Dagur - 11.10.2000, Blaðsíða 6

6 - MIÐVIKUDAGU R 11. OKTÓBER 2000
Tkypu-
ÞJÓÐMÁL
. ..
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
A ðstoöarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Símar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjaid m. vsk.:
Lausasöluverö:
Grænt númer:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTl 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.900 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
Netföng auglýsingddeildar: karen@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is
Simar auglýsingadeildar: (REYKJAVÍK)563-i6i5 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6192 Karen Grétarsdóttir.
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 617i(akureyrd 551 6270 (reykjavík)
Risavaxid verkeiiii
í fyrsta lagi
Forráðamenn Norsk Hydro hafa með heimsókn sinni til Is-
lands undirstrikað að þeir hafa enn áhuga á Noral-verkefninu
svonefnda, en gerðu um leið lýðum ljóst að þeir eru ekki í
stakk búnir til að taka endanlega ákvörðun fyrr en öllum rann-
sóknum og úttektum á áhrifum hugsanlegra framkvæmda
verður lokið árið 2002. Með Islandsheimsókninni var þannig
reynt að eyða þeirri óvissu sem skapast hafði vegna yfirlýsinga
eins Hydro-stjórans í norsku blaðaviðtali. Það hefur tekist að
því marki að nú er Ijóst að Norsk Hydro mun áfram taka full-
an þátt í undirbúningi verkefnisins.
í öðru lagi
I nýrri skýrslu sem unnin var á vegum iðnaðarráðherra og birt
fyrir helgina, kemur greinilega í ljós hvílík risaframkvæmd á ís-
lenskan mælikvarða er hér í undirbúningi. A uppbyggingartím-
anum munu framkvæmdirnar hafa slík áhrif að grípa verður til
sérstakra mótvægisaðgerða á mörgum sviðum. Starfshópurinn
leggur hins vegar áherslu á að áhrifin á landsvísu verði tíma-
bundin enda er auðvitað að því stefnt að verksmiðjan skili
auknum útflutningi og þjóðartekjum ef hún tekur til starfa,
eins og þau „litlu“ álver sem nú þegar eru rekin hér á landi.
í þriðjalagi
Skýrsla starfshópsins gefur gott yfirlit yfir það risavaxna verk-
efni sem bíður Austfirðinga sjálfra ef Noral-verkefnið verður
að veruleika - ekki aðeins á framkvæmdatímanum heldur líka
til lengri tíma litið. Þar þarf til dæmis gríðarlegt átak í hús-
næðismálum (500 nýjar íbúðir), heilsugæslu, menntamálum
og margvíslegri félagslegri þjóðustu, auk stórfellda umbóta í
vegamálum. En skýrsla starfshópsins fjallar einungis um þessi
úrlausnarefni í stórum dráttum. Þegar undirbúningur að
ákvörðunartöku nálgast hljóta því að liggja fyrir opinberlega ít-
arlegar áætlanir um hvernig raunhæft sé að mæta þeim miklu
kröfum sem stórframkvæmdirnar munu gera til samfélagsins á
Austurlandi.
Elías Snæland Jónsson
Pappírs Pési
Sólveig Pétursdóttir hefur
fundið upp ;í ýmsum nýjung-
um í löggæslumálum og stað-
ið fvrir alls kvns átökum til
þess að auka áhrifamátt lög-
gæslunnar í landinu. Þannig
hefur hún t.d. náð að drýgja
lögreglusveitir landsins með
|iví að munstra vegagerðar-
menn upp í hlutverk aðstoð-
arlögregluþjóna - vegagerðar-
mennirnir þurfa hvort sem er
að vera á ferðinni og auðvitað
upplagt að nýta þá til lög-
gæslu í leiðinni.
Margt fleira sniðugt
hefur ráðherrann
komið fram með og
jafnan kynnt þessi
áform sín með lúðra-
þyt og söng og minnst
10 borðalögðum yfir-
lögregluþjónum í
heiðursfylkingu í bak-
grunni. Hugmynda-
flug ráðherra og ráð-
deildarsemi hefur svo
að sjálfsögðu smitað
út frá sér.
Pappírs-Pési er
vaxinn úr grasi
og varð lögga.
í smiðju til Herdísar
Sláandi staðfesting á áhrifum
ráðherrans birtist síðan í
blöðunum í gær þegar greint
frá átaki fjögurra sýslumanns-
embætta á suðvesturhorninu.
