Dagur - 11.10.2000, Blaðsíða 12

12- MIBVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 2000

FRÉTTASKÝRING
Forystiiskj álfti á
GIJÐMUMHJK
RUNAR
HEIÐARS
SON
Ji d.
Barátta verkafólks fyrir bætum kjörum mun væntanlega breytast nokkuö þegar það hefur sameinast í einum stórum samtökum - Starfsgrer,
Starfsgreinasamband
íslands stofnað. Þrjú
landssambönd samein-
uð. Forystuskjálfti.
Miklar væntingar.
Stefnt að því að lækka
skatta.
Það verður án efa mikið um að
vera á Hótel Sögu á morgun og á
föstudag þegar nýtt samband
verður stofnað með sameiningu
Verkamannasambands Islands,
Þjónustusambandsins og Lands-
sambands iðnverkafólks. I tillög-
um að nafni hins nýja sambands
er Iagt til að það verði látið beita
Starfsgreinasamband Islands.
Það verður fjölmennasta lands-
samband innan ASÍ með hátt í 40
þúsund félagsmenn þar sem um
60% félagsmanna eru konur.
Höfuðstöðvar sambandsins verða
að Skipholti 50 í Reykjavík þar
sem áður fyrr voru skrifstofur
Iðju. Þótt hátt á þriðja hundrað
manns eigi seturétt á stofnfund-
inum er óvíst hve margir muni
skila sér á fundinn. Eitt helsta
mál fundarins verður að kjósa í
framkvæmdastjórn, formann og
varaformann. Það er kannski til
marks um bjartsýni vinnuhópsins
sem unnið hefur að því að koma
sambandinu á fót að hann gefur
lítið fyrir alla hjátrú, með því að
láta stjórnarkjör fara fram föstu-
daginn 13. n.k.
Veltur á forustunni
Þótt samcining þessara þriggja
landssambanda sé búin að vera
gamall draumur margra innan
verkalýðshreyfingarinnar eru
menn þó sammála um að fram-
haldið velti mikið á því hvernig til
tekst með kjör á forystu hins nýja
sambands. Samkvæmt drögum að
lögum sambandsins á formaður-
inn að vera félagslega pólitískur
og talsmaður þess. Þá á að ráða
sérstakan framkvæmdastjóra sem
á að stýra hinum daglega rekstri
sambandsins. Ekki er útilokað að
sú staða verði auglýst til umsókn-
ar innan skamms ef ekki tekst að
finna innanbúðarmann til starf-
ans. Það mun því mæða mikið á 7
manna kjörstjórninni en Sigurður
Bessason formaður Eflingar hef-
ur fengið það hlutverk að stýra
henni. Hingað til bafa nær allir
forystumenn aðildarfélaga hins
nýja sambands verið tilnefndir
sem hugsanlegt formannsefni og
viðbúið að margur maðurinn
hyggi gott til glóðarinnar í þeim
efnum. Það kæmi því ekkert á
óvart þótt niðurstaðan í því máli
muni ráðast í hálfmyrkvuöu og
jafnvel reykmettuðu herbergi á
Hótel Sögu þar sem brúnaþungir
menn í kjörstjórn munu takast á
um það hver sé vænlegastur til að
stýra þessu nýja sambandi. í þeim
efnum horfa menn mikið til þess
að þar veljist einstaklingur sem sé
boðberi nýrra tíma og sátta innan
hreyfingarinnar en sé ekki litaður
af fortíðinni sem hefur einkennst
af miklum illindum og átökum
manna á milli. I þeim efnum hef-
ur borið hæst ágreiningurinn á
milli landsbyggðar og höfuðborg-
arsvæðisins vegna þeirrar ákvörð-
unar Flóabandalagsins að semja
sér í síðustu kjarasamningum svo
ekki sé minnst á starfslokasamn-
inginn sem gerður var við Björn
Grétar Sveinsson sl. vor. Sá
starfslokasamningur hafði það
m.a. í för með sér að Sigurður
Ingvarsson fyrrverandi forseti Al-
þýðusambands Austurlands sagði
af sér, auk þess sem Hervar
Gunnarsson hefur setið undir
mikilli gagnrýni frá félögum sín-
um á Akranesi. Þá hef’ur verka-
lýðsforustan einnig verið gagn-
rýnd fyrir að hugsa aðeins um
eigin völd og upphefð en minna
um hagsmuni félagsmanna sinna.
Jafnframt hefur borið á þeirri
gagnrýni að með nýja samband-
inu sé aðeins verið að búa til nýtt
og fjárfrekt bákn í stað þess að
huga betur að aðildarfélögunum.
Ekki er þó búist við að þessar
raddir verði háværar á stofnfund-
inum.
Fortlð og hefðtr að baki
Karitas Pálsdóttir hjá Verkalýðs-
félaginu Baldri á Isafirði og fyrr-
verandi formaður fiskvinnslu-
deildar VMSI hefur langa reynslu
af starfinu innan verkalýðshreyf-
ingarinnar. Hún segir að með
stofnun Starfsgreinasambandsins
stefni menn að því að fara í nýjan
farveg með starfsemina þar sem
ekki verði haldið í gamlar hefðir.
