Dagur - 01.04.2000, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 1. APRÍL 2000 - 11
thypr.
ERLENDAR FRÉTTIR
Hvaö á að gera
við Kosovo?
Frá bænum Mitrovica i Kosovo: Rúmiega heimingur þeirra Serba sem enn
eru eftir í Kosovo búa þar í bæ, rammlega afgirtir.
Um þessar mimilir er
árliðið fráþví loft-
árásir Nató á
Júgóslavíu hófust.
Þótt allir fréttatímar hafi verið
yfirfullir af umfjöllun um Kosovo
meðan loftárásirnar stóðu yfir
heyrðust sjaldan raddir þeirra
sem bjuggu á staðnum. Undan-
tekning frá því var þó fréttaþjón-
usta sem nefnist Institute for
War and Peace Reporting
(IWPR), eða Stofnun um frétta-
flutning í stríði og friði, sem
staðsett er í Bretlandi og dreifði
reglulega fréttapistlum frá fólki
sem bjó í Kosovo eða Serbíu og
fylgdist með gangi mála af eigin
raun. Oftar en ekki voru þessir
pistlar birtir án nafns höfundar,
enda 'ekki óhætt að segja hvað
sem er undir fullu nafni á þeim
tíma.
Nú í vikunni sendi IWPR frá
sér nokkrar greinar í tilefni af því
að þann 24. mars var Iiðið ár frá
því loftárásirnar hófust. Þar eru
bæði Serbar og Albanir, ásamt
erlendum fréttamönnum, að
leggja mat á ástandið eins og það
er í dag, ári síðar.
Meðal annars er þarna viðtal
við Veton Surroi, útgefanda dag-
blaðsins Koha Ditore í Kosovo,
en hann er einn þeirra sem lengi
hefur starfað með IWPR.
Ringulreið og lögleysa
Það sem að hans mati skortir
núna er fyrst og fremst lög og
regla, allar meginstoðir réttarrík-
isins. I Kosovo ríkir ringulreið og
óvissa. Hann bætir því þó við að
þolgæði Kosovobúa gagnvart
slíku ástandi sé óvenju mikið.
„Ef þið þyrftuö í ykkar landi að
þola ekki níu mánuði eins og við
höfum þurft heldur bara níu
daga án lögreglu, dómstóla, raf-
magns, vatns og allra Iaga, þá
myndi allt standa í ljósum logum
hjá ykkur.“
Surroi telur, Iíkt og fleiri Alb-
anir, hrýna nauðsyn á því að
Kosovo verði í einhverjum skiln-
ingi sjálfstætt ríki. „Eg er ekki að
segja alþjóðlega viðurkennt,"
segir Surroi, „en með hefð-
bundnum hlutverkum ríkis."
Hann er líka tiltölulega bjart-
sýnn á framtíðina. „Við erum við
upphaf sögulegs ferlis sem teng-
ir allt svæðið í Suðaustur-Evrópu
við meginstraumana í Evrópu,"
segir Surroi. „Þessari þróun tel
ég að verði ekki snúið við. Hún
getur numið staðar af og til; það
verða erfiðleikar. En í stórum
dráttum verður hröð þróun á
næstu 50 árum í áttina að sam-
þættingu."
Svartlivítar andstæður
Sonja Nikolic er serbnesk, en
helur engu síður en Surroi trú á
því að hægt sé að finna Iausnir til
þess að brjóta u]tp vítahring
hefnda og ofljeldis. Til þess að
svo megi verða telur hún að báð-
ir aðilar verði að horfast í augu
við að öfgaöfl eru innan beggja
raða og að báðir aðilar hafi þurl’t
að líða margt.
„Albanir hafa liðið margt slæmt
á síðustu tíu árum," segir hún
„En Serbar máttu þola mikið á
þeim tíu árum sem fóru á undan,
þegar Kosovo naut sjálfstjórnar
og Albanir höfðu völdin þar. Það
er ckki það sama og Serbar
gerðu, en við verðum að geta tal-
að um það. Og nú eru Albanir
farnir að grípa til hefnda á ný.“
Hún segir að það verði að
brjóta upp þá svart-hvítu mynd
tveggja andstæðra póla sem dreg-
in hefur verið upp: „Albanir í
hlutverki fórnarlambanna og
þess vegna allir saklausir, og
Serbar sem gerendur og þess
vegna allir sekir.“
Aldrei verið verra
Vojislav Kostunica er sömuleiðis
Serbi, en hann er leiðtogi
Serbneska lýðræðisflokksins,
sem er í stjórnarandstöðu. Hann
er ekki jafn bjartsýnn á framtíð-
ina eins og Surroi og Nikolic:
„Ástandið nú er verra en fyrir
ári, verra en nokkru sinni. I
Serbíu, í Kosovo og víðar á
Balkanskaga eru ekki bara hús
og kirkjur rústir einar, heldur
hafa möguleikarnir á því að fólk
af ólíku þjóðerni og trúarhrögð-
um búi aftur saman verið eyði-
lagðir.“
Hann bendir á að hver mistök-
in á fætur öðrum hafi verið gerð
í Kosovo eftir að loftárásunum
lauk, og það verði aðeins til þess
að gera illt ennþá verra að festa
núverandi ástand í sessi, hvað þá
ef stefnt verður að sjálfstæði hér-
aðsins.
