Dagur - Tíminn Reykjavík - 12.09.1997, Blaðsíða 5

ÍDagur-ÍEímum
Föstudagur 12. september 1997 - 5
F R É T T I R
Fiskiskip m Ríkissaksóknari
Sprunga er komin í
samstöðu sjómanna
Stefnir í þriðja
verkfallið á fiskiskip
um. Deilt um verð-
myndun og kvóta-
brask.
Heildarsamtök
sjómanna ekki
samstíga.
í vo vlrölsl sem sprunga
^^komin í samstöðu heildar-
Ly samtaka sjómanna í kjara-
deilu þeirra við útvegsmenn.
Meðal annars er óvíst hvort
fulltrúar sjómanna muni fara
saman í fundaherferð um land-
ið til að kanna hug félags-
manna til stöðu kjaramála og
hugsanlegs verkfalls á fiski-
skipaflotanum vegna kvóta-
brasks og deilna um verðmynd-
un á afla.
Engar viðræður hafa átt sér
stað á milli útvegsmanna og
samtaka sjómanna um kjara-
mál að undanförnu. Útvegs-
menn hafa þegar hafnað kröfu
sjómanna að allur fiskur fari á
markað, auk þess sem þeir
benda á að fiskverð sé frjálst.
Það virðist því margt benda til
þess að þriðja verkfallið á
fiskiskipaflotanum á þessum
áratug sjái dagsins ljós í vetur,
en sjómenn hafa verið með
lausa samninga frá sl. áramót-
um.
Guðjón A. Kristjánsson, for-
maður Farmanna- og fiski-
mannasambandsins, FFSÍ, seg-
ist ekki eiga von á því að vél-
stjórar verði í samfloti með
undir- og yfirmönnum í funda-
herferð um landið. Hann minn-
ir á að vélstjórar séu búnir að
móta sérkröfu sem miðast að
því að auka hlut vélstjóra í
hlutaskiptunum. Hann túlkar
það svo að þar með ætli þeir
sér ekki að vera með kvóta-
braskið í öndvegi í sinni bar-
Guðjón A. Kristjánsson forseti FFSÍ: Vél-
stjórar með aðrar áherslur en við og undir-
menn.
áttu, hvað svo sem verð-
ur. Formaður FFSÍ segir
að það sé einkum tvennt
sem vantar á að hluta-
skiptin haldi velli. Fyrir
það fyrsta verða menn að
vita hvað þeir fá fyrir afl-
ann og hvernig verðið
myndast. Um það verði
að vera samkomulag en
ekki endalausar deilur
vegna einhliða ákvarð-
ana útvegsmanna. Síðast
en ekki síst að skip á
aflamarki veiði stærstan
hluta af úthlutuðum
kvóta sínum en séu ekki
bundin við bryggju og
kvótinn leigður.
Hinsvegar á ekki að
vera erfitt að ganga frá
öðrum ákvæðum kjara-
samnings sjómanna, eins
t.d. almennum launa-
breytingum og trygginga-
málum. Búið sé að móta
þá stefnu í öðrum samn-
ingum. -grh
Er ekki að
hætta
Lagastofnun
Háskólans
telur að ríkis-
saksóknari eigi
að njóta sömu
réttarstöðu og
hæstaréttar-
dómarar, að
því er fram
kemur í nýju
áliti, sem unn-
ið var fyrir dómsmálaráðuneyt-
ið. í þessu felst m.a. að skipa
beri í embætti ríkissaksóknara
ævilangt, en ekki til 5 ára eins
og embættismenn almennt; að
ríkissaksóknara verði fyrir 65
ára aldur ekki vikið endanlega
úr embætti nema með dómi og
að hann haldi fullum launum
hætti hann 65 ára í stað 67 ára.
Ríkislögmaður hafði áður kom-
ist að þeirri niðurstöðu að ríkis-
saksóknari ætti ekki þennan
rétt, en álit sem lögmaður vann
fyrir Hallvarð var samhljóða
áliti Lagastofnunar.
Hallvarður verður 66 ára í
desember og getur því hætt nú
þegar. Ilann segist hins vegar
enga ákvörðun hafa tekið um
það. Hann segist ekki hafa hug-
mynd um af hverju upphaflega
hafi verið beðið um áUt Ríkis-
lögmanns á málinu. -vj
Norðurleið
Lækkun flugfargjalda er einn þáttur í því að afkoma Norðurleiðar
fer versnandi. Búast má við að áhrifin verði ekki minni í vetur.
