Alþýðublaðið - 13.10.1967, Blaðsíða 3

Hafið þið nokkurn tímann hug-
leitt, hve auðvelt það er að fitna
nú á tímum?
Sykurnotkun okkar vex sífellt
og sykurnotkun. er hættuleg. í
fyrsta lagi vegna þess, að sykur
er fitandi. í öðru lagi vegna þess
að sykur eyðileggur tennurnar
og í þriðja iagi vegna þess að
rannsóknir nútímalækna og vís-
indamanna benda til þess, að of
notkun sykurs valdi kölkun í
æðum.
Og kölkun í æðum orsakar-
bæði hjartasjúkdóma og heila-
blæðingar, sem við viljum sjálf
sagt öll losna sem mest við.
Ofnotkun sykurs hefst þegar
á barnsaldri. Okkur hættir til
að'*blanda dálítið meiri sykri i
mjólkina, er barnið fær í þeirri
von, að mjólkin meltist betur
og barnið þyngist meira.
Hérna áður fyrr þótti það eng
in framför, þó að barn þyngdist
fyrstu vikurnar um 200 gr. á
viku. Öll böm áttu að þyngjast
um mörk að minnsta kosti. Og
mörk er jú 250 grömm.
í dag eru barnahjúkrunarkon-
ur, sem koma heim og vigta bam
ið fyrsta mánuðinn og fylgjast
með þyngd þess. Þær segja okk
ur, að það sé óhollt, að barn
þyngist of mikið.
Okkur finnst samt enn í dag,
að lítil börn eigi að vera með
maga og feitar kinnar. Brúðurnar
sem við áttum, þegar við vorum
litlar, höfðu allar stórt höfuð,
feitar kinnar og stóran maga.
Þannig voru börnin þá.
En þróunin hefur breyzt. í
dag eru brúðurnar grannar og
fínlega vaxnar.
Nútímakona vill vera grönn.
EN — og það er stórt „en”.
Nútímakonan vill enn, að börnin
hennar hafi feitar kinnar og sóma
samlega feita útlimi.
Það er ástæðan fyrir því, að
við byrjum þegar í upphafi að
setja heldur mikinn sykur í mjólk
urblöndun'a þeirra barna, sem
drekka úr pela.
Við setjum sykur út á hafra
grautinn, sykur í jafninginn, syk
ur í kökurnar, sykur í skyrið,
sykur í ailt, sem hægt er að setja
sykur í.
Við gefum börnunum okkar
sælgæti til að kaupa okkur frið
augnablik, í stað þess að gefa
þeim gulrætur eða epli að narta
í.
Tannlæknafélag íslands gefur
út pistil og skrifar greinar til að
segja okkur, hve hættulegur syk
ur og sætindi séu fyrir barnatenn
ur. Við lesum greinarnar og pist
lana, hugsum stundum um þá
smástund, en látum undan beiðni
barnanna um „nammi”.
Við kaupum líka handa börn-
um gosdrykki, því að vitum, að
sykur í gosdrykk er ekki jafn
•slæmur fyrir tennurnar og syk-
ur í sætindum.
En við gleymum alveg að at-
huga það, að eftir því sem lík-
kaminn fær meira magn af sykri
eftir - því þarfnast hann sífellt
aukins magns sykurs til að
brenna.
Það hefur jafnvel gengið svo
langt að talað hefur verið um
„sykurfýsn” og nauðsyn þess að
venja menn af nota sykur í ó-
hófi.
Einn læknir álitur jafnvel, að
sykur geti orðið slíkur ávani, að
líkaminn krefjist hans líkt og
eiturlyfja, sem neytt hefur ver-
ið í óhófi.
Vaninn hefst þegar í æsku og
það getur verið erfitt að venja
sig af honum á fullorðinsárun-
um, þegar okkur langar sem
mest til að verða grannar og lögu
legar.
Við drekkum gosdrykki meðan
við erum litlar og við viljum
halda áfram að drekka þá eftir að
við eldumst.
Börn drekka meira magn oft-
ast nær af vökva en fullorðnir,
en þar er miðað við líkamsþunga.
Margir fullorðnir gera sér ekki
Ijóst að börn brenna meira af
svkri og eiga auðveldara með að
losa sig við vökva, en þeir sem
eldri eru.
