Alþýðublaðið - 07.10.1967, Blaðsíða 4

Rltstjórl: Bencdlkt Grðndal. Slmar 14900—14903. — Auglýslngasíml:
14906. — ABsetur: AlþýBuhúsið vIB Hverfisgötu, Bvlk, — PrentsmiSja
AlþýðublaBsins. Siml 14905. — Áskriftargjald kr. 105.00. — t lausa-
sölu kr. 7.00 elntakiO. — Útgefandl: AlþýSuflokkurlnn.
Viöhorf hænda
,
FYRIR NOKKRUM ARUM lét ungur stjómmála-
maður þau orð falla, að rétt'ast væri að fækka íslenzk-
umlbændum um helming.
Þetta jþóttu firn mikii og réðust ýms blöð á mann-
inn aneð skömmum og svívirðingum fyrir svo fráleita
sko|un. Mun og mörgum hafa þótt nýstárlegt að
heyra, að þjóðinni væri ekki fyrir beztu að eiga sem
flesta bændur, enda höfðu stjórnmálamenn í áratugi
harmað það sem einn maður, að fólki fækkaði í
sveitum.
I fyrrakvöld flutti Ríkisútvarpið hlustendum sín-
um viðtöl Stefáns Jónssonar við bændur í Vatnsd'ah
Virtust þetta vera hinir greindustu og duglegustu
menn, svo sem vitað er um þá byggð. Þess vegna
kom ýfnsum á óvart að heyra að minnsta kosti einn
þeirra lýsa þeirri skoðun sinni, áð bændum mætti
gjarna fækka nokkuð. Mun hann ekki vera einn um
þessa skoðun í bændastétt. Svona breytist hugsunar-
háttur manna á tiltölulega skömmum tíma.
Tækni og vélvæðing hafa valdið fólksfækkun í sveit
um hér á landi eins og í öðrum löndum. Færra fólk
afk-astar nú meira en fjöldinn áður. Framleiðslan fer
vaxandi, þrátt fyrir fækkunina. Vegna þessara breyt
inga batnar afkoma þeirra, sem eftir eru.
Þeir bændur, sem nú telja æskilega nokkra fækkun
1 stéttinni, hljóta 'að telja, að afkoma þeirra verði þá
bezt og öruggust. Þeir hljóta að óttast offramleiðslu,
sem geti komið niður á bændum sjálfum, og vilja
sem bezt samræmi ^milli framleiðslugetu landbúnað
arins og þarfar markaðsins.
Þetta er óneitanlega skynsamlega hugsað. Ag þess
ari sömu niðurstöðu hafa margar aðrar stéttir kom
izt, og reynt að tryggja eðlilegt jafnvægi milli fram
boðs og eftirspurnar á sínu sviði. Nægir að minna á
ýmsa hópa iðnaðarmanna í því sambandi.
Fækkun býla hefur undanfarin ár verið mjög hæg
hér á landi. Skal enginn dómur lagður á, hvort efna-
hagsleg rannsókn mundi leiða í .ljós, ag hún þyrfti
að vera hægari eða hrað'ari. Bezt af öllu er, að bænd-
ur sjálfir og samtök þeirra geri sér grein fyrir því,
hvort sem niðurstaða þeirra yrði hin sama og bænd-
anna í Vatnsdal eða ekki. Verði enn fækkun býla,
þarf sérstaklega að reyna að tryggja, að afskekkt býli
og erfið til búrekstrar verði lögð niður, þannig að
byggðin þéttist og landbúnaðurinn verði sterkari eft-
ir en áður.
Engin atvinnugrein á íslandi er eins bundin mannleg
um tilfinningum og landbúnaðurinn. Þetta hefur áður
reynzt styrkur hans — og er að nokkru leyti enn.
En nútíma hagvísindi ganga oft þvert á forna trú og
setja sín eigin lögmál, sem erfitt er að komast hjá.
Landbúr.aður okkar þarf að vera öflugur, en til þess
verður hann að skipa málum sínum með nútíma
•tækni og hagsýni. ‘ j|Hf
Toyota Corolla 1100
Innifalið í verði m. a.: Riðstraumsrafall (Alternator), rafmagnsrúðu-
sprauta, tveggja hraða rúðuþurrkur, kraftmikil þriggja hraða mið-
stöð, gúmmímottur á gólf, hvítir hjólbarðar, rúmgott farangursrými,
verkfærataska o. fl.
TRYGGIÐ YÐUR TOYOTA.
