Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.03.1997, Blaðsíða 4

16 - Þriðjudagur 25. mars 1997
lÁtnðúðciíauót
JOagur-'ÍIImróm
Hið pólitíska hjartalag
Friðrik
Erlingsson
skrifar
Það er alltaf söguleg stund
þegar almenningi gefst
snögg innsýn inm hugsun-
arhátt valdhafanna. Það gerist
ekki oft því þeir eru alla jafnan
varir um sig og gæta orða sinna
og athafna í hvívetna og eru
langskólagengnir í þeirri list að
tala gáfulega án þess að vera
að segja nokkurn skapaðann
hlut. Þeir hafa að auki úr mikl-
um sjóði hugtaka að moða þar
sem eru hinar ýmsu skýrslur
hagfræðilegs eðlis, línurit, kök-
ur og þess háttar sem hjálpa
þeim að breiða yfir þá stað-
átta sig á því og sannarlega án
þess að ætla sér það, glopra
einhverju útúr sér sem kemur
beint frá hinu pólitíska hjarta.
Oft vekur þetta slíka furðu að
bæði fréttamenn og almenning
setur hljóða um stund en
ákveða svo með sjálfu sér að
þetta hljóti að hafa verið mis-
mæh vegna þess að það geti
hreinlega ekki verið að stjórn-
málamennirnir okkar, að mað-
ur tali nú ekki um sjálfan for-
sætisráðherra, hugsi á slíkum
og þvílíkum nótum. Vegna þess
að svona augnablik eru eins
sjaldgæf og raun ber vitni, þá
er einsog almenningur leiði þau
hjá sér þegar þau skjóta upp
kollinum, ef til vill af einhvers-
konar misskilinni meðaumkvun
með ráðherra sem talaði af sér
og skaut sig í fótinn á einu og
sama augnablikinu. Síðustu
re^md að þeir eru ekki að svara
spurningunum sem lagðar eru
fyrir þá og ætla sér alls ekki að
gera það. Þessvegna er það á
við guðlega opinberun þegar
einhverjir þeirra, án þess að
daga hefur almenningi á íslandi
gefist innsýn af þessu tagi inní
hið pólitíska hjarta ríkisstjórnar
Davíðs Oddssonar. Það kom
sumsé á daginn að kjarasamn-
ingar uppá sjötíu þúsund króna
lágmarkslaun væru hið versta
mál vegna þess að sú aðgerð
myndi sjálfkrafa ganga yfir til
öryrkja og aldraðra. Nú veit ég
einsog allir aðrir að þegar
Það kom sumsé á dag-
inn að kjarasamning-
ar uppá sjötíu þúsund
króna lágmarkslaun
vœru hið versta mál
vegna þess að sú að-
gerð myndi sjálfkrafa
ganga yfir til öryrkja
og aldraðra.
ákveðnir hópar í þjóðfélaginu
byrja að kvarta verða svör
stjórnmálamanna oftast á þá
lund að ekki sé hægt að gera
öllum til hæfis, alltaf verði ein-
hversstaðar óánægjuraddir
osvfr osvfr. En hvernig má það
vera að aldrei sé hægt að gera
þeim til hæfis sem mest þurfa á
því að halda? Hvernig má það
vera að það séu alltaf þeir
sömu sem þurfa að sitja eftir
með sárt ennið? Hvernig má
það vera að almenn Iaunaþró-
un í landinu sé aftengd greiðsl-
um úr Tryggingarstofnun? Er
von að maður spyrji: Hverra
hagsmuna er verið að gæta
með svona vinnubrögðum? Og
hver er að græða á því að að
öryrkjum og öldruðum sé stöð-
ugt, einatt og ævinlega sparkað
útí horn? Eitt er víst að ef Davíð
Oddsson forsætisráðherra hefði
látið þessi orð falla um ein-
hvern annan hóp í þjóðfélaginu,
til dæmis mjólkurfræðinga, raf-
virkja eða bankamenn er næsta
víst að til aðgerða hefði verið
gripið og það snarlega, og af-
leiðing hefði verið pólitískt
hjartaslag ráðherrans. En Dav-
íð Oddsson forsætisráðherra
veit það vel að ekki hafa aldr-
aðir og öryrkjar nein vopn til að
berjast með fyrir betri kjörum.
Síst af öllu nú um stundir eftir
að ríkisstjórnin hefur þindar-
laust þjarmað að þessu fólki,
nánast skorið það niður við
trog. Guðmundur Jóhannsson
eftirlaunamaður skrifaði í
Morgunblaðið 14. mars síðast-
liðinn og ber grein hans yfir-
skriftina „Vont er ykkar rang-
læti, enn verra ykkar réttlæti.“
Hann segir m.a.: „Ég furða mig
á blindni og ósvífni stjórnvalda
að ætla að skammta þessum
hópi (öldruðum) skít úr hnefa,
eða hluta af því sem samið er
um á hinum almenna markaði,
einsog þeir hafa gert að undan-
förnu. Er það ákveðið markmið
stjórnvalda að svipta aldraða
almennum mannréttindum?"
Þessu hefur Davíð Oddsson for-
sætisráðherra nú svarað ját-
andi, reyndar alveg óvart, þeg-
ar hans pólitíska hjarta opnað-
ist og almenningur fékk snögga
innsýn í þau miskunnarlausu
lögmál sem ríkja á þeim bæ.
Það hefur aldrei þótt eftirsókn-
arvert að vera uppá aðra kom-
inn, að eiga allt sitt undir um-
hyggjusemi stofnunar á vegum
ríkis eða bæjar, að þurfa að
leita á náðir samborgara sinna
til að draga fram lífið. En stað-
reyndin er að umtalsverður
hópur fólks hefur ekkert annað
val. En ef að mannúðin fengi að
starfa við hhð hagfræðinnar þá
er ef til vill von til þess að hlut-
skipti skjólstæðinga Tryggingar-
stofnunar verði ekki síðra en
þeirra sem heilbrigðir lifa af
lágmarkslaunum. En mannúð
hefur ekki sýnt sig eiga skjól í
ríkisstjórn Davíðs Oddssonar
frekar en hjá öðrum þeim
stjórnarherrum sem sækja í
valdið valdsins vegna.
Að vera með - og sigra
eir segja að hinn eini
sanni ólympíuandi fel-
ist í slagorðinu: Það
skiptir ekki öllu máh að
sigra, aðalatriðið er að vera
með.“
Undir þessu kjörorði hafa
íslenskir íþróttamenn tekið
þátt í stórmótum erlendis
og stuðst við það til að rétt-
læta takmarkaðan árangur.
íþróttaforustan hefur þó
sjaldan gripið til
þessa gamal-
kunna slagorðs
þó augljóst sé að
hún telji það að-
alatriði að vera
með líka. Þannig
eru jafnan sendir
úr 3-6 fararstjór-
ar og forustu-
menn úr íþrótta-
hreyfingunni með hverjum
einum sem fer að keppa á
erlendum vettvangi. Og nú
hefur enn sannast að
ólympíuandinn um mikil-
vægi þess að vera með er
hvergi sterkari en hjá sjálfri
Ólympíunefndinnni, þar
sem átök og illdeilur hafa
einkennt starfið upp á síð-
kastið.
Smáþjóðaleikar
Átökin opinberuðust í byrj-
un febrúar þegar Júlíus
Hafstein var felldur út úr
nefndinni með sniðglímu á
lofti og sviptur formennsku
með óvæntum hælkrók. Ell-
ert Schram og herforingjar
hans, sem sumir höfðu áður
verið í liði Júlíusar fögnuðu
sigri og héldu margir að ró-
legheit væru framundan - í
það minnsta fram að smá-
þjóðaleikunum sem halda á
hér á landi í sumar. Smá-
þjóðaleikarnir eru einhver
umfangsmesti íþróttavið-
burður sem haldinn er í
landinu og því hefði mátt
ætla að ólympíunefndin
væri að vonast eftir vinnu-
friði við undirbúninginn. En
þannig munu hlutirnir ekki
verða. Að undanförnu hafa
almenningi birst brotabrot
af ágreiningnum í blöðum,
m.a. bréfaskriftir frá fyrr-
verandi og núverandi for-
ustumönnum þar sem aðrir
forustumenn eru sakaðir
um vítavert gáleysi og
hneykslanlega vanrækslu í
fararstjórastörfum í ferðum
á vegum íþrótta-
hreyfingarinnar.
Slíkar bréfaskrift-
ir eru einmitt
reykurinn sem
vísar á eldinn
sem undir logar.
Þjóðin bíður því
spennt eftir að
eldhafið gjósi upp
á yfirborðið.
Páskaupprisa Júlí-
usar
Og nú um helgina kom í ljós
að búast má við talsverðri
eldsprengingu eftir þessa
páskaupprisu Júlíusar Haf-
stein í ólympíunefndinni.
Júhus er kominn í hvfta
búninginn og orðinn for-
maður Júdósambandsins al-
búinn í slaginn við knatt-
spyrnukónginn Ellert B.
Schram. Hvort hann nær
ypponi á Ellert er enn ekki
orðið ljóst, en hitt liggur í
augum uppi að hjá íþrótta-
forustunni er það ekki bara
aðalatriði að allir taki þátt.
Þar virðist ekki síður atriði
að sigra hvað sem það kost-
ar. Júlíus og Ellert eru því
hinar ákjósanlegustu fyrir-
myndir fyrir íslenska
íþróttamenn: þeir vilja bæði
vera með og sigra! Garri vill
því gera það að formlegri
tillögu sinni við sjónvarps-
stöðvarnar að þær hætti
beinum útsendingum frá
íþróttakappleikjum og liefi
að senda út frá fundum
Ólympíunefndar. Garri