Dagblaðið Vísir - DV - 25.06.1984, Síða 14

14
Skeljungsbúðin<
ÍSSKÁPAR
FYRIR 12V, 220V, OG GAS
ERU FYRIRLIGGJAIMDI
SíÖumúla33
simar 81722 og 38125
ITT Ideal Color 3304,
-íjárfesting í gæöum
á stórlækkuöu veröi.
ITT
Vegna sérsamninga við
ITT verksmiðjurnar í
Vestur Þýskaíandi, hefur
okkur tekist að fá
takmarkað magn af 20"
litasjónvörpum á
stórlækkuðu verði.
VERÐ A 20" ITT
LITASJÓNVARPI
STÆR.
Sambærileg tæki fást ekki ódýrari
ITT er fjárfesting í gæðum.
SKIPHOLTI 7 • SIMAR 20080 & 26800
MtprrvrflT. r? HHOAniTVtÁM vn
DV. MÁNUDAGUR 25. JUNI1984.
Menning
Menning
Menning
LIFANDILEIR
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson
Um sýningu
Leirlistar-
félagsins í
Listasafni
ASÍ
Þaö er merkileg staöreynd að land,
sem á sér engan brúklegan keramík-
leir, skuli engu aö síöur geta státaö
af næstum hálfrar aldar gamalli leir-
listarhefö. Svo er fyrir aö þakka elju
og útsjónarsemi nokkurra fram-
sýnna einstaklinga sem lögöu á sig
að kenna Islendingum aö nota og
meta ílát og leirmuni mörkuð list-
rænu handbragði, í staö fjöldafram-
leiddra iönaöarvara. Sá sem einu
sinni hefur haft undir höndum skál
eftir Jónínu Guönadóttur eða Hauk
Dór tekur ekki til handargagns sál-
arlausar kimur stórverslananna. En
barátta handverksmanna hefur ver-
ið löng og ströng, á köflum vonlítil.
Upp úr síöara stríöi leit t.d. út fyrir
aö verk frumherjanna, Guömundar
frá Miödal og þeirra Gests og
Rúnu, heföu verið unnin fyrir gýg,
þar sem ódýr iðnaðarvara af ýmsu
tagi flæddi yfir landiö.
I kjölfar endurvakningar hand-
verksgildanna og uppgangs stúdíó-
hreyfingarinnar í hinum vestræna
heimi í byrjun sjöunda áratugarins,
fóru íslenskir leirlistarmenn aftur aö
láta að sér kveöa og varð fordæmi
Ragnars Kjartanssonar mörgum
þeirra aflvaki. Allar götur síðan hef-
ur leirlistin veriö traust í sessi á
landinu og hefur blómi hennar aldrei
verið meiri en nú. Starfandi leirlist-
armenn fylla nú annan tuginn og von
er á fleirum úr listaskólum, innlend-
um sem erlendum.
Sýning Leirlistarfélagsins, ,,Líf í
leir”, sem haldin er í Listasafni ASI,
endurspeglar þessa grósku. Aö vísu
hefði hún haft á sér sterkara og heil-
legra yfirbragö ef verk þeirra
Hauks Dór og Kólbrúnar Björgólfs-
dóttur heföu fengist til hennar, en
ágæt sýning á litskyggnum bætir úr
skák.
Vítt svið
Heiðursgestur sýningarinnar er
svo nestor leirlistarmanna, Ragnar
Kjartansson, en rúm tylft verka
hans frá tímabilinu 1957—1967 er
meö því fyrsta sem sýningargestur-
inn rekur augun í. Leirlist Ragnars
hefur ævinlega spannað vítt sviö,
bæði í formmyndum og skreytingu,
Fyrstu hraunhlutirnir eftir Ragnar Kjartansson.
