Dagur - Tíminn Reykjavík - 26.04.1997, Qupperneq 6

6 - Laugardagur 26. apríl 1997
ÍOagur-Œíurimt
F R É T T I R
Geirfinnsmálið
Nyir fletir á glæpamálum
Sigursteinn Másson fréttamaður ásamt félögum sínum - kvikmynd hans á eftir að vekja mikla athygli. Gömul
sakamál verða skoðuð frá nýrri hlið. Sigursteinn viðaði að sér miklum gögnum áður en handrit myndarinnar varð
tíl. Mynd: S
Aðför að lögum, kvik-
mynd Sigursteins
Mássonar frétta-
manns, mun hræra
upp í gömlum saka-
málum, og vekja
spurningar um rann-
sókn og dóma.
Sjónvarpið tekur til sýning-
ar heimildarmyndina Að-
fór að lögum á mánudag
og þriðjudag, en hún fjallar um
Geirfmns- og Guðmundarmál
frá áttunda áratugnum. Þætt-
irnir eru 50 og 55 mínútna
langir, en í kjölfarið kemur um-
ræðuþáttur, sem standa mun í
enn aðrar 50 mínútur. Sigur-
steinn Másson fréttamaður hef-
ur undanfarið hálft annað ár
unnið linnulaust við gerð mynd-
arinnar. Stór hluti myndarinnar
eru leikin atriði, sem Einar
Magnús Magnússon dagskrár-
maður hefur leikstýrt.
Mun hræra upp í fólki
„Ég var með forsýningu á þessu
í vikunni fyrir fjóra valda ein-
staklinga og þykist vita að ýms-
ar nýjar upplýsingar um þessi
mál muni hræra upp í fólki. Ég
finn fyrir mikilli eftirvæntingu
fólks,“ sagði Sigursteinn Más-
son.
Mál þessi voru í sjálfu sér
óháð hvort öðru, en tengdust
vissum hópi ungs fólks í höfuð-
borginni, sem höfðu sitthvað á
samviskunni annað en morð.
Játningar hópsins lágu fyrir
þegar Hæstiréttur kvað upp
þunga dóma árið 1980. En jafn-
framt höfðu játningarnar verið
dregnar tU baka.
í málsskjölum kemur í ljós
að auk játningar á morðum
tveggja íslendinga játaði einn
íír hópnum að hafa myrt Fær-
eying sem lýst hafði verið eftir
hér á landi en fannst aldrei.
Einnig sú játning var dregin til
baka. Þetta mál er þó ekki með
í för, þegar Aðför að lögum
verður sýnd.
Engin hrifning hjá
rannsóknarmönnum
Trúlega mun dómskerfið ekki
yfír sig hrifið af að rykið sé
dustað af þessu dularfulla saka-
máli. Einkum eru þeir sem
unnu að rannsókninni á sínum
tíma óánægðir. Rannsóknin var
af mörgum talin argasta klúður.
Lögreglan og dómstólarnir
kunnu ekki með svo erfiða
rannsókn að fara. Kristján Pét-
ursson og Haukur Guðmunds-
son sem unnu að rannsókn
þessara mála suður með sjó,
féllust þó á að koma fram í
heimildarmyndinni, sem segir
vægast sagt reyfarakennda
sögu.
„Aðrir sem að málinu komu
hér í Reykjavík, Örn Höskulds-
son, Sigurbjörn Víðir, Eggert
Norðdal, Hallvarður og Halldór
Þorbjörnsson, eru allir þögulir
sem gröfin og vilja hvergi nærri
koma,“ sagði Sigursteinn.
„Margir munu upplifa þessa
atburði öðru sinni, en aðrir
munu sjá atburðina út frá alveg
nýju sjónarhorni sem menn
hafa ekkert spáð í,“ sagði Sig-
ursteinn Másson í samtali við
Dag-Tímann.
Dómsmálaráð-
herra/ritstjóri í
umræðuþætti
Eftir sýningu á seinni hluta
myndarinnar á þriðjudagskvöld
mun fara fram umræðuþáttur
um þetta mesta sakamál aldar-
innar sem teygði anga sína um
allt þjóðfélagið, jafnvel inn í sali
Alþingis. Árni Þórarinsson
blaðamaður mun stjórna um-
ræðum.
Meðal þeirra sem lofað hafa
þátttöku eru Þorsteinn Pálsson
dómsmálaráðherra, en hann
var einmitt ritstjóri Vísis á þeim
árum sem það blað og gamla
Dagblaðið háðu harðvítuga
samkeppni um fréttir af atburð-
unum. Þorsteinn hefur þannig
tvennskonar innkomu í málin.
