Dagur - 28.10.2000, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000 - 35
ERLENDAR FRÉTTIR
Bóndi í þorpinu Beshjent í Tadzhíkístan ásamt fjölskyldu sinni, dóttur og barnabörnum. Á svæðinu sem þau búa
hafa verið miklir þurrkar og uppskera lítil sem engin. Straumur flóttamanna frá Afganistan gerir ástandið enn
verra og er hungursneyð yfirvofandi.
Flóttameim og heróín-
flæði írá Afganistan
Fjöldi Afgana flýr
land sitt eftir því sem
Talibanar leggja
meira af því undir sig
Talibanar í Afganistan hafa um
90% landsins á sínu valdi, en
óttast er að þeir muni brátt ná
því landi sem eftir er undir sín
yfirráð. Það svæði er í norður-
hluta landsins og liggur að
lándamærum Tadzhíkístan, sem
er lítið land og heyrði áður til
Sovétríkjunum. Þar búa um sex
milljónir manna og lifir hehning-
ur þeirra á hungurmörkum.
Þurrkar hafa hrjáð landsmenn,
sem ekki eru búnir að ná tökum
á daglegu lííi og stjórnarfari eftir
fimm ára borgarastyrjöld sem
hófst með falli Sovétrfkjanna.
I þessu litla og hrjáða landi er
sægur flóttamanna frá Afganist-
an og ef Talibanar helja sókn
gegn þeim setn enn lifa á því
svæði í Afganistan sem þeir hafa
ekki enn náð undir sig, er búist
við að ekki færri en 700 þúsund
flóttamenn bætist við og horfa
menn með skelfingu til þess ef
svo fer. En flóttaménn eru víða á
ferli í Mið-Asíu, og er það vanda-
mál sem umheimurinn lætur sig
litlu skipta, eða hefur möguleika
á að greiða úr.
I Afganistan eru mestu heróín-
verksmiðjur í heimi og er fram-
leitt þar hreinasta og eftir-
sóttasta heróín í markaði. Eitrið
er flutt úr Iandi og talsverðu
magni af því er llutt um Tadzhík-
ístan og til Rússlands og þaðan
er því dreift til Vestur-Evrópu og
Bandaríkjanna, þar sem efna-
hagurinn leyfir fíklunum að
njóta svo verðmætrar afurðar.
Talibananir hafa umtalsverðar
tekjur af þessari framleiðslu og
útflutningi. Þeim er því nokkur
hagur af því, að halda flutninga-
leiðinni gegnum Tadzhíkístan
opinni og má leiða getum að því,
að það sé ástæðan til að þeir láta
vera að taka þau 10 af hundraði
Afganistan undir sína stjórn.
Þeir þurfa hlið til að koma eitur-
framleiðslu sinni á heimsmark-
aðinn.
í Tadzhíkístan eru stórir söfn-
uðir harðlínumúslima, sem ótt-
ast er að taki höndum saman við
Talibana ef að þeir sækja að
landamærum ríkisins og freisti
þess að koma á sams konar
stjórnarfari og nú er í megihluta
Afganistan. En svipað er uppi á
teningnum í mörgum þeirra ríkja
í Mið-Asíu, sem áður heyrðu
Sovétríkjunum til.
25 þúsund rússneskir her-
menn gæta landamæranna milli
Afganistan og Tadzhíkístan.
Samt fara um 70% af heims-
framleiðslunni af heróíni þar í
gegn. En Rússarnir eru ekki
þarna til að klófesta eiturlyfja-
smyglara, heldur til að koma í
veg fyrir stórfelldan flótta-
mannastraum og að halda Tali-
bönum í skefjum innan landa-
mæra Afganistan.
