Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.1983, Qupperneq 14

14
DV. ÞRIÐJUDAGUR 26. APRIL1983.
HLDl
á sínum stað
SCHAFER
skrúfulaust hillukerfi fyrir alla hluti
B \Æ ■ IMk. “/_
VÉLAVERSLUN
Ármuli 8 105 Reyk|avjk 2-91-85840
Járnsmiöavólar Stálinnrettinqar
Fyrir verkstæöi. birgða- og vorugeymslur
Haukur og Ólafur
raftækjaverslun
AUGLÝSIR
Raflagnir
í úrvali
t.d. ELCO rofar, tenglar, fjöltengi og fatningar
bæði á loft og veggi, einnig höfum við rofa,
vegg og loftdósir.
SIEMFNS rofa. tengla, töflurofa, töflutengla.
varrofa og leltaltóa.
TICINO rofar, tenglar og klær.
BJARG rofadósir og veggdósir. Plaströr.
hólkar beygjur, töflustútar, loftplötustútar
o.fl. o.fl.
TUNGSRAM Ijósaperur, yfir 200 gerðir.
SYLVANIA flúrperur frá 8 til 65 vött. i
FAM ryksugur og fylgihlutir.
HOBART rafsuðuvélar og rafsuðuvir í úrvali.
M0T0R0LA abernatorar í bíla, báta og
vinnuvélar, 6-32 V, 30-120 amper.
PARIS - RH0NE startarar í franska bíla.
NOACK rafgeymar í flestar bifreiðir.
VAC0 verkfæri.
STANLEY verkfæri.
METAB0 rafmagnsverkfæri.
DAV hleðslutæki í ýmsum stærðum.
RULE dráttarspil á bila og einnig til að draga
með báta á vagna.
ÖNNUMST EINNIG ALLAR ALMENNAR
RAFMAGNSVIÐGERÐIR 0G NÝLAGNIR í
HÚS 0G VERKSMIÐJUR.
Haukur og Ólafur
raftækjaverslun
Ármúla 32 —Sími 37700 — Reykjavik
Hér þarf nýjan tón
Það er ljótt aö skrökva að öðrum.
Öllu verra er þó að ljúga að sjálfum
sér þegar slíkt varðar almannaheill.
Umferðarmálin ganga næst veður-
horfum í aimennum umræðum
manna í milli. Báðir málaflokkarnir
þó að því leyti skyldir aö þeir ná jafnt
til allra. Áður hefur veriö stungiö
upp á því í kjallara aö setja þyrfti ný
lög og þannig til komin aö fólkið setti
þau sjálft og virti þau ómeðvitað.
Það er flótti frá vandanum ef það eitt
er látið duga að finna upp á einhverri
nýrri tímabundinni lausn en loka, þó
ekki væri nema öðru auganu, fyrir
sjálfri meinsemdinni. Hættulegur
akstursmáti lagast ekkert með því
að fólki sé gert aö óla sig fast við bíl-
sætið með lagaboði. Hins vegar gætu
afleiðingar slíks akstursmáta, ef út
af bregöur, orðið afdrifaminni ef þeir
sem í bílnum feröast nota bílbelti.
Notkun bílbelta er góð regla og
mótmælendur þeirra eru hvattir til
þess að reyna þau, þó ekki væri
nema um tíma. Síðar, að fenginni,
reynslu, er óhætt að andmæla ef
ástæöa er til. Bílbeltin geta aldrei
kennt fólki góðar akstursvenjur.
Þeirra hlutverk er fyrst og fremst
fyrirbyggjandi, þeim er ætlað að
hamla gegn alvarlegum meiðslum
við umferðarslys. En ég undirstrika:
Þau geta aldrei oröið fulllnaöar-
iausn.
Könnun á bflbeltanotkun
Fyrir skömmu sá ég nýlegar tölur
úr könnun á notkun bílbelta hér á
landi. Þessar tölur voru vægast sagt
lítt uppörvandi og urðu kveikjan að
því aö sú er þetta ritar framkvæmdi
óopinbera statistik á notkun bílbelta
hjá ökumönnum. Þessi könnun er að
sjálfsögöu án allra stimpla, enda
gjörð af húsmóður í Þingholtunum.
