Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.1986, Page 11

MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 1986.
11
_________________________________Neytendur
Hollráð í baiáttunni við aukakílóin:
Sleppið aldrei
morgunverðinum
Laufey Vilhjálmsdóttir næringarfræðingur vill gjaman hjálpa samlöndum
sinum í baráttunni við aukakilóin ogleiðbeina hjartasjúklingum og öðrum
með mataræði. DV-mynd PK
„Undanfarin átta ár hef ég unnið
við næringarráðgjöf í Bandaríkjun-
um. Ég hef starfað við læknamið-
stöð, til mín koma sjúklingar
samkvæmt tilvísun frá læknum og
einnig beint af götunni. Nú er ég
stödd hér heima og mig langar til
þess að starfa héma í sumar og hef
fengið leyfi til þess hjá landlækni,“
sagði Laufey Vilhjálmsdóttir nær-
ingarfræðingur í samtali við DV.
Laufey er búsétt í Morristown,
New Jersey, þar sem hún starfar sem
næringarráðgjafi. Slík ráðgjöf er í
því fólgin að kenna fólki að borða
réttar fæðutegundir. Til hennar leita
sjúklingar sem haldnir em ýmsum
sjúkdómum eins og t.d. hjartasjiik-
dómum, háþrýstingi, maga- og
meltingarsjúkdómum, böm sem
þroskast ekki eðlilega, fólk sem
haldið er fæðuofnæmi, offitusjúkl-
ingar og þeir sem haldnir em
sjúkdómi er nefriist anorexia, sem
er algjör andstæða við offitu.
„Offita og þar með talin of há blóð-
fita er mjög mikið vandamál i
Bandaríkjunum, raunar eitt stærsta
heilsuvandamál þar í landi. Er
stundum kallað „The American dise-
ase“ (ameríski sjúkdómurinn). Þetta
gífurlega feita fólk er búið að vera
á megrunarkúr í mörg ár og hálf-
sveltir sig og borðar kannski ekki
nema 1000 hitaeiningar á dag á með-
an aðrir, sem em grannir, geta
borðað 2000-2500 hitaeiningar.
En þetta fólk er búið að raska efna-
skiptajafnvægi líkamans þannig að
öll líkamsstarfsemin er orðin miklu
hægari en eðlilegt getur talist. Þetta
fólk hreyfir sig ósjálfrátt miklu hæg-
ar, sefúr meira og reynir almennt
minna á sig.
En þeir sem em haldnir anorexiu
eða sjúklegu lystarleysi em einnig
margir, aðallega ungar stúlkur á
aldrinum 12-20 ára. Sjúkdómurinn
er oft afleiðing stífrar megrunar en
á sér einnig sálræmar orsakir. Um
25% þeirra sem sjúkdóminn fá látast
af hans völdum. Stundum vilja sjúkl-
ingamir ekki þroskast. Þetta getur
verið vegna þrýstings frá þjóðfélag-
inu, allir eiga að vera grannir.
Meðal sjúklinga minna em einnig
þeir sem nota vítamín í óhófi. Fyrir
vestan er svo mikill þrýstingur frá
alls kyns náttúmlækningabúðum og
framleiðendum vítamína og seljend-
um að fólk er ofurselt oftrú á
vítamín. Þessi efni em tekin í hættu-
lega stórum skömmtum og af því
hafa hlotist bæði slys og dauðsfóll.
En í sumum tilfellum þarf að venja
fólk af vítamíntökunni smám saman.
Ef maður er t.d. búinn að taka of
stóran skammt af C-vítamíni í lang-
an tíma gætu komið fram einkenni
skyrbjúgs ef hætt væri snögglega.
Ef vanfærar konur taka stóra
skammta af C-vítamíni um með-
göngutímann getur komið fram
skyrbjúgur hjá nýfæddum bömum
þeirra. Þess em dæmi að nýfædd
böm hafi látist af þeim sökum,“
sagði Laufey.
- Er offita arfgeng?
„Nýlega var könnuð arfgengi of-
fitu fósturbama í Danmörku og þau
borin saman við sína upprunalegu
foreldra. Kom í ljós að móðurarfur-
inn virtist sterkari en föður. Þessi
körrnun hefur verið töluvert gagn-
rýnd af sérfræðingum og má segja
að málið sé enn óleyst.
Hins vegar, með þau böm sem alin
em upp í föðurhúsum, hefur komið
fram að ef annað foreldrið þjáist af
offitu em 40% líkur til þess að af-
kvæmið geri það einnig og ef báðir
foreldramir em of feitir aukast lík-
umar í 80%. Nauðsynlegt er að
spyma gegn offitu bama heilsu
þeirra vegna.