allt frá þungum og mikilúðlegum
ilátum til fínlegra stilka, eftir þeim
efnivið sem hann haföi undir höndum
hverju sinni og hræringum í mynd-
list samtímans. Því miður eru ein-
stakir munir hans hér ekki tímasett-
ir, sem gerir áhorfandanum erfitt
fyrir að rekja þá þróun sem á sér
staö í þeim. Þess er t.d. ekki getið í
annars prýðilegri skrá sýnmgarinn-
ar, sem Ragnar yröi sjálfur fýrstur
til aö samsinna, aö leirlist hans tók
stakkaskiptum við samstarf þeirra
Diter Rots 1959—60. Keramíktilraun-
ir Diters heföu einnig verðskuldað
umgetningu í skránni. Rétt er aö
geta þess í leiöinni aö sýning þeirra
Ragnars og Diters í Asmundarsal
var haldin 1960 — ekki 1961, eins og
skráin hermir.
Fiskar á þurru
Þegar litið er yfir afganginn af
sýningunni viröist hún skiptast
nokkuð skýrt í tvennt. Annars vegar
er keramík ílátsins, hins vegar er
skúlptúrkeramík af ýmsu tagi. Miöja
vegu standa svo gripir Gests Þor-
grímssonar sem bæöi eru fígúratíf
minni og ílát. þótt formgildi þeirra sé
oftast mikilvægara en ,,notagildið”.
Annars er nýtingarhugtakiö ansi
teygjanlegt. Eg tel mig t.d. hafa full
not af góöri skúlptúrkeramík þótt ég
geri ekki annað en horfa á og hand-
leika slík verk.
Ekki er því aö neita að margir
leirlistarmenn, utan sýningarinnar
sem innan, ráða misjafnlega viö
frjálsa formgerð. Sumir þeirra eru
eins og fiskar á þurru landi er þeir
hverfa frá hinu sígilda íláti og taka
til viö aö keppa viö myndhöggvara.
Ég held t.d. aö Edda Oskarsdóttir sé
bæði meö rangar hugmyndir og
rangan efniviö þar sem hún reynir að
vekja dormandi Islendinga til póli-
tískrar meðvitundar. Mér þykir líka
ofhlæði einum of stór þáttur í tillög-
um Steinunnar Marteinsdóttur að
veggskreytingu fyrir Póst og síma.
Umbreyting á
grunnformi
Hins vegar er hin óbeina skírskot-
un í verkum Jónu Guövaröardóttur
ótrúlega áleitin, ekki síst þar sem
hún fer hönd í glófa meö þroskuðu
formskyni. Verk Borghildar Oskars-
dóttur mundu einnig sóma sér vel
innan um hinn nýja og ágenga skúlp-
túr sem þróast hefur viö hlið málara-
listarinnar. Leirskúlptúr Eh'sabetar
Haraldsdóttur heldur einnig þeún
dampi sem einkennt hefur verk lista-
konunnar frá upphafi. Lífræn og
munaðarfull formgerö helst þar í
hendur viö innilega kímni. Verk Jón-
ínu Guönadóttur þykja mér einum of
einhæf. Endurnýjun eöa umbreyting
grunnforms hefur þar vikið fyrir
smávægilegum tilraunum með ólík
efni og áferö.
Sóley Eiríksdóttir ber á þessum
vettvangi höfuö og herðar yfir þá
leirlistarmenn sem láta hiö sigilda
ílát aga sig. Skálar hennar eru ílát
sem kalla á handfjötlun og glóandi
epli, og gera manni um leið bilt viö.
Utan á þeim og innan í þeim eru
furðuverur sem gera sig þar heima-
komnar. Áhorfandinn nálgast skálar
Sóleyjar meö tilhlýöilegri varúö,
a.m.k. þangað til hann skynjar bros-
ið í augnakrókum andanna i þeim.
AI
ONKYO
R)
GÆÐATÆKI
Slmi (96) 23626
Glerárgötu 32 • Akureyri Týsgata 1. Pösthólf 1071.121 Reykjavik.
Simar 10450 & 20610.
SJÓNVARPSMIÐSTÖÐIN®
Síðumúlo 2 — Simor 39090, verslun og 39091, verkstaeði.