Kannanirnar urðu þrjár. Sú
fyrsta á mánudegi kl. 15.00. Taldir
voru 200 bílar á Snorrabraut í
Reykjavík, akstursstefna aö Mikla-
torgi. Af þessum 200 ökumönnum
voru 27 spenntir í belti, samtals 13
1/2%. Önnurkönnun: Kringlumýrar-
braut norðan Sléttuvegar á fimmtu-
degi kl. 17.00. Taldir voru 100 bílar. I
þeim voru 13 ökumenn með 61 um
öxl, samtals 13%. Þriðja könnun:
Suðurlandsvegur ofan við Lækjar-
botna. Taldir 100 bílar. 18 ökumenn
með beltin spennt, samtals 18%.
Eins og sjá má eru þetta síður en
svo uppbyggjandi tölur. Vona
sannarlega að þær séu ekki
þverskurður af bílbeltanotkun
íslenskra ökumanna.
Viðurlög
Ofsaakstur, þjösnaskap og aðra
óáran sumra ökumanna verður að
uppræta. Viðurlög eru viö broti á
settum reglum og lögum. Önnum
kafnir dómarar fella dóma í
umferðarlagabrotum eftir ákveön-
um staðli. Þetta mikiö fyrir
hámarkshraöa þýðir þetta rfiikla
sekt. o.s.frv. Eftir því sem ég kemst
næst er minna gert að því að koma í
veg fyrir brotið, kanna aðstæöur og
eðli þess, þannig að slíkt endurtaki
sig ekki. Hvað réði? Glannaskapur?
Ösvífni? Tímaskortur? Þekkingar-
leysi á gildandi umferðarlögum?
Geröi ökumaður sér grein fyrir að
hann var með broti sínu aö ógna
öryggi samferðafólks síns? Þessum
spumingum verður ekki svarað með
peningasekt og e.t.v. nokkurra
mánaöa ökuleyfissviptingu. Boð og
bönn eru nauðsynleg í því flókna
samspili sem umferðin er en hér
dugir ekkert annað en að gera brot-
legum ökumönnum ljóst á eftir-
minnilegan hátt hversu gífurlega
mikil ábyrgö hvílir á þeim gagnvart
öðrum vegfarendum. Refsingin
verður því að vera í samræmi við
brotið.
Fræðsla
En hvað er til ráða til þess að fyrir-
byggja brotið? Samkvæmt opin-
berum skýrslum eru flestir þeirra
sem valda slysum á aldrinum 15—25
ára. Hér er það fræðslan sem gildir.
Umferöarfræðsla er nokkur í skólum
en víða illa séö eða litin homauga af
sumum kennurum ef þeir eru aö
komast í þrot með námsskrána.
Þetta er próflaus aukagrein og gefur
enga punkta í skólakerfinu. Fyrir-
fram ákveðinn fjöldi heimsókna
lögreglu í skóia getur aldrei orðið
Kjallarinn
Ragnheiður
Davíðsdóttir
annað en góð viðleitni með þeim
mannafla sem til þess er skipaður.
Því til sönnunar má nefna að aðeins
tveimur mönnum er ætlað að annast
umferðarfræðslu að öllu jöfnu í 21
skóla og 45 dagvistunarheimilum hér
í Reykjavík. Má nærri geta hversu
léttvæg sú fræðsla hlýtur aö vera og
vinnuálagið mikið hjá þessum ágætu
starfskröftum sem gera sitt besta til
þess að geta komið sem víðast við.
Umferðarfræðsla þarf að vera
áhugavekjandi hjá nemandanum.
Lengi býr að fyrstu gerð. Börn gera
sér margt að leik og ef fræösla um
umferðarmál er gerö aö leik og leiö-
beinandinn getur verið barn meö
bömum þá er kominn hinn rétti
tónn. Þá verður umferð og þátttaka í
henni sjálfsagður hlutur. En hvað á
að kenna blessuöum börnunum? Hér
þarf að fara hægt í sakirnar því að
-
Að ósi skal á stemma
Hér á landi er nú svo komið aö yfir
20 staðir og stofnanir eru starfrækt
til aðhlynningar drykkjufólki og þar
má bæta við kvennaathvarfinu sem
er bein afleiöing drykkjuskaparins.
