Alþýðublaðið - 24.09.1967, Qupperneq 2

24. september 1967 - Sunnudags Alþýðublaðiif
riösamleg notkun
hafsbotnsins
Eina nýja málið á allsherjarþingi SÞ
NÚ er 22. þing Allsherjarþings
Sameinuðu þjóðanna hafið og
utanríkisráðherra Rúmeníu, Man
escu, var kosinn forseti þings-
ins: Það er fyrsta sinni, að
kommúnisti er kosinn í þessa
virðingarstöðu, enda sagði
Manescu eftir kosninguna, að
1.
hann tæki kjör sitt sem tákn
bathandi sambúðar milli þeirra
ríkja, sem byggju við mismun-
andi stjórnskipulag.
Abba Eban, býst við harðri bar-
áttu.
um bann við útbreiðslu kjarn
orkuvopna o. s. frv.
Það verður að venju borin
upp tillaga þess efnis, að Kína
fái aðild að samtökunum, —
en að venju verður liún felld.
Það eina, sem er forvitnilegt í
því sambandi er, hve margir
greiða atkvæði með og hve marg
ir á móti.
Tillaga um upptöku Kína verð
ur borin upp af sömu þjóðum
og venjulega með Albaníu í far
arbroddi, — en allir vita, að
Kínverjar hafa enga möguleika
í ár fremur en venjulega og
reyndar minni nú en fyrr vegna
menningarbyltingarinnar og ólgu
þar innanlands.
Árið 1965 var atkvæðagreiðsl
an um Kína spennandi, vegna
þess, að þá voru 47 með og 47
á móti, en þá var menningarbylt
ingin ekki komin til sögunnar.
í fyrra var útkoman 56 á móti,
47 með en 17 sátu hjá.
Búizt er við, að það, sem hæst
ber á þessu þingi, séu þau mál,
sem ekki eru enn á dagskránni,
— þ. e. deila ísraelsmanna og
Araba og styrjöldin í Vietnam.
Menn eru þó vondaufir um
það, að takast megi að finna
nokkra lausn á Vietnam-málinu.
U. Thant tók það sex sinuum
fram á blaðamannafundinum,
sem hann hélt áður en þingið
náfs:. ao iann »!■ i. aá lanaa
Litið er á Manescu sem eins
konar brúarsmið yfir djúpið, sém
aðskilur austur og vestur, en
rúmanska stjórnin hefur verið
mjög sjálfstæð gagnvart bræðr
um sínum í austrinu upp á síð-
kastið. Vera má, að kommún-
istarikin hafi jafnvel greitt Man
escu atkvæði sitt með hálfum
hug, — en hin vestrænu ríki
hafa aftur á móti prísað sig sæl
yfir því, að hafa fengið svo
gæfan kommúnista í forsetastól
inn, — og nú er ekki hægt að
segja, að kommúnistar séu hafð
ir útundan!
95 mál eru á dagskrá þings-
ins, og öll þessi mál eru gam
alkunnug. Þau hafa verið rædd
á fundum þingsins undanfarin
ár, án þess að nokkur lausn hafi
fengizt. Á dagskránni er aðeins
eitt nýtt mál. Það er tillaga frá
Möltu þess efnis, að alþjóðleg
samþykkt skuli gerð um það,
að hafsbotninn sé aðeins notaður
í friðsamlegum tilgangi.
Hin málin eru sem sé gamlir
kunningjar. Rhodesíumálið og
Suð-Vestur-Afríka, Kóreu-vanda-
málið og sjálfstæði Fidji-eyj-
anna, kynþáttamisrétti og mis-
rétti kvenna, von um samning Alisherjarþingið á fundi.
ríkjamenn ættu að hætta þegai
í stað og skilyrðislaust loftárás-
um á Norður-Vietnam. Þá
mundi vera unnt að hefja samn
ingaviðræður við Hanoi-stjórn
innan fárra vikna. Hánn benti
á það, að það er engin hernað
arleg áhætta fyrir Bandaríkja
menn að fara að ráðum hans,
— en allt um það eru þeir ófá
anlegir til þess, eins og allir vita
Arthur Goldberg, ambassadoi
Bandaríkjanna hjá Sameinuði:
þjóðunum, hefur aftur á mót:
leitað hófanna um það, hvort
Vietnammálið fengist ekki tekið
til umræðu í Öryggisráðinu, —
en hann hefur enn ekki fengið
neinu framgengt í því efni.
