Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.03.1997, Blaðsíða 2

14 - Þriðjudagur 25. mars 1997
•SDagurJ®mrimt
LÍFIÐ í LANDINU
„Jafningjafræðslan er
ekki allsherjarlausn“
„Notkun vímuefna má
rekja til fornaldar og
vandinn er því rótgró-
inn. Hann verður mun
erfiðara að uppræta,
en til að mynda mið-
bæjarvandann í
Reykjavík."
s
t af fyrir sig er afar gott
markmið að ætla að vera
búinn að útrýma eitur-
lyfjum á íslandi árið 2002. En
fimm ár eru hins vegar afskap-
lega skammur tími, því notkun
vímuefna má rekja allt aftur til
fornaldar. Vandinn er því mjög
rótgróinn. Hann verður mun
erfiðara að uppræta, en til að
mynda miðbæjarvandann í
Reykjavík - enda eru rætur
hans ekki jafn djúpar,“ segir
Purý Björk Björgvinsdóttir, einn
aðstandenda Jafningjafræðsl-
unnar, í samtali við Dag-Tím-
ann.
Til einhvers er unnið
Þurý og Sigurður Jónsson, nem-
endur við Fjölbrautaskólann við
Ármúla, töluðu á fundinum sem
fulltrúar Jafningjafræðslunnar,
en innan vébanda hennar hafa
þau starfað síðustu misseri.
„Það er gott og gilt að setja sér
há markmið - sem hægt er að
uppfylla að einhverju leyti.
Sjálfsagt er betra að hafa tím-
ann sem þessu verkefni er helg-
aður skamman. Ef við myndum
segja sem svo að ísland ætti að
vera án eiturlyfja árið 2020
myndum við vera afskaplega
róleg í tíðinni. En þegar fimm
ár til stefnu verður meiri kraft-
ur settur í máiið,“ segir Sigurð-
ur.
Hann leggur jafnframt á það
áherslu að Jafningjafræðslan og
starf hennar sé engin allsherj-
arlausn í baráttunni gegn eitur-
lyfjum á íslandi. „Þetta er bara
einn hlutinn af stórum for-
varnapakka. Við komum okkar
boðskap til skila með heim-
sóknum tif yngstu árganga
framhaldsskólanna og það hitt-
ir í mark hjá ákveðnum hóp.
Síðan koma aðrir aðilar og þeir
ná tif annarra. Eftir því sem
tölulegar staðreyndir sýna þá
er starf okkar til einhvers unnið
- enda höfum við kappkostað að
vera með sífellt áreiti í gangi
þannig að áróðurinn dettur
aldrei niður. Það er mjög mikil-
vægt atriði," segir hann.
Engar prédikanir
Þurý og Sigurður segja grunn-
tóninn í starfi Jafningjafræðsf-
unnar vera þann að tala við
krakkana á jafnréttisgrundvelli.
Tími jakkafataklæddra erind-
reka sem heimsóttu skófa
landsins, komu í kennslustof-
urnar með skófastjóranum og
töfuðu við nemendur um skað-
semi vímuefna sé liðinn. Aðrar
aðferðir hrífi í dag.
„Foreldrar þurfa ekki að
vera neinir prédikarar og þeir
geta alveg frætt börn sín um
skaðsemi vímuefna á jafnréttis-
grundvelli. Öll barnsárin og þar
til þú ert kominn á unglingsár
eru foreldrar helsta fyrirmynd
barnanna og á þessum mikil-
væga tíma má byggja upp ein-
stakling með sterka sjálfs-
mynd,“ segir Þurý.
Þurfum að ná til fleiri
hópa
En er ekki undarlegt að neysla
fíkniefna fari sífellt vaxandi -
um leið og áróður gegn eitur-
lyíjanotkun vex jafnframt? Því
svara Þurí og Sigurður þannig.
„Nei, það þarf ekki endilega að
vera. Á þessu stigi nær Jafn-
ingjafræðslan til mjög takmark-
aðs hóps. Við störfum að mestu
leyti með framhaldsskólanem-
um, en þurfum að komast líka
með starf okkar inn í grunn-
skólanna. Hitt ber að hafa í
huga að fíkniefnaneysla vex
mest í þeim hópum sem við ná-
um ekki til. Það er ungt fólk
sem er ekki í skóla og til þess er
erfitt að ná með markvissum
hætti. - En alltaf er til einhvers
unnið ef við náum til unglings
sem við snúum af rangri braut
vímuefnaneyslunnar. Þótt aldrei
náist 100% árangur er hvert
skref sem stigið er gott mál.“
- sbs
Þetta ágæta fólk var meðal framsögumanna á ráðstefnu um áfengis- og vímuefnanotkun unglinga, sem haldin var á
Akureyri í síðustu viku. Á myndinni eru, frá vinstri talið; Sigurður Jónsson og Þutý Björk Björgvinsdóttir frá Jafningja-
fræðslunni og lengst til hægri er Snjólaug Stefánsdóttir, stjórnandi verkefnisins Island án eiturlyfja árið 2002.
„Fráleitt að setja sér
markmið um hálfan sigur“
„í Evrópu hljóma
sterkar raddir um að
lögleyfa eigi eiturlyf.
