Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.1983, Blaðsíða 16

16
DV. FÖ5TUDAGUR8. APRlL 1983.
Spurningin
Hvernig heldurðu
að næstu kosningar
verði?
Eggert Hannah úrsmiður: Venjulegar.
Eg held aö fólk sé búið að fá leiöá þess-
ari pólitik.
Sigurður Albert Ármannsson kennari:
Eg er hræddur um að þær endi svipaö
og undanfariö og hlutföllin breytist
lítiö.
Guðbjörg Friðriksdóttlr húsmóðir: Ég
býst ekki við miklum breytingum.
Metta Friðriksdóttir, vinnur í banka:
Ég hef enga skoðun myndað mér á
þeim.
Tómas Guðmundsson prestur: Þaö
verða spennandi breytingar.
Jón Guðbrandsson: Eg veit þaöekki.
Lesendur Lesendur Lesendur Lesendur
Gullskipið:
vEkki teknar
fjárveitingar
frá fomleifa-
uppgreftri”
Bergur Lárusson frá Kirkjubæjar-
klaustri skrifar:
I DV 24.3, er grein frá einhverjum
úrtölumönnum sem kalla sig Félag
íslenskra safnmanna. Greinina kaUa
þeir „Athugasemdir um gullskipið”.
Þeir lýsa áhyggjum sínum vegna
samþykktar Alþingis um aö veita rík-
isábyrgð fyrir láni til aö grafa Het
Wapen van Amsterdam upp. Þessir
menn tala eða skrifa af vankunnáttu.
Það eru hvorki teknar neinar fjárveit-
ingar frá fornleifauppgreftri að Stóru-
Borg né annars staðar. Þetta er aðeins
ríkisábyrgð fyrir láni sem tekið verður
til aö grafa gullskipiö upp. Verkfram-
kvæmdin verður tryggð hjá Lloyds í
London.
Þeir tala einnig um að við kunnum
ekkert með svona skip aö fara eftir
uppgröft. Til að svona skip skemmist
ekki eftir uppgröft þarf aðeins að dæla
yfir það vatni. Ekki veit undirritaður
til þess að neinn skortur sé á vatni í
Skeiðará. Ef geyma þarf skipið lengi
þarf ekki annaö en láta þaö liggja
áfram undir vatnsborði í sandinum og
mun það þá haldast jafnblautt og það
nú er. Það er nærri fullvíst að verð-
mæti gullskipsins eru margföld á viö
kostnað við uppgröftinn. Það er því allt
að vinna en engu að tapa fyrir íslenska
ríkið að veita ríkisábyrgð. Aðrir úr-
tölumenn hafa lýst áhyggjum sínum
vegna þess aö þetta skip í sandinum sé
ef til vill ekki Het Wapen van Amster-
dam. Eg held að óhætt sé fyrir þá
menn aö afskrifa þær áhyggjur. Við
mældum út þýska togarann .Eriedrich
Albert” sem strandaði á þessum slóð-
um árið 1903. Togari þessi er nú fram-
an í sjávarkambinum. Hitt skipið sem
við segjum vera Het Wapen van
Amsterdam er um 200 metrum lengra
inni í landi. Það skip hlýtur því að hafa
strandaðlöngufyrir 1903.
Við höfum með mælitækjum og bor-
unum fundið út stærð þessa skips, sem
er um 50 metrar á lengd og 15 metrar á
breidd, eða sama stærð og talin er hafa
verið á Het Wapen van Amsterdam.
Skipið liggur norðan í sjávarkambin-
um, stefnir frá suð-vestri til norðaust-
urs. Sýni sem tekin voru með kjama-
taka hafa leitt í ljós að eikin, viðir
skipsins, hafa verið höggnir úr skógi
um 1650. Het Wapen van Amsterdam
var smíðað árin 1653 til 1655. Sú tegund
tróöar, sem við náöum úr skipinu, hef-
ur ekki verið notuð í skip eftir árið
1700. Þessir efasemdamenn munu víst
ekki sannfærast nema skilti með nafni
skipsins finnist. Það gæti sennilega
orðið erfitt aö finna slíkt skilti, það er
alls ekki vist aö það hafi nokkurn tíma
verið búið til. Nafn skipsins kannski
bara málað á skipið. Hætt er við að sú
málning sé nú farin að verða ill-læsileg
eftir að skipið hefur legið á kafi í sand-
inumi316ár.