Hún segir að það skipti höfuð-
máli til framtíðar að verkafólk
verði samstíga um að velja sér
forystumann sem sé breið sátt
um og sem ekki eigi sér fortíð í
gömlum málum. Hún segist þó
gera sér grein fyrir því að það sé
erfitt að fá einhvern einstakling
til að takast á við jafn krcfjandi
starf sem ekki hefur neina
reynslu að baki. Það sé hins veg-
ar lífspursmál fyrir verkalýðs-
hreyfinguna að slíkur einstakling-
Það kæmi því ekkert á
óvart þótt niðurstað-
an í formannsmálinu
muni ráðast í hálf-
myrkvuðu og jafnvel
reykmettuðu herbergi
á Hótel Sögu þar sem
hrúnaþungir rnenn í
kjörstjóm munu
takast á um það hver
sé vænlegastur til að
stýra þessu nýja sam-
handi.
ur veljist til formennsku. I því
sambandi bendir hún á að það sé
til margt af hæfu fólki í hreyfing-
unni sem hægt sé að leita til.
Hún telur að núverandi forystu-
menn séu ekki starfi sínu vaxnir
ef þeir vilja ekki veita sinni þekk-
ingu til einhvers nýs einstaklings.
Það sé eitthvað að ef menn hafa
vaxið frá því að vera forystumenn
í hreyfingu Iaunafólks. Síðast en
ekki síst telur hún að það verði
engin breið samstaða um að velja
einhvern af þeim forystumönnum
sem nefndir hafa verið til sög-
unnar í fjölmiðlum sem hugsan-
Iegt formannsefni. Hún segir að
ef ráðinn verður framkvæmda-
stjóri til að stýra hinum daglega
rekstri eins og stefnt sé að þá
mundi væntanlegur formaður
hafa tíma og tækifæri til að bygg-
ja sig upp til að verða forystumað-
ur þessa nýja afls. Hann þarf ein-
nig að geta unnið með öðru fólki
og verið maður sátta en um leið
harður horn í taka. Flún segist
hins vegar ekki geta nefnt nein
nöfn sem koma til greina í því
sambandi.
Ahersla á heildina
Hún segir að við val á formanni
verði fýTst og síðast að hugsa um
heildarhagsmuni hreyfingarinnar.
Athygli vekur að hún telur að
væntanlegur formaður verði að
koma af höfuðborgarsvæðinu.
Það sé mjög mikilvægt fyrir nýja
landssambandið að sambýli þess
við höfuðborgarsvæðið verði
ávallt sem best. Það sé Iykilatrið-
ið að það svæði verði sátt við for-
ystumanninn og að hann sé í góð-
um og miklum tengslum við það
og einnig landsbyggðina. í því
sambandi bendir hún á að það
skipti höfuðmáli lyrir landsbyggð-
ina að nýja sambandið verði
kröftugt en ekki síst að um það
verði eining. Hún segir að verka-
fólk hafi ekkert með enn eitt sam-
bandið að gera þar sem allt logar
í illdeilum og óeiningu. Persónu-
lega telur hún því að landsbyggð-
in eigi ekki að setja formennsk-
una f nýja sambandinu á oddinn.
í þeim efnum verða menn hins
vegar að horfa til þess að á höfuð-
borgarsvæðinu sé mestur fjöldinn
og þá um leið sterkasta aflið. Hún
segir að verkafólk bindi miklar
vonir við nýja sambandið og í því
verði að finna það afl sem al-
mennt verkafólk þarf á að halda í
baráttu þess fyrir betri kjörum.
Hún segir að það versta sem gæti
hent verkafólk sé að sambandið
mundi breytast í einhvern skrípa-
leik vegna einleiks einhverra
valdagráðugra punga. Fólk sé
búið að fá nóg af slíkum hrá-
skinnsleik í hreyfingunni.
Stefnt að lægri sköttum
Hið nýja Starfsgreinasamband
mun skipast í fimm starfsgreina-
svið samkvæmt þeim tillögum
sem lagðar verða fý'rir stofnfund-
inn. Hugsunin á bak við það er að
allir hópar finni sér einhvers stað-
ar stað í sambandinu öndvert við
þá deildaskiptingu sem var hjá
VMSÍ þar sem stórir hópar voru
ekki í neinni deild. Þessi fimm
svið eru matvælasvið, svið flutn-
inga, bygginga og mannvirkja-
gerðar, iðnaðarsvið, þjónustusvið
og svið starfsmanna ríkis og sveit-
arfélaga. Jafnframt er hugmyndin
að hverju sviði verði stjórnað af
fulltrúaráði. Þá er gert ráð fyrir
að skattar aðildarfélaga til sam-
bandsins verði lækl<.aðir úr 8,7%
af tekjum félaganna í 7,6% og
samhliða verði reynt að draga úr
öllum kostnaði. Reiknað er með
að þessir skattar geti gefið um 35
milljónir króna á ári til reksturs
sambandsins. Ennfremur er hug-
myndin að eftir stofnfundinn
muni nýja stjórnin taka ákvörðun
um það hvaða hlutverki skrifstofa