Japanska Bifreiðasalan Ármúla 7.
Sími 34470 - 82940.
★ ATHYGLISVERT MÁL.
Fyrir skömmu birtist grein eftir
Hjálmtý Pétursson í dagblöðunum, sem hann
nefndi „Á æðarfuglinn að hljóta sömu örlög og
geirfuglinn”, þar sem hreyft var athyglisverðu
máli. Það er ræktun æðarfugls. Er í raun og veru
furða, að bændasamtökin skuli ekki fyrir löngu
vera búin að beita sér fyrir tilraunum í þessa átt.
Dúnn er mjög eftirsótt verðmæt vara, kílóið
mun kosta nú um hálft þriðja þúsund króna, og
þó að talsverð vinna sé í sambandi við hirðingu
og hreinsun dúnsins, ætti að vera þarna nokkur
ábatavon.
Greinarhöfundur bendir á, að æð-
arvarp gang nú mjög saman víða um land og
kennir það mink og svartbak, sem sjálfsagt hefur
við rök að styðjast, a.m.k. að einhverju leyti. Hins
vegar minnist hann ekki á, að hér liafa fleiri
komið við sögu en minkur og svartbakur. Þeir,
sem kunnugir eru æðarvarpi, vita ósköp vel, að
fiestir varpbændur hafa þann sið að taka ákveð-
inn eggjafjölda úr hverju hreiðri, venjulegast tvö
egg af fimm, þrjú af sjö o.s.frv., sem ekki þætti
lítið af svartbaknum, og það segir sig sjálft, að
þetta hlýtur að hafa áhrif á ungafjöldann og vöxt
og viðgang æðarvarpsins, náttúran sjálf hefur á-
kveðið eggjafjöldann og það lætur sig ekki án
vitnisburðar, ef gengið er á hennar hlut.
★ RÆKTUN ÆÐARFUGLS.
Hjálmtýr leggur sérstaka áherzlu
á eyðingu svartbaksins og minnist á þær aðferðir,
sem tiltækar séu í því augnamiði, m. a. eitrun.
Satt að segja er ég ákaflega vantrúaður á, að unnt
só að halda vargnum í skefjum, og vonandi gerist
enginn talsmaður þess, að eitrun fyrir dýr og
fugla, sem til skamms tíma tíðkaðist, verði tekin
upp aftur. Það er ekki íslenzkum bændum sam-
boðið, frekar en flekaveiðin, hagnaðarvonin rétt-
læti ckki slík vinnubrögð.
Það sýnir sig líka, m. a. hjá tíin-
um ágæta varpbónda, Gísla á Mýrum, að unnt er
að verja varpið og auka það og margfalda með
natni og umhirðu, enda hef ég fyrir satt, að Gísli
taki aldrei æðaregg úr hreiðri.
Hitt er þó mergurinn málsins, eins
og' greinarhöfundur bendir réttilega á, að skipu-
legar tilraunir verði gerðar með ræktun æðar-
íugls af sérfróðum mönnum um þau efni. Kæmi
þá m. a. til greina notkun útungunarvéla, fóðrun
og gæzla unganna meðan þeir eru ekki færir um
að bjarga sér sjálfir o.s.frv. Má undarlegt heita, ef
bændur hafa ekki áhuga á þessu máli. Sannleik-
urinn er sá, að við liöfum í þessum efnum sem
mörgum öðrum stundað meira rányrkju en rækt-
un, en það kann auðvitað ekki góðri lukku að
stýra, þegar til lengdar lætur.
Þess má að Jokum geta, til þess
að öll sjónarmið komi fram, að hitt hef ég þá
bændur, sem staðhæfa, að svartbakshreiðrið gefi
sízt minna af sér en hreiður æðikollunnar, þegar
allt kemur til alls. Svartbakurinn verpir þrisvar
hvert vor, ef undan honum er tekið, 2—3 eggjum.
í hvert skipti, og hvert egg hefur kostað 8 krón-
ur út úr búð, ef ég man rétt. En um 60 æðikollu-
hreiður fara í dúnkílóið. Geta svo tölvísir menn
velt fyrir sér reikningsdæminu. Ef til vill á þessi
erkióvinur varpbændanna efttr að vinna sér hylli
þeirra, það eru að minnsta kosti engin vandkvæði
á að ala hann upp eða viðhalda stofninum. —
S te i n n .
4 7. október 1967
ALÞÝÐUBLAÐIÐ