Dagur - Tíminn Akureyri - 27.05.1997, Blaðsíða 6

18 - Þriðjudagur 27. maí 1997
iDctgur-'Stmhtn
MENNING OG LISTIR
Þann 7. og 8. júní verður allsherjar dansmól á Akur-
eyri, Danslist ’97. Þar koma saman á annað hundrað
nemendur úr dans- og ballettskólum auk freestyle-
dansara víða af landinu til sýna og dansa saman.
„Þarna verða líka tímar í fjölmörgum mismunandi
dansstílum fyrir þá sem taka þátt í mótinu. Þetta er
virkilega spennandi mót. “
Ingibjörg segir þjóðfélagið ekki beinlínis hvetja börn áfram á dansbrautinni. Mynd:E.ói
144 ár hefur Ingi-
hjörg Björnsdóttir
lifað og hrœrst í
ballettheiminum,
síðustu 20 árin sem
skólastjóri List-
dansskóla íslands.
Og hún er að
hœtta...
að er bara kominn tími til
að einhver annar taki
við,“ sagði Ingibjörg þegar
Dagur-Tíminn kíkti til hennar í
húsnæði skólans við Engjateig
en nýr skólastjóri tekur við
starfi hennar í haust. „Ég vildi
hætta áður en ég væri orðin
alltof þreytt og á meðan ég hef
einhvers að sakna.“
Ingibjörg byrjaði í ballett 10
ára gömul. Hún hóf kennslu við
Listdansskól-
ann 1964 og er
því búin að
vera mamma
ansi margra
kynslóða ís-
lenskra ballett-
dansara. Ýmis-
legt hefur
breyst á þess-
um tíma. Á ár-
um áður voru
fleiri verk á
verkefnaskrám
leikhúsanna
sem kröfðust
dansara. „Nú
er orðið mjög
lítið um dans-
ara í verkum, leikararnir dansa
sjálfir. Pað er mikið til sparnað-
arráðstöfun en nútímaverk eru
líka stfluð meira inn á leikhóp-
inn. Kröfur um þjálfun leikara
eru líka orðnar þannig að þeir
þurfa að vera afskaplega hreyf-
anlegir."
Rússnesk þjálfun
Árið 1989 flutti Listdansskólinn
úr 2 sölum í Þjóðleikhúsinu
(sem hann hafði til afnota milli
16 og 20 á daginn) og upp í 3
rúmgóða sali í Laugardalnum.
„Skólinn hefur breyst geysilega
mikið. Mér brá þegar ég leit á
skýrslu frá fyrstu árum skólans,
þá voru þetta um 250 nemend-
ur sem æfðu að vísu flestir ekki
nema tvisvar í viku. Núna æfa
eiginlega allir ílokkar, um 70
nemendur, hér 6 daga vikunnar
eftir rússnesku þjálfunarkerfi
sem hefur skilað góðum ár-
angri. Þótt það sé erfitt að taka
ákvörðun um framtíðina þegar
maður er 10 ára þá erum við
að þessu hér í fullri alvöru. Og
þessum tíma er allavega ekki
kastað á glæ.“
Níu ára að aldri eru nem-
endur teknir inn í skólann, 10-
20 á ári. „Það fer eftir því
hvaða hæfileika við fáum. Þessi
fullkomni ballettlíkami er of-
boðslega sjaldséður, það eru
bara svona demantar sem glóa
inn á milli. Við fáum ekkert
voðalega mikið af svoleiðis
fólki."
Karlmennskan
uppmáluð
Ilið klassíska vandamál ball-
ettsins, karlmannsfæðin, hefur
ekki verið leyst á þessum síð-
ustu og bestu nema síður sé. í
vetur voru ekki nema 4 strákar
í öllum skólanum. Skólinn hefur
reynt að lokka til sín stráka,
m.a. var hópur fimleikadrengja
sem æfði ballett þar um tíma,
en hann dó út á fáum árum.
„Strákarnir þurfa helst að
koma nokkrir saman. Einn
strákur í byrjendahóp drukknar
eiginlega og hann þarf geysi-
lega sterk bein til að þola það.“
Ingibjörgu finnst auðvitað
óskiljanlegt að
ballettinn
trekki ekki
fleiri stráka að
því „karldans-
arinn er raun-
verulega ímynd
karlmennsk-
unnar, glæsi-
lega útlítandi
maður sem
hefur fullkomið
vald á líkaman-
um.“ Og rétt er
að hinum
glæstu erlendu
karlstjörnum
verður ekki lýst
sem rolulegum
veimiltftum. „Nútíminn hefur
bara alls ekki haldið innreið
sína í hugsun íslendinga gagn-
vart karldönsurum," segir Ingi-
björg.
