Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1986, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 21. NÖVEMBER 1986.
Stjómmál________________ x>-
ss Starfsmannahald
ríkisins í ólestri
manna-
eyjum
Ámi Johnsen, þingmaður Sjálf-
stœðisflokksins, hefiir lagt fram
þingsályktunartillögu um vind-
orkuver í Vestmannaeyjum og
frekari nýtingu hraunhita til hús-
hitunar.
Ámi vill að iðnaðarráðherra
skipi þriggja manna nefnd til þess
að gera úttekt á möguleikum og
hagkvæmní á nýtingu vindorku til
húshitunar í Vestmannaeyjum og
jafnframt að kanna til hh'tar frek-
ari nýtingu jarðhita í Eldfells-
hrauni, meðal annars með
athugunum á sprungumyndun í
eldstöðvunum.
„Um árabil hefúr hraunhitaveit-
an i Vestmannaeyjum sinnt að
mestu húshitun í kaupstaðnum og
er fyrirtækið einsdæmi í heimin-
um. Hiti fer nú stöðugt þverrandi
á virkjunarsvæðinu og er allt útlit
fyrir að Fjarhitaveita Vestmanna-
eyja verði að grípa til annarra ráða
áður en langt um líður, rafmagn-
snotkunar, olíunotkunar eða
vindorkuvirkjunar," segir Ámi.
f greinargerð Amar Helgasonar
dósents, sem Ámi lætur fylgja með
tillögu sinni, segir að fúllyrða megi
að vindorka i Vestmannaeyjum sé
langtum meiri en flest erlend vind-
orkuver búi við.
-KMU
Spara má
tímafrek
ferðalög
við aðför
„Þessi breyting, sem hér er lögð
til, er sett fram í þeim tilgangi að
draga úr kostnaði og tímasóun við
aðfararaðgerðir," segir Jón Magn-
ússon varaþingmaður um frum-
varp sem hann flytur um breytingu
á lögum um aðfór.
Meginregla gildandi laga er sú
að aðför skuli hefja á heimili gerð-
arþola sem hefúr það í för með sér
að fógeti, lögmaður og tveir vottar
fara að heimili gerðarþola og fram-
kvæma þar aðför, í flestum tilvik-
um í þinglýstum eða skráðum
eignum eða eignarréttindum hans.
„Ljóst er að slíkt bakar gerðar-
þola ærinn kostnað, sérstaklega í
dreifbýlinu, þar sem dæmi eru um
að kostnaður gerðarþola vegna
aðfarargerðarinnar nemi margfalt
hærri fjárhæð en dómskuldinni
með áreiknuðum vöxtum og máls-
kostnaði," segir Jón.
Telur hann að breytingin muni
einnig auðvelda störf fógeta og
draga úr mannaflaþörf embætta
þeirra. Löng og tímafrek ferðalög
sparist. Breytingin muni ekki
draga úr réttaröryggi.
-KMU
„Þegar það er haft í huga að ríkið
er stærsti vinnuveitandi í landinu og
ríkisstarfemenn eru yfir 15 þúsund
talsins verður ekki hjá því komist að
telja að ríkisvaldið leggi of litla
áherslu á starfsmannamál," segir í riti
sem Fjárlaga- og hagsýslustofnun og
launadeild fjármálaráðuneytisins hafa
gefið út um starfemannamál ríkisins.
í ritinu eru birtar helstu niðurstöður
athugunar sem gerð var á ýmsum þátt-
um starfemannamála í samvinnu við
viðskiptadeild Háskóla íslands síðast-
liðið vor. Hver sá sem les lýsingar í
ritinu á núverandi ástandi kemst ekki
hjá því að álykta að starfsmannahald
ríkisins sé í ólestri.
Skal nú gripið niður í nokkra kafla:
Viðhorfið að verkefnin eigi að
fylla út í tíma starfsmanna
„Stofnanir áætla árlega heildar-
mannaflaþörí sína í tengslum við
fjárlagagerð. S;uneiginlegt þessum
áætlunum er að ný verkefhi leiða jafh-
an til fjölgunar starfemanna og
mannaflaþörf til að sinna eldri verk-
efhum er ekki endurskoðuð. Áætlan-
imar era oft afar lauslegar. Starfs-
mannahaldið er ekki kannað og ekki
reynt að skilgreina þær kröfúr sem
gera þarf til starfeeminnar og starfs-
manna, heldur virðist í sumum tilfell-
um jafhvel ríkja það viðhorf að
verkefnin eigi að fylla út í tíma starfe-
manna.
