Dagblaðið Vísir - DV - 08.10.1990, Síða 15

MÁNUDA'ÖUR 8. OKTÓBER 1990.
15*
Nú er frjálshyggjan f ín
„Sölu veiðiheimilda milli skipa undir núverandi kringumstæðum ætti
að stöðva", segir Kristinn m.a. í grein sinni.
Hrossakaupa núverandi stjórn-
arliða um lög um stjórn fiskveiða
og umhverfisráðuneyti verður
minnst í íslandssögunni sem há-
marks hrossakaupaferils Fram-
sóknarflokksins.
Geðþóttaákvarðanir og hrossa-
kaup um ráðherrastóla og ríkis-
stjómarsetu yoru tekin fram yfir
langtímahagsmuni og vönduð
vinnubrögð. Dómur sögunnar
verður varla fallegur. Fmmskylda
alþingismanna við lagasetningu er
að gæta þess að jafnréttisregla
stjómarskrárinnar og stjómar-
skráin öll sé í heiðri höfð. Það var
ekki gert við lagasmíðina um
stjórnun fiskveiða. Leikreglurnar
eru síður en svo jafnar. Dæmi:
1. Sumarútgerðirogsjómennsæta
lágmarksverði verðlagsráðs.
2. Sumir fá að flytja út fisk í gámum
eftir geðþóttaákvörðun „Afla-
miðlunar" sem starfar ekki eftir
neinum lögum!
3. Sumir landa á fiskmörkuðum.
4. Sumir vinna aflann um borð.
Hver heiðarlegur íslendingur
hlýtur að sjá að leikreglur útgerða
og sjómanna verða ekki jafnar mið-
að viö ofangreinda upptalningu.
Millifærsla veiðikvóta undir þess-
um leikreglum er algjört ábyrgðar-
leysi. Ríkisstjóm Jafnréttis og fé-
lagshyggju" beitir nú frjálshyggj-
unni í byggðagrisjun. Nú er frjáls-
hyggjan fín!
Umboðsmaður Alþingis
Sýnt er að auka þarf fjárframlög
til umboðsmanns Alþingis. Verk-
efni umboðsmanns Alþingis er
ógnarstórt í sambandi við stjórnun
fiskveiða. í áliti Lagastofnunar
Háskóla íslands, sem 9 nefndar-
menn í sjávarútvegsnefndum Al-
þingis óskuðu eftir og barst rétt
fyrir þingslit, er eftirfarandi setn-
ingu að finna í niðurlagi, í sam-
KjaUarinn
Kristinn Pétursson
alþingismaður
bandi við fiskveiðistjórnun: „Lög-
gjafanum er heimilt að setja þeim
almenn takmörk, enda sé jafnræðis
gætt“. (Leturbreyting undirritaðs.)
Alit Lagastofnunar var aldrei tekið
til faglegrar umfjöllunar í sjávarút-
vegsnefndum.
Neðri dejld Alþingis fékk einn
sólarhring til þess að fjalla um
máhð. í neðri deild sitja 42 þing-
menn. Sjávarútvegsnefnd neðri
deildar var látin halda mála-
myndafund í klukkutíma og máhð
hrifsað úr nefndinni og afgreitt
með hrossakaupum.
Ljóst var að mörg grundvallarat-
riði voru þverbrotin með þessum
hrossakaupum. Borgarar landsins
eiga þann kost að leita til umboðs-
manns Alþingis og dómstóla lands-
ins. Undirritaður myndi með
ánægju vitna fyrir dómstóli um
þessa valdníðslu og hroðvirkni hafi
einhver áhuga.
Skyldur alþingismanna
Alþingismenn eru kjörnir leið-
togar þjóðarinnar. Allir alþingis-
menn undirrita drengskaparheit
að stjórnarskrá landsins og eru því
skyldugir til þess að virða grund-
vallaratriði eins og jafnréttisreglu
stjórnarskrárinnar. Við verðum að
virða stjórnarskrá landsins við
lagasetningu um jafnvíðtæka tak-
mörkun á atvinnufrelsi og löggjöfin
er um stjórn fiskveiða.
Stundum er talað um virðingu
Alþingis. Ekki er von til þess að
virðing Alþingis aukist við svona
vinnubrögð. Virðing er nokkuð
sem menn ávinna sér með fram-
ferði sínu.
Byggðastefna
„félagshyggjunnar“
Sölu veiðiheimilda milli skipa
undir núverandi kringumstæðum
ætti að stöðva. Auövitað verða þeir
sem fá lægsta fiskverðið undir í
slagnum. Svona birtist byggða-
stefna „félagshyggjunnar".