Eru öll þessi störf orðin drjúgur at-
vinnuvegur. Aftur á móti er lítið gert
til þess aö stemma á að ósi sem væri
þó þýðingarmeira. Alltaf er verið að
ýta undir aukningu drykkjuskapar
með fjölgun vínsöluhúsa hér í
borginni. Og ekki nóg með það að
þeim fjölgi ört, heldur hefur
vínsölutíminn veriö lengdur þannig
að opið er til klukkan þrjú að nóttu
um helgar. I staö þess að áöur var
vínsölu hætt klukkan hálftólf að
kveldi. Þá fjölgarstöðugtþeimkaup-
stöðum úti á landi sem vilja fá á-
fengisútsölur hjá sér. Nú síöast
Akranes og Sauöárkrókur og á
Selfossi er undirbúin kosning í þessu
skyni. Viröist meirihluta kjósenda í
kaupstöðum vera það metnaðarmál
að hafa eigin útsölur til þess að
standa jafnfætis öðrum kaupstöðum.
Enda kemur árangurinn í ljós, þar
sem þjóðin hefir á þessu kreppuári
keypt áfengi fyrir rúmar 180
milljónir á fyrsta ársfjóröungnum.
Er ekki orðiö tímabært aö taka á-
fengislögin til endurskoðunar. Væri
ekki heppilegra að það þyrfti 2/3
kjósenda til þess aö samþykkja
vínsölu heldur en einfaldan rfieiri-
hluta sem oft hefir numið fáum at-
kvæðum.
Áfengislögin frá 1928 hófust með
þessari grein: „Hver sá sem er
ölvaður á almannafæri, opinberum
samkomum og skipum hér við land
sæti sektum.” Þá hafði ekkert
veitingahús í Reykjavík vínveitinga-
leyfi, en 1930 fékk Hótel Borg leyfi til
að selja vín með mat. Nú er öldin
önnur, engin samkoma, af hve
ómerkilegu tilefni sem er, fer fram
án þess aö þar sé hampaö vínglösum.
Eina undantekningin var á síðasta
áratug þegar Vilhjálmur Hjálmars-
son var menntamálaráðherra og hélt
sínar veislur án áfengis. Oft eru birt-
ar myndir í blöðum og sjónvarpi af
þessum samkomum svo börnum og
unglingum, sem þetta sjá, finnst að
þau verði að tileinka sér þetta
siðleysi til þess að teljast menn með
mönnum.
Kvikmyndir af ölæðinu
Kristján Albertsson skrifaði 1948
um ómenningu Islendinga í áfengis-
málum og taldi framkomu þeirra til
þess fallna að spilla möguleikum
þess að gera Island að ferðamanna-
landi. Þar sem gestir væru hvergi ó-
hultir fyrir ágangi drykkjufólks sem
ryddist að borðum þess á veitinga-
húsum með drykkjuröfli og sypi
jafnvel á glösum þess. Nefndi hann
nokkur dæmi um þetta sem hann var
vitni að á Hótel Borg. Lagöi hann til
að reist yrðu á Lækjartorgi rimlabúr
úr jámi, eins og þau, sem villidýr eru
höfð í í dýragörðum erlendis. Og
hafa þar til sýnis alla slagsmála-
hunda af götum og samkomum, þá
sem brjóta rúður aö gamni sínu, rífa
upp úr göröum blóm og tré eða sýna
konum ofbeldi.” Við brottför úr
barnaskólum ætti að afhenda öllum
börnum sundurliðaöa skrá yfir þau
brot sem þau yröu aö varast ef þau
ættu ekki að lenda í óargadýra-
búrinu.” Jónas frá Hriflu lagði til að
ljósmyndarar tækju myndir á ölhús-
unum og þær yrðu svo hafðar til
sýnis. Þá var sjónvarp ekki komiö
til. Ég legg til að einhver af okkar
góðu kvikmyndatökumönnum fari á
«