Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1989, Qupperneq 15

FIMMTUDAGUR 7. SEPTEMBER 1989,
15
Hugsjónir í anda Þjóðarflokksins
Sjálfsviröing er hverri hugsandi
manneskju nauðsynleg til þess aö
hún njóti lífsfyllingar og störf
hennar skih sér til fulls, hvort sem
er að hjúkra sjúkum, seðja svanga,
yrkja jörðina, róa á sjó eða hver
önnur störf sem inna þarf af hendi
í okkar fjölþætta þjóðfélagi.
Því rennur mér tÓ riíja sú útiým-
ingarherferð sem geisað hefur á
síðustu árum gegn íslenskum
bændum. Þetta er mjög gróf og
ómkaleg aðfor og jaðrar viö at-
vinnuróg að gera þannig eina af
mikilvægustu framleiðslugreinum
í landinu og alia sem að henni
vinna að blóraböggli fyrir þá
óstjórrt sem hér hefur ríkt.
Tryggasta undirstaðan
Eins og allir vita sem einhveija
heilbrigða skynsemi hafa hefur
landbúnaðurinn verið tryggasta
undirstaða þess að byggð hefur
þróast í landinu fram á þennan
dag. Og fáir munu þegnar þessa
lands sem ekki eru beinir afkom-
endur bændafólks svo langt aftur
sem ættir verða raktar.
Það má því segja að „frændur eru
frændum verstir" þegar ráðist er
nú á bændur og alla sem landbúnað
stunda og reynt að reyta af þeim
sjálfsvirðinguna Qg þeir auðmýktir
á allan hátt í umfjöllun um þessa
atvinnugrein í ræðu og riti.
Þessi hamagangur virðist aðal-
lega hafa það markmið að fá að
flytja óheft til landsins niður-
greiddar landbúnaðarvörur sunn-
an úr Evrópu þar sem mengun er
shk að allur tijágróður er í útrým-
Kjallarinn
Sigríður Rósa
Kristinsdóttir
fulltrúi í landsstjórn
Þjóðarflokksins
hrömi mikið eftir hin endanlegu
vistaskipti.
En hvað nú ef þessum niðurrifs-
öflum tekst að hrekja bændur og
skylduhð öreiga af búum sínum
vegna stundarhagsmuna innflytj-
enda og loforöa um lægra verð á
landbúnaðarafurðum?
Það kostar mikið fé og mikla
vinnu ef útvega þarf öllum bænd-
um og búaliði húsnæði og atvinnu
á höfuöborgarsvæöinu.
Eftir standa í sveitunum ónotað-
ar byggingar og tæki, fyrir ótalda
mihjarða króna, sem grotna niöur
verðlaus með öhu. Og ræktuð tún
í þúsundum hektara ónýtt nema
ef sportmenni þéttbýlisins beita á
þau „gæludýrum" sínum. Þegar
allur landbúnaður hér á landi er
aflagður dettur þá einhverjum heii-
vita manni í hug að við fáum þá
áfram niðurgreiddar landbúnaðar-
„Við búum ekki til bændur sem byggja
aftur upp landbúnaðarframleiðsluna á
eins skömmum tíma og það tekur fá-
vísa framagosa að leggja hana í rúst.“
ingarhættu. Það gefur því auga leið
að varla er sú jörð sem grænmeti
og grasbítar nærast á ómenguð.
Grænmeti er síðan svo rækilega
rotvarið að það helst óbreytt við
stofuhita í nokkrar vikur.
Neytandi þeirrar matvöru þarf
varla að óttast að hkami hans
„Grænmetið er svo rækilega rotvarið, að það helst óbreytt við stofuhita
í nokkrar vikur,“ segir m.a. í greininni.
vörur frá öðrum löndum?
Nei og aftur nei, þá verðum við
tilneydd aö greiða fuht verð og þá
sjá innflytjendur sér leik á borði
að hækka álgninguna. Og við neyt-
endur sitjum í súpunni, með meng-
aðar og rotvarðar landbúnaðaraf-
urðir á hærri verði en við stöndum
undir að greiða. Það verður htið
orðið eftir að sjálfsvirðingu okkar
og sjálfstæði þegar svo er komið.
Fyrir eitt lambslæri?
Nú er þörf hugarfarsbyltingar í
landinu, svo og stjórnkertisbreyt-
inga í anda Þjóðarflokksins. Þörf
er á að upp rísi aldamótakynslóð
með hugsjónir sem stuðla að bættu
mannlífi og þjóðarhag. Ný sjálf-
stæðisbarátta þar sem allir hugs-
andi íslendingar leggi fram krafta
sína til enduruppeldis þjóðarinnar,
til jafnréttis, th virkra lýðræðis-
legra kosninga til Alþingis, vald-
dreifmgar og gera kröfur til að geta
búiö að sínu með stolti og fullri
sjálfsviröingu. Stemma stigu við
ábyrgöarlausri ofstjórnun sem allt-
af leiðir th óstjómar.