Jákvæð mismunun
„En merkilegt nokk þá hafa
þessir strákar sem hafa verið í
skólanum hjá okkur orðið dans-
arar.“ Það er kannski ekki svo
undarlegt þegar tekið er tillit til
þess sem Ingibjörg bendir á að:
„leiðin er ólíkt beinni og auð-
veldari fyrir karldansara því
þeir sitja að alls konar styrkjum
og mun auðveldara fyrir þá að
íá vinnu, það er kannski einn
karldansari og 100 stelpur sem
sækja um.“
Nútímadansinn
sækir á
Stærsti áfanginn í danslistinni
hér á undanförnum áratugum
telur Ingibjörg vera stofnunn
íslenska dansflokksins árið
1973 þó fjárveitingar hafi ekki
nægt til þess að ná upp lág-
marksstærð, þ.e. 16 manna
hóp. Nú eru m.a.s. færri dans-
arar á fullum samningi hjá
flokknum en áður. Launin er þó
ekki jafn lág og í upphafi heldur
meira í samræmi við það sem
gengur og gerist í þjóðfélaginu.
„Það verður að vísu enginn feit-
ur af þessu en það er nú víst
eins gott.“
Nútímadansinn hefur rutt
sér æ meira rúm í ballettheim-
inum og fiokkurinn hefur fylgt
þeirri þróun sem er vel því að
sögn Ingibjarg-
ar þá hentar
nútímadans ís-
lenskri líkams-
byggingu og
skapgerð betur
en klassíski
ballettinn. „Við
erum sterk-
byggð þjóð,
með breiðar
axlir. Þetta loft-
kennda í klass-
íska ballettin-
um, þessar
annarsheims
rómantísku
hugmyndir, eru
kannski ekki
alveg okkar
stfll. Við erum
líka ákaflega leikhúsinnstillt og
nútímadansinn er farinn að
nálgast leikhúsið meira, er far-
inn að geta sagt mikið meira en
áður.“
En er þá „hinn fullkomni
ballettlíkami" orðinn úreltur?
„Raunverulega. Nema fyrir
þessa stóru hópa úti í heimi
sem dansa klassísku verkin.
Sem mega ekki glatast. Það er
svo mikil fegurð í þeim.“
Fengu ekki
magafylli af klassík
„íslenskir áhorfendur eru ekk-
ert ofsalega meðvitaðir um það
sem er að ske í dansheiminum
og horfa talsvert mikið ennþá í
tjullið og táskóna. Annarra
þjóða áhorfendur eru orðnir
dálítið saddir á klassíska dans-
inum og vilja eitthvað nýtt en
við fengum kannski aldrei
magafylli af klassískum dansi."
Ingibjörgu
finnst dansinn
á uppleið hér
en hefur greini-
lega áhyggjur
af litlum áhuga
almennings.
Hvað með
áhuga og hæfi-
leika nemenda.
Eru einhver
undrabörn á
kreiki í skólan-
um?
„Það eru
margir efnilegir
krakkar en
hvað verður úr
þeim veit mað-
ur ekki. Dans-
inn datt náttúrulega út mjög
lengi hér. Og við höfðum ekki
aðstæður...“
- Baðstofan ekki leyft mikil
stökk..
„Nei, húsakynnin voru lítil.
Listdansinn er svona toppurinn
á menningarpýramídanum í
þjálfun. Það er mun auðveldara
að reyna að útvega sér eitthvað
til að mála með, kálfskinn til að
skrifa á, sönginn ertu með í
röddinni. Dansinn þarf rými.“
Ætlaru ekki
í Háskólann, barn?
Hér var nýlega staddur einn
fremsti danshöfundur heims
sem hefur m.a. á sínum vegum
hóp dansara á aldrinum 46-60
ára. Ingibjörg segir margar
stjörnur hafa dansað fram á
sextugsaldur. „Þær geta búið til
yndislegar línur með líkaman-
um en þær setja fótinn ekki á
bak við eyrað lengur." Flestir
dansarar hætta hins vegar að
dansa á sviði um 35-45 ára.
Karldansarar fara að klikka í
baki enda búnir að bera ótaldar
ballerínur á höndum sér og
eitthvað fer að gefa sig hjá kon-
unum. Og það virkar óneitan-
lega dálítið blóðugt að eyða 10-
15 árum í stranga þjálfun og
hafa svo kannski ekki nema 10-
15 ár til að nýta sér hana.
„Þjóðfélagið er ekkert
hvetjandi. Þú ert í ballett, ókei,
gaman að vera í ballett en ekki
ætlarðu að verða dansari? Það
er eitthvað sem foreldrar sjá
ekki ofsjónum yfir. Nei, þú átt
að fara í háskólann. Fyrir utan
það að þú ert kannski hættur
um 35 ára og þarft þá að byrja
upp á nýtt. Er þetta ekki bara
tímasóun?"
- Já, er þetta þá ekki bara
tímasóun?
„Já, það er nú málið. Það
veitir vonandi einhverjum
áhorfendum ánægju að horíá á
dans og það veitir dönsurunum
sjálfum mikla gleði að dansa.
Þú færð mikið út úr þessu.“
- Þetta er kikk...
„Já, þetta er sko virkilegt
kikk.“ lóa
Þessi fullkomni
ballettlíkami er of-
boðslega sjaldséður,
það eru bara svona
demantar sem glóa
inn á milli. Viðfá-
um ekkert voðalega
mikið af svoleiðis
fólki.
Við erum sterk-
byggðþjóð, með
breiðar axlir. Þetta
loftkennda í klass-
íska ballettinum,
þessar annars-
heims rómantisku
hugmyndir, er
kannski ekki alveg
okkar stíll.