Dagur - Tíminn Reykjavík - 03.05.1997, Page 17

IDagur-ClImtmn
Laugardagur 3. maí 1997 - 29
L.1F OG LAND
Land og þjóð
fyrsta prestskaparár sitt í
Vestur-Skaftafellsýslu. Hver
er þessi bær?
Sigurður Bogi
Sævarsson
skrifar
1. Myndin, neðst á síðunni, er
frá árinu 1978 og er frá
endurvígslu gamals kirkju-
garðs á höfuðborgarsvæð-
inu. Hver er garðurinn sá og
hverjir eru mennirnir á
myndinni?
2. Tilkomumikið ijall setur svip
sinn á kauptúnið í Grundar-
firði - og er í raun einkenn-
istákn þess. Hvað heitir
fjallið?
3. Hver var í rauninni ástæða
þess að Samúel Jónsson,
„Listamaðurinn með barns-
hjartað" hóf byggingu á
kirkju í Brautarholti í Selár-
dal vestur þar?
4. Hátíðahöld verða á Sauðár-
króki í sumar í tilefni þre-
faldra tímamóta í sögu
byggðarlagsins. Hver eru
þau?
5. Hvar á Norðurlandi eystra
eru eftirtaldir bæir: Geiteyj-
arströnd, Vogar, Björk,
Helluvarð, Vagnbrekka og
Geirastaðir?
6. Hvað heitir ysti bær í Jök-
ulsárhlíð, áður en lagt er
uppá Hellisheiði yfir til
VopnaQarðar?
7. Spurt er um tvo staði í
Mjóafirði. Á öðrum þeirra
var hvalveiðistöð á vegum
Norðmanna rekin á fyrstu
árum aldarinnar, en hinn
staðurinn er landnámsjörð í
botni fjarðarins, nú eyðibýli.
Þar bjó Sveinn Ólafsson sem
lengi var ævinlega kenndur
við staðinn. Hvað heita
þessir tveir staðir?
8. Á syðsta býli á íslandi, sem
er í Reynishverfi í Mýrdal,
bjó séra Jón Steingrímsson,
9. Nú er spurt um Rangár-
vallasýslu. Hvað eiga Rang-
æingarnir tveir, Njáll Þor-
geirsson, hinn djúpvitri úr
Njálssögu, og Eggert Hauk-
dal, sameiginlegt?
10. Myndin frá Selfossi, hér efst
á síðunni, er af því sem
næst einstökum atburði í ís-
landssögunni. Hver er
hann?
11. Hvar var það í Árnessýslu
sem bændur í héraðinu
komu saman árið 1496 og
gerðu samþykkt til þess að
mótmæla óstjórn og kerfjast
umbóta í stjórn landsins?
12. Hvað fjall er það „sem fann-
ar skauta faldi fáum“ að því
er segir í ljóðinu - og hver
orti það ljóð?
?S-
í þáttinn í síðustu viku vant-
aði nöfn mannanna í því fræga
þríeyki sem lagði grunn að
langri valdasetu vinstri manna
á Neskaupstað. Þeir voru Lúð-
vík Jósepsson, Jóhannes Stef-
ánsson og Bjarni Þórðarson. Þá
var missagt hvenær Eiríkur J.
Eiríksson hefði setið á Þingvöll-
um. Það á sjöunda og áttunda
áratugnum. -sbs.
uin hSojjbpiius oas ijjo uossuijjB
-JJT?H ST?U9f IU8S QIJJBjj J9 QiojqpjT?f>is Zl
•;qjt?asiuu;ui nu jo jt?cJ i>p|ÁcjuiT?s
n^jjoui t?uuj nQJoS 3o ui?uit?s nui05j
jnpuæq mos ‘mnQ}05js t? t?jsqou ‘mm?jq
-jn^jjoj^ i uAuji?pi;qsy p jt?a QT?d u
mnu;mjT?j 3o mnuoq T?SjT?fq 8o uuqiq
i jn t?jej qt? ssoif t?js;ojj qt? njo uuom
jT?goíf ujpuÆui j;uás So mnSumuÁjg
b puoj uu;q uo ‘j^uuup jdApjÁq j joj
T?uuT?pq jt?uuv Bunjq jyÁ jt?a qjjjo mos
T?pqnjOA t?B8oaj BguntJ ui?pun joj njq
-JT?snjjQ jT?So(J joqmojdos j íQJnq
-jt? bjjt?jsu;o mjocf pjj jo puXm ;ssocj oi
mnfXopimq i ;joAqsjp(jSjoa pjj JjQpq
T?JOA QB J5JJOmmBS QB(J T?S}0 JT?p5jnBJJ
IJoSSy 8o uossjjoSjocJ upfM ;Qæg 6
JT?p
-jXj^j i jbqjbq njo ;puT?jsj p jæq jjsqXs '8
jnQjpfj jjjkhj
mjoqjBQjT?jjBofpj j ujQjofsmBupuBj So
1SOU5JSV I JBA BUUBUIQJOM QOJSÍQJOAJBAH
uuuæq Jjj;oq jjqbjssjjjo^ 9
