Dagur - Tíminn Reykjavík - 29.07.1997, Blaðsíða 3

JktgurJ3Iararat
Þriðjudagur 29. júlí 1997 - 15
LIFIÐ I LANDINU
Minnismerki um
þá sem fórust
Frú Vallin Charcot kom fyr-
ir tíu árum ásamt eigin-
manni sínum til íslands.
Þau langaði til að sjá staðinn
þar sem afi hennar fórst og
hitta fólkið sem hafði orðið vitni
að atburðunum. „í ár ákváðum
við að koma saman því móðir
mín vildi að óg sæi staðinn og
ísland en ég hef aldrei komið
fyrr,“ segir dóttir hennar Buret
Charcot en þær mæðgurnar
voru saman á ferð í Straumfirði
á Mýrum á sunnudaginn þegar
þar var afhjúpað minnismerki
um þá sem fórust með Po-
urquoi pas?
„I like very well Iceland,"
sagði frú Vallin Charcot, móðir-
in, þ.e.a.s. henni líkar afar vel
við Iandið. Dóttirin Buret
Charcot tók í sama streng,
„okkur líkar ákaflega vel
hérna,“ sagði
hún. Buret
Charcot hafði
orðið að mestu
og sagði að líf
þeirra mæðgna
væri samofið
minningum og
sögum langafa
síns, Jean Bapt-
iste Carcot vís-
indamanns sem
var leiðangurs-
stjóri á Pourquoi pas?
Fimm frönsk ungmenni hafa
Frú Vallin Charcot, afabarn dr. Jean Baptiste Carcot vísindamanns og dóttir hennar Buret Charcot, langafabarn leiðangursstjórans, við minnismerkið í
Straumfirði. Á bak við þær, langt út í fjarska er skerið Hnokki þar sem Pourquoi pas? fórst í ofsaveðri að morgni 16. september 1936.
Hann gaflífið
fyrir fóðurland
sitt, hann gaf líf
sitt fyrir allt það
sem hann hafði af-
rekað.
dvalið nokkurn tíma í Straum-
firði við gerð minnismerkisins
og var á annað
hundrað manns
saman komið til
að vera við at-
höfnina. Það
var greinilega
stór stimd og
tilfinninga-
þrungin fyrir
frú Vallin
Charcot þegar
hún afhjúpaði
minnismerkið
um afa sinn og þá sem fórust
með Pourquoi pas? að morgni
16. september 1936 eftir að
skipið strandaði á skerinu
Hnokka út af Straumfirði. Að-
eins einn maður komst af, þriðji
stýrimaður, Eugene Gonidec en
á skipinu var íjörutíu manna
áhöfn. „Já, mjög,“ sagði Buret
Charcot um tilfinningaþunga
stundarinnar. „Þess vegna vild-
um við móðir mín eiga svolitla
stund einar áður en minnis-
merkið var afhjúpað. Auðvitað
er þetta tilfinningaþrungið,"
sagði hún, en benti einnig á að
þetta væri um leið notaleg
stund. „Ég held að hann hafi
hlotið þann dauðdaga sem
Fra minmngarathofninnl, fyrstu kaþólsku messunni í Alftaneskirkju síðan um siðaskipti.
hann óskaði þannig að maður
má ekki vera sorgmæddur
vegna þess. Hann gaf lífið fyrir
föðurland sitt, hann gaf líf sitt
fyrir allt það sem hann hafði af-
rekað. Og ég get skilið að hon-
um líki að fara á sjó þegar
hann hefur verið á sjó allt sitt
líf.“
Mæðgurnar voru búnar að
fara í kirkju-
garðinn í
Reykjavík, kaþ-
ólsku kirkjuna
og Háskóla-
garðinn áður en
þær fóru í
Straurnfjörð en
á öllum þessum
stöðum er skip-
verjanna
minnst með ein-
um eða öðrum
hætti.
í Borgfirskri
Blöndu Braga Þórðarsonar af
Akranesi segir frá strandi Po-
urquoi pas?. Þriðji stýrimaður
var sá eini sem var til frásagn-
ar. Ofsarok hafði skollið á
kvöldið áður og alla nóttina
höfðu dr. Charcot og skiptjórinn
Le Conniat verið á stjórnpalli.
Um stundarfjórðung yfir klukk-
an fimm að morgni 16. septem-
ber steytti skipið á skeri, enda
sáu þeir þá af stjórnpallinum
að þeir voru komnir inn í mik-
inn skerjaklasa. Leki kom að
skipinu og véhn stöðvaðist. Þá
voru undin upp segl en skipið
sentist af einu skerinu á annað
uns það rakst á hið síðasta með
meira aíli en nokkru sinni fyrr.
Og þá brotnaði framstefni þess
mjög, svo sýnt var að ferð þess
yrði ekki lengri.
...sau þeir þd af
stjórnpallinum að
þeir voru komnir
inn í mikinn
skerjaklasa. Leki
kom að skipinu og
vélin stóðvaðist.
Mynd: ohr
Þegar hér var komið telur
stýrimaður að klukkan hafi ver-
ið 5.45, eða um hálftími liðinn
frá því skipið fyrst steytti á
skeri. Þá höfðu allir skipverjar
fengið björgunarbelti eða bjarg-
hringa og sumir höfðu flotholt á
handleggjunum. Ekkert gagn
varð að björgunarbátunum,
annað hvort brotnuðu þeir eða
þeim hvolfdi.
Skipstjóri sagði
skipverjum að
hver yrði að
reyna að bjarga
sér sem best
hann gæti.
Þá gekk dr.
Charcot af
stjórnpalli og
niður í káetu til
þess að leysa úr
fangelsi vin sinn
máfinn er þeir
skipverjar
höfðu haft með sér frá Græn-
landi. Bjargaði hann mávinum
upp á þiljur svo hann gæti
fleygur farið ferða sinna, þegar
þeir skipverjar voru komnir í
heljar greipar.
Þriðji stýrimaður, sá sem
bjargaðist, náði fyrst í ofurlítinn
viðarbút sem hann fleytti sér
um stund á . Nokkru síðar náði
hann handfestu á landgöngu-
stiga og flaut með honum að
landi. Kristján Þórólfsson heim-
ilismaður að Straumfirði sá um
kl. 9 hvar landgöngustiginn
flaut skammt frá landi út af
svonefndri Hölluvör, eða rúm-
um þremur klukkustundum eft-
ir að skipið steytti á Hnokka.
Hann náði manninum á land.
-ohr
Mœðgur, afabarn og
langafabarn dr. Je-
an Baptiste Carcot,
leiðangursstjóra Po-
urquoi pas?, komu
til íslands til að
minnast hans og
þeirra semfórust
með skipinu í
Straumfirði.