Þetta voðaverk er á ábyrgð
stjórnmálamanna sem úthrópuðu
sjálfstæðismenn fyrir „nýfrjáls-
hyggju" „peningafrjálshyggju“ og
ýmislegt fleira þegar framsóknar-
maddömunni þótti íhaldið ekki
nægilega hpurt í hrossakaupunum
og seðlaprentun!
Hverju hafa þessir herrar svo
sem breytt í sambandi við „pen-
ingafrjálshyggju"? Raunvextir
hafa aldrei verið jafnháir og nú!
Hvernig ætlar stuðningsfólk „fé-
lagshyggju" að snúa sér í málinu?
Ríkisstjórn .jafnréttis og félags-
hyggju" bætti gráu ofan á svart og
ákvað að nota „frjálshyggjuna“ til
að grisja byggð í landinu og fækka
veiðiskipum með kvótakerflnu og
láta kaupa upp þá sem hafa lægsta
fiskverðið sem er á landsbyggðinni.
Auðvitað átti fyrst að markaös-
tengja fiskverð alls staðar á
landinu og sjá til þess að meira
jafnvægi kæmist á milli framboðs
og eftirspumar á fiski. Þetta er vel
hægt. Rússar ætla að markaðs-
væða hjá sér á 500 dögum, en nú-
verandi ríkisstjórn Islands vill
bara rússnesku „handstýrðu“ geð-
þóttaaðferðina í fiskverði á lands-
byggðinni - en frjálshyggjuna í
byggðagrisjun!
Fólkið á landsbyggðinni á svo að
koma eins og þurfalingar betla
kvóta úr „hagræðingarsjóði" og
hneigja sig fyrir þessum háu herr-
um.
Eiginiega er maður orðlaus, en
ennþá er hér prentfrelsi og mun
undirritaður notfæra sér það, þar
sem bráðabirgðalögum hefur enn
ekki verið beitt þannig að bannað
sé að segja sannleikann um þá
herramenn og frúr sem standa að
núverandi ríkisstjórn.
Kristinn Pétursson
„Rússar ætla að markaðsvæða hjá sér
á 500 dögum, en núverandi ríkisstjórn
Islands vill bara rússnesku „hand-
stýrðu“ geðþóttaaðferðina í fiskverði á
landsbyggðinni - en frjálshyggjuna 1
byggðagrisjun!“
Börn og unglingar:
Spegill samfélagsins
„Börnin eru í raun spegih þjóð-
félagsins og með því að skoða
ástand bama og unghnga getum
við séð ástand þess,“ sagði Helga
Hannesdóttir barnageðlæknir á
fréttamannafundi um daginn.
Geðræn vandamál
Hvernig er ástand barnanna á
íslandi? Slysatíðni ungbama er sú
hæsta í Evrópu, sjálfsmorðstíðni
drengja á aldrinum 15-24 ára er
þriöja hæsta í Evrópu og reikna
má með að það séu um tíu þúsund
og sex hundruð hörn og unglingar
með geðræn vandamál í samfélag-
inu en einungis eitt þúsund þeirra
fær aðstoð eða meðferð.
Að mati Helgu stafar þetta meðal
annars af því að það er ekki skiln-
ingur meðal ráðamanna á geð-
verndarmálum bama og hún telur
að það þurfi að breyta forgangsröð
í verkefnavali þjóðfélagsins.
Aukið ofbeldi
Umræðan um böm og unglinga
hefur verið mikil aö undanfórnu.
DV spurði Sólveigu Ásgrímsdóttur
sálfræðing um orsakir aukins of-
beldis meðal unglinga. Hún taldi
að skýringanna væri meðal annars
að leita til upplausnarástands í
þjóðfélaginu og þar á meðal í upp-
eldinu.
„Foreldrar, margir hverjir, hafa
ekki getu eöa aðstöðu til að sinna
börnum sínum og ala þau upp,“
sagði Sólveig „og manni sýnist að
þeim hömum fjölgi sem eru sködd-
uð af einhverjum ástæðum.”
Hún tengdi þetta fjárhagsþreng-
ingum fólks og taldi að mikil vinna
foreldra skaðaði börn. Samveran
með börnunum er af skornum
skammti og mörg þeirra þurfa að
Kjallarinn
Hallgrímur Hróðmarsson
kennari í MH
treysta á sjálf sig í ríkum mæli.