Hins vegar það mjög mikið að
segja hvernig samsetning fæðunnar
er og hvenær hennar er neytt. Alls
konar skyndifæði sem fólk borðar í
tíma og ótíma er mjög óhollt, er fyrst
og fremst alltof fituríkt. En fólk þarf
að læra hvað er rétt fæði fyrir hvem
og einn og það gerir það hjá næring-
arfræðingum."
- Hvað um megrunarkúra í blöð-
unum?
„Ég hef ekki trú á þeim. Það verð-
ur hver og einn að fá sína einkameð-
ferð, því við erum öll einstaklingar
og þarfir okkar em mismunandi,"
sagði Laufey.
- Hvað um offitusjúklinga hér á
landi?
„Mér sýnist að þeir séu fleiri nú
heldur en t.d. árið 1982. Ég held að
það sé ekki síst vegna þess að nú
em hér mun fleiri skyndifæðustaðir
og fólk er að borða í tíma og ótíma.
Bílaeign hér er líka mjög almenn og
fólk veigrar sér við að ganga.
Ég held líka að fæða íslendinga
innihaldi fullmikið af eggjahvítueffi-
um og sykri en ekki nóg af fjörefnum
úr grænmeti svo sem folinsým.
Grænmeti er hér alltof dýrt. Það er
ekki nóg að fá tómata og agúrkur
þótt það sé ágætis grænmeti. Það
sem okkur vantar hér er græna
grænmetið. Ef ekki er hægt að hafa
það á viðráðanlegu verði með eðli-
leguym hætti verða stjómvöld
hreinlega að greiða það niður. Þeir
greiða niður lambakjötið sem við
þurfum ekki á að halda,“ sagði Lauf-
ey-
- Eitt gott ráð til þeirra sem em
of feitir í dag?
„Borðið staðgóðan morgunverð.
Margir halda að það sé liður í megr-
un að sleppa morgunmatnum en það
er reginmisskilningur. Sleppið hon-
um aldrei. Fáið ykkur góða máltíð,
t.d. brauð, egg, síld, ávexti og mjólk.
Hvað þið gerið svo skiptir ekki meg-
inmáli," sagði Laufey.
Hún verður til viðtals fyrir sjúkl-
inga í heilsugæslunni, Álftamýri 5.
Síminn er 688550 og tímapantanir
kl. 8-6 daglega. Laufey mun verða
til viðtals mánudaga og miðviku-
daga.
-A.BJ.
Framtíðarhorfur Náttúrulækningafélagsins:
Augunum beint að
fórvamarstarfi
Nú fyrir skömmu var haldinn fundur
á vegum Náttúmlækningafélags ís-
lands þar sem ræddar vom framtíðar-
horfur félagsins. Fyrir dyrum stendur
að móta eða endurskoða Náttúm-
lækningafélagið og stefnu þess varð-
andi útfærslu á heilbrigðisþjónustu á
þeim heilsuhælum sem félagið rekur.
Þá er um að ræða nýjungar i heilsu-
meðferð og heilsulækningum á dvalar-
heimilunum sem hingað til hafa verið
stíluð fyrir eldra fólk. Ennfremur vom
ræddar hugmyndir um að höfða til
yngra fólks sem í sífellt meiri mæli
þyrfti á einhvers konar meðferð að
halda því eins og kunnugt er em
streita, hreyfingarleysi og aðrir lifnað-
arhættir famir að segja ískyggilega
mikið til sín í þjóðfélagi eins og okkar
þar sem ætíð er verið að keppa við
tímann. Á þetta ekki síst við yngri
kynslóðina en hingað til hefúr ekki
verið möguleiki á neins konar afslöpp-
unar- eða endurhæfingarstöð fyrir
þennan hóp. Áhugi er fyrir að setja á
fót stofnun með aðstöðu sem yrði ein-
hvers staðar á milli heilsuhælis og
hótels.
Á fúndi Náttúmlækningafélagsins
kom einnig fram að beina þyrfti aug-
unum að forvamarstarfi ýmiss konar.
Víða um heim hafa viðhorf til þessara
mála breyst mjög mikið og er sífellt
meiri áhersla lögð á forvamarstarf
sem talið er miklu nauðsynlegra nú
en nokkum tíma áður. Náttúrulækn-
ingafélagið hefur þó alltaf byggt starf
sitt á þessari línu en hyggst, eins og
áður segir, gera enn meira átak í þess-
um efiium.
-RóG.
Fjölmennt var á fundi Náttúrulækningafélagsins þar sem ræddar vom framtiðarhorfur féiagsins. DV-mynd GVA