Alþýðublaðið - 11.01.1968, Blaðsíða 5

*t *
Tungumálðdeilan á Indlandi
í DESEMBER kom til átaka á
Indlandi vegna ágreinings um
tungumál. Urðu fyrst óeirðir í
Uttar Pradesh og Dehli vegna
þess að frumvarp lá fyrir þing
inu um að gera ensku að opin
beru tungumáli landsins við
'hliðina á hindí. En seinna urðu
svo óeirðir í Madras eiginlega
bara til að mótmæla hinum óeir'ð
unum.
Hindí er mest talað um norð
ur hluta landsins, og vilja menn
þar eindregið að það mál sé
gert að aðaltungu landsins
skilyrðislaust. Hindí er leitf af
sanskrít, hinni fornfrægu tungu
Indlands, og stendur að minnsta
kosti nokkur ljómi um það af
þeim sökum. Flest önnur aðal
tungum'Sl Indlands eiga iíka rót
sína að rekja til sanskrítar.
Samt er allt Suður—Indland
byggt fólki sem aldrei hefur tal
að tungur sem skvldar eru sans
krít. Þar eru tamil tungumálin
fjögui’, og sjálft tamil sem tal
að er af nokkrum tugum millj
óna er einnig eldfornt bók
menntamál.
Á Indlandi eru fjórtán viður
kennd tungumál til notkunar í
fylkjunum. — Er enginn ágrein
ingur um það. En eitthvert
tungumál þurfti að velja tii not
kunar í þinginu í Dehli þar sem
fulltr. allrar þjóðarinnar kqma
saman. Fyrst var alitaf notuð
enska, og svó mun raunar vera
enn, en meiningin var að gera
hindí að máli þingsins og stjórn
arinnar og hinna æðstu
mennta.
En það fannst Suður-Indverj
um fjarstæða. Þeir höfðu lært
ensku eins og flestir menntaðir
Indverjar meðan valdaferill
Breta stóð yfir og töldu eðli
legt að það mál væri notað í
staðinn. Það væri eina málið sem
allir skildu. Þeirra eigin mál
kæmu auðvitað ekki til grena.
Þau voru hvort um sig töluð af
fremur fáum þótt samtals teld
ist til þeirra hátt upp í fimmt
ung þjóðarinnar, og þar að auki
eru þetta gömul mál og stirn-
uð sem skortir nokkuð á þann
sveigjanleika sem nútímatung
ur þurfa að hafa.
En norðanmönnum þótti illt
og ekki verjandi að taka npp
vestræna tungu og vildu því
hreinlega kenna Suður-Indverj
um hindí. Það væri kannski erf-
itt í bili, en er frá liði mundu
allir vera ánægðir.
Suður-Indverjar færðu aftur
þar á móti þau rök að ef einu
tungumáli af hinum fjórtán
stóru tungumálum yrði gert
hærra undir höfði en öðrum
væri þeim sem það töluðu gert
um leið hærra undir höfði.
Bentu þeir m.a. á að æðstu em
bættismenn þjó. væru fremur
Þetta er fólk í Travancors á Suður-Indlandi. Þar talar fólk tungu’
sem heitir Malajalam. Hún er skyld tamil og gersamlega óskyUl
sanskrítarmálunum sem yfirleitt eru töluð um allt norðanvert.
landið sutfur yfir miðjan skagann. Þetta fólk vill fremur ensku
en hindí fyrir aðalmál þjóðarinnar.
hindímælandi menn en aðrir,
og sú ákvörðun að hindí yrði
skilyrðislaust aðalmálið mundi
skapa visst misrétti meðal þegn
anna.
í slíku þófi stóð um nokkurt
skeið. Árið 1965 átti svo að fara
að hraða því að gera hindí eitt
að aðalmáli, og kom þá til nokk
urra átaka Suður í Madrasríki.
Múgur kveikti í lögregluþjóni
nokkrum þorpum lengra supur
í útjaðri Madrasborgar og í
eitt þúsund manns hafi falliö
með ströndij>ni er talið að um
á einu kvöldi í átökum við her
og lögreglu. Um þetta var aidr
ei getið í heimspressunni. '
En nú var aftur komið til
móts við Suður—Indverja og
enska leyfð með. Má segja að"
Dehli hafi ekki verið ósenniieg
óeirðir í Uttar Pradesh. cg
ar er þannig stóð á, en enginn
skildi hvers vegna upp úr sauð
suður í Maöras líka. Forsætis
ráðherrann, frú Indira Gandht,
lét innanrikisráðherrann, Y. • B.
lætingu og sendi fólki suður frá
sérstaka orðsendingu í þéssu
sambandi.
Seiht í desember varð po
nokkur timræða um það í þing
inu hve fljótt og af litlu tile'fni
kæmi til óeirða í landinu, 'og
lét innanríkisráðherrann, Y. B.
Chavan svo umraælt að einhver
uppþota andi virtist liggja' i
loftinu og hefði svo verið síðan
kosningarnar fóru fram fyrir
tæpu ári.
Tvö síðustu árin hafa vel’ð
Indverjum afskaplega erfið.
Ótti við skort og vandræði hef
ur gripið um sig líka þar sem
ekki var skortur. Og þó að vel
gangi í svip og uppskeran hafi
reynzt yfireitt mjög góð á s.l.
hausti.er ekki allt komið i samt
lag strax.
Ef til vill er ástæðan fyrir ó
eðUlegum uppþotum í Madras
visst. hættumerki. Er ef til v;U
þessi þolinmóða þjóð að missa
að einhverju leyti þolinmæð
ina?
S. H..
11. janúar 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ «J