Alþýðublaðið - 30.11.1967, Qupperneq 1

Fimmtudagur 30. nóvember 1967 — 48. árg. 277. btl. — Verff 71 kr.

VANTRAUSTIÐ
FELLT í GÆR
Emil Jónsson sagöi i útvarpsumræðum
Aff lokinni útvarpsumræðu frá |
Sameinuðu þingi í gærkvöldi fór 1
ftfram atkvæðagreiðsla um van-
trauststillögu framsóknar. og Al-,
^þjðubandalagsmanna á ríkis-
ii stjórnina. Tillagan var felld mcð
31 atkvæ*: gegn 28 að viðhöfðu
I nafnakalli. Einn stjórnarþing-
(I maðnr var fjarverandi.
Símakönnun Alþýðublaðsins
30% hlustuðu á útvarpið
70% horfðu á sjóuvarpið
Alþýðublaðið gerði smá
könnun á því, hve margir
lilustuðu á útvtarpsumræðurn
ar í gærkvöidL Við hringd-
um í 100 heimili, valin af al-
gjöru handahófi. Spurningarn
ar, sem við bárum upp, vom
þrjár.
Við spurðum að því í fyrsta
lagi, hvort verið væri að
hlusta á stjórnmálaumræðurn
ar í útvarpinu.
í öðru lagi vildum við fá að
vita hvort einhver á heimilinu
væri að horfa á sjónvarpið.
Og í þriðja lagi spurðum
við að því, hvort hlustað
hefði verið á fyrra kvöld út-
varpsumræðanna.
Svörin sem við fengum
skiptust þannig, að 31 sagði
að verið væri að hlusta á um
ræðurnar: 71 sagði að sjón.
varpið væri í gangi, en bað
kom nokkrum sinnum fyrir,
þótt ekki væri það oft, að
bæði útvarp og sjónvarp voru
í gangi samtímis. Allmiklu
fleiri virðast þó hafa hlustað
á umræðumar fyrra kvöldið
eða alls 51 af þeim, sem spurð
ir vora.
Þess ber að gæta, að niður
stöður okkar eru engan veg-
inn óyggijandi. — Til þess er
úrtakið, sem við gerðum of
lítið. í borg á stærð við R-
vík þyrfti að hafa tal af
minnsta kosti 250-300 manns
til þess að niðurstöðunnm sé
sæmilega að treysta. En þcssi
Útkoma okkar ætti þó að geta
gefið vísbendingu í rétta átt,
og samkv. því er miklu meira
horft á sjónvarp en hlustað á
stjórnmálaumræður í útvarpi,
og í öðru lagi hafa mun flciri
hlustað á útvarpið é þriðju-
dagskvöldið en í gærkvöldi.
i
Jenkins verður fjármálaráðherra
en Callaghan tekur við starfi hans
London 29. 11. (ntb-reuter)
JAMES Callaghan, maðurinn, er
átti ríkastan þátt í þvj að gengi
sterfingspundsins var felít uirs
síðustu helgi, hefur sagt af sér
embættí fjármálaráðherra, að
því er segir í tillcynningu, sem
brezka stfjórnin gaf út í gær. —
Callaghan hverfur samt ekki úr
ríkisstjórninni, heldur skiptir um
embætti við Roy Jenkins innan-
ríkisráðherra.
'Callaghan segir af sér, þegar
11 dagar eru liðnir frá gengisfell
ingunni, en allan þann tíma hafa
gengið sögusagnir í London um
að hann hygðist draga sig í hlé.
Callaghan er 55 ára og hefur ver-
ið fjármálaráðherra síðan ríkisst.
Verkamannaflokksins kom til
i'alda 1964.
Roy Jenkins, sem nú tekur við
stöðu fjórmáiaráðherra, er 46 ára
að aldri. Hann var einn þeirra
ásamt Callaghan, sem harðast
fylgdu gengisfellingunni og lögð
hefur verið óherzla á það í Lond
on að stöðuskiptingin muni ekki
hafa neina stefnúbreytingu í för
með sér. Jenkins er talinn einn
efnilegasti maður Verkamanna-
flokksins og líklegur formaður
seinna meir.
