Alþýðublaðið - 11.10.1967, Qupperneq 4

'ŒQ&aOQ)
Rltstjórl: Bencdlkt GrBndal. Slmar 14900—14903. — Auglýsingasfml:
14906. — ASsetur: AlþýSuhúslB vlð Hveríisgötu, Bvlk. — PrentsmiSja
AlþýSublaSsins. Slml 14905. — Áskriftargjald kr. 105.00. — 1 lausa>
sölu kr. 7.00 elntakiS. — Útgefandl: Alþýðuflokkurlnn.
CLEMENT ATTLEE
CLEMENT ATTLEE, fyrrum forsætisráðherra
Breta og leiðtogi brezka Verkamannaflokksins, er lát
inn 84 ára að aldri. Með honum er fallinn í valinn
einn farsælasti leiðtogi jafnaðarmanna og sá, sem
hvað mestum árangri náði við framkvæmd lýðræðis-
legs sósíalisma. Bretland verður aldrei hið sama eftir
stjórnartíð hans.
Attlee var alinn upp á efnuðu millistéttarheimili
og hlaut hið hefðbundna uppeldi brezkra sjentil-
manna. Skoðanir hans ivoru upphaflega í samræmi
við þetta, en kynni hans af fátækt og atvinnuleysi í
Lundúnum leiddu hann til sósialisma. Hann varð leið
togi Verkamannaflokksins í einu fátækasta hverfi
borgarinnar og bjó þar um langt árabil.
Eftir hinn mikla kosningasigur Verkamannaflokks-
ins 1945, tók Attlee við forsæti ríkisstjórnar af Chur-
chill. Hafði hann starfað með Churchill allan ófrið-
inn, en jaínan staðið í skugga hans. Nú tók hann við
og hafði ótvírætt umboð þjóðarinnar til að hefja brevt
ingar á brezku þjóðfélagi í anda jafnaðarmanna.
Churchill hafði sagt, að það væri ekki ætlun sín að
standa að upplausn brezka heimsveldisins. En Att-
lee skildi, að tími þess var liðinn og nýlendur urðu
að fá frelsi. Stærsta ákvörðun hans á því sviði var
frelsi Indlands og Pakistans, örlagaríkt skref og erfitt,
éins og kom á daginn. Getur farið svo, að Attlees
verði hvað lengst minnzt fyrir að höggva á þann
hnút og veita 3-400 milljónum Indverja frelsi.
Heimafyrir áttu Bretar við mikla erfiðleika að stríða
í kjölfar ófriðarins, enda höfðu þeir lagt mikið að
sér. Samt sem áður hófst Attlee handa um marg-
víslegar umbætur, kom á nýju skólakerfi, almanna-
tryggingum, þjóðnýtti járnbrautir, kolaiðnað og
fleiri starfsgreinar og hóf uppbyggingu borganna eft
ir eyðileggingu stríðsins.
Framkvæmd hins lýðræðislega sósíalisma í Bret-
landi undir stjórn Attlees hefur haft mikla þýðingu
fyrir bróun stjórnmála um allan heim. Þetta var hið
frjálsa mótvægi gegn kommúnismanum, friðsamleg
þróun í sömu átt — án þess að frelsi fólksins væri
skert eða lýðræðisleg stjórn afnumin.
Attlee reyndist í- stöðu forsætisráðherra hafa mik1a
foringjahæfileika, sem almenningi mun ekki hafa
verið kunnugt um fyrr. Hann gat leitt til samstarfs
svipmikla ráðherra, sem margir voru taldir meiri per
sónuleikar en hann sjálfur, þótt það sé vafasamt mat.
Hann gat verið harður í horn að taka, þegar því var
að skipta, ekki sízt við menn sem brugðust í stöðum
símim. enda þótt hann væri manna hæglátastur að
jafnaði.
Þegar stjórn Attlees fór frá og íhaldsflokkurinn tót:
aftur við völdum, lét hann svo til allar þjóðfélags-
breytingar jafnaðarmanna standa og gerði ekki til-
raun til að fjarlægj'a þær. í því felst mikil viður-
kenning.
4 11. október 1967 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Innifalið í verðim. a.: Riðstraumsrafall (Alternator), rafmagnsrúðu-
sprauta, tveggja hraða rúðuþurrkur, kraftmikil þriggjá hraða mið-
stöð, gúmmímottur á gólf, hvítir hjólbarðar, rúmgott farangursrými,
verkfærataska o. fl.