Einn sprenglærður hljóp með þær
fullyrðingar í útvarp og blöð að öll
verðmæti heföu veriö tekin úr skipinu
af öræfingum. Maður þessi hefur
sennilega aldrei komið niður í f jöru eöa
séð strönduð skip á þessum slóðum.
Leitað að gullskipinu á Skeiðarársandi. „ Til að svona skip skemmist ekki
eftir uppgröft þarf aðeins að dæla yfir það vatni. Ekki veit undirritaður til
þess að neinn skortur sé á vatni i Skeiðará," segir Bergur Lárusson meðal
annars i bréfi sinu.
Hann talar því af ókunnugleika. Stór
skip, eins og Het Wapen van Amster-
dam var, stranda á útrifi, nokkur
hundruö metrum frá landi. Þegar gull-
skipið strandaði var suðaustan ægi-
veöur, eins og það var kallað, og stór-
sjór. Á fyrsta eða öðru flóði eftir strand
færast svona skip inn að rifinu og
sökkva í sjávarlón sem ævinlega er
fyrir innan rifið, oft 10 til 15 metra
djúp. Skipin fyliast þá strax af sjó og
sandi og sandur hleðst einnig að skip-
inu að utanverðu. Eftir þaö kemst eng-
inn, ekki einu sinni með nútima tækni
niöur í skipið meðan það er úti í brim-
garðinum, hvaðþá 1667. Annálar segja
nægilega mikið tU þess að fullyrða má
að svona fór Het Wapen van Amster-
dam. Mikið af silki og öörum vamingi,
sem flaut, tók að reka á land. Það
sannar að skipiö var þá sokkiö. Munn-
mæli eru um hurðar-látúns-skilti úr
Het Wapen sem nú munu verða í Þjóð-
minjasafni. Einnig var talað um tó-
baksdósir sem voru í Suðursveit. Eitt-
hvað fleira hefur væntanlega verið í
Het Wapen en hurðarskilti og tóbaks-
dósir. Ef allt hefur verið hirt úr skip-
inu, hvað varð þá af þessum hlutum og
hvers vegna er ekkert minnst á þá
hluti í munnmælum?
Sannleikurinn er sá að allt sem ekki
flaut er enn um borö og skipið er mjög
heillegt fynr neðan efsta þilfar. Yfir-
bygging er að sjálfsögðu að mestu eða
öliu leyti farin. Þetta kemur aUt í ljós,
á sínum tíma, þegar skipið hefur veriö
grafið upp.
Athugasemd f rá Félagi leiðsögumanna:
„Leiðsögumenn verða að
fá laun sín eins og aðrir”
ísland: Svíþjóö: Stokkh. Danmörk: Kaupmhöfn Noregur: Osló
Utkall 383.- 756.- 525.- 540,-
4 klst. 448.- 1.008.- 525,- 1.014,-
5 ” 542.- 1.260.- 700.- 1.245,-
6 ” 637.- 1.512.- 875,- 1.476.-
7 ” 732.- 1.764,- 1.050,- 1.707,-
8 ” 829.- 2.016.- 1.225.- 1.938.-
9 ” 947.- 2.268,- 1.400,- 2.169,-
10 ” 1.046.- 2.520,- 1.575.- 2.400.-
11 ” 1.211.- 2.772.- 1.850.- 2.631,-
111/2 ” Mism. í 1.283.- 2.898.- 1.937.- 2.747.-
% 126% 51% 114%
Friðrik Haraldsson skrifar fyrir hönd
launanefndar Félags leiðsögumanna:
Tilefni þessarar athugasemdar er
grein Einars Þ. Guðjohnsen í DV. þ. 24.
mars sl., þar sem hann gerir m.a.
launakjör og meintar afleiðingar
þeirra fyrir ferðaþjónustuna að
umræðuefni.