Þar hafa menn augljóslega
farið í smiðju til Herdísar Eg-
ilsdóttur barnakennara, sem
er alkunn fyrir hugmynda-
auðgi og hagkvæmt föndur
með mörgum kynslóðum
harna í Isaksskóla. Eitt af
þekktari verkum Herdfsar er
sagan af Pappírs-Pésa, papp-
írsdrengnum sem vaknaði til
Iffsins og lék sér með hinum
börnunum. Mörg börn hefur
lengi fyst að vita hvað varð
um Pappírs-Pésa. Og svarið
kemur úr óvæntri átt - það
kemur frá sýslumönnunum
fjórum. Pappírs-Pési er orð-
inn stór og hann ákvað að
verða lögga. Nú hefur
Pappírs-Pési semsé verið
kynntur til sögunnar sem
nýjasta átakið í umferðarmál-
um landsins, hann ætlar að
standa vörð við Reykjanes-
brautina nótt sem nýtan dag -
án þess að krefjast nokkurrar
borgunar. Pappírs-Pési skilar
þvíjafnvel enn meiri sparnaði
en vegagerðarmennirnir, og er
þá mikið sagt!
Tímamót í ríkis-
rekstri
Garra þykir einsýnt
að hér sé nú brotið
blað í ríkisrekstri á ís-
landi og lausnin er
fundin á mörgum erf-
iðum og viðvarandi
vandamálum. Mann-
ekla á sjúkra- og um-
önnunarstofnunum
gæti þannig verið úr
sögunni, menn setja
bara pappírshjúkkur í
vaktherbergin og
pappírssjúkraliða á elliheimil-
in. Nú verður heldur ekki
lengur erfitt að fá iðnaðar-
menn í þenslunni, pappírs-
smiðir og pappírspíparar Ieysa
málið. Síðast en ekki síst get-
ur dómsmálaráðherra nú
loksins fengið lögregluþjóna
til að standa krafkyrrir heið-
ursvörð næst jiegar kynna
þarf eitthvert átakið. Og ef
sjálfur ráðherrann er upptek-
inn í öðru einmitt þegar kynn-
ingin þarf að fara fram, þá er
auðvitað ekkert því til fyrir-
stöðu að hún notist þá við
pappírsráðherra - og Garri
leyfir sér að efast um að nokk-
ur gerði athugasemd við það.
Pappírsráðherra lítur hvort
sem er vel út á mynd í blöðunt
og sjónvarpi og það er jú aðal-
atriðið, ekki satt?
-GARRI
V
„Það gerist ekkert með slagorð-
um“, segir Pétur alþingismaður
Blöndal, þegar hann kveinkar
sér undan athugasemdum vegna
þeirra uminæla sinna, að óregla
sé orsök flestra vandamála aldr-
aðs fólks. I Dagi bendir hann
réttilega á að óregla sé ekki endi-
lega áfengissýki, heldur óráðsía á
fleiri sviðum, svo sem í fjármál-
um og nefnir þar til ofíjárfesting-
ar og uppáskriftir, sem fela í sér
ábyrgðir á skuldum annarra.
En þingmaðurinn hefur al-
rangt fyrir sér í einu efni. í dag
gerist allt tneð slagorðum, sem
drepa niðui alla vitræna um-
ræðu. Upphrópanir hans eigin
flokksmanna um góðærið sem
þjóðin á að baða sig í er vægasl
sagt umdeilanleg staðreynd. Það
er bullandi góðæri hjá þeint sem
sclja kvóta og þeim sem toru
snemma á ferðinni í keðjubréfa-
faraldrinum sem kallasl hluta-
bréfamarkaður og hjá fjármála-
fyrirækjum sem tútna út og eru
Verði þeim að góðu
búin að sprengja af sér innlenda
markaðinn og flutt til útlanda.
Tölvu- og fjarskiptavæðingin
skilar sínum miklum gróða á
meðan hún stendur yfir. Og góð-
ærið er ekki lakast hjá þeim sem
annast slagorðasmíðina og æsa
upp óregluna hjá ungum ekki
síður en gömlum og heiibrigð-
um fremur en öryrkjum.
Auglýsingafarganið er
sjálfstæður gróðavegur,
og sívaxandi.
Fómarlömbin svívirt
Það er rétt eins og að
Pétur Blöndal hafi eklti
hugmynd um hvernig
fjármálastofnanir auglvsa
og blekkja fólk til að taka
ián til óþarfaeyðslu. Um
þá svívirðu sem banka- og
peningastofnanir beita
fólk með kröfum um uppáskrift-
ir óviðkomandi aðila til að veita
óráðsíufólki lán er farið létt með
í athugasemdum þingmannsins.
Hálaunaðir og ábyrgðarlausir
bankastjórar setja reglur um að
þeir geti gengið að eigum óskyl-
dra aðila ef þeirra eiginn við-
skiptavinir standa ekki í skilum.
