Dagur - Tíminn - 05.10.1996, Page 3

íkgur-®mmm Laugardagur 5. október 1996 - 3
F R É T T I R

Alþingi
Veðsetning eða vaxtahækkun
að stefnir í hörð átök á
stjórnarheimilinu um
veðsetningu kvótans.
Frumvarp um samningsveð
verður lagt fram á alþingi á
næstu dögum með umdeiidu
veðsetningarákvæði og látið
á það reyna hvort Framsókn-
armenn stoppa það eina ferð-
ina enn.
Guðni Ágústsson, þingmað-
ur Framsóknarflokksins, lýsti
yfir í umæðum um stefnuræðu
forsætisráðherra í vikunni, að
hann sætti sig ekki við að sett
yrði í lög heimild til að veðsetja
kvóta. Pað sama sagði Siv Frið-
leifsdóttir í samtali við Dag
Tímann nýlega. Samkvæmt
heimildum DT hefur dóms-
málaráðherra hins vegar
ákveðið að leggja fram frum-
varp um samningsveð, með
slíku ákvæði. Sjálfstæðismaður,
sem DT ræddi við, sagði að það
yrði einfaldlega látið á það
reyna hvort Framsóknarmenn
tækju frumvarpið um samn-
ingsveð í gíslingu aftur, en þeir
komu þessu ákvæði út í fyrra.
Ari Edwald, aðstoðarmaður
sjávarútvegsráðherra, segir að
þessi umræða sé byggð á mis-
skilningi. „Það er ekki verið að
tala um að veðsetja fiskinn í
sjónum, heldur veiðiheimildirn-
ar. Ef ekki er gengið frá því,
með sæmilega tryggum hætti,
að heimilt sé að setja kvótann
að veði með skipi, þá hækka
vextir á lánum til sjávarútvegs-
fyrirtækja. Því meira óöryggi
sem er um einhverjar lánveit-
ingar, því hærri vextir. Þannig
að ef ég skil Guðna rétt, þá hef-
ur hann gert það að sérstöku
baráttumáli sínu að hækka
vexti á lánum sjávarútvegsfyrir-
tækja. Ég hef líka áhyggjur af
því að lánastofnanir fari að
gerast sjálfar skráðir
eigendur af skipunum,
til þess að tryggja
stöðu sína gagnvart
lánveitingum í sjávar-
útvegi. Það geta þær
gert og hafa gert,“
segir Ari. Eftir því sem
næst verður komist
var þessi leið einmitt
farin þegar Vinnslu-
stöðin í Vestmanneyj-
um keypti Sighvat
Bjarnason VE, en skráður eig-
andi þess er Bárustígur ehf,
sem Sparisjóður Vestmannaeyja
og íjármögnunarfyrirtæki eiga
hlut í. Orðasenna stjórnarliða
um þetta mál vekur athygli,
ekki síst í ljósi orða forsætis-
ráðherra nýlega um traust og
gott samstarf stjórnarflokk-
anna. Það er líka harla óvenju-
legt að stjórnarþingmaður noti
umræður um stefnuræðu til að
koma skilaboðum til sam-
starfsflokksins, hkt og Guðni
Agústsson gerði og ýmir talið
eðlilegra og einfaldara að labba
yfir ganginn í Alþingshúsinu í
þingflokkherbergi Sjálfstæðis-
flokksins. -vj
Ari Edwald
Því meira óöryggi sem er
um einhverjar lánveiting-
ar, því hœrri vextir. Þann-
ig ad ef ég skil Guðna rétt,
þá hefur hann gert það
að sérstöku baráttumáli
sínu að hœkka vexti á
lánum sjávarútvegsfyrir-
tœkja.
Undirskriftarsöfnun
Heilbrigði fyrir alla
„Réttindi fólks hafa aldrei náðst án baráttu og samstöðu," sögðu tals-
menn undirskriftarsöfnunarinnar á blaðamannafundi í gær. Fundurinn var
haldinn í nýjum og glæsilegum húsakynnum Dagsbrúnar þar sem m.a.
voru þau Halldór Björnsson, formaður félagsins, og Hjálmfríður Þórðar-
dóttir o.fl.
Framkvæmdasjóður fatlaðra
Fær aðeins
40% af lög-
bundnum tekjum
Hafin er undirskriftarsöfn-
un meðal allra lands-
manna 16 ára og eldri
þar sem gerð er sú krafa að
réttindi allra til heilbrigðisþjón-
ustu verði tryggð í stjórnarskrá.
Yfirskrift söfnunarinnar er að
heilbrigðisþjónusta sé mann-
réttindi.
Gert er ráð fyrir að söfnun-
inni verði lokið fyrir næstu ára-
mót, en samhliða henni verður
efnt til ýmissa aðgerða. Meðal
annars verður efnt til útifundar
á Ingólfstorgi 24. október n.k. á
degi Sameinuðu þjóðanna,
bréfaskrifta til alþingismanna
og fundahalda.
