Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1981, Blaðsíða 20

20
DV — HELGARBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1981.
ÓTTINN VK) KRABBANN
PPTID kifa
trllK iflttl-
FERD
A UNDAN
Allflestir sjúkdómar skapa hjá
viðkomandi sjúklingi ákveðinn ótta
eða kvíða. Það er ekki að ástæðulausu,
því hraustur og heilbrigður líkami er
undirstaða þess að við getum lifað því
sem kallað er eðlilegt líf.
Sumir sjúkdómar skapa þó meiri
ótta en aðrir og þar er krabbamein
sennilega efst á lista. Margir flokka
krabbamein undir einn og sama
hattinn, en því er ekki aldeilis að heilsa
því tegundir þessa sjúkdóms eru mjög
mismunandi og lækningamöguleikar
mismiklir. Hver tegund krabbameins
hefur sín sér vandamál.
Hafi sjúklingur fengið þann úrskurð
að hann sé með krabbamein, er mjög
mikilvægt að hann og hans nánustu fái
nákvæma útskýringu hjá lækninum á
því hvað sé á ferðinni. Hverjar geta af-
leiðingarnar orðið, hverjir eru
batamöguleikarnir og hvaða lækninga-
aðferðum er beitt og hvernig? Með þvi
að hafa þessa hluti nokkurn veginn á
hreinu, stendur sjúklingurinn mun
betur að vígi andlega, hann veit hvað
við er að fást í stað þess að fyllast i-
mynduðum og jafnvel ástæðulausum
ótta, sem stundum getur orðið
takmarkalaus. En ekki hafa allir kjark
til að fá spilin lögð á borðið á svo
hreinskilnislegan hátt.
Fyrstu eftirköstin
Margir krabbameinssjúklingar
gangast í gegnum mikla andlega
erfiðleika fyrst eftir að meðferðinni
lýkur.
Það fyigir því ákveðið öryggi á
meðan á lækningu stendur, að vera
undir stöðugu eftirliti færra sér-
fræðinga. Þegar því ér lokið ætti
flestum að létta, en þannig er því
miður alltof sjaldan farið. Þegar
sjúklingurinn þarf að fara að taka upp
eðlilegt líf að nýju, fylgir því oft þreyta
og einhverjar eftirstöðvar. Mörgum
hættir til að bendla þessi eðlilegu
einkenni við áframhald sjúkdómsins,
þó reynt hafi verið að fullvissa um að
meðferðin hafi i alla staði gengið
prýðilega.
Uppskurðir
Flestum þykir eðlilegt að gangast
undir uppskurð þegar krabbamein er
annars vegar. Stundum getur slík
aðgerð haft í för með sér einhverjar
varanlegar breytingar eins og til dæmis,
þegar fjarlægja þarf æxli neðst í ristli
eða endaþarmi. Þá þarf að finna aðra
útgönguleið fyrir úrgang líkamans og
er oftast settur kviðpoki (oft kaliað
kolostomi).
Um slíka fylgikvilla veit
sjúklingurinn fyrirfram og á auðveld-
ara með að sætta sig við þá. Og allir
taka því sem sjálfsögðum hlut að það
faki ákveðinn tíma að jafna sig eftir
uppskurð.
Tilkynnin^
TIL AUGLÝSEIMDA
Vegna aukins álags á auglýsingadeild
og í prentsmiðju, eru auglýsendur beðnir að panta auglýsingar og
skila handritum og filmum fyrr en áður var, a.m.k. fyrst um sinn:
VEGNA MÁNUDAGS
VEGNA ÞRIÐJUDAGS
VEGNA MIÐVIKUDAGS
VEGNA FIMMTUDAGS
VEGNA FÖSTUDAGS
VEGNA HELGARBLAÐS I
VEGNA HELGARBLAÐS II
skii á föstudegi fyrír ki. 12.00
skii á föstudegi fyrír kl. 17.00
skil á mánudegi fyrir kl. 17.00
skil á þriðjudegi fyrir kl. 17.00.
skil á miðvikudegi fyrir kl. 17.00.
skil á fimmtudegi fyrir kl. 17.00
skil á mánudegi fyrir kl. 17.00
ATH. Aukaiitir geta verið í öllum blöðum nema á mánudegi.