Framabrautir starfemanna era mjög
mismunandi, meðal annars vegna þess
að kröfúr til starfemanna era ekki vel
skilgreindar. Framsýni í starfemanna-
málum er almennt ekki mikil hjá
ríkinu og óvíða er reynt að skipu-
leggja starfeferil á þann hátt að
staðgenglar séu ávallt fyrir hendi.
Skipurit, starfslýsingar eða erindis-
bréf virðast nokkuð algeng, en hafa í
fæstum tilvikum mikið gildi, því þau
eru ónákvæm, gjaman gerð til að
unnt sé að raða starfsmönnum í launa-
flokka og sjaldan endurskoðuð í ljósi
breytinga sem verða á störfum
manna."
Búið að ákveða fyrirfram hver
fái starfið sem auglýst er
I kafla um ráðningar og val starfs-
manna segir:
„Töluvert er um það að auglýsingar
séu eingöngu birtar formsins vegna,
það er að búið sé að ákveða fyrirfram
hver fái starfið, en lögum samkvæmt
skal auglýsa lausar stöður í Lögbirt-
ingablaðinu. Auglýsingamar hafa
yfirleitt afar takmarkað upplýsinga-
gildi.
Fram kom í könnuninni að almennt
sækja fáir um auglýstar stöður hjá
ríkinu og algengt er að leitað sé að
mönnum með því að halda uppi fyrir-
spumum. Yfirleitt er því ekki talin
ástæða til að leggja vinnu í úrvinnslu
umsókna eða gera miklar kröfur til
væntanlegra starfsmanna.
Ekki tíðkast að umsækjendur gangi
undir hæfnispróf, en nokkrar stofnanir
halda starfeþjálfunamámskeið sem
lýkur með prófi. Sumir stjómendur
telja að þriggja mánaða reynslutíma-
bil í upphafi ráðningar sé nokkurs
konar hæfnispróf en draga verður slíkt
í efa þar sem uppsagnir í lok tímabils-
ins virðast afar sjaldgæfar.
Ráðningarsamningar era yfirleitt
formfastari hjá ríkinu en hjá flestum
einkafyrirtækjum auk þess sem í gildi
era lög um réttindi og skyldur opin-
berra starfsmanna sem gera breyting-
ar á starfemannahaldi þungar i
vöfum."

Kröfur til stjórnenda þyrfti að
auka
„Kröfúr til starfemanna, sérstaklega
stjómenda, þyrfti að auka og skil-
greina betur en nú er gert. Slíkt væri
unnt með starfslýsingum. Við val á
stjómendum þarf að meta stjómunar-
hæfileika mikils og jafnvel taka upp
hæfnispróf. Góður sérfræðingur þarf
engan veginn að vera góður stjóm-
andi. Ríkið þarf að taka upp stjómun-
arfræðslu fyrir stjómendur og
væntanlega stjómendur."
í kafla sem ber heitið Kynning nýs
starfemanns segir:
„Stjómendur og starfsmenn telja
almennt að nýjum starfsmönnum sé
kynnt starf þeirra á viðunandi hátt.
Margt bendir þó til að nákvæm,
skipuleg kynning á starfeemi stofnun-
ar, markmiðum hennar og svo fram-
vegis sé ekki algeng, heldur þurfi
starfsmaðurinn sjálfúr að hafa fyrir
þvi að kynna sér starfsemina og læra
á starf sitt.“
Um mat á frammistöðu segir:
„Reglubundið mat á árangri manna
í starfi er nær óþekkt hjá ríkisstofhun-
um. Stjómendur segjast fylgjast með
sínum undirmönnum og ræða málin
sé þess þörf.“
Meiri launahækkanir fyrir að
endast lengi í starfi en fyrir
árangur
I kafla um endurmenntun og starfs-
þjálfun segir:
„Að öllu samanlögðu leggur ríkið
fram veralegt fé til endurmenntunar í
formi launaðra námsleyfa, greiðslu á
námsfararkostnaði og með framlögum
í starfemenntunarsjóði. Draga verður
í efa að þetta fé nýtist sem skyldi. Val
á því hverjir fara í endurmenntun er
ómarkvisst og tilviljunarkennt- og
ræðst meira af persónulegum hugðar-
efhum og tækifærum starfemanna en
mati á því hvers viðkomandi stofhun
þarfnast."
