Alþýðublaðið - 17.12.1967, Blaðsíða 6

Sunnudagur AiþýSublaðið — 17. des. 191
mœs&i:
★ Hann var pyntaður á hinn grimmi-
legasta hátt.
★ Hann var settur í útrýmingarbúðir-
★ Hann gekk hryggbrotinn yfir hálfa
Evrépu.
★ En samt gátu nazistar ekki komið
honum fyrir kattarnef.
Grein þessi er kafli úr bók eftir norskan mann,
birt í greinarformi í norsku tímariti fyrir
skemmstu. Þessi bók mun nú >vera komin út
á íslenzku.
Þeir ætla að hremma mig
núna.. ..
Ég lafði í stólnum hjá Eckh-
ardt, aumur á líkama og sál.
Móða hefur lagzt yfir augu mín
og háisinn er þurr af svo mörg-
um ásíæðum.
Raddir berast til mín úr hb'ð
arherberginu, ég reyni að úti
loka þær. Ef til vill eru þeir
í matarhléi, hvíla sig yfir kaffi
og nestispakka, fá sér að revkja.
(Svipmynd: Fulltrúar sem vöðla
bréfið saman og bæla niður
geispa áður en þeir hverfa aft
ur að gangrimlahjólinu).
Ef ég gæti sofnað.. .
Hakan sígur niður í bringu,
augnlokin eru blýþung.
Vekjaraklukka, ný gerð: Veit
ekki, veit ekki. ...
Morgnar í hreinu rúmi, ó-
eyddur dagur bak við hvít
gluggatjöld, bara liggja og
hlusta á tifið í klukkunni. Bara
hggja....
Og svo:
— Gott og vel, Behrens, þér
gerið það, sem yður sýnist —
en við verðum að fá að vita
þetta!
Röddin brýst út í gegnum
rifuna á hurðinni, ákveðin,
valdsmartnsleg. Þetta er Blom-
berg, yfirmaður Gestapó. Ég
rétti úr mér.
Behrens tuldrar eitthvað. ég
heyri nafnið mitt.
Héraðsvegabréfin. Blomberg
bendir á alvöru málsins. Aí-
leiðingarnar, ef ekki verði
hægt að koma í veg fyrir fölsku
vegabréfin. Hundruð þúsund
löglegra vegabréfa eru í not-
kun, og öll verður að innkalla
og gefa út ný ef ekki, . . Beh-
rens og Eckhardt hljóti að gera
sér betta ljóst sjálfir!
Kurteis einnig.
B'omberg:
— Það er þá ákveðið. Gerið það
sem þér álítið nauðsynlegt. En
vitneskjuna verðum við að fá!
Daginn eftir.
Hermenn sækja mig niður i
klefann og fara með mig til
Behrens. Hann blaðar í sk.iöi-
um, lítur á mig, gefur hermönn
unum merki um að leiða mig
að skrifborðinu.
Það er skvlda hans, segir
hann, að tilkynna mér, að ég
sé dæmdur til dauða.
Hvort, ég vilji segja eitthvað’
Ég lít sem snöggvast á her-
mennina. finn þefinn af ein-
kennisbúningum og leðri, Þjcð
verjaþefinn. Andlitin eru svip
laus.
Ég trúi honum ekki. Ég þekki
ekki mikið til þessara mála, en
þetta finnst mér of ótrúlegt. Ég
yppti öxlum.
Það eina, sem getur bjarg-
að mér núna, segir hann, er, að
ég leysi frá skjóðunni. Ef ég
segi frá vegabréfunum, verður
dóminum breyt.t. Hann blaðar
í skjölunm, þar til hann finn-
ur plaggið, sem þetta er að lik
indum skrifað á, svo hvessir
hann augun á mig og bíður eft
ir viðbrögðum mínum.
Hvað á ég að segja? Ég romsa
upp úr mér sömu þulunni, sem
ég held að þeir Eckhardt og
hann hljóti að vera farin að
kunna utan að.
Þá það. Ég hef sjálfur valið
mér örlögin,. Hann gefur fyrii--
skipanir og Þjóðverjarnir fara
með mig út í lyftuna og aftur
niður í kjallara.
Við förum framhjá klefadyr
unum minum og inn í stærra
herbergi. Verðirnir stilla mér
upp við einn vegginn, svo fast
upp við hann, að ég finn stein
örðurnar í gegnum skyrtuna.
Skellir heyrast utan af gangin
um, og sex hermenn með for-
ingja í fararbroddi koma skálm
andi með byssur um öxl, fyrir
skipanir kveða við. Stlgvélahæl
ar skella saman, og byssum er
lyft í réttstöðu, nákvæmlega og
kuldalega, með snöggum hreyf
ingum: Einn... tveir ... þrír
fjórir!
Er það þannig sem ég á að
deyja?
