Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1990, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 1990.
15
Góðverk á kostn-
að gamla fólksins
Ríkisstjómin ráögerir nú um-
fangsmiMar breytingar á lögum
um almannatryggingar. Að þessu
hefur verið unnið í sérstakri stjórn-
skipaðri nefnd er nýlega skilaði af
sér drögum að frumvarpi um breyt-
ingar á almannatryggingalögum.
Meirihluti nefndarinnar leggur
til að almennar elhlífeyrisgreiðslur
skerðist eftir tekjum og falli niður
með öllu fari tekjur elhlífeyrisþega
yfir tiltekin mörk.
Félagshyggjan og eldra fólk
Mál þetta vekur upp spurningar
um afstöðu ríkisstjórnar jafnréttis
og félagshyggju til eldra fólks í
landinu. Rikisstjómin, sem sá sér-
staka ástæðu til að skattpína ekkj-
ur og ekkla, ráðgerir nú að svipta
sama fólk ellilífeyrinum.
Almannatryggingalögin veita öll-
um ellilífeyrisþegum 67 ára og eldri
rétt á að fá greiddan ellilífeyri.
Þessi lífeyrir, svonefndur grunnlíf-
eyrir, grfeiðist án tilhts til annarra
tekha, t.d. úr lífeyrissjóði. Þeir sem
hafa lágar eða engar lífeyristekjur
fá viðbótargreiðslur, svonefnda
tekjutryggingu, sem miðast við
tekjur einstakhngs.
Þessi réttindi eldra fólks hafa
smátt og smátt komist í fastar
skorður. Kynslóðin, sem nálgast
eftirlaunaaldur, hefur hagað
spamaði sínum til elliára með hhð-
sjón af grunnlífeyrinum. Þetta hef-
Kjallarinn
Ólafur ísleifsson
hagfræðingur
ur fólkiö gert í trausti þess að þessi
réttur væri fyrir hendi og yrði virt-
ur af stjórnvöldum þegar til kæmi.
Fólk hefur eðlilega litið svo á aö
með því að fram til 1971 greiddu
flestir þeirra, sem nú eru að kom-
ast á ehihfeyrisaldur, - sérstakt
tryggingaiðgjald væri rétturinn til
gmnnlífeyris greiddur fullu verði.
Ennfremur hefur fólk htið svo á
að skattgreiðslur á starfsævinni
tryggðu því grunnlífeyri úr al-
mannatryggingum. AUir vita að
almannatryggingakerfið er fjár-
magnað með sköttum.
Á að eyðileggja
lífeyrissjóðina?
Á síðastá þingi var lagt fram
frumvarp til laga um lífeyrissjóði.
Þetta fmmvarp var á annan áratug
í smíðum og er ætlað að marka líf-
eyrissjóðunum traustan lagagrunn
tU að starfa á. í því er lagt til grund-
vallar að almannatryggingar ann-
ist grunntryggingar í lífeyriskerf-
inu og greiði áfram elh- og örorku-
lífeyri óháðan tekjum á starfs-
ævinni.
„Þaö er ótækt að ríkisstjórn félags-
hyggjunnar slái sig til riddara með góð-
verkum sem gamla fólkið á svo að
borga með lífeyrinum.“
„Gegn þessari tillögu um svonefnda tekjutengingu ellilífeyris verður að
snúast umsvifalaust. Það nær engri átt að félagshyggjuöflin komi svona
fram við eldra fólk ...“ segir hér m.a.
Fmmvarpið gerir ráö fyrir að til
viðbótar starfi lífeyrissjóöir, sem
veiti elh- og örorkulífeyri, sem er
háður iðgjaldagreiðslum og þar
með tekjum á starfsævinni.
Nú á að vega að lífeyrissjóðunum,
því að verði tillagan um tekjuteng-
ingu grunnlífeyris að lögum missir
fólk rétt fyrir það eitt að taka’þátt
í skyldusparnaði til lífeyrissjóðs.
Fólki yrði refsað fyrir þennan
sparnað með því að skerða réttinn
sem það annars ætti í almanna-
tryggingakerfipu.