TRYGGIÐ YÐUR TOYOTA.
Japanska Bifreiðasalan Ármúla 7.
Sími 34470 - 82940.
Toyota Corolla 1100
Glæsiiegur japanskur fjölskyidubíll.
+ EFTIRTEKTARVERÐ
KLAUSA.
Ég var nýlega að blaða i Ferða
handbókinni og rakst þá á þessa eftirtektarverðu
klausu í fróðlegri grein um Þingvöll eftir Björn
Þorsteinsson, sagnfræðing: „Stórauka þarf ræktun
þjóðgarðsins. Hann á að vera ræktarlegasti blettur
inn á íslandi miðað við legu sína og náttúruskil
yrði. Þjóðin hefur rétt úr kútnum á síðustu .tímum,
og henni er ekki sæmandi að svelta gróðurinn á
Þingvöllum. Þar eiga engar kréklur að sjást, heldur
fagur birki- og reyniskógur, furu- og grenilundir.
Það felst engin ræktarsemi í því að leggja jarðir
í eyði og órækt.“
Væri ekki fullvíst' um faðernið að
þessari klausu mætti frekar ætla, að að henni stæði
eldheitur skógræktarpostuli en rökhyggjusamur
sagnfræðingur, enda stingur hún í stúf við grein
ina í heild. Að mínum dómi er sú skoðun, sem
þarna er sett fram, byggð á háskasamlegum mis-
skilningi. Ég dáist að vísu að þeim brennandi
ræktunaráhuga, sem lýsir sér í ofangreindum orð
um, en guð og allar góðar vættir forði Þingvöll-
um frá ósköpunum.
+ RÆKTUN
ÞJÓÐGARÐSINS.
Ég efast ekki um, að Björn Þor-
steinsson er vandur að sagnfræðiheimildum, hins
vegar veit ég ekki hvaðan honum kemur sú vitn-
eskja, að þjóðgarðurinn svelti gróðurfarslega séð.
Ég vil þvert á móti eindregið halda því fram, að
bæði jurtalíf og trjágróður sé þar með eðlilegum
hætti og vöxturinn mjög í samræmi við það sem
náttúran ætlast til á þessari breiddargráðu, en að
því var m. a. stefnt með friðuninni. Að fara að
moka áburði á friðunarsvæðið í stórum stíl, eins og
helzt virðist vaka fyrir Birni, mundi verða til
þess eins að hleypa ofvexti í einstakar tegundir,
en kæfa aðrar, og raska þar með jafnvæginu I
gróðurfari landsins. Þess konar ræktunarfram-
kvæmdir geta átt heima á afréttum og uppblásturs
svæðum, en ekki í þjóðgarðinum á Þingvöllum.
Enn fráleitari er þó tillagan ura
að skipta um skóg í þjóðgarðinum, uppræta krækL
urnar, sem hann kallar, og gróðursetja þess í
stað nýjar tegundir, innlendar og útlendar. Ég
held við þurfum ekkert að skammast okkar fyrir
kjarrið í Þingvallahrauninu, þótt það sé lágt í
loftinu og dálítið kræklótt, ég legg a. m. k. til,
að ráðamenn þjóðgarðarins telji upp að tíu, áður
en sú ákvörðun verður tekin að ganga af því
dauðu. Og svei öllum furu- og grenilundum á Þing
völlum.
Um ræktun og ræktarsemi værl
hægt að skrifa langt mál. Sú ræktarsemi, sem okk
ur ber að sýna Þingvöllum, auk góðrar umgengni
á staðnum, er þó hvorki fólgin í áburði né rækti
un, heldur fyrst og fremst í því að forðast sem
mest öll afskipti af jurtalífi og gróðurfari, leyfa
staðnum að halda sínum sérkennum, raska ekki
hinu upprunalega í landslaginu. Þjóðgarðurinn á
ekki og má ekkj vérða neinn uppdubbaður og
snurfusaður lystigarður á bæjavísu með ofeldis
plöntum og puntskógi, heldur náttúran eðlileg og
ósnortin. Við eigum að vernda staðinn, jafnt fyrir
hvers konar pírumpári sem áníðslu, og njófa pess
að koma þangað og dvelja þar í ró og næði, þegar
svo ber undir, enda blanda okkar sem minnst f
að betrumbæta sköpunarverkið. Ræktunaráhugann
mætti leggja inn á sparisjóðsbók til ráðstöfunar
annars staðar síðar ineir. — Steinn.