30% fækkun farþega
Mikill samdráttur f
júlí og ágúst. Áhrif af
lækkun flugfargjalda
gætu þó orðið enn
meiri í vetur.
Tuttugu og fimm til
þrjátíu prósent fækk-
un varð í áætlunar-
ferðum Norðurleiðar sem
ekur milli Akureyrar og
Reykjavíkur í júlí og ágúst.
Þorvarður Guðjónsson
framkvæmdastjóri segir
ekki ólíklegt að brugðist
verði við með fækkun ferða
í vetur.
„Um 40% ársveltunnar
hafa orðið á þessum tveim-
ur mánuðum þannig að
þetta er alvarleg þróun.
Skýringarnar eru fækkun
erlendra ferðamanna,
einkabfllinn verður sífellt
meira notaður og svo er það
lækkun flugfargjalda," segir
Þorvarður.
Hann segir að efnahags-
ástandið í Frakklandi og
Þýskalandi og kuldarnir í
Evrópu í fyrra hafi þarna
eitthvað að segja en þó hafi
verið þokkalegt í hópferð-
um. Á sumrin eru það eink-
um útlendingar sem ferðast
með Norðurleið þannig að
lækkun flugfargjaldanna
hefur e.t.v. ekki mikil áhrif
á sumartímann. „Útlending-
ar fljúga ekki yfir landið
heldur vilja þeir skoða það,“
segir Þorvarður.
í ljósi þessa er viðbúið að
lækkun flugfargjalda hafi
enn meiri áhrif yfir vetrar-
tímann á afkomuna, eða
hvað? „Það má búast við
því,“ segir Þorvarður.
7.700 kr. kostar að ferð-
ast með Norðurleið fram og
til baka en hagstæðustu far-
gjöld Íslandsílugs eru 6.900
báðar leiðir. Flugfélag ís-
lands býður þriðjung sæta á
7.330 kr. BÞ
Humaraflahrun
Hrun í humárveiðum frá 1995 er sláandi á þessu súluriti, sem sýnir árlegan humarafla á Hornafirði í tonnum síð-
ustu sextán ár.
Þriðja aflaleysisárið
Humarafli á Höfn var nú
sáralítill, 3. sumarið í
röð, sem hefur m.a.
stórminnkað sumartekj-
ur unglinga á staðnum.
etta er geipilega mikið
áfall fyrir humariðnaðinn
hérna á Hornafirði, og
breytir atvinnuh'finu verulega,"
sagði Halldór Árnason hjá
Borgey á Höfn. Þriðja árið í röð
var humaraflinn þar afar htill,
um 230 tonn, sem er 10%
minna en árið áður og aðeins
um íjórði hluti þess sem verið
hefur á hðnum árum. Raunar
sé sumarið núna það lélegasta,
segir Halldór, þar sem verkfall
á besta árstíma hafi átt sinn
hlut í litlum afla 1995. Upplýs-
ingar Hafrannsóknastofnunar
um góða nýliðun geta vakið
vonir um breytingu á næstu ár-
um.
Aflabrestur í
vasapeningum
Halldór segir þetta hrun í hum-
arafla hafa verið mjög alvarlegt
mál fyrir Ilornafjörö, þar sem
menn hafi að stórum hluta
byggt sumarafkomuna á humr-
inum. Þetta hefur komið illilega
niður á unglingunum á staðn-
um, sem löngum hafa sótt sum-
arhýruna í humarvinnuna. Það
hafi nánast verið hluti af mann-
dómsreynslu unglinganna að
fara í humarvinnu á sumrin,
strax eftir fermingu, segir Hall-
dór. Það sé nú hðin tíð og í
sjálfu sér hafi sér ekkert komið
í staðinn, sem henti til að taka
unghnga í vinnu. Vitanlega hafi
þetta veruleg áhrif á tekju-
mögifleika unglingonna.
Kominn á botninn
Hrafnkell Eiriksson á Hafrann-
sóknastofnun segist alveg viss
um það að humarstofninn sé
kominn í þá lægð sem hann fer
í og að hann mun fara upp,
enda eru vísbendingar um það í
nýliðuninni. „Samkvæmt okkar
útreikningum hafa alltaf verið
sveiflur í þessu og árganga-
skipti. Fyrsta greinilega skýr-
ingin á mjög lélegri veiði síð-
ustu 2-3 ár, sérstaklega fyrir
Suðausturlandi, eru þrír mjög
lélegir árgangar, frá 1987-
1989, sem ættu að vera uppi-
staðan í aflanum síðustu árin.“
- HEI