Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.1991, Qupperneq 15

LAUGARDAGUR 20. JÚLÍ 1991.
15
liffiills
Tækifærið gríptu greitt
Nýr borgarstjóri, Markús Öm
Antonsson, tók viö í Reykjavík í
vikunni. Markús Örn er ekki borg-
arfulltrúi meirihluta sjálfstæðis-
manna en tekur viö hinu eftirsótta
starfi í kjölfar vandræðagangs í
þeim hópi. Eftir aö Davíö Oddsson
varð formaður Sjálfstæöisflokks-
ins og forsætisráöherra gat hann
að sjálfsögöu ekki sinnt borgar-
stjórastarfmu áfram. Ekki varð
eining um eftirmann Davíðs í hópi
borgarfulltrúa flokksins. Davíö
hafði ráðiö því sem hann vildi ráða
í borgarstjórnarflokknum og eng-
inn einn var augljós eftirmaður
hans. Varla er dregið í efa að þetta
er veikleikamerki á flokknum,
flokki sem stýrt hefur höfðuðborg-
inni í áratugi með einni undan-
tekningu.
Því varð það ofan á að velja mann
utan borgarstjórnarflokksins til
þess aö taka við borgarstjóraemb-
ættinu. Þeir borgarfulltrúar, sem
helst sóttust eftir starfinu, urðu að
sætta sig við þá niðurstöðu, enda
virðast þeir ekki hafa haft styrk til
annars. Þessara borgarfulltrúa bíð-
ur hins vegar það að berjast í próf-
kjöri Sjálfstæðisflokksins fyrir
næstu kosningar, annars vegar
innbyrðis og hins vegar við hinn
nýja borgarstjóra. Gera verður ráð
fyrir því að hann hugsi sér að leiða
flokk sinn í næstu kosningum.
Borgarstjóraefni flokksins hlýtur
sá að verða sem sigrar í prófkjör-
inu. Þá verða kjósendur að vísu að
ganga út frá þvi að flokkurinn efni
til prófkjörs en láti ekki nefnd um
það að ganga frá listanum. Prófkjör
er líka nauðsynlegt foringjanum.
Hann verður að geta sýnt að hann
hafi fólkið á bak við sig. Þetta á
sérstaklega við um Markús Öm
Antonsson sem varð óvænt borgar-
stjóri með þessum hætti.
Góð byrjun
borgarstjóra
Hinum nýja borgarstjóra fylgja
góðar óskir. Hann þarf skiljanlega
nokkum tíma til að komast inn í
viðamikið starfið, kynnast fjöl-
mörgum stofnunum og starfs-
mönnum borgarinnar. Þar kemur
honum til góða að hafa verið borg-
arfulltrúi og borgarráðsmaður um
árabil. Hann gerþekkir því upp-
byggingu kerfisins. Markús Öm
boðar ekki byltingu en segir fólki
þó að áherslubreytingar verði frá
stjórn Davíðs. Menn muni taka eft-
ir nýjum borgarstjóra.
Og því er ekki að leyna aö fyrstu
aðgerðir Markúsar Arnar lofa
góðu. Hann hyggst stinga á kýli
sem fyrir löngu átti að stinga á. Þar
er átt við vikulegar óeirðir ribbalda
í miðbæ Reykjavfkur. „Það verður
eitt af mínum fyrstu verkum að
ræða þetta vandræðaástand, sem
skapast hefur í borginni um helg-
ar, viö lögreglustjóra og aöra við-
komandi embættismenn," sagði
borgarstjórinn í viðtali við DV í
vikunni. Ástandið er óþolandi að
mati hans. Nákvæmlega er vitað
hvar í miðborginni óeirðimar eru
og á hvaða tíma. Þarna er borgar-
stjórinn á sama máli og lögreglu-
stjórinn í Reykjavík. Hann hefur
farið fram á að fá tuttugu lögreglu-
þjóna til viðbótar og bendir á að
hlutfallslega séu færri lögreglu-
menn í Reykjavík en í öðrum höf-
uðborgum Norðurlanda. Borgar-
stjóri segir og í viðtalinu við DV
að til þurfi að koma fjárveiting
vegna þessara mála og bætir við:
„Það er útilokað að láta einhverja
krakka, sem em þarna um helgar
að skemmta sér, nú, eða ofbeldis-
seggi og ribbalda, ná algerlega yfir-
tökum.og stýra þessu ástandi. Þetta
er mjög fámennur hópur sem
þarna er að verki og hann verður
að stöðva."