Svar okkar íslendinga
er hins vegar að út-
rýma eigi fíkniefnum
úr landinu," segir
Snólaug Stefánsdótt-
ir, stjórnandi verkefn-
isins ísland án eitur-
efna árið 2002.
_
g er enginn spámaður, en
hins vegar hef ég trú á
því að við íslendingar get-
um náð miklum árgangri í bar-
áttunni gegn eiturlyfjum. Það er
mikilvægt í því sambandi að
hugsa í lausnum en ekki vanda-
málum og hindrunum. Það er
hins vegar fráleitt að setja sér
markmið um hálfan sigur á
sama tíma og börn og ungling-
ar eru fórnarlömb sölumanna
eiturlyfja," segir Snjólaug Stef-
ánsdóttir, verkefnisstjóri hjá
Reykjavíkurborg, í verkefninu
ísland án eiturefna árið 2002.
Hugarfarsbreyting
Snjólaug var meðal fyrirlesara
á ráðstefnu um áfengis- og
vímuefnanotkun unglinga, sem
haldin var á Akureyri í lok síð-
ustu viku. Stjórn átaksins ís-
land án eiturlylja árið 2002
skipa fulltrúar ríkis og borgar -
en Reykjavíkurborg hefur geng-
ið til liðs við samtökin Evrópsk-
ar höfuðborgir án eiturlyfja,
sem nýlega voru stofnuð. Segir
Snjólaug að vegna landfræði-
.legrar, fjárhagslegrar stöðu og
vel menntaðs fagfólks sé raun-
hæft að setja markið hátt í bar-
áttunni gegn fíkniefnum. Varn-
araðgerðir felist ekki síst í því
að samhæfa aðgerðir þeirra að-
ila sem koma að fíkniefnamál-
um - sem og efla toll- og lög-
gæslu á þessu sviði.
„Mér finnst að ákveðin
breyting sé að verða á hugar-
fari almennings gangvart fíkni-
efnaneyslu. Fólk er miklu til-
búnara til verka núna og er
orðið langþreytt á því ástandi
sem ríkjandi hefur verið,“ sagði
Snjólaug Stefánsdóttir, þegar
Dagur-Tíminn ræddi við hana
um þessi mál og þá einkum það
verkefni sem hún er í forsvari
fyrir.
Áhlaup er eðli þjóðar-
sálar
Snjólaug Stefánsdóttir var
spurð um hvort raunhæft væri
að ná því marki að ísland sé án
eiturlyfa árið 2002? „Ég hef
mikla trú á því að hægt sé að
ná árangri. Það er staðreynd að
úti í Evrópu hljóma sterkar
raddir um að lögleyfa eigi eitur-
lyf. Svar okkar Islendinga er
hins vegar að útrýma eigi fíkni-
efnum úr landinu. Vissulega
eru fimm ár stuttur tími, en það
er nærri takti þjóðarsálar að
taka allt málið með miklu
áhlaupi og trúa að við náum
langt í þessum ásetningi okk-
ar.“
Það er mat þeirra sem gerst
þekkja til eiturlyijamála að
óvíða séu hagstæðari skilyrði til
að ná árangri í baráttunni við
fíkniefni en hérlendis, fsland sé
einangruð eyja norður í höfum
og því sé betur en víða annars-
staðar hægt að fylgjast með
innflutningi til landsins. Þá seg-
ir Snjólaug að innri skilyrði hér
séu afskaplega hagstæð barátt-
unni gegn fíkniefnum. Þar nefn-
ir hún fámenni þjóðarinnar,
hátt menntunarstig hennar og
sterk ijölskyldutengsl.
Umburðarlyndi gegn
þjóðarskömm
Á ráðstefnunni sagði Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri,
að draga þyrfti úr því umburð-
arlyndi gagnvart unglinga-
drykkju sem ríkt hefði. „Það er
ekki í lagi að unglingar séu
drukknir, því slíkt er hættulegt
heilsu þeirra. Hingað til hefur
ríkt umburðarlyndi gagnvart
þessari þjóðarskömm - og það
verður að breytast. Áróðri gegn
áfengis- og eiturlyQanotkun
fyrst og fremst verið beint að
unga fólkinu sjálfu. Ég tel brýnt
að í framtíðinni leggjum við
áherslu á að fræðslustarf til for-
eldra og annarra fullorðinna,
sem starfa með börnum og
unglingum, að þeir taki aukna
ábyrgð og brýni skaðsemi vímu-
efnaneyslu fyrir börnum og að
þeir taki sjálfir í taumana í
auknum mæli,“ segir Snjólaug.
En þarf ekki talsverða breyt-
ingu til að ná þessu í gegn.
Hefðin fyrir unglingadrykkju og
útihátíðum er býsna sterk?
„Það kann að vera rétt. En
hver skapar hefðina til að
mynda fyrir útihátíðum og
skipuleggur þær. Ég tel óæski-
legt að börn séu ein að þvælast
á þessum mótum - og tel mikil-
vægt að þær verði í framtíðinni
skipulagðar með þarfir fjöl-
skyldunnar í huga,“ segir Snjó-
laug Stefánsdóttir. - sbs.