En erfitt er að hamla á móti
straumnum. I síðasta mánuði
hernámu Talibanar bæinn
Taloqan í norðurhluta Afganist-
an og 70 þúsund manns flúðu
norður yfir landamærin. Ef þeir
taka einnig bæinn Faizabad, sem
er eina borgin í Afganistan sem
þeir hafa ekki þegar á valdi sínu,
bætast 100 þúsund flóttamenn
við. Og þeir flýja inná svæði þar
sem íbúarnir eru sjálfir flcstir
flóttamann og lifa á hungur-
mörkum.
Sameinuðu þjóðirnar veita 62
milljónum dollara í neyðarhjálp
til að kaupa matvæli og koma
þeim á áfangastað. Sú upphæð á
að duga einni milljón manns
næstu níu mánuði. Landið og
íbúar þess eru nú mun ver
staddir en þegar þeir tilheyrðu
Sovétríkjunum. Samgöngur hafa
að mestu lagst af og bændur eru
fyrir löngu búnir að selja eða éta
búfénaðinn. Atvinnuleysi er
mikið og fátt til bjargar.
Heilt ár ofbeldis
JERUSALEM- ísraelskir hermenn
skutu til bana tvo Palestínumenn f
gær á „degi heiftar“ sem svo hefur
verið kallaður. Þar með náði of-
beldisaldan sér aftur á strik eftir
örstutt hlé. Talsmenn hersins lýstu
þeirri skoðun sinni í gær að þeir
óttuðust að ofbeldi yrði viðvarandi
og myndi vaxa í vetur og vel inn á
nýtt ár. Arekstrar urðu bæði á
Gazasvæðinu og á Vesturbakkan-
um milli palestínsl<ra mótmælenda
og hermanna sem beittu táragasi
og gúmmíkúlum á mannljöldann. 1
sumum tilfellum notuöu hermenn þó raunveruleg skotfæri. Her-
menn eru mjög taugaveikJaðir og varir um sig eftr sjálfsmorðsárásina
á Gazasvæðinu á fimmtudaginn og nú tala ísraelskir herforingjar um
að þeir sjái framundan hcilt ár ofbeldis og einn herforinginn orðaði
það svo að „nú verðum við að búa okkur undir að órói og átök vari í
allt að einu ári og það þýðir að skipulag og viðbúnaður hersins verö-
ur í samræmi við það.“
Atökin á herteknu svæðunum
halda áfram.
Loforð um gas
MOSKVA - Vojislav Kostunica.átti
góðan fund með Vladimir Putin f
Kreml í gær og gekk út með hlý orð
í farteskinu og, það sem meira er,
samning um að fá gas frá Rúss-
landi, sem mun sldpta bágborinn
efnahag Júgóslavíu mjög miklu
máli. Pútín lofaði hinn nýja forseta
Júgóslavíu í hástert fyrir að hafa
komið í veg fyrir blóðbað í heima-
landi sínu þegar Slobodan Milos-
evic var steypt af stóli og sagði síð-
an að innan tíðar myndu Rússar
si'na í' verki hvers virði hin hefðbundnu nánu tengsl milli Moskvu og
Belgrað væru - það kæmi í ljós þegar gasbirgðir færu að streyma til
Júgóslavíu á ný miklu fyrr en mcnn hefðu þorað að vona. Rússar
studdu stjórn Milosevics þegar lofárásir NATO stóðu yfir í fyrra
vegna meðferðar Milosevics á albanska minniblutanum í Kosovo.
Hins vegar gerðist það fyrr á þessu ári að stórfyritæki í orkugeiran-
um, fyrirtæki sem þó lýtur stjórn ríkisins, skrúfaði fyrir gasstreymið
lil Júgóslavíu vegna 400 milljón dollara skuldar sem aftur hefur vald-
ið gríðarlegum crfiðleikum í landinu.
