Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.1986, Blaðsíða 12

LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1986.
64
Hollywood
í Norður-Kóreu
Lestin til Paradísar fer héðan á sjö
mínútna fresti. Þessi Paradís er neð-
anjarðarbrautarstöð sem Norður-
Kóreumenn kjósa að kalla svo.
Aðrar stöðvar kenna þeir við nýj-
ungar og metuppskeru og annað af
því tagi þótt raunveruleikinn á yfir-
borðinu sé allur annar.
Við fyrstu sýn er höfuðborgin Py-
ongyang falleg nútímaleg borg með
fjölda glæsilegra minnismerkja af
„hinum ástsæla leiðtoga" Kim II
Sung. Við nánari athugun kemur þó
í ljós að þessi framhlið, sem snýr að
gestum borgarinnar, er ekki annað
en dýr tilraun til að láta líta svo út
sem Norður-Kórea sé „Paradís fólks-
ins“, eins og valdhafar vilja kalla
landið.
Neðanjarðarstöðvamar eru ríku-
lega skreyttar með marmara en á
þjóðvegunum, sem liggja til borgar-
innar, sést fólk á göngu því almenn-
ingssamgöngurnar, sem í boði eru,
anna ekki öllum flutningum. Það
vantar jafnvel reiðhjól.
Glæsileg framhlið
Aðalgötur borgarinnar eru áber-
andi hreinlegar. Meðfram þeim
standa háhýsi í beinum röðum en að
baki þeim eru óhrjáleg íbúðahverfi
með dimmum götustígum sem óvið-
komandi er ekki ætlað að sjá.
Við aðalgötumar em verslanir á
neðstu hæðum húsanna en vömúr-
val er þar oft mjög fátæklegt og í
sumum þeirra em vömrnar ekki til
sölu. Útlendingar í landinu segja að
þetta séu gerviverslanir þar sem
varningurinn er aðeins sýndur en
ekki seldur.
Stjórnin hefur eytt milljónum í að
reisa minnismerki í höfuðborginni.
Þar á meðal er 170 metra há stytta
af leiðtoganum Kim II Sung. Versl-
anir þar sem almenningur getur
keypt nauðsynjar em aftur á móti
með þeim fátæklegustu sem þekkjast
í kommúnistaríkjunum.
Blaðamaður, sem nýlega var á ferð
í höfuðborginni, hefur sagt frá skoð-
unarferð á barnaheimili. Þar var
sundlaug, reiðhjólabraut og lest fyrir
börnin til að aka í. Blaðamaðurinn
spurði hvort þetta væri venjulegt
barnaheimili og var sagt að svo væri.
Svona búin barnaheimili væru í öll-
um borgum og bæjum.
„Þetta land líkist Hollywood á
margan hátt,“ sagði erlendur kaup-
maður sem um árabil hefur haft
kynni af Norður-Kóreu. „Margar
bygginganna eru aðeins framhlið-
arnar en innan dyra er ekkert. Það
er útlitið, ímyndin, sem skiptir máli.“
Einangrað land
íbúar Norður-Kóreu fá svo gott
sem engar upplýsingar um veröldina
utan landamæranna til að bera sam-
an við eigin lífshætti. Fréttaflutningi
er vandlega stjómað af yfirvöldum.
í fjölmiðlum fer mest fyrir frásögnum
af „hinum ástsæla leiðtoga" og syni
hans, Kim Jong II.
Útvarpstæki eru með föstum
bylgjulengdum þannig að erlendar
stöðvar nást ekki. íbúunum er sagt
að þeir búi í einu af ríkustu löndum
heims og að Suður-Kóreumenn búi
við sára fátækt. Því er einnig haldið
fram að fólk frá löndum kapítalis-
mans þrái að flytja til Norður-
Kóreu.
Aðrar upplýsingar eru ekki fáan-
legar þannig að almenningur hefur
engin tök á að vefengja þessar full-
yrðingar. „Fólkið er mjög fáfrótt,"
er haft eftir erlendum kaupmanni.
„Það trúir áróðrinum gagnrýnis-
laust. Það hefur engan samanburð
og trúir því þar af leiðandi að það
búi í besta ríki á jörð.“
Vaxandi skortur
Norður-Kóreumenn njóta ókeypis
heilsugæslu og til almannatrygginga
renna aðeins sem nemur 2% af laun-
um verkamanna. Opinberlega er því
haldið fram að enginn skortur sé á
nauðsynjum og skömmtun á vörum
óþekkt. Útlendingar i landinu segja
aftur á móti að allar nauðsynjar séu
skammtaðar.
Stjómarerindrekar í Peking segj-
ast hafa heimildir fyrir því að nýlega
hafi komskammturinn verið minnk-
aður um 14% og sagt er að verulegur
skortur sé á grænmeti og kjöti.
Læknir á sjúkrahúsi, sem erlendum
gestum er alltaf sýnt, segir að í Norð-
ur-Kóreu séu nauðganir óþekktar og
kynsjúkdómar sömuleiðis. Þar á
kynvilla einnig að vera óþekkt, ein-
stæðar mæður engar, ekkert at-
vinnuleysi, og skilnaðir svo fátíðir
að ekki taki að nefna þá.
Hann sagði að í landinu væm eng-
in fangelsi þótt hann viðurkenndi að
þar væm endurhæfingarbúðir og
stöðvar fyrir „hugmyndafræðilega
endurmenntun."
Reuter/GK