Veradarsvæði Sameinuðu
þjóðanua
Fréttamaðurinn Dan Damon,
sem fylgdist með átökunum í
Kosovo fyrir fréttastofu Sky-sjón-
varpsstöðvarinnar í Bretlandi,
telur þó einu lausnina vera að
gera Kosovo formlega að vernd-
arsvæði Sameinuðu þjóðanna til
Iengri tíma, sem endurskoðað
verði á fjögurra ára fresti.
„Serbar hafa þá áfram aðgang
að sögulegum og trúarlegum
stöðum," segir Damon. Og „póli-
tískir leiðtogar Albana yrðu þátt-
takendur í ferli sem gæfi þeim í
raun virkt vald og tækifæri til
þess að byggja upp siðað samfé-
lag.“
„Þetta væri hægt að gera með
atkvæðagreiðslu á Allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna, og komast
þannig hjá neitunarvaldi í Örygg-
isráðinu." - GB
HEIMURINN
Pútín ætlar að hraða untbótiun
Vladimír Pútín, forseti Rússlands, skýrði frá því í gær að hann ætli
að mynda nýja ríkisstjórn með það l’yrir augum að hraða unibótastarfi
í landinu. Nýju ráðherrarnir eiga að einbeita sér að „eflingu ríkisins
og markaðsumbótum,“ eins og hann orðar það. Ríkið á að vera fært
um að tryggja það að lögin gildi jafnt fyrir alla og sérstaklega verður
lögð áhersla á að tryggja eignarréttinn.
Þá sagðist Pútín í gær ætla að sjá til þess að svonefndur START-II
samningur Bandaríkjanna og Rússlands, sem kveður á um að fækk-
að verði í kjarnorkuvopnabúri beggja ríkjanna, verði sem fyrst stað-
festur af hálfu Rússlands. Sömuleiðis ætlar hann að hraða viðræðum
um framhaldssamninginn START-III.
Eldgos í Usu
JAPAN - Eldgos hófst í fyrrinótt f
fjallinu Usu í Japan, en fjallið er á
eyjunni Hokkaídó um 770 km
norður af Tókíó. Osku og grjóti
rigndi yfir nágrennið, sem var
snævi þakið fyri r. Jarðfræðingar
höfðu fyrr í vikunni varað við því
að eldgos væri yfirvofandi, og
höfðu um 11.000 manns sem búa
í nágrenninu verið lluttir á brott
áður en gosið hófst. Rúmlega
50.000 manns búa í grennd við
fjallið, flestir í sjávarþorpinu Date.
I gær virtist gosið vera í rénun, en
sérfræðingar sögðu þó ekki hægt
að treysta því og sögðu hættuna
ekki vera liðna hjá.
Þykkan mökk lagði frá fjallinu Usu.
KYNNING
LAUGARDAG13 - 16
NÝR MAZDA DEMIO
NÝR MAZDA
PREMACY
NÝR MAZDA 626
NÝR MAZDA B 2500
NÝJUNGARNAR
KOMA FRÁ
MAZDA
FALLEGIR
HAGKVÆMIR
í REKSTRI
RÍKULEGA
ÚTBÚNIR.
BSA hf,
Laufásgötu 9,
Akureyri
Sími 462 6300
Opið mán-föstd frá 9-18
Laugardaga frá 13-16.
Nýr Suzuki
Jimmy
Aðeins kr 1.459.000,-
Notaðir bílar
Suzuki Swift
09/06 ek 45þ. kr. 720.þ.
Ford Escort 5d AT
10/97 ek 17þ kr. 1,040þ.
Suzuki Vitara
05/98 ek 42þ. kr. 1,630.þ.
Mazda 323sed AT
ek 44þ. kr. 1,030þ.
MMC Gallant GLSI AT
06/93 ek 90þ kr 900.þ.
MMC Lancer GLX AT
10/90 ek 156þ kr. 350.þ.
Toyota Corolla sed
06/94 ek 93þ kr. 780.þ.
Toyota Corolla LB
11/87 ek 181 þ kr. 160,þ.
Toyota Corolla 5d AT
04/96 ek 22Þ kr. 990.þ.
Toyota Carina II
06/87 ek 190þ kr. 70.þ.
Toyota Avensis St
06/99 ek 10þ kr. 1,660.þ.
BSA hf,
Laufásgötu 9,
Akureyri
Sími 462 6300
Opið mán-föstd frá 9-18
Laugardaga frá 13-16.
Ó'JOTUN
Málningar
15-40%
afsláttur af allri Jotun mábiingu
HÚSASMIÐJAN
Sími 525 3000 • www.husa.is