Launanefnd Félags leiðsögumanna
viU af þeim sökum koma eftirfarandi á
framfæri:
1. FuUyrðingar E.Þ.G. um, að laun
leiðsögumanna séu meðal hinna
hæstu í heimi, eru staölausir stafir.
Dagvinnulaun islenskra leiösögu-
manna meö orlofi i hæsta flokki eru nú
kr. 13.199 á mánuði. TU samanburðar
eru mánaðarlaun leiðsögumanna á
þremur hinna Norðurlandanna sem
hér segir: Svíþjóð kr. 29.830 , Dan-
mörk 19.930 og Noregur kr. 28.246.
Aö auki fá starfsbræður og systur á
hinum Norðurlöndunum ýmsar auka-
greiðslur, sem tíökast ekki enn þá hér-
lendis, s.s. fyrir hvert tungumál, sem
gert er að tala, fram yfir eitt. Þess má
og geta, að víðast í öðrum löndum V-
Evrópu eru leiðsögumenn mun betur
launaðir en hér og jafnvel í Singapore
skjóta þeir okkur rækilega ref fyrir
rass.
Hér að neðan má sjá samanburðar-
töflu jafnaðarkaups leiösögumanna á
ofangreindum Norðurlöndum, byggða
á gengi 24/3 ’83:
2. Það er meö öllu óskiljanlegt, að
farið skuli með slíkt fleipur og ráöist
svo ómaklega á eina hinna mörgu
stétta, sem bera ferðaþjónustuna
uppi. Augljóst er, aö leiðsögumenn
verða að fá laun sín eins og aðrir,
þótt lág séu.
3. Leiðsögumenn verða að uppfylla
ströng skilyrði til að fá starfsrétt-
indi (sbr. reglugerðnr. 130/81) hvað
sérmenntun og aðra hæfni áhærir.
Þeir verða einnig að afla sér
viðbótar- og endurmenntunar sam-
kvæmt sömu reglugerð.
4. Starf leiðsögumanns krefst m.a.
langdvala fjarri heimili sínu án sér-
stakrar umbunar, sem margir aðrir
starfshópar fá svokallaða
staðaruppbót fyrir.
5. Vinnutími í framangreindri töflu er
mjög vanmetinn. Leiösögumenn eru
t.d. í starfi allan sólarhringinn í
langferðum, þ.e. ætíð tiltækir á
vinnustað og geta ekki annað.
6. Nauðsyn tilveru leiösögumanna
fyrir ferðaþjónustuna er ótvíræð og
lýsir sér e.t.v. best í niöurstööum
kannana, sem hafa verið gerðar
meðal erlendra ferðamanna hér,
þótt annað sé ekki nefnt. Þar hefur
m.a. komið fram, að mjög margir
ferðamenn heimsækja fsland oftar
en einu sinni og yfir 30% þeirra, sem
hingaö koma, leggja í ferðina fyrir
orð annarra ánægðra ferðamanna.
7. Af orðum E.Þ.G. mætti draga þá
ályktun, að hann ætlist til þess, að
leiðsögumenn starfi lítt eöa
ólaunaðir í anda þeirrar
frumbýlingshugsjónar, sem ríkti í
hugum sumra (og ríkir greinilega
ennþá) á árdögum ferðamálanna
hérlendis.
Slíkur hugsunarháttur tilheyrir
fortíðinni, ef hann hefur nokkurn tíma
átt rétt á sér. Við búum við meiri f jölda
ferðamanna, aðrar og auknar kröfur
og þá óhrekjanlegu staðreynd, að við
verðum að vera samkeppnishæf til að
fá ferðamenn til landsins.