Ég á erfitt með að trúa því,
ég segi við sjálfan mig að
þetta sé ekkert annað en skrípa
leikur, sem settur hafi verið á
svið fyrir mig.
En efasemdirnar laumast að.
Loftið er hráslagalegt eg
megn stækja af gömlu koksi:
fölt ljósið skín á rauðþrútið
prússa-andlit. Getur það verið
að þeir hafi lagt á sig alla
þessa fyrirhöfn til þess eins
að hræða mig?
Á ný kveða við skellir frammi
í ganginum. Behrens, Eckhardt
og túlkurinn Max Roch koma
þrammandi inn. Eckhardt segir
eitthvað við foringja hermann
anna en Behrens gengur til mín.
Þeir geta ekki verið með öll-
um mjalla, mennirnir, að fara
að skjóta mig núna, þá fá þeir
aldrei neina vitneskju um vegn
bréfið. Ég reyni að sannfæra
sjálfan mig, en það stoðar ekk-
ert...
Behrens skýrir það fyrir mér,
hvernig þetta fari fram.
Hann telur upp að tíu, og þá
er skotið. Þessar tíu sekúndur
eru seinasta tækifærið mitt.
Ef ég gef honum merki, lætur
hann hætta við aftökuna. Ef
ekki, þá er úti um mig?
— Skiljið?
Ég kinka kolli.
Má ég fara með Faðirvorið?
— Nei.
Orðið er kalt eins og regn-
droDi.
Hann gengur yfir kjallaragólf
ið og tekur sér stöðu við hlið
herforingjans og byrjar að telja:
— Ein. .. zwei.. drei
Ég bið. Hátt og skýrt. Bænin
blandast saman við talninguna-
ísköld hræðsla vex í mér með
hverri sekúndu, sem við nálg-
umst endalokin.
— . . vier . . fúnf.. Sechs
sieben...
Ég hef lokað augunum.
— acht.. neun.. zehn!
Hrapaðu skipun. Hanarnir.
Núna.. .
Ekkert gerðist.
—, Erkifáviti!
Behrens stekkur á mig, og
löðrungar mig, svo að höfuð-
ið á mér skellur í vegginn,
hann öskrar af tryllingi.. .
Svo veit ég ekki meir fyrr en
ég ligg á fletinu og held dauða
haldi í rúmbotninn. Ég hef enga
stjórn á líkama mínum, ég hrist
ist og skelf, vöðvarnir kippast
til í ósjálfráðri spennu. Og svo
kemur gráturinn.
Meðan ég ligg svona, ger-
ist það, Klein opnar dyrnar og
setur matarskál inn til mín. Ég
reyni að snúa andlitinu til veggj
ar, en ég get það ekki; ég hef
ekki lengur neina stjórn á sjálf
um mér.
— Út! æpi ég gegnum tár-
in.
Hann hæðir mig. Ég sé -fífl, ef
ég haldi, að ég sleppi með þetía.
Hversvegna reyni ég ekki að
koma vitinu fyrir sjálfan mig?
Þjóðverjar séu í sókn á öllum
vígstöðvum, það sé tilgangs-
laust að rísa upp gegn þeirn,
þeir berjist fyrir þvi bezta og
göfugasta í evrópskri menningu
— og þeir séu ósigrandi!
- Út!
Hann nýr sér við í dyrunum.
— Við brjótum þig, segir
hann. — Þú getur bölvað þér
upp á það, að við brjótum þig. .
Undir morguninn tekur líkam
inn að róast og gráturinn hljóðn
ar.
Ég klóra mér í höfðinu. Hár-
toppar losna og festast á fingr
unum.
Nokkrum vikum síðar er ég
bersköllóttur.
21. nóvember — og Ieiðarlok
Og svo rann dagurinn upp,
21. nóvember 1941.
Pyntingamar byrjuðu kl. 8
um morguninn og stóðu í tíu
klukkustundir.
Þeir skiptust á við verkið.
Þegar einn hópur kvalara varð
örmagna, var annar settur til
starfa, og þegar verðirnir báru
mig klukkan sex niður í klefann
var ég örkumlamaður fyrir lífs-
tíð.
Þetta gerðu þeir við mig:
Það var farið með mig upp á
6. hæð og inn í herbergi, og
Behrens skipaði mér að fara
úr hverri spjör. Þetta var stórt
herbergi með steinveggjum; ég
hafði ekki komið þangað áður.
Sjö Gestapómenn, — allir í
borgaralekum klæðum — fóru
úr jökkunum, brettu upp skyrtu
ermarnar og röðuðu sér upp í
hrjng. Mér var sagt að fara tnn
í miðjan hringinn.
Síðan hófu þeir fótbolta. Mér
var sparkað frá einum til ann
ars, lyft og hent í gólfið til
næsta manns, lamið utan í vegg
laminn niður, dreginn upp, heils