Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1991, Qupperneq 16

16
100 kr. leikurinn
mánudaga til föstudaga
kf. 12.00-17.00.
Keilusalurinn
Öskjuhlíö
Sími 621599.
KONIBILALYFTUR
* VÖKVAKNÚNAR
* ENDINGARMIKLAR
* HLÓÐLÁTAR
* ÖRUGGAR
2,2 tonna, 2 pósta, kosta aðeins kr. 298.741 + vsk. (stgr.)
Til á lager - greiðslukjör viö allra hæfi
Varahlutaverslun
Bíldshöfða 18 - Reykjavik - Simi 91-672900
É.
FERD OG FLUGI"
EIGIN FARARSTJÓRI
FLUG/SIGLING - BÍLLIJM EVRÓPU
Bjóðum upp á námskeið fyrir ferðalanga sem hyggj-
ast ferðast um Evrópu:
1. Undirbúningur ferðar.
2. Fjárhagsáætlun og vátryggingar.
3. Skipulagning, áfangar og gististaðir.
4. Notkun korta og upplýsingaöflun.
5. Helstu sérákvæði í umferð erlendis.
6. Akstur á hraðbrautum.
7. Nokkrar hagnýtar ráðleggingar.
Námskeið verða á Hótel Loftleiðum, Reykjavík, fimmtud. 21.
mars kl. 18.00, laugard. 13. april kl. 13.30 og fimmtud. 16. maí
kl. 16.00.
Innifalið í námskeiðinu: kaffi, kort og kennsla. Verð kr. 2.300,-
Afsláttur er veittur fyrir maka. Nánari upplýsingar og innritun:
Ferðaskrifstofan Saga, s. 91-624040.
FÍB, s. 91-629999 og 628070.
Norræna ferðaskrifstofan, s. 91-626362.
Úrval-Útsýn, s. 91-26900 og 603060.
FERDASKRIFSTOFAN
URVAL-UTSYN
FLUGLEIDIR
NORRÆNA FERÐASKRIFSTOFAN
SIOVAPPTALMENNAR
Samráðsaðili:UMFERÐARRAO
.1961 6HAM .81 HUOAQUVlAM
MÁNUDAGUR 18. MARS 1991.
Það þarf margs að gæta þegar fólk kaupir eöa selur fasteign.
Fasteignakaup:
Milljónir í húf i
Þegar fólk kaupir eða selur fast-
eign er margs að gæta. Ekki er til
sérstök löggjöf um fasteignakaup
hér á landi en flestar reglur laga
um lausafjárkaup eru taldar eiga
viö um fasteignakaup. Hér á eftir
verður reynt að benda á helstu at-
riði sem fólk þarf að hafa í huga
við fasteignakaup.
Skoðunarskylda
Eitt af því mikilvægasta sem
kaupandi gerir er að skoöa eignina
gaumgæfilega. í þessu sambandi er
oft talað um svokallaða skoðunar-
skyldu kaupanda. Hún felur í sér
að kaupandi getur ekki borið fyrir
sig galla á eign, sem hann rannsak-
ar áður en kaup fara fram, ef hann
sá eða mátti sjá gallana við skoðun,
m.ö.o. augljósa gaUa. Þeir gallar
teljast augljósir sem kaupandinn
hefði getað séð viö skoðunina sem
hann gerði eða hefði átt að gera.
Leyndir eru þeir gallar sem hann
sér ekki og „venjulegur" maöur gat
ekki séð við slíka skoðun. Hafa ber
í huga aö oft koma gallar á fasteign
ekki fram fyrr en nokkur tími er
liðinn frá kaupum en þeir geta hins
vegar hafa verið fyrir hendi er
kaupin áttu sér staö.
Nákvæmni skoðunar
En hversu nákvæm skal skoðun
kaupanda vera? Það fer eftir því
hvað hvert tilvik gefur tilefni til.
Sé t.d. um fasteign að ræða sem
komin er til ára sinna þá má gera
strangari kröfur til kaupanda en
þegar um nýlega fasteign er að
ræða. Telja verður að sú megin-
regla gildi að ekki sé hægt að gera
meiri kröfur en að kaupandi fram-
kvæmi tiltölulega yfirborðskennda
athugun á lóð eignarinnar og hús-
rými. Gallar sem ekki sjást viö
slíka skoðun getur kaupandi borið
fyrir sig. Þess er ekki krafist aö
kaupandi framkvæmi rannsókn á
hinu selda með sérfræðingum.
Kaupandi þarf heldur ekki að
rannsaka með tækjum eöa öðrum
áhöldum nema yfirborðsskoöun
hafi gefið tilefni til þess.