Það er langt síðan menn gerðu
sér ljóst, að vökvi getur verið
afar fitandi. Vatn fitar að vísu
ekki, en hve margar tokkar halda
sér við vatnið eingöngu?
Við drekkum mjólk, kaffi með
sykri í og gosdrykki.
Kaffið eða teið er ekki fit-
andi í sjálfu sér og inniheldur
afar fáar hitaeiningar. Það er
mjótkin, mjólkursykurinn og svo
sykurinn, sem við setjum í
kaffið og teið, sem fitar okkur.
Og, það ' sem fáir vita: Af
sykri verða menn þyrstir og
drekka enn meira og bæta þar
með við enn fleiri hitaeining-
um.
Því er það, að erlendis hef-
ur verið hafin framleiðsla í
stórum stíl á gosdrykkjum, sem
ekki innihalda sykur að neinu
ráði.
Þessir drykkir eru oft heldur
beiskari á bragðið en hinir gos-
drvkkirnir, en þeir svala mun
betur. Svo mikið betur, að ekki
er hægt að jafna því saman.
En bragðið er í raun og veru
ekki annað en mismunur á ein-
um gosdrykk og öðrum. Við vit-
um öll, að engir tveir gosdrykk-
ir eru nákvæmlega eins á bragð-
ið.
/
Það er mikil ástæða, sem mæl-
ir með því að fremur séu not-
aðir gosdrykkir, sem ekki i'nni-
halda sykur en hinir. Það er
ekki aðeins sú ástæða, að sykur
er fitandi og óhollur, heldur og
-sú, að sykur inniheldur engin
næringarefni og sölt, sem líkam-
inn þarfnast, en er jafnframt
mettandi.
Þess vegna er rétt að spara
sykurinn. Ekki vegna fitunnar
eingöngu, heldur vegna skorts á
næringargildi.
Það er sérstök ástæða fyrir
því að rétt er að tala fremur til
eldra fólks en yngra, þegar um
sykumeyzlu er að ræða og þá
er ekki aðeihs átt við kölkun-
ina, sem getur hafist þegar á
tvítugsaldri. Ástæðan er sú, að
eldar fólki gengur verr að nýta
vítamin úr matnum en þeim sem
yngri eru. Þeim mun meiri sem
sykurnotkunin er, þeim mun
mettari verða þeir og þeim mun
minni líkur eru fyrir því, að
skortur verði á nægilegum vita-
minum og næringarefnum í
matnum.
Við borðum sykur f stórum
stíl. Við viljum ekki vera feit.
Við ætlum að megrast.
Hvað gerum við?
Við förum í megrun. Við borð-
um ekki nema þetta eða hitt í
smátíma, vigtum okkur daglega,
teljum hitaeiningar og hrífumst
af skapfestu okkar.
Eitt kílógramm hér og annað
þár.
Við förum í gufuböð.
Við vigtum okkur fyrir gufu-
baðið og á eftir og sjáum okkur
til mikillar hrifningar, að við
höfum létzt um þetta mörg
pund.
Við förum aftur í gufubað
seinna í vikunni.
Við höldum, að við verðum
grönn án nokkurrar fyrirhafn-
ar.
En okkur láizt algjörlega að
hugsa um þau, að kílógrömmin,
sem hurfu, voru vökvi, sem hvarf
út um svitahólumar.
Líkaminn vill fá vökvann aft-
ur.
Það er vatn, sem svitaholurn-
ar veita frá sér. Það er vatn,
sem líkáminn vill fá.
En okkur hættir til að drekka
Kóla, Gos, ÖI, Mjólk, Kaffi, Te,
— allt annað en vatn.
Sumir fara í gönguferðir til
að grennast. Þeir svitna líka.
Sumir stunda íþróttir til að
Framhald á bls 4.
HITAEININGAR
Venjulegur grosdrykkur: 85-
100 hitaeiningar,
Kóla: 120 hitaeiningar.
Sykurlaus gosdrykkur: 2
hitaeiningar.
Mjólk: 65 hitaeiningar (í
dl.).
Undanrenna 32 hitaeiningar
(í dl.).
Sherry: I lítið glas 65 hita-
siningar.
Brennivín: 1 sjúss 50 hita-
einingar.
3