Deila ísraelsmanna og Araba
verður áreiðanlega rædd, — og
allir virðast á eitt sáttir um það,
að lífsnauðsyn sé að finna ein-
hverja viðunandi lausn þessarar
deilu, áður en þjóðirnar fyrir
botni Miðjarðarhafs hefja blóð
bað að nýju. En því miður eru
menn ekki vissir um, að Sam
einuðu þjóðunum - né neinum
öðrum —■ takist að finna þá
lausn, sem báðum aðilum lík-
ar. Arabaþjóðirnar vilja alls
ekki viðurkenna Ísraelsríki, og
telja ísraelsþjóð enn sem fyrr
bezt geymda í hafinu. Nýlega
bárust fréttir af því, að valda
menn í Arabalöndum teldu nýja
U. Thant, framkvæmdastjóri, ogr Rahman Pazhwak frá Afganistan,
sem var forseti á aukafundi Allsherjarþingsins, sem lauk degi áður
en haustfundurinn hófst.
styrjöld við ísrael óhjákvæmi-
lega. ísraelsmenn neita að fara
með heri sína burt af þeim land
svæðum, sem þeir hertóku í júní
stríðinu, og segjast aldrei munu
yfirgefa jórdanska hluta Jerúsal
em. Mörgum finnst þessi fram
koma ísraelsmanna kynleg og
vítaverð, — en ísraelsmenn
hafa það sér til málsbóta, að
þeir segjast löngu þreyttir á að
treysta hálfgildings-loforðum,
sem leiði einungis til svika og
nýrrar hervæðingar Arabaríkj-
anna. Þeir krefjast þess, að Ar-
abaríkin viðurkenni ísrael og
semji siðan við stjórnina í Tel
Aviv. Þeir hafa ekgi sagt, að
þeir muni þá ekki fara burt
með her sinn frá hinum her-
teknu svæðum, — nema Jerúsal
em, —■ hana segjast þeir aldrei
munu yfirgefa.
Abba Eban, utanríkisráðlierra
ísraels, veit, að það verður við
. ramman reip að draga á Allsherj
arþinginu. Hann er nú kominn
til Nevv York með fríðu föru-
neyti, — miklum mun meiri lið
styrk en nokkru sinni fyrr.
Það er hörmulegt til þess að
vita, hvernig farið hefur um ein
ingu Sameinuðu þjóðanna um ís
rael. Þetta ríki var raunveru-
lega stofnað af Öryggisráði Sam
einuðu þjóðanna árið 1947, —
en árið eftir kom ákvörðun Ör-
yggisráðsins til framkvæmda, og
Ísraelsríki var formlega stofnað.
Sama ár hófu Arabaríkin árás-
ir á hendur ísraelsmanna, og
þótt Sameinuðu þjóðirnar for-
dæmdu þann fjandskap, liéldu
Þær að sér höndum, — þá eins
og nú. En þá voru Sovétmenn á
annarri skoðun en þeir eru nú.
Þá fordæmdi núverandi utanrík-
isráðb., Andrej Gromyko, þessar
aðgerðir Arabanna, og sagði, að
það væri ekki í fyrsta sinni, sem
þessar þjóðir gengju í berhögg
við ákvarðanir Sameinuðu þjóð
anna. )
Þá var Sovétmönnum mest á-
fram um að hrekja Breta burt
frá Palestínu, — nú óttast þeir
hið öfluga Gyðingaríki og vilja
fegnir hafa vináttu Arabaríkj-
anna, — þar sem bæði eru olíu
lindir og mikill mannfjöldi.
En eru þá hinir með hreinan
skjöld? Palestínuflóttamanna-
Manescu, — forseti Allsherjar-
þingsins.
vandamálið er ekki aðeins óleyst,
— heldur erfiðara viðfangs nú
en nokkru sinni fyrr, og sagt er,
að algjör neyð verði, ef ekkert
verður að gert, áður en vetur
gengur í garð.
Var það af mannkærleika,
sem Bretar og Bandaríkjamenn
studdu ísraelsmenn í deilunni
við Araba og Sovétmenn Araba
í sömu deilu? Eða var það að-
eins leikur í refskák stórveld
anna um heiminn, — Það sem
kallað er „valdajafnvægi“ í ver