Markús Öm hefur stuðning allra
góðra manna til þessara verka. Við
höfum löngum hælt okkur af því
að hérlendis geti menn gengiö
óhultir um götur hvenær sem er
og hvar sem er. Svo hefur ekki
verið síðustu misseri. Miðborg
Reykjavíkur hefur beinlinis verið
hættuleg. Hörmuleg dæmi um mis-
þyrmingar og jafnvel dráp bera
þess vitni.
Fíll í glerverslun
En fleira bíður borgarstjórans
nýja, Markúsar Arnar. Nokkur
titringur hefur verið milli Reykja-
víkur og annarra sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu vegna út-
þenslu borgarinnar. Nýjasta dæm-
iö er ásælni Reykjavíkur í land
Blikastaða þar sem fyrirhugað er
framtíðarland Mosfellsbæjar. TU-
tölulega lítið sveitarfélag eins og
Mosfellsbær er sett upp að vegg og
við jaðraöi að það þyrfti að kaupa
dýrum dómum land miklu fyrr en
LaugardagspistiU
Jónas Haraldsson
ætlað var. Sama gerðist fyrir
nokkru þegar Reykjavík sóttist eft-
ir Vatnsendalandi en þar gerir
Kópavogur ráð fyrir sínu framtíð-
arlandi. Kópavogur stóð frammi
fyrir kauptilboði Reykjavíkur og
mál þessara nágranna fóru í hnút.
Sveitarstjórnarmaður í ná-
grannasveitarfélagi Reykjavíkur,
og raunar flokksbróðir þeirra
meirihlutamanna í Reykjavík, líkti
samskiptum Reykjavikur við
granna sína við fil í glervöruversl-
un. Fíllinn hefði svo sem ekkert
illt í huga en væri bara of stór og
klunnalegur í viðkvæmu um-
hverfi. Hann ræki sig því alls staö-
ar í ef hann hreyfði sig. Undir
stjóm hins sterka leiðtoga, Davíðs
Oddssonar, var Reykjavík búin að
gera kauptilboð í Blikastaðina án
þess að Mosfellsbæjarmenn hefðu
hugmynd um og jafnvel án þess að
hans eigin borgarfulltrúar væru
með á nótunum.
Nýr tími - nýir menn
í svo þröngu sambýli, sem er á
höfðuðborgarsvæðinu, verða íbúar
og skattgreiðendur að gera þær
kröfur til stjómenda að þeir tali
saman og semji um hlutina. Borgin
má ekki, í krafti stærðar og fjár-
magns, ganga yfir nágranna sína.
Eitt er það til dæmis sem vafist
hefur fyrir stjórnendum Reykja-
víkur og Kópavogs að útkljá, það
er framtíð Fossvogsdals. Þar mæt-
ast sveitarfélögin og í áraraðir hef-
ur verið um það deilt hvort þar
skuli lögð hraðbraut eða ekki.
Reykjavíkurborg hefur tahð sig
þurfa brautina til þess að anna
mikilli umferð en Kópavogsmenn
hafa bent á þessa óbyggðu náttúru-
perlu innan borgar og vilja þar úti-
vistarsvæði.