Freistingin feHir munka
BANGKOK , Tailandi - Fréttir af búddamunkum sem voru staðnir að
verki þegar þeir læddust út úr klaustrum sínum að nóttu til í dular-
gervi og sóttu næturh'fið, m.a. karaokebari og staði þar sem þcir gátu
komist í náin kvnni við konur hafa bcint sjónum manna að þ\a' að á
Thailandi séu trúarleg gildi á undanhaldi en þess í stað hafi freisting-
in sigrað og mammon rutt sér til rúms. Nú síðast var ábóti í klaustri
gripinn af rannsóknarblaðamönnum í dulargervi þar sem hann var að
skemmta sér í veraldlegum vellystingum, m.a. að aka um á Bcnz og
eyddi hann nóttinni í einkahúsi með tveimur konum. í blaðinu
Nation daily í gær kemur fram í leiðara mikil hneykslun á þessu og er
hún talin endurspegla víðtækar áhyggjur manna, en þar segir að allir
sem sáu þennan sjónvarpsþátt hljóti að vera sem steini lostnir.
Kostunica og Putin i Kreml i gær.
■ FRÁ DEGI
LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER
302. dagur ársins, 64 dagar eftir.
Sólris kl. 8.59, sólarlag kl. 17.23.
Þau fæddust 28. oktd-
ber
• 1814 Einar Andrésson skáld í Bólu.
• 1818 Ivan Turgenev, rússneskur rithöf-
undur.
• 1903 Evelyn Waugh, enskur rithöfund-
ur.
• 1909 Francis Bacon, breskur listmálari.
• 1929Joan Plowright, ensk leikkona.
• 1947 Egill Eðvarðsson kvikmyndagerð-
armaður.
• 1964 Steinn Armann Magnússon leik-
ari.
TIL DAGS
Þetta gerðist 28. októ-
ber
• 1780 lögðu Reynistaðabræður af stað úr
Arnessýslu norður Kjöl við fimrnta
mann og fórust þeir allir í Kjalhrauni.
• 1848 var Dómkirkjan í Reykjavík vígð.
• 1886 var Freisisstyttan í New York vígð,
en hún var gjöf frá Frakklandi.
Afmælisbam dagsins
Bandaríski tölvurisinn Bill Gates hefur
um árabil verið meðal allra ríkustu
manna í heimi, ogjafnframt meðal þeir-
ra umdeildustu. Einokunartilburðir fyr-
irtækis hans, Microsoft, hafa a.m.k. far-
ið mjög í taugarnar á öðrum í tölvu-
bransanum. Fullu nafni heitir hann
reyndar William Henry Gates þriðji, og
er fæddur í Seattle þann 28. október
árið 1955. Kappinn er því 45 ira í dag.
Hann skrifaði fyrsta tölvuforritið sitt 13
ára gamall og var orðinn milljarðamær-
ingur um þrítugt.
Ég.er haldinn eins konar öfugum of-
sóknarótta. Ég gruna fólk um að hafa
gert samsæri um að gera mig hamingju-
saman.
J. D. Salinger
Heilabrot
Hann Þorvaldur yar að ræða við Gunnhildi
systur sína og sagði: „Ég hitti hann P.é.tur
gamla í fyrradag og hann sagðist vera
orðinn 77 ára.“ Þá segir Gunnhildur: „Nú
þá verður hann áttræður á næsta ári.“ Þá
svarar Þorvaldur: „Já það er rétt hjá þér."
Nú er spurt hvernig getur það staðist að
Pétur hafi vcrið 77 ára f fyrradag en verði
áttræður á næsta ári?
Lausn á síðustu gátu: Framtíðin.
Veffang dagsins
Áhugamenn um ráogátur af ýmsu tagi, t.d.
sannar sem skáldaðar glæpasögur og
leynilögreglusögur, ættu að geta komist í
sæntilega feitt á WAVw.mysteries.com
Vísa dagsins
Þegi jní, vindur!
jní kunnir aldregi
hófs á hvurs manns hag,
langar ro nætur
jjars þú inn leiðsvali
þýtur í þakstráinn.
Jónas Hallgrímsson
1967 Julia Roberts, bandarísk Ieikkona.