Talsmenn lífeyrissjóðanna hafa
réttilega bent á að í þessu felist
stefnumörkun um að leggja lífeyr-
issjóðina niður. Nóg er skattafáriö,
þótt lífeyriskerfið verði ekki gert
að skattakerfi.
Gamla fólkið borgi
góðverkin
Ráðagerðirnar um að svipta
gamla fólkið lífeyrinum eru rétt-
lættar með því að peningunum eigi
að verja í önnur þörf mál, Það er
gott og blessað að hugsa fyrir þörf-
um fleiri en ellilífeyrisþega. En það
er ófækt að ríkisstjórn félagshyggj-
unnar slái sig til riddara með góð-
verkum sem gamía fólkið á svo að
borga með lífeyrinum.
Gegn þessari tillögu um svo-
nefnda tekjutengingu ellilífeyris
verður að snúast umsvifalaust. Það
nær engri átt að félagshyggjuöflin
komi svona fram við eldra fólk í
landinu.
Stundum er sagt að besti mæli-
kvarðinn á þjóðfélagið sé hvernig
það reynist yngstu og elstu borgur-
unum. Nái tillagan um tekjuteng-
ingu grunnlífeyris fram að ganga
hafa ráðherrar félagshyggjunnar
enn einu sinni gengið á gefin fyrir-
heit, í þetta sinn gagnvart þeim sem
eru að skila af sér löngu dagsverki.
Ólafur ísleifsson
Af vanef ndum
„Var ekki þingflokkur Alþýðufl. með 1
því að koma fyrirgreiðslusjóðum Stef-
áns Valgeirssonar á legg? Hver gerði
Samvinnubankann að ríkisbanka og
hver jók hlut ríkisins í íslenskum aðal-
verktökum.. ?“
„Hverjir tryggðu Bifreiðaskoðun Islands einokunaraðstöðu?" spyr grein-
arhöfundur m.a.
Daginn fyrir misviðrasamt
flokksþing Alþýðuflokksins birtist
hér í DV kjallaragrein eftir Stefán
Friðfinnsson, aðstoðarm. utanrík-
isráðherra. Þar fór hann nokkrum
orðum um grein mina sem birtist
í DV 5. okt'. en í henni gerði ég
nokkrar athugasemdir við efndir
Aiþýðufl. á stefnuskrá sinni fyrir
síðustu aiþingiskosningar.
Ég benti t.d. á að flokkurinn hefði
heitið því að „álagning í skattakerf-
inu yrði réttlát". Við það hnýtti ég
að með samþykki ráðherra og þing-
flokks Alþýðufl. hefði virðisauka-
skattur verið lagður á matvæli og
reyndar aðrar nauðsynjavörur en
ekki klámblöð og laxveiðileyfi.
Einnig benti ég á að stefnuskráin
krefðist þess „að sérstaklega þyrfti
aö tryggja aö skattaafsláttur færð-
ist að fullu milli hjóna“, en það
hefur ekki verið gert.
Þessum efnisatriðum kýs S.F. að
svara ekki. í stað þess mærir hann
fjármálaráðherratíð Jóns Hanni-
balssonar út og suður fyrir verk,
sem höfðu verið unnin fyrir hans
tíð, en' tóku gildi þegar hann sat.
Einnig hæhr hann Jóni fyrir að
hafa hrint tillögum „skattsvika-
nefndar" i framkvæmd. Því vísaði
Jóhanna Sigurðardóttir á bug í
ræðu á flokksþinginu misviðra-
sama.
Hyerjum um að kenna?
Ég benti einnig á aö í stefnu-
skránni hefði verið hamrað á nauð-
syn þess aö styrkja húsnæðiskerfið
frá 1986 því að tekjustofnar þess
væru veikir. Nú er þetta kerfi
gjaidþrota.