Um launamál segir meðal annars:
„Ákvæði um líf- og starfsaldurs-
hækkanir era sjálfvirk og gefa meiri
launahækkanir en aðrar leiðir til
hækkana. Þannig bjóðast mönnum
meiri hækkanir fyrir að endast lengi
í starfi en fyrir árangur í starfinu.
Launakerfið veitir yfirmönnum litla
möguleika til að hafa áhrif á grunn-
laun undirmanna sinna og hvetur þvi
starfsmenn afar takmarkað til árang-
urs í starfi."
Hætta á misskilningi, ágrein-
ingi og árekstrum
Um upplýsingaflæði segir:
„Nokkuð virðist vera um sambands-
leysi milli undirmanna og yfirmanna.
Undirmenn taka mismikinn þátt í
ákvarðanatöku i stofhunum og mis-
brestur virðist vera á því að þeir fái
að fylgjast með málum sem varða þá
sérstaklega.
Nokkuð er um að starfemenn eigi
fúlltrúa í stjórnum stofhana.
Starfsmannafundir, sem almennir
starfsmenn era boðaðir á, virðast
fremur sjaldgæfir. Fundir yfirmanna
era mun algengari.
Reglugerð um starfsmannaráð í rík-
isstofhunum virðist ekki framfylgt
eins og gert er ráð fyrir.
Stjómendur og starfsmenn þurfa að
skiptast reglulega á upplýsingum um
starfsemi og árangur stofnunar. Sé
þetta ekki gert er hætta á misskiln-
ingi, ágreiningi og árekstrum."
Niðurstaða hagsýslustjóra er sú að
núverandi stefna sé mjög á reiki. Taka
þurfi upp markvissa stjómunar-
fræðslu. -KMU
Mjög eifitt að taka upp eftir prófkjör
- segir Magnús H. Magnússon um A-listann í Suðuriandi
Alþýðuflokksmenn á fastalandinu
svokallaða í Suðurlandskjördæmi era
ósáttir við að tvö efetu sæti framboðs-
lista iiokksins í kjördæminu verði
bæði skipuð Vestmannaeyingum.
Eyjamennimir Magnús H. Magnús-
son og Elín Alma Artúrsdóttir höfri-
uðu í fyrsta og öðra sæti í prófkjöri
um skipan listans. Alþýðuflokksmenn
á Selfossi og nágrannabyggðum vilja
að Elín Alma víki fyrir fúlltrúa „fasta-
landsins".
„Ég hef alltaf talið, frá því að þessi
kjördæmisskipan komst á, að æskileg-
ust væri sú skipting að ef Vestmanna-
eyingur væri í fyrsta sæti þá væri
Selfyssingur eða einhver sem þeir
styddu í öðra sæti,“ sagði Magnús H.
Magnússon er DV ræddi við hann um
málið.
„Við höfúm líka alltaf verið að reyna
að hafa kvenmann ofarlega. Síðan
höfum við reynt að skipta þessu á
milli þéttbýlisstaðanna í Suðurlands-
kjördæmi.
Hitt er annað mál að prófkjörin
bjóða upp á þessa hluti, að það gætu
orðið tveir efetu frá sama stað.
Nú var þetta prófkjör um fjóra. Próf-
kjörið var bindandi í öll sæti nema
annað. Það nær ekki alveg 20% frá
síðustu kosningum.
En hins vegar finnst mér mjög erfitt
að taka upp eftir prófkjör. Það sýnir
sig að það er mjög erfitt að taka það
upp. Þannig að ég treysti mér ekki til
þess að mæla með því,“ sagði Magnús.
-KMU