jjoassujbaXjm j njo j;æq jjssoíj j;jjv p
•;pu;
-UOJJBQBJSdnB5J JJJOA BJOA }5JOJ5JJBQnBS
lACj BJJ Oí^l So ;pu;npJJBQBJSdnB51
5J5JOJ UUUnQBJS IA(j BJJ UJQJJ JO PJO JJBq
‘bjb 06 Jnddojqs5joj5jJBQnBS J9 J? J 'þ
BunjjpisuBjjB mn UBjn njOA
80 unBj j ‘nf5jj;5j u;8;o buis uuBq ;Q8SÆq
iAcj QBujBq jba jofS uj;o(} uo ‘nupjs;
-jbjjb BfÁu ;uunf5jj;5j bjoS jonmBS íPJía
nf5jj;5jsjBpjBjos qæuijB bjb QBjpunq y
'IiajnÞm Z
uBjusdn^jsiq ;Suoj ‘uos
-suofQno snuSBj>j So ‘dn5js;q ‘uossjBmg
ujofqjnS;s ^JJóq Jiocj Bfs mujpuÁm
p So isounjnf) 1 jo uuunQJBSnfsjji^ \
ugas
Fluguveiðar að sinriri 1171
Eftirminnilegir veiðifélagar (2)
Stefán Jón
Hafstein
skrifar
Fyrsti flugulaxinn er að
minnsta kosti jafn minn-
isstæður og fyrsta alvöru
kynhfsreynslan. Slík er sælan.
Sjálfur var ég svo heppinn að
öðlast þessa reynslu tvisvar.
Frændi minn og stórveiðimað-
ur, Jakob V. Hafstein, gekk mér
í föðurstað í sambandi við
fluguveiðar. í fyrsta lagi inn-
prentaði hann mér að flugan
væri eina agnið sem bjóðandi
væri hinum glæsta lónbúa,
silfra Atlandshafsins. í öðru
lagi væri í raun enginn maður
með mönnum sem kastaði öðru
en flugu. Og í þriðja lagi setti
hann í fyrsta fluglaxinn minn
og leyfði mér að finna hroll sæl-
unnar. Þá var ég 10 ára. Jakob
er því eftirminnilegur veiðifó-
lagi númer eitt.
Aldrei gleymi óg svipnum á
andliti móður minn-
ar þegar ég kom úr
fyrsta veiðitúrnum í
Elliðaárnar:
„Mamma! mamma!
Jakob setti í 10
laxa!“ Bros móður
minnar við eldhús-
vaskinn fraus þegar
ég bætti við: „...og
ég missti þá alla!“
Jakob hló hinum
einkennandi hlátri
sínum, sem hafði að
grunntóni þetta
korrhljóð sem ég
man eftir frá afa
mínum.
Fljótlega fórum
við aftur og nú var
Jakob sonur hans og
nafni með í för. Við
stóðum á bakkanum,
Jakob eldri og ég í
úlpu og vaðstígvélum
frá Elhngsen, Jakob
yngri með háf úti í á.
Eldri setti í hvern
laxinn á fætur öðr-
um, tók stöngina og
skorðaði milli fóta
mér og sagði mér að
halda fast með báð-
um höndum meðan
Jakob yngri enda-
sentist með háfinn
um alla á til að fanga
fiskana. Ég réði ekk-
ert við þá. „Pabbi
þetta gengur ekki,“ stundi
hann ótal sloppnum löxum síð-
ar. En Jakob frændi gaf sig
ekki og loksins náðist fyrsti
flugulaxinn í háfinn. Svona var
nú höfðingslundin, mannsins
sem fangaði þann allra stærsta
og ég sagði frá síðast, og birti
myndina af núna.
að gera sig klára til að veiða
með okkur: Tóti sjálfur tönn
hinn heimsfrægi og Alli í Veiði-
von; svaka myndbandstæki
stóð á bakkanum. Eftir kveðjur
og skipulagningu veiða sá ég að
Tóti var kominn á fleygiferð út,
en óg ekki kominn í vöðlurnar.
Á slaginu klukkan fjögur fór
vélin í gang og spónn goð-
sagnaverunnar sindraði í loft-
inu. Fyrsta kast. „Hann er á!“
hrópaði goðið og engin vett-
lingatök, eftir andartak var lax
á bakkanum. Tóti kastaði aftur
á sama stað. „Hann er á!“ var
aftur hrópað, myndavélin suð-
aði og klukkan var ekki fimm
mínútur yfir; ég var að setja
saman stöngina. Tveir laxar í
grasinu, Tóti kastaði spæninum
í þriðja sinn og nú gripið í af
heljarafli, stöngin í keng með
það sama og svo urrandi sarg,
uns járnið spíttist upp í loftið.