Koma þarf í veg fyrir að lífsnauð-
synlegustu atvinnugreinar þjóðar-
innar séu lagðar í einelti eins og
gerst hefur nú með landbúnaðinn.
Við verðum að gera okkur ljóst að
við búum ekki til bændur sem
byggja aftur upp landbúnaðar-
framleiðsluna á eins skömmum
tíma og það tekur fávísa framagosa
að leggja hana í rúst.
ísland biði þess aldrei bætur ef
„andleg móöuharðindi" legðu
sveitirnai í auðn og sveltu „mál og
menningu' landsbyggöarinnar á
möhna.
Skráö er einvers staöar að í hall-
æri fyrri alda hafi óðalið Grund í
Eyjafirði veriö selt fyrir eitt lambs-
læri.
Getið þið, lesendur góðir, séð fyr-
ir ykkur aukurlendi þessarar perlu
íslenskra bújarða, nýtt undir golf-
velli eða annað hofmannasport
framtíðarinnar.
Ég gréti þá sýn.
Sigríður Rósa Kristinsdóttir
Atvinnustefna
„Orkuna verðum við að selja til þess að aðstoða sjávarútveginn i gjald-
eyrisöfluninni. - Stækkun álversins i Straumsvik er bara fyrsta skref-
ið“, segir hér m.a.
Atvinnulífið er órofa heild þjóð-
félagsins. Hjartaslög þess veita
heitu lífsblóði um allan þjóðarhk-
amann, næra hann og gefa honum
líf. Árferðið er auðvitað misjafnt
og þær aðstæður, sem hinar ýmsu
þjóðir búa við, en öhum lífverum
eru áskapaðar sömu nauðþurfdm-
ar, sem atvinnulífinu er ætlað að
fullnægja, fæði, skjól og félagslegt
öryggi.
Hin ýmsu lönd búa misjafnlega
að þegnum sínum hvað þetta varð-
ar. Á yfirborðinu getur það birst
þannig að löndin eru misjafnlega
þéttbýl. Rómantískir menn strjál-
býlla landa taka gjarnan svo til
orða að það reyni meira á hvern
einstakhng að byggja erfið lönd og
stór. „Landið sem aldreigi
skemmdi sín börn“, eins og Bjami
Thorarensen, amtmaður og skáld,
orðaði það.
Víking og verslun
Á hinn bóginn geta verkefni at-
vinnulífsins auðvitað verið misjöfn
í sarna landinu, eftir því á hvaða
tíma er unnið. Þá skiptir tæknin
afar miklu máli. Fyrir ekki ýkja
löngu var verktækni meðal íslend-
inga thtölulega fábrotin, sem
markaðist af atvinnuháttum þjóð-
arinnar og líka htlum tengslum
hennar við umheiminn. Á land-
námsöld voru íslendingar mjög al-
þjóðlega sinnaðir, lögðust í víking
og verslun. Þá var veðurfar hér
hlýtt og auðæfl landsins mikh, sem
þjóðin bergði óspart á. Síðan kóln-
aði, Sturlungaöldin skah á og þjóð-
in barst á banaspjótum. Atvinnulif-
ið varð einhæft, siglingar fóru í
hendur útlendinga og íslendingar
urðu afgangsstærð í veröldinni.
Nokkrar roliur og þorskur
Á hinum myrku og köldu miðöld-
um hrundi nautgripastofn lands-
manna og eftir lifði fámenn þjóð
með nokkrar rollur og þorsk á
grunnmiðum sér til bjargar. Þetta
er auðvitað hörmuleg staðreynd
fyrir víkingaþjóðina, náskylda öh-
um helstu konungsættum Evrópu.
Þar að auki lúbarin fyrir að gera
KjaUariim
Guðlaugur Tryggvi
Karlsson
hagfræðingur
tilraun th fjölbreyttara atvinnulífs
með því að stela sér snærisspotta
til þess að fara á skak. (Sic transit
gloria mundi!)
Þannig breytist dýrð heimsins.
Nokkrar vörður standa upp úr at-
vinnusögunni síðan. Helst það, að
farið var að rækta kartöflur og svo
komu bakkaljáirnir þannig að
Magnús sálarháski gat brýnt í þrjá
daga og slegið á við fjóra í aðra
þrjá. Fylgdi reyndar sögunni að
kappið hafi verið slíkt að hann lenti
í sömu mannraunum og nokkrir
höfðingjar á hjólastóladaginn. Það
sem verra var þá var að kaupakon-
ur þurftu að raka yfir slægjuna
hans Magnúsar.
Vísindin efla alla dáð
Að slepptu öllu gamni var at-
vinnulíf þjóðarinnar ákaflega ein-
hæft þangað th iðnbyltingin nam
hér land í formi togara. Síöan hefur
á einni öld aht umbreyst í landinu.
Phtur og stúlka, sem gættu kinda
viö hárra fossa frægðaróð, hafa nú
virkjað fossinn og breytt honum
aö Ihuta th í rafmagn.