Menn hengja sig í gamla samn-
inga sitt á hvað og deilan milli
sveitarfélaganna hafði þróast í per-
sónulegt skítkast og hótanir sem
engum voru til gagns. Nú hafa mál
hins vegar skipast þannig að nýr
meirihluti hefur tekið við völdum
í Kópavogi frá því að deilur stóðu
sem hæst og nú nýr borgarstjóri í
Reykjavík. Andrúmsloftið ætti því
að vera allt annað og svigrúm til
skynsamlegra samninga og niður-
stöðu. Það er varla leyndarmál að
tíminn hefur hjálpað sjónarmiði
Kópavogsmanna. Fólk er til muna
betur meðvitaö um umhverfi sitt
og vemdun náttúrunnar. Útivist-
arsvæði er því líklegri kostur í
Fossvogi en hraðbraut. Útivistar-
svæði sem komi að jöfnum notum
fyrir Reykvíkinga og Kópavogsbúa
og raunar alla íbúa höfuðborgar-
svæðisins. Fossvogsdalurinn teng-
ir enda prýði Reykjavíkur, Öskju-
hlíðina og Elliöaárdai. En um þetta
þurfa ráðamenn sveitarfélaganna
að semja og eyða þeirri óvissu sem
fyrir hendi er. Umferðarmálin
þurfa sveitarfélögin einnig að leysa
í sameiningu. Kópavogsmenn hafa
til dæmis bent á Kópavogsdalinn.
Þar mætti leggja braut sem tæki
við þungri umferð úr Breiðholti,
Garðabæ og Hafnarfirði.
Hagur sameiningar
Þessi samvinna sveitarfélaganna
leiðir hugann að sameiningu
þeirra. Það má segja að Reykjavík,
Kópavogur, Seltjamarnes, Garða-
bær, Hafnarfjörður, Mosfellsbær
og Bessastaðahreppur myndi eina
heild. Hvaða ástæða er því til þess
að vera með margfalt kerfi, sjö
sveitarstjómir og allt sem við kem-
ur stjórnum og stofnunum eins
bæjarfélags? Þetta margfalda kerfi
er okkur hreinlega of dýrt. Samein-
ing er því æskileg frá íjárhagslegu
sjónarmiði. Sú sameining hlýtur
að verða. Það er aðeins spurning
um tíma. Og sú sameining hlýtur
að verða á þann hátt að minni sveit-
arfélögin sameinist Reykjavík. Þau
yrðu þá borgarhverfi líkt og t.d.
Breiðholt og Grafarvogur. Flest
mæhr með þessu - sameiginleg yf-
irstjórn er varla miklu dýrari í 150
þúsund manna borg en 100 þúsund
manna eins og er í dag. Þegar
kaupa minni sveitarfélögin marg-
þætta þjónustu af Reykjavík: heitt
og kalt vatn, rafmagn, þjónustu
slökkviliðs og sjúkraliðs og fleira.
Flest nágrannasveitarfélög
Reykjavíkur vinna nú að því að
koma á laggirnar sameiginlegu
strætisvagnakerfi. Samvinna sem
þessi er af hinu góða. En fyrir leik-
mann virðist þetta þó vera tíma-
skekkja. Hvers vegna er ekki samið
við Strætisvagna Reykjavíkur að
þjóna öllu þessu svæði? Fyrir hendi
er þekkingin og aðstaðan. Hið eina
sem gera þyrfti er að koma upp
nýju leiðakerfi og kaupa nokkra
vagna til viðbótar. Nýting þeirra
vagna, sem fyrir eru, ætti að verða
betri með auknum verkefnum.
Væntanlega fylgdi þessu nokkur
aukakostnaður fyrir Strætisvagna
Reykjavíkur þar sem sameiginleg
byggð sveitarfélaganna er enn ekki
eins þétt og innan borgarmark-
anna. Sá kostnaður kæmi að sjálf-
sögðu á nýja aðila innan SVR sem
í staðinn spöruðu stórlega og losn-
uðu við kostnaðinn af nýju bákni.
Markús skeri
Raunar má ganga enn lengra og
segja sem svo að einkaaðilar eigi
að annast strætisvagnaþjónustu.
Þá þjónustu eigi að bjóða út og
verðleggja þannig að hún beri sig.
Þetta á við um ýmislegt fleira í
borgarkerfinu. Reykjavíkurborg er
nefnilega eins og ríki í ríkinu. Þeg-
ar ríkisstjórn, eins og sú sem nú
situr, hefur loksins kjark til þess
að einkavæða og sporna viö eyðslu
á fé skattborgara má borgin ekki
sitja eftir. í borgarkerfinu, eins og
hjá ríkinu, er mörg matarholan.
Markús Örn ætti því að taka fram
niðurskurðarhnífinn líkt og Davíð
og brýna hann.