„Hann var stór þessi!“ kom
skýrslan yfir árbreiðuna, og svo
nokkur óprenthæf orð en ég
greindi „minnst 20 pund.“ Þá
var ég aftur í skotti að leita að
taumi. Fljótlega kom fjórði lax-
■■X
Fyrsti flugulaxinn þar sem
ég setti í sjálfur kom í Rangá.
Þetta var ævintýrasumarið þeg-
ar allt fylltist af laxi í Rangán-
um. Þröstur Elliðason, sem
ennþá stjórnar veiðum þar
eystra, bauð mér að kíkja með
sér og öðrum. Þá var ég nýbyrj-
aður að veiða á flugu aftur eft-
ir langt hlé vegna náms og
dvalar erlendis. Kunni enn
minna en ég kann í dag. Kom-
um við á bakka Rangárflúða
eftir kaffi og engir smákarlar
Jakob við Höfðahyl, með stærsta flugulaxinn sem veiddur
hefur verið á (slandi, 36 pund.
inn á færið hjá goðsögninni, sá
slapp líka, við Þröstur skiptum
með okkur verkum, hann tók
fyrsta rennsli og ég horfði á
stórveiðimanninn ösla yfir aft-
ur.
Þarna kom hann upp brekk-
una, búinn að setja í ijóra og
landa tveimur og klukkan ekki
orðin 20 mínútur yfir. Það
glampaði fagurlega á dimmbláa
nýrunna laxana, einstaklega
fallega fiska, og kappinn með
hvorn í sinni hendi. Þar sem
hann skondraði upp brekkuna
gat maður ekki varist aðdáun:
„Ja, svona á maður að veiða!
Hvflíkur veiðimaður!“ En þá
var Tóti kominn, leit upp án
þess að pústa og dæsti: „Djöfuls
svaka óstuð maður!“
Óstuðinu linnti ekki. Ég
kastaði á flugustrenginn okkar
Þrastar, en Tóti fór hamförum á
maðkastaðina fyrir neðan.
Hann tók nokkra, ég ekki var.
Svo þurfti hann að færa sig
neðar og hvarf, en ég þokaðist
þetta niður strenginn, Þröstur
sofnaði, myndavélin þagnaði og
ég var einn. Færðist neðar og
var eiginlega kominn of langt
miðað við samkomulag um
svæðisskiptingu, frómt frá sagt
í bölvuðu fokki með sjálfan mig
og fluguna. Þá stóð maður við
hliðina á mér. Tóti. Kurteis, ég
hafði aldrei hitt manninn fyrir
þennan dag, hann sýndi mér
legustaðina, hvers vegna hann
hafði kastað út í ána nákvæm-
lega þar sem hann tók fiskana,
útskýrði straumrennslið, vísaði
á steinana þar sem best væri
að nota maðk. Ég náði sumu af
þessum fræðum. Svo benti
hann aðeins upp, „en þarna,
sjáðu, þar sem áin rennur fram
og eins og fellur niður af palli
og straumurinn breytir sér, þar
er besti flugustaðurinn." Tóti
benti. Um leið stökk lax.
„Farðu og taktu þennan!" Ég
var ekki kominn hálfa leið upp
þennan snertispöl
þegar ég heyrði
skvamp fyrir aftan
mig og Tóti á leið í
land með lax í eftir-
dragi. Ekki var ég
byrjaður að kasta á
„pallinn“ þegar enn
skvampaði hjá Tóta,
og svo aftur. Ég
kastaði flugunni á
staðinn þar sem lax-
inn stökk. Og hann
tók. Þetta var fyrsti
flugulaxinn sem ég
tók á færið alveg
sjálfur, og þennan
ætlaði ég ekki að
missa. Með reglulegu
millibili heyrði ég
skvamp og busl í
ánni fyrir neðan mig,
úr augsýn undan
litlu nefi á bakkan-
um; þeir fleyttu kerl-
ingar í land laxarnir.
Eftir svo sem 20
mínútur heyrði ég
að Tóti kallaði yfir til
félaganna: „Er strák-
urinn ennþá að
þreyta’ann?" Meira
busl og læti, og ég
heyrði ekki betur en
þetta þætti nokkuð
löng glíma við einn
lax. En hann var
byrjaður að vagga í
vatninu, svo færði ég
hann upp í sef og þegar ég sá
að kviðurinn snéri upp áræddi
ég loksins að draga hann á
land. Dauðan af þreytu. Fyrsta
flugulaxinn sem ég veiddi sjálf-
ur.
Um kvöldið var komið sam-
an við veiðihúsið, aflinn veginn
og mældur og raðað upp fyrir
myndatöku. Myndinn var send
í Moggann og margar vikur á
eftir spurðu menn í forundran
þar sem ég var á förnum vegi:
„Var þetta alveg svakalega afla-
hrota þarna hjá ykkur í Ran-
gánum?“ Myndin sýndi Þröst
sem hafði fengið tvo, Alla sem
tók einn, Tóta, og mig. Svo sá-
ust fjórar raðir af löxum, sjö í
hverri röð, nema tíu í þeirri
efstu. 31 fiskur. Ég átti þennan
sem var efst til vinstri.