Það er ekki síst gamalt fólk sem
á um sárt að binda vegna þessar-
ar óskammfeilni bankastofnana.
Samtímis þessu stunda banka-
menn innherjaviðsldpti
og setja sig í forgangs-
hópa þegar þeir kaupa
ríkisstofnanir fyrir slikk.
Væntanlega kallar al-
þingismaðurinn svona
framfcrði ekki óreglu.
Það eru fórnarlömbin
sem skuldinni er skellt á.
...þeir sem betur
mega
Pétur Blöndal er góður
stærðfræðingur og snjall
fjármálamaður. Umsvif hans
sýna að hann er afrcksmaður á
þcim vettvangi. Nokkrir
tölvunördar eru búni ■ sv'ipuðum
hæfileikum. En það gelur slíku
fólki varla Ieyfi til að fella niðr-
andi dóma um fólk sem amlað
hefur ofan af fyrir sér og sínum í
sveita síns andlitis og hefur
aldrei lært á sigurverk nútíma
fjármálahyggju.
Vel mega Pétur Blöndal og vel
menntaðar góðæriskynslóðir
hans leiða hugann að því, á
hvaða grunni þeir byggja auð
sinn og góðu kjör. Það er of aug-
ljóst til að sjálfhverfir gróða-
pungar og erfingjar tæknivædds
þjóðfélags kæri sig um að sjá það
eða skilja.
Þær kynslóðir sem núna eyða
og spcnna og hcimta menntun
og hagkvæmt fjármálaumverfi og
bjarta framtíð fyrir sig og sína
eru svo ekkert nema samhalds-
semin og nískan þegar kemur að
því að skammta öldruðum og ör-
yrkjum lífskjörin og telja þa
hv'ern pening eins og maurapúk-
ar.
Verði þeim að góðu.
Fjármálasnill-
ingurinn Pétur
Blöndal.
Eru tilWgur sjávarút-
vegsráðuneytis um
brottkast afla
fullnægjandi ?
Sævar Guimarsson,
fomuiöur Sjómammsa mba nds ísla nds:
„Það er ný aðgerð
hjá ráðuneytinu
að hafa veiðieftir-
litsmann um
borð og ég fagna
henni því ég vil
að sannleikurinn
komi í ljós í þessu máli og menn
séu ekki bornir sökum um að
henda fiski ef þeir gera það ekki.
Eg er hins vegar mjög ósáttur við
að hægt sé að færa 2% afla milli
tegunda í stað 5% áður. Við höf-
um séð útgerðarmenn spila á
þetta í kvótabraskinu svo ég vil
að þessi heimild verði afnumin
alveg."
Kristján Vilhelmsson,
útgerðarstjóri Samherja
„Þessar tillögur
geta nálgast það
að koma koma í
veg fyrir brottkast
afla, en eru ekki
fullnægjandi.
Það er alltaf hægt
að fara í kringum
þetta ef menn vilja, ef ásetning-
urinn er sá. En með því að heim-
ila ekki nema 2% tilflutning milli
tegunda mun heildaraflinn
minnka og hjálpar alls ekki til við
brottkastmálið.
Ólafur Marteinsson,
framkvsemdastjóri Þomwðs ramma-Sæ-
bergs á Siglufitði
„Eg álít að þetta
séu ekki endan-
legar tillögur en
gott sem fyrsta
skref. En ég er
hins vegar ósam-
mála því að sam-
hliða því séu
heimildir manna til tegundatil-
færslu þrengdar. Eg held að það
sé misráðið, það minnkar sveigj-
anleika kerfisins, og það er ein-
nig rangt hjá sjávarútvegsráð-
herra að tala um misnotkun því
heimildin hefur verið til staðar
og menn hafa nýtt hana. Heim-
ildin í dag er eðlilegur sveigjan-
leiki en verður of lítill með 2%.“
Jóhann Arsælsson,
þingmaðurSamfylkingar og nefndar-
maðurísjávanítvegsnefndAlþingis
„Þessar hug-
myndir ráðherra
ráða litlu um
brottkastið. Mið-
að við það um-
fang sem talið er
að brottkast nái
yfir velti ég því
fyrir mér þvílíkan her af mönn-
um sjávarútvegsráðherra ællar
að hafa um borð í fiskiskipum,
jafnvel vikum saman. Ég hef ver-
ið þeirrar skoðunar að við ættum
að hætta að refsa fyrir brottkast-
ið með þeim hætti að leyfa
mönnum að korna með fiskinn
að landi. Það hafa verið til refsi-
ákvæði í lögum um umgengni
! um auðlindir sjávar, en þeim
| hefur aldrei verið beitt. Þess.um
lögum verður ekkert frekar
I beitt."