Sé kaupandi byggingafróður eða
fái hann með sér sérfróöa aðstoöar-
menn til aö skoða eignina eru gerð-
ar meiri kröfur til skoðunarinnar.
Sami galli getur þess vegna ýmist
verið leyndur eða augljós eftir því
hver skoðar eignina.
Upplýsingaskylda seljanda
Skoðunarskylda kaupanda flétt-
ast saman við svokallaða upplýs-
ingskyldu seljanda en í fasteigna-
Umsjón:
ÓRATOR
- félag laganema
kaupum hvíhr sú skylda á honum
að veita kaupanda upplýsingar um
mögulega ókosti eða galla fasteign-
ar áður en kaup takast að því leyti
sem hann má telja að þeir geti skipt
máli við ákvarðanatöku kaupanda.
í 1. mgr. 10. gr. laga um fast-eigna-
og skipasölu, nr. 34/1986, er nú
kveðið á um skyldu fasteignasala
til aö semja greinargott yfirlit um
öll hin helstu atriði, sem máh
skipta um þá eign, er hann hefur
til sölu. Er með þessu lögð óbein
skylda á seljanda eignar til að gefa
þessar upplýsingar, því að sumar
þeirra a.m.k. verða ekki fengnar
nema með atbeina hans.
Seljandi þarf þó ekki að fram-
kvæma sérstaka rannsókn á fast-
eigninni áður en til sölu kemur.
Ýmsar almennar staðreyndir verö-
ur kaupandi að kanna sjálfur. Á
seljanda hvílir ekki sú skylda aö
benda á alla hugsanlega eða mögu-
lega annmarka ef hann hefur ekki
orðið þeirra var sjálfur. Ef seljandi
hins vegar staöhæfir berum orðum
að fasteign hafi ákveðna kosti veit-
ir það kaupanda heimild th að
binda traust við réttmæti stað-
hæfingarinnar og seljandi verður
jafnframt bótaskyldur ef staðhæf-
ing hans stenst ekki
Við mat á því hvort seljandi hafi
veitt fullnægjandi upplýsingar,
koma til áhta ýmis sérsjónarmið,
sem eiga við um fasteignakaup:
1) Óverulegir gahar hafa ekki nein
réttaráhrif því fasteignir eru t.d.
oft seldar notaöar og getur þeim
verið að einhverju leyti ábótavant
t.d. vegna eðhlegs slits.
2) Fasteign er almennt seld eftir
sérstaka skoðun og verö hennar
miðast að miklu leyti við ástand
hennar þ.e. dýr eign = miklarkröf-
ur um gæði. Ódýr eign= minni
kröfur um gæði eignarinnar.
3) Seljandi fasteignar hefur það
sjaldnast að atvinnu að selja fast-
eignir og er því almennt ekki undir
þaö búinn að mæta kröfum um af-
slátt eða skaðabætur. Af öllu þessu
leiöir að mikiö er lagt upp úr því
hvort seljandi vissi eða átti að vita
um ástand eignarinnar.
Þinglýsing-bráðnauðsynleg!
Þegar tekist hafa samningar milli
kaupanda og seljanda um sölu fast-
eignar, eru aöilar skuldbundnir
hvor gagnvart öðrum, kaupandinn
að kaupa og seljandinn aö selja, á
þeim kjörum sem samið hefur ver-
ið um. Réttarstaða aðha innbyrðis
ræðst hér alfarið af samningi
þeirra í milli. Út á við, gagnvart
öðrum, ræður hins vegar þinglýs-
ing úrshtum. Ef t.d. kaupandi lætur
ekki þinglýsa kaupsamningi um
fasteign, gæti hann orðið að sæta
því aö seljandi framseldi réttindi
yfir fasteign til utanaðkomandi að-
ila sem ekkert veit um kaupsamn-
inginn, eða að skuldheimtumenn
seljanda leituðu fullnustu í eign-
inni. Gengið er út frá því að menn
geti treyst því, að sá sem þinglýs-
ingarbók greinir eiganda, sé eig-
andi eignar. Geta lánardrottnar
hans leitaö fullnustu í eigninni með
aðför, og sé bú hans tékið til gjald-
þrotaskipta verður eignin dregin
undir skiptin. Sá sem gert hefði
kaupsamning um eignina án þess
að þinglýsa honum, yrði að sæta
því að eignin yrði seld á uppboði,
jafnvel þó hann hefði greitt hluta
kaupverðs og fengið sér hana af-
henta. Vilji menn tryggja réttindi
yfir fasteign er því algjör nauðsyn
aö þinglýsa henni strax, svo réttar-
vemdar njóti út á við.
„Vilji menn tryggja réttindi yfir fast-
eign er því algjör nauðsyn að þinglýsa
henni strax, svo réttarverndar njóti út
á við.“