S.F. telur hins vegar „að það sé
vægast sagt ósvifið aö kenna helsta
andstæðingi þessa kerfis, Jóhönnu
Sigurðardóttur, um hvernig komiö
er“. Að vissu leyti er þetta rétt hjá
Stefáni, því að auðvitað bera aörir
ráðherrar og þingmenn flokksins
Kjallariim
Glúmur Jón Björnsson
efnafræðinemi í HÍ
einnig ábyrgð á þessum vanefnd-
um.
Frjálslynd stefna í efnahags-
málum?
í grein minni rifjaði ég einnig upp
nokkur orð úr stefnuskránni um
að hætta bæri „umfangsmiklum
afskiptum ríkisvaidsins og póh-
tískri stýringu fjármagns gegnum
banka og sjóðakerfi“. Einnig þetta:
„Þetta fyrirkomulag hefur í fór
með sér óeðlilega pólitíska fyrir-
greiðslu, opinber skömmtunar-
kerfi, þjónkun við sérhagsmuni og
einokun sem dregur úr allri fram-
þróun. - Þetta fyrirkomulag til-
heyrir löngu hðnu tímabili í sögu
Vesturlanda og ber að afnema hið
fyrsta."
Ég fullyrti að ráðherrar og þing-
menn Alþýðufl. hefðu svikið þessi
fyrirheit með svívirðilegum hætti
og stend ég við það. Var ekki þing-
flokkur Alþýðufl. með í því að
koma fyrirgreiðslusjóðum Stefáns
Valgeirssonar á legg?
Hver gerði Samvinnubankann að
ríkisbanka og hver jók hlut ríkisins
í íslenskum aðaiverktökum í stað
þess að selja fyrirtækið og rjúfa
einokun þess? Hverjir tryggðu Bif-
reiðaskoðun íslands einokunarað-
stöðu? Hveijir voru með í aö leggja
stóraukna skatta á landsmenn?
Hveijir hafa svikið og svínbeygt
launþegasamtök með fornrúss-
neskum aðferðum? Hverjir veita
Alþýðublaðinu ölmusu á kostnað
skattgreiðenda? Svaraöu þessu nú,
Stefán minn (í síðasta lagi fyrir
næsta flokksþing), í stað þess að
tala út og suður um væntaniega
„milhríkjasamninga" og væntan-
lega „60 milljarða erlenda fjárfest-
ingu í orkulindum okkar“. Ekki
skaltu heldur böl bæta með því að
benda á Sjálfstæðisflokkinn. - Nekt
ykkar er engu minni, þó að aðrir
séu ef til vih einnig með búxurnar
á hælunum.
S.F. segir mig hafa „skammað
Alþýðufl. fyrir að vera í ríkisstjóm
með Framsókn". Það er rangt. Ég
rifjaði hins vegar upp gífuryrði
Jóns Hannibalssonar um Fram-
sókn og undraðist í því samhengi
ást hans á henni. Jón sagði m.a. í
kjallaragrein hér í DV: „Það hefur
lengi verið vitað að Framsóknar-
flokkurinn er pólitískt rekald, að
hann virðist ekki eiga annað erindi
í íslenska póhtík en að reka tryppi
landbúnaðarkerfisins og gæta
hagsmuna SÍS.“
Rétt til upplýsingar
S.F. leggur í grein sinni hvað eft-
ir annað lykkju á leið sína tfl að
koma á framfæri glósum um undir-
ritaðan. Hann segir mig hafa skrif-
aö „níðgrein". Hann telur mig
„trúa ómerkilegum áróöri" af því
að ég láti „aðra hugsa fyrir“ mig.
Hann segir mig „glæpast af áróðri
ætluðum auðtrúa sálum“. Hann
efast um þekkingu mína á „stjórn-
málasögu síðustu ára“ og ráðlegg-
ur mér að fá mér „leiðbeinanda".
Mér er gjörsamlega hulið hvað
þessar upþhrópanir koma vanefnd-
um á stefnuskrá Alþýðuflokksins
við - en til þess að Stefán hafi eitt-
hvað að segja í næstu grein sinni
upplýsi ég hann hér með um að ég
hef rauðleitt hár.
Glúmur Jón Björnsson