Leiðir til úrbóta
Við verðum að koma í veg fyrir
þessa óheihaþróun. Það er stórt
verkefni og við verðum að ætla
okkur hæfilegan tíma í það. Við
afnemum ekki í einu vetfangi
vinnuþrælkunina og lágu launin
sem við búum við. En mikilvægt
er að við áttum okkur á því strax
í byrjun að átta stunda vinna á dag
skilar í flestum tilfellum jafnmikl-
um og jafnvel betri afköstum en
10-12 stunda vinna á dag. Og við
verðum að endurvekja kröfuna um
mannsæmandi laun fyrir 40 stunda
vinnuviku.
En það er fleira sem þarf að koma
til. Að sjálfsögðu þarf að auka fjár-
magn til barnageðverndar, bæði til
að fást við þann vanda sem er til
staðar og ekki síöur í forvarnar-
starf. Einnig þarf að búa betur að
bömum og unghngum í skólum og
á dagvistarheimilum.
Böm í dagvist
■ Dagvistarheimili og leikskólar
eru mjög mismunandi. Sum heim-
ilin hrfa fyrirmyndaraðstöðu og
marga uppeldismenntaða starfs-
menn. Önnur eru verr búin og
dæmi eru um þónokkur heimili í
Reykjavík þar sem forstöðumaður-
inn er eini starfsmaðurinn með til-
skilda menntun. Foreldrar gera sér
sífellt betur grein fyrir því hve
mikill munur er á góöri pössun og
barnaheimili er stendur undir
nafni sem uppeldisstofnun.
Undanfarna daga hefur talsvert
vérið rætt um starfsmannaeklu á
barnaheimilum í Reykjavík. Anna
K. Jónsdóttir, formaður Dagvistar
barna, gerir htið úr málinu. Hún
fullyrðir í Mogganum 23. sept. sl.
að eklan sé um þaö bil aö leysast.
Hún veit þó fullvel að það er ein-
ungis á sumrin að hægt er að
manna allar stöður á dagvistar-
heimilunum og að það er gert með
ófaglærðu fólki.
Að vetrinum eru margar deildir
undirmannaðar og mikil skipti á
starfsfólki en þaö bitnar illilega á
starfseminni. Vitanlega ætti að
stefna að því að á hverri deild dag-
vistarheimila væri að minnsta
kosti einn uppeldismenntaður
starfsmaður og að launakjörin
væru svo góð að fólk gæti hugsað
sér að starfa þar um lengri tíma.
Skólinn
Ástandið í skólunum er einnig
mjög mismunandi. Auðveldara er
að fá réttindakennara í Reykjavík
og nágrenni en út á land. Það er til
háborinnar skammar hve okkur
hefur miðað skammt í að öll hörn
á landinu búi við sömu þjónustu
hvað þetta varðar. En það eru fleiri
atriði sem bæta þarf úr.
Margar bekkjardeildir eru allt of
stórar, kennarinn hefur því minni
tök á að sinna hverjum einstökum
nemanda. Margir nemendur þurfa
svo á sérkennslu að halda vegna
einhverra erfiðleika og því fyrr
sem þeir fá slíka hjálp því betur
gengur þeim bæði í skólanum og
líka utan skólans.
Og að lokum vil ég nefna að kenn-
arar eru oft með mjög mikla yfir-
vinnu til að vega upp léleg laun og
kemur það niður á þjónustu þeirra
við nemendur.
Afstaða núverandi ráðamanna í
mennta- og fjármálum þjóðarinnar
kemur vel fram í orðum sem höfð
voru eftir aðstoðarmanni íjármála-
ráðherra, Svanfríði Jónasdóttur,
við undirritun samninga ríkisins
og kennara í KÍ á dögunum.
Hún taldi sjálfsagt að halda áfram
viðræðum um það sem kennarar
leggja áherslu á vegna breyttra
aðstæðna, svo sem „skilgreiningu
kennarastarfsins og skólastjórn-
un“. En svo bætti hún við: „Þau
atriði verða rædd áfram en koma
ekki til með að leiða til neinna
launabreytinga".
Breytt forgangsröö verkefna
Verkefnin sem bíða okkar eru því
mörg. Viö verðum að búa börnum
okkar og unghngum manneskju-
legra umhverfi. í dag eru málefni
þeirra mjög aftarlega í forgangsröð
verkefnanna hjá ráðamönnum
þjóðarinnar. Því þarf að breyta.
Við skulum staldra við og hta í
spegil samfélagsins: Hvernig er
ástandið hjá börnum og unglingum
á íslandi? Sá spegih segir okkur
hvað bæta þarf í samfélaginu.
Hallgrímur Hróðmarsson
„Við skulum staldra við og líta 1 spegil
samfélagsins: Hvernig er ástandið hjá
börnum og unglingum á íslandi? Sá
spegill segir okkur hvað bæta þarf í
samfélaginu.“