Þá mun Hallvarður Einvarðs-
son, þá yfirmaður RLR, tilkippi-
legur að taka þátt í umræðun-
um.
Blöð fóðruð á
upplýsingum
rannsóknaraðilanna
Sigursteinn segir merkilegt að
fylgjast með umijöllun dagblaða
um þessi mál.
„Maður veltir því fyrir sér að
þegar búið er að geyma fólk í
gæsluvarðhaldi í fleiri ár í al-
gerri einangrun, og enn eru
einhverjir framburðir að koma
fram út og suður og hingað og
þangað, að þá skuli blöðin ekki
fara nánar ofan í málin,“ segir
Sigursteinn. Honum ftnnst ekki
mikið koma til þáttar blaðanna
á þessum tíma. Þau hafi um of
verið fóðruð af þeim sem unnu
við rannsóknina, þeir hafi viljað
ráða ferðinni og hafi tekist það
um of.
„Kannski höfðu menn ekki
mannafla eða tækifæri til að
vinna að málunum eins og vert
hefði verið,“ sagði Sigursteinn.
Persónuleg andúð og
hatur fangelsisstjóra
„Við ræddum ítarlega við það
fólk sem var vitni á sínum tíma,
til að komast inn í grunnrann-
sóknina frá því að hún hófst,
fyrst í Hafnarfirði þegar Guð-
mundur Einarsson hvarf, síðan
í Keflavík út af hvarfi Geirfinns
Einarssonar ári síðar. Engum
datt strax í hug að morðmál
væru í gangi. Síðan þróast þetta
hér í Reykjavík. Rætt er við lög-
menn sem voru inni í Síðumúla
hvað mest á þessum tíma. Við
erum til dæmis með viðtal við
Gísla Guðmundsson sem annað-
ist Guðmundar-rannsóknina að
hluta til,“ sagði Sigursteinn.
Dagbækur fangelsa frá þess-
um tíma fengust til skoðunar og
var rækilega farið í gegnum
þær. Þá eru fangaverðir þessa
tíma teknir tali og segja furðu-
lega sögu.
„Dagbækurnar eru með allt
öðrum hætti en ég hafði reikn-
að með. Yfirmenn eiga það til
að lýsa með dálítið athyglis-
verðum hætti persónulegri af-
stöðu sinni til sakborninga. Hún
kemur sterkt fram. Mikið hat-
ur,“ sagði Sigursteinn Másson
að lokum. -JBP
Forseti islands
Ellefu fá
Fálkaorðuna
Asumardaginn fyrsta
sæmdi forseti íslands 11
íslendinga heiðursmerki
hinnar íslensku Fálkaorðu, við
athöfn sem efnt var til á Bessa-
stöðum. Þeir sem Fálkaorðuna
hlutu að þessu sinni eru Arnór
Péturssori, riddarakross fyrir
störf að íþróttamálum fatlaðra;
Björk Guðmundsdóttir, tónhst-
armaður, fyrir tónlistarstörf;
Guðríður Elíasdóttir, fv. formað-
ur verkakvennafélagsins Fram-
tíðarinnar, riddarakross fyrir
störf að verkalýðsmálum; Jó-
hannes Jónsson, kaupmaður í
Bónus, riddarakross fyrir versl-
unarstörf; Margrét Jónsdóttir,
riddarakross, fyrir störf að fé-
lags- og velferðamálum, Ólafur
G. Einarsson, forseti Alþingis,
stórriddarakross fyrir störf í
opinbera þágu; Pétur Þorsteins-
son, fv. skólastjóri á Kópaskeri,
riddarakross fyrir brautryðj-
endastarf að leiklist þroska-
heftra; séra Sigurður Helgi
Guðmundsson, sóknarprestur,
stórriddarakross fyrir störf að
félags- og öldrunarmálum, Þór-
arinn Tyrfingsson, læknir, ridd-
arakross fyrir forvarnir og
meðferð við áfengis- og fíkni-
efnasjúka og Þórunn Bjöms-
dóttir, tónmenntakennari, ridd-
arakross fyrir störf að tónlistar-
og uppeldismálum.
Frá afhendingu hinnar íslensku Fálkaorðu á Bessastöðum á sumardaginn fyrsta. Af þeim ellefu sem Fálkaorðuna
fengu voru fjarverandi þau Þórarinn Tyrfingsson, Arnór Pétursson og Björk Guðmundsdóttir. Móðir Bjarkar tók
við orðunni fyrir hennar hönd.