Þessari undirskriftasöfnun
er hrundið af stað að frum-
kvæði Húmanistahreyfingarinn-
ar á íslandi og með þáttöku ým-
issa stéttarfélaga, félaga náms-
manna, hagsmunasamtaka ör-
yrkja, aldrarða, sjúklinga og
aðstandenda þeirra. Söfnunin
er jafnframt liður í aðgerðum
sem miða að því að tryggja að
allir geti notið fullkominnar
heilbrigðisþjónustu og stuðla að
heilbrigði í þjóðfélaginu í sam-
ræmi við þær alþjóðlegu skuld-
bindingar, sem íslensk stjórn-
völd hafa samþykkt í heilbrigð-
ismálum.
Á blaðamannafundi í gær
kom m.a. fram að mikill uggur
er meðal fólks vegna þeirrar
þróunar og forgangs sem
stjórnvöld hafa sett á oddinn í
heilbrigðismálum. Staðhæft var
að það skipti meira máli í
hvaða stétt sjúklingar væru en
hvað amaði að þeim þegar þeir
þyrftu lækningar við. Máli sínu
til stuðnings var m.a. bent á
þau „kaldriíjuðu viðhorf' sem
virðast einkenna sjónarmið
ýmsra stjórnmálamanna, þar
sem litið er á aldraða og sjúka
sem „bagga á þjóðinni." Þá
væru biðraðir eftir sjúkrahús-
vist og aukið álag á starfsfólk
sem vinnur við ummönnun
sjúklinga í heimahúsum vegna
þess hversu snemma sjúkir eru
sendir heim eftir vist á sjúkra-
húsi í sparnaðarskyni. -grh
Aldraðir og öryrkjar binda
vonir við úrbætur í
tengslum við komandi
kjarasamninga. Framkvæmda-
sjóður fatlaðra fær aðeins 40%
af lögbundnum tekjum sam-
kvæmt fjárlagafrumvarpinu,
eða 165 milljónir af 420 millj-
ónum.
„Það er svosem ekki mikil
ljóstýra í þessu frumvarpi fyrir
aldraða og öryrkja. Þeirra von
liggur í einhverjum úrbótum í
tengslum við kjarasamninga,"
segir Helgi Seljan, félagsmála-
fulltrúi Öryrkjabandalagsins,
um fjárlagafrumvarpið. Hann
segir að þótt ekki sé reiknað
með mikilli viðbótarskerðingu í
almannatryggingum í fjárlaga-
frumvarpinu frá því sem verið
hefur þá sé ýmislegt sem veldur
mikilli óvissu. Meðal annars
velta lífeyrisþegar því fyrir sér
hvernig liugsanlegur ávinning-
ur kjarasamninga komi til með
að verða í bótunum og þá sér-
staklega ef samið verður um
ákveðna krónutöluhækkun.
Hinsvegar vona menn að bæt-
urnar í almannatryggingakerf-
inu verði tengdar launahækk-
unum á nýjan leik.
Þá sjá menn ekki fyrir sér
hvað verður um Framkvæmda-
sjóð fatlaðra, sem á að fá
óskertar tekjur Erfðafjársjóðs.
Þær tekjur eru áætlaðar 420
miljónir króna en margt bendir
til þess að Framkvæmdasjóður-
inn fái aðeins 165 miljónir
króna af þeim tekjum, eða um
40% af því sem lög segja til um.
Helgi segir þetta vera svipaða
þróun og verið hefur hjá Fram-
kvæmdasjóði aldraða. Þar að
auki er óvíst hvernig lyfjalækk-
unin í sjúkratryggingunum
muni skila sér í aukinni
greiðsluþátttöku almennings.
„Það verður ósköp lítið fram-
kvæmt miðað við þær óskir sem
eru uppi með þessum íjármun-
um,“ segir Helgi, um áhrif þess-
arar tekjuskerðingar hjá sjóði
fatlarða. -grh
Höfn á Hornafirði
Röskun í atvinnulífi
ar sem gera má ráð fyrir
að þjóðvegurinn yfir
Skeiðarársand muni rofna
þegar Grímsvötnin flæða, er út-
lit fyrir töluverða röskun á at-
vinnulífi Hafnarbúa. Sérstak-
lega kæmi það niður á vöru-
flutningum sem nú fara að
langmestu leyti fram landleiðis
auk þess sem starfsemi í sjáv-
arútvegi myndi verða fyrir
miklum áhrifum. „Þetta gæti
haft mjög mikil tímabundin
áhrif en það hefur ekki farið
fram neinn neyðarfundur hér
vegna þess ástands sem að öllk-
um líkindum skapast," segir Al-
bert Eymundsson, bæjarstjórn-
armaður og skólastjóri á Höfn í
Hornafirði.
Ilann bendir ennfremur á að
þótt allt annað bregðist geti
Hafnarbúar alltaf farið nyrðri
leiðina þótt hún sé talsvert
löng. „Lundarfar okkar Skaft-
fellinga er þannig að við erum
frekar rólegir yfir þessu öllu
saman. Við höfum búið við
þessi jökulvötn í gegnum ald-
irnar og vitum að hægt er að
eiga von á hverju sem er. Menn
verða bara að bregðast við
þeim aðstæðum sem upp koma,
hverjar sem þær verða,“ segir
Albert. BÞ
Það voru hátíðleg tímamót hjá Ingvari Helgasyni og fjölskyldu í gær þegar haldið var upp á 40 ára afmæli fyrirtækisins. Mynd: Teitur.