Samkvæmt fregnum frá Lond-
on hafði Callaghan skrifað af-
sögn sína, .áður en gengisfelling-
in var framkvæmd, en ríkisstjórn-
in hélt iþví leyndu, til þess að
það hefði ekki áhrif á árangur
gengisfellingarinnar. í lausnar-
beiðni sinni segir Callaghan, að
hann hefði talið nauðsynlegt að
lækka gengi pundsins, jafnvel
þótt hann hefði fullvissað mörg
viðskiptalönd Breta um, að ekk-
ert slíkt væri á döfinni og gjald-
eyrisforði þeirra í pundum væri
Framhald á 15. síðn.
Vill framsókn endurtaka van-
traustsævintýrið frá 1950?
STJÓRNARANDSTÖÐUFLOKKARNIR hafa boriff fram vantraust
sitt fyrst og fremst vegna gengisbreytingarinnar, en vitaskald einnigr
í þeirri von, aff hún verffi samþykkt og stjórnin fari frá, en þeir
sjálfir komist að, sagði Emil Jónsson í Iokaræffu Alþýffuflokksins í
útvarpsumræffunum frá Alþingi í gærkvöldi. Þó liggur ikkert fyrir
um, hvernig þeir ætla aff Ieysa aðsteðjandi vanda þjóffarinnar!
í þessu sambandi rif jaffi Emil upp eitt furffulegasta atvik þing-
sögunnar, þegar framsóknarmenn báru fram vantraust á sjálfstæff-
isflokksstjórn veturinn 1950 vegna frumvarps um gengisbreytingu.
Þegar vantraustið hafði veriff samþykkt, gengu framsókuarmenn í
ríkisstjórn með sjálfstæffismönnum og framkvæmdu þá hina sömu
gengisbreytingu, sem hafði veriff tilefni til vantrausts fáusn dögum
áður. Þaff skyldi þó aldrei vera, aff hiff sama vaki fyrir framsóknar-
mönnum nú? spurffi Emil.
Emil rakti þetta atvik nokkvu
nánar, þar sem núverandi van-
traust minnir að sumu leyti á
það. Hann sagði:
En sagan endurtekur sig, og
allur málflutningur og málatil-
búningur stjómarandstöðunnar
nú, minnir mjög á atburð, sem
gerðist hér á Alþingi fyrir tæp-
um 18 árum, eða á öndverðu
árí 1950. Þá hafði ríkisstjórnin,
sem var minnihlutastjóm Sjálf-
stæðisflokksins, borið fram frum
varp um gengislækkun, til lausn
ar á aðsteðjandi efnahagsvanda.
Framsóknarflokkurinn bar þá
fram vantraust á rikisstjómina
eins og nú, og fékk það sam-
þykkt. En hvað gerði hann þá?
Hann myndaði nærri samstund
is stjóm með þeim flokki, sem
hann hafði borið fram vantraust
á. Hygg ég, að þetta muni vera
einstætt í allri þingsögunni, að
flokkur, sem ber fram vantraust.
á annan, myndí svo þegar í stað
stjórn með þessum flokki, sem
hann hafði fengið samþykkt van-
traust á.
En hvað varð svo um gengis-
lækkunarfrumvarpið, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hafði borið
fram, eftir að Framsóknarflokk-
urinn var kominn í ríkisstjórn.
Það merkilega skeði að fmm
varpið var samþykkt, með at-
kvæðum Framsóknarmanna og
með nákvæmlega sömu gengis-
lækkuninni og Sjálfstæðisflokkur
inn hafði lagt til í upphafi.
Þetta hefir þá kannski verið
einhver smávægileg gengislækk-
un, kunna menn því að spyrja.
Emil Jónsson.
Nei, alls ekki. Það voru ekki
5%, eins og Framsóknarflokkur-
inn telur nú að svari til brezkn
lækkunarinnar á sterlingspund-
inu nú. Gengislækkun íslenzku
krónunnar þá var miklu stórkost
legri. Þetta var hækkun á Banda
ríkjadollar um hvorki meira né
minna en 75%. Meiri en heim-
ingi meiri en nú er verið aff
tala um.
Þá hefir ef til vill verið langt
um liðið, kannski mörg ár, sið
an gengi ísl. kr. var síðast fellt.
Það var heldur ekki, þvi að
Framsóknarflokkurinn hafði ver
ið með í því að hækka gengið á
Bandaríkjadollar um 44% réttu
hálfu ári áður.
Þá hlýtur stjórnarstefnan &
undanförnum árum að hafa ver
ið mjög slæm, þar sem nauð-
>a]d á blaðsíðu;15.