja lagi
Þessi spurning er brýn vegna þess að fleiri stórtæk einkavæð-
ingaráform eru á döfinni. Landssíminn er þar á meðal og það
væri daufdumbur stjórnmálamaður sem ekki staldraði við, eft-
ir reynsluna af FBA. Úr óvæntri átt heyrast nú líka varnaðar-
orð, en forstjóri Islandssíma minnir á það í samtali við Dag í
gær að FBA hafi verið „stórt mál, en Símamálið sé risamál“.
Landsíminn hefur slíka yfirburðastöðu í fjarskiptum að sala
hans felur í raun í sér ákvörðun um fyrirkomulag íjarskipta í
landinu til frambúðar. Slíkar ákvaðanir þarf að vanda og helst
að ná sátt um. Þar dugar ekki sú nauðhyggja einkavæðingar,
sem hefur verið svo áberandi síðustu misseri og einkavæðir til
þess eins að einkavæða. Birgir Guðmundsson.
Flensan, Beddiain og Garri
Það bar til um þessar mundir að
ungur sonur Garra lagðist í
flensu. Og þar sem kona Garra
gegnir ábyrgðarstarfi sem varðar
marga miklu en Garri er veru-
lega fjarri því að vera ómissandi
á sínu sviði, var að sjálfsögðu
ákveðið að frúin færi í
vinnuna en Garri yrði
heima hjá flensupilti.
Og þá var að hringja
í vinnuveitandann og
tilkynna forföll og það
var svona smá uggur í
brjósti Garra vegna
þess, því nýverið hafði
ungur maður í
Englandi, Davíð
nokkur Beckham, ver-
ið heima hjá sjúkum
syni sínum dagpart og
skrópað í vinnu. Og Davíð þessi
var sektaður um hvorki meira
en minna en 6 milljónir fyrir
sonarumhyggjuna.
Væl
En Garri herti upp hugann,
hringdi í bossinn og sagði si
svona: „Já, hérna hvað ég vildi
sagt hafa. jú, hann sonur minn
er með flensu og ég hafði hugs-
að mér að dvelja við sjúkrabeð
hans í dag. Hvað hyggstu nú,
minn elskaði yfirmaður og leið-
togi, draga mikið af kaupinu
mínu fyrir að mæta ekki í dag?“
- Nú, það verður varla undir 6
milljónum. Það er svipað mál í
gangi í Bretlandi sem hefur
stefnumarkandi fordæmsgildi
fyrir fyrirtæki í Evrópu og við
verðum að fylgja þróuninni,
Garri minn, annars sitjum við
eftir í samkeppninni. - Sagði
bossmann.
Garri bar sig heldur aumlega
við þessu tíðindi og sagði að ef
hann þyrfti að borga 6 milljónir
í sekt fyrir flensuvaktina yfir
syninum, þá yrði hann að láta
dótturina hætta í Versló, þar
V.
sem rekstrarútgjöld dóttur þar
væru ekki undir hálfri milljón á
mánuði. „Er þetta ekki of mikið,
ó þú aðdáunarverði yfirmaður,
og er eðlilegt að taka mið af því
sem forríkir feður eru að borga í
sektir í útlöndum?", spurði
Garri og var farinn að
væla.
Alþjóðlegt við-
skiptaumhverfi
Og þá hélt forstjórinn
ræðu: „Sjáðu nú til
Garri minn, þú skilur
ekki frekar en aðrir
launamenn lögmál
hins alþjóðlega við-
skiptaumhverfis, ekki
einu sinni þó þið hafið
lýsandi dæmi beint
fyrir framan nefið á ykkur.
Hversvegna heldur þú að for-
stjórar FBA hafi 20-30 milljónir
á ári? Ef miðað væri við aðstæð-
ur á vinnumarkaði á íslandi ein-
göngu þá væri þarna á ferðinni
taumlaus græðgi, siðleysi,
ábyrgðarleysi, skeytingarleysi
um þjóðarhag og gott ef ekki
guðleysi einnig.
En svo er auðvitað ekki. Þessi
laun taka mið af alþjóðlegri
samkeppni um stjórnendur í
peningakaupafyrirtækjum og
því eru þau eðlileg og sann-
gjörn. Og heimildarákvæði
feðra til að vera heima hjá sjúk-
um sonum sínum er einnig al-
þjóðlegt fyrirbæri, þannig að ef
enskur pabhi þarf að borga 6
milljónir fyrir slíkt, þá verður
þú, Garri minn, að greiða sömu
upphæð.“
Sagði bossinn og sannfærði
Garra. Sem auðvitað kvaddi
grátandi son sinn að bragði og
hentist af stað í vinnuna þar
sem hið alþjóðlega viðskiptaum-
hverfi beið hans með opinn
faðminn. — GARRI
ODDUR
ÓLAFSSON
skrifar
Sælt er hverri þjóð / að eiga
sægarpa enn..., var ort áður en
fiskislóðin var gefin nokkrum fjöl-
skyldum og takmarkaðar auðsupp-
sprettur dreifðust um samfélagið,
nokkuð ójafnt, en dreifðust samt.
Þá var álitið að sjómennirnir legðu
nokkuð til reksturs samfélagsins
og væri það þakkarvert. Nú eru
sjómannaskólar tómir en nokkrir
viðskiptaháskólar teknir viö og fer
hluti af kennslu eins þeirra fram í
stærsta samkomusal þjóðarinnar.
Samt komast færri að en vilja í
faktúrufræðin.