I Fyrst um sinn verður einungis hægt að prenta fjórlitaauglýsingar
í Helgarblaði II (skil í síðasta lagi mánudaga kl. 17.00).
) Tekið er á móti öllum stærri auglýsingum í Síðumúla 8, og sím-
inn barer 27022.
Opið mánudaga — föstudaga frá kl. 9—17.30.
I SMÁ-auglýsingadeild Dagblaðsins & Vísis
er í Þverholti 11 og síminn er 27022.
Opið: mánudaga — föstudaga kl. 9—22
Laugardaga kl. 9-14 Sunnudaga kl. 14 — 22
i SMÁ-auglýsingaþjónustan er opin
mánudaga — föstudaga kl. 12—22. Laugardaga kl. 9 — 14.
SMÁ-auglýsingamyndir eru teknar í Þverholti 11 kl. 11—15
mánudaga til föstudaga.
Myndir eru alls ekki teknar um helgar.
Geislameðferð
Næst á eftir skurðaðgerðum er
geislameðferð algengasta lækninga-
aðferðin. í dag eru notaðir margvislegir
geislar svo sem kobolt, cæsium, radium
og fleiri. Allir vita um þá áhættu sem
fylgir notkun geislavirkra efna, en þeg-
ar þeim er beitt við lækningar, er
sjaldan meiri hætta á ferðum en við
uppskurð. Geislunum er aðeins beint
að sýkta svæðinu og frumueyðandi
áhrif þeirra bitna því eingöngu að
sýktu frumunum.
Geislameðferð fylgir oft þreyta og
lystarleysi. Einnig geta ýmis einkenni
komið fram innvortis, eftir því hvaða
hluta líkamans meðferðin beinist að.
Slikir fylgikvillar hverfa þó smám
saman eftir að meðferð lýkur. Oft
getur tekið heilan mánuð, eða jafnvel
meiraað jafnasig.
Margir halda að þeir missi hárið við
að fara í geislameðferð, en það gerist
ekki nema að geislunum sé beint að
hársverðinum og vex það oftast eðii-
lega aftur.
Lyfjameðferð
Þegar lyfjum er beitt gegn krabba-
meini er um að ræða frumueyðandi
efni, sem eyða krabbameinsfrumunum.
Stundum er bara notað eitt efni og þá
gefið í töfluformi en árangursríkara er
að blanda saman mismunandi efnum.
Þau eru þá tekin inn nokkra daga í senn
með margra vikna millibili. Einnig eru
lyf þessi gefin beint með sprautu í æð.
Það sem lyfjameðferðin hefur
framyfir uppskurði og geisla, er að
áhrifin ná yfir allan líkamann. Þannig
eyðast einnig sýktar frumur sem
jafnvel var ekki vitað um áður.
Þetta hefur einnig áhrif á
heilbrigðar frumur að vissu marki og
því geta fylgt óþægindi. Oftast eru það
uppköst og magakviilar, en margir
finna einnig fyrir blóðleysi og hármissi.
Þetta jafnar sig þó allt að lokinni
meðferð. Þreyta og slappleiki eru ekki
óalgeng fyrst á eftir, þó flestum takist
að lifa nokkurn veginn eðilegu lífi.
Hormónameðferð
Suma krabbameinssjúkiinga er best
að meðhöndla með hormónameðferð.
Þá eru annaðhvort tekin inn
hormónalyf eða að reynt er að stemma
stigu við ákveðinni hormóna-
framleiðslu líkamans og þá um leið
vexti krabbameinsfrumanna sjálfra. Ef
um er að ræða hina eiginlegu
kynhormóna, geta fylgt því ákveðin
einkenni eftir á, en oftast þó í mjög
litlum mæli.
Svörvið
fréttagetraun
1. Halldóra Bjarnadóttlr.
2. Við Blöndu.
3. Saga.
4. Sveit Búnaðarbankans.
5. Lillar267 krónur.
6. Það var búið að merkja við
nafn hans f kjörskrá.
7. Natalie Wood. Hún fór ein út
á bát og drukknaði.
8. Davið Oddsson.
9. Þeir höfðu ekkí skilað neinum
nefndarálitum frá þingbyrjun.
10. Saudi-Arabiu.
11. 55%