íslendingar umgangast núna
mörg hundruð þúsund ferkhó-
metra fiskimið sín eins og stofu-
gólfið heima hjá sér. Vísindin hafa
haldið innreið sína. Þekking hvað-
anæva úr veröldinni er virkjuö fyr-
ir íslenskt atvinnulíf. Víkingaþjóð-
in á viðskipti við ahan heiminn.
Hún á glæshegan skipa- og flug-
vélaflota og á fleiri bha á mann
heldur en nokkur önnur þjóð fyrir
utan heimsveldið sjálft, Bandarík-
in.
Hún hefur brotið undir sig hið
stóra land með vegagerð, höfnum
og flugvallagerð. Á sinn hátt hefur
hún tamið landið með uppistöðu-
lónum og virkjunum, að ekki sé
talað um það að hafa reynt að
virkja heilt eldfjall.
Þekking og hátækni
Svona blundaði nú konungseðlið
í mörlandanum eftir allt saman. Á
þessari öld hefur þjóðin bókstaf-
lega fleytt þekkingarrjóma og há-
tækni af allri heimsbyggðinni sér í
hag. Þjóð sem stóð uppi með nokkr-
ar rollur, falinn snærisspotta og
sögur um horfna dýrð á skinnpjötl-
um sem gjarnan voru notaðar til
sníða. Enda sagði Einar Benedikts-
son: „Þú þjóð með eymd í arf.“
Þjóðarteknavinsældalistinn
Núna er víða um land spurt um
atvinnustefnu. Það er eðlhegt. Á
árunum 1986 og 1987, þegar við
urðum næsttekjuhæsta þjóö í ver-
öldinni, á eftir Svisslendingum,
gátum við samt eytt um efni fram.
Það hefur líka kostað mikið að
byggja upp landið. Við skuldum um
130 milljarða króna í útlöndum eða
um hálfa mhljón á hvert manns-
barn. Það eru bara blessaðir Fær-
eyingarnir sem slá okkur við að
þessu leyti. Annars erum við
skuldugustu einstaklingar í veröld-
inni. Að vinda ofan af svona þróun
er auðvitað vægast sagt „kúltúr-
sjokk“.
En staðan er alls ekki slæm. Þetta
árið öflum við 330 milljarða króna
í landstekjur. Það eru um 22 th 23
þúsund dollara á mann sem á
mælikvarða þjóðarteknavinsælda-
listans skilar okkur í eitt af „topp-
tíu“ efstu sætin. Þannig að við er-
um „hátt í hlíð“, og verður bara
svimagjamt éf við glápum of mikiö
niður. Ahavega svimaði okkur
ekkert þegar viö slógum öll lánin í
miðju góðærinu svo að við skulum
bara horfa fram á við.
Dýrt að vera íslendingur
Byggð í kringum þetta stóra land
er dýr og hæfileg byggð á því öhu
er dýr. Þess vegna þurfum við
byggðastefnu því þjóðin ætlar sér
að eiga allt þetta land.
„Det er i det hele taget meget
dyrt at være Islænding," sagði nób-
elsskáldið þegar fólk var að fjarg-
viðrast við hann úti í Stokkhólmi
yflr því hvernig við gætum búið í
þessu stóra landi. í staðinn getum
við notið eins fegursta lands í
heimi, hreins og unaðslegs lands
sem allir útlendingar öfunda okkar
af.
Enga sjálfsmeðaumkun
Atvinnustefnan hlýtur að miðast
við sem besta nýtingu landsgæð-
anna til framdráttar hverjum og
einum. í þessu tilliti má enginn
vorkenna sjálfum sér þótt ákvarð-
anir verði að taka sem honum við
fyrstu sýn eru á móti skapi. Orkuna
veröum við að selja til þess að að-
stoða sjávarútveginn í gjaldeyr-
isöfluninni.
Stækkun álversins í Straumsvík
er bara fyrsta skrefið. Líklega eiga
eftir aö rísa iðjuver við Eyjafjörð,
Reyðarfjörð og Þorlákshöfn á
næstu áratugum. Spurningin er
bara að selja orkuna það dýrt að
þjóðin hafi góðan hagnað af við-
skiptunum.
Fiskveiðistefnan er undir smásjá
eins og vera ber. Spumingin núna
er hvort eigi að binda kvótann við
skip eins og gert er. Á að fara út í
héraðskvóta eða veiðheyfasölu?
Auðvitað á aö gjalda varhug við því
að öll útgerð þjappist saman á einn
stað, undir einn hatt. Þetta er
byggðastefnan.
Það er líka byggðastefna að sauð-
fjárbændur geti verið til þrátt fyrir
það thræði við sjálfstæði smáríkja
sem auðugu ríkin fremja með nið-
urgreiðslukapphlaupi sínu á mat-
vælum. Sauðþrái rollunnar hefur
bjargað okkur einu sinni. Ekki vhj-
um við láta hýða okkur aftur.
Öflugt og fjölbreytt atvinnulíf mun
tryggja þjóðinni sjálfstæði og ham-
ingju um aha framtíð.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
„Byggð í kringum þetta stóra land er
dýr og hæfileg byggö á því öllu er dýr.
- Þess vegna þurfum viö byggða-
stefnu.“