En sælust er samt þjóðin með
þá aflamenn sem nú róa á þau mið
sem fengsælust eru. Eins og allir
reikningsgiöggir menn vita skapa
fjármálastofnanir og peningahluta-
félög auðinn. Ofurvextir og van-
skilagjöld streyma inn í tölvukerfi
þeirra, eins og Islandssíldin í næt-
urnar þegar auðurinn var sóttur út
á Grímseyjarsund. Samt eru vænt-
ingar og bjartsýni helsti hvatinn að
Sælt er hverri þjóð að
eiga gróðagarpa eim
þeim hagnaði sem gróðagarparnir
hampa framan í þá sem fúsir eru
til að leggja fé í hlutabréf sem
hækka með rykkjum og skrykkjum
í verði til eilífðarnóns. Svoleiðis
auðmyndun kall-
ar Margreir Pét-
ursson, verð-
bréfasali, „meira-
fíflsaðferðina",
sem byggist á því
að kaupa hluta-
bréf á yfirverði,
sem reiknað er
með að hægt
verði að selja enn
meira fífli í fram-
tíðinni á enn
hærra verði.
Audmenn vitna
Að aflokinni sýningu á gleðileikn-
um „Aðalfundur Framkvæmda-
banka atvinnulífsins FBA“ hófust
nokkrar umræður um hvernig þeir
sem þar stóðu í sviðsljósinu fóru
með rullur sínar. Þar fóru nokkrir
hálaunamenn og auðkýfingar á
kostum. Þeir voru sammála um að
stjórnunarstörf og bankarekstur á
íslandi séu stórlega vanmetin.
Víglundur,
Magnús og Pétur
voru látnir vitna í
ríkisfréttum, eins
og venjulega, og
telja þeir mikla
gæfu að þjóðin
skuli fá að njóta
hæfileika og
menntunar allra
hinna frábæru
stjórnenda sem
skapa auðinn í
bönkum og verð-
bréfafyrirtækjum.
Eru þeir síst oflaunaðir fyrir aftrek
sfn, þar sem erlendar fjármála-
stofnanir ganga með grasið í skón-
um á eftir snillingunum til að
lokka þá til sín með gylliboðum
um enn betri kjör.
Þeir sem vitið hafa meira
Það er föst regla hjá ríkisupplýs-
ingunni að kalla Jóhönnu til
hvenær sem henni þóknast að
hneykslast á sanngjörnum kjörum
hinna útvöldu. Hún er alltaf jafn
nýhissa á hvað bankamenn gera
það gott. En hvað hún og aðrir
þingmenn hafa til mála að leggja
skiptir engu máli.
Alþingi er búið að afsala sér öllu
valdi yfir efnahagsmálum og látið
það í hendurnar á þeim sem vitið
hafa meira, og una þeir við Austur-
völl glaðir við sitt á meðan Kjara-
dómur sér um að þeir njóti nota-
legrar framfærslu. Þegar þeir af-
henda ríkisbankana fyrir slikk, eru
þeir Iostnir töfrasprota og marg-
faldast að verðgildi á nokkrum vik-
um. Svo er okkar dýrmætu gróða-
görpum fyrir að þakka og verður
þcim aldrei oflaunað fyrir þær
fórnir að leyfa íslensku þjóðinni að
njóta starfskrafta sinna.
Hvaða lag værí besta
framlag íslendinga í
Eurovisionþetta áríð?
(Lagiðveríkir valið í kvöld í
símakosningu í þættinum
Stutt í spunann í Sjónvarp-
inu.)
Geirmundur Valtýsson
tónlistamiaður.
„Það eru tvö
lög sem koma
til greina, að
mínu mati.
Það er annars-
vegar lag
Sverris Storm-
skers, Sta sta
stam, sem Halla Vilhjálmsdóttir
syngur. Og hins vegar lagið
Hvert sem er sem þau Einar
Ágúst úr Skítamóral og Telma
Ágústsdóttir, dóttir Gústa í Ríó,
syngja. En ég ætla þó að veðja á
síðara lagið, enda er það gríp-
andi Eurovisionlag sem ætti að
virka vel og vera öllum til sóma."
Pétur Kristjánsson
tónlistarmaðurog útgefandi.
„Eg hef heyrt
tvö af þessum
lögum, það er
lag Sverris
Stormskers og
annað tveggja
laga Valgeirs
Skagfjörð, það
er lagið Barnagæla sem Guðrún
Gunnarsdóttir eiginkona hans
syngur. Lag Valgeirs var tvímæla-
laust betra og kemur þar til frá-
bær söngur Guðrúnar og einnig
melódfan, sem er mjög góð. Síð-
arnefnda atriðið er tvímælalaust
það mikilvægasta í góðu Euro-
visionlagi.“
Eyjólfur Kristjánsson
tónlistamiaður.
„Því miður er
ég ekki búinn
að heyra nema
eitt laganna
fimm, það er
lagið með
Sverri Storm-
sker. Og það
verður að segjast einsog er að oft
hef ég áður heyrt betri lög eftir
Sverri en þetta. Frómt frá sagt er
ég miklu hrifnari af Sverri sem
lagahöfundi en persónu. En al-
mennt talað þá þarf gott
Eurovisionlag að vera grípandi
slagari sem aihylgi fólksins fang-
Svanhildur Jakobsdóttir
söngkona og útvarpsmaður á Rás 1.
„Því miður hef
ég bara heyrt
tvö af þessum
lögum sem
komin eru
fram, það eru
lög Valgeirs
Skagfjörð;
Barnagæla sem Guðrún kona
hans syngur og Söknuður en það
lag er sungið af Páli Rósinkrans.
Bæði þessara laga þótti mér
falleg og frambærileg. En annað
get ég sagt þér, að annað hvöld
verð ég límd fy'rir framan sjón-
varpstækið að fylgjast með þess-
ari skemmtilegu keppni."