Alþýðublaðið - 18.01.1968, Qupperneq 2

Rússar hreiðra um
á Miðjarðarhafinu
Kasningar í Finnlandi
★ Þáttaka í iínnsku kjör-
nannakosningunum til forsela
kjörs var 13% minni nú. cn
árið 1962. Drjúgur meirihluti
lijörmannanna styður Uhro
Kekkonen núverandi forseta
svo allt bendir til a3 hann
verði endurkjörinn.
Jarðskjálftarnir
Enn héldu jarðskjálfta-
Idppir áfram á vestur-hluta
Sikileyjar í gær. Mikil ringul
•reið og örvænting ríkir á
eynni og hefur nú verið sett
í gang alþjóðlegt hjálparstarf
til bjargar. *
Órói í Japan
ir Japanska lögreglan áttt í
gær í hörðum árekstrum við
vinstri-sinnaða stúdenta, sem
-mótmæla vilja heimsókn
bandaríska flugvélamóðurskips
-fns, Enterprise, til Japan.
Vinsældir Wilsons dvína
★ Samkvæmt skoðunarkönn
unum í Bretlandi hafa vin-
sældir stjórnar Wilsons minnk
að við ákvörðunina um hínar
víðtæku sparnaðarráðstafanir.
Flest brezk blöð Iýstu og í
gær vanþóknun sinni á þeim.
Títn í Kambódíu
★ Tító, forseti Júgóslavíu,
er nú I 5 daga heimsókn í
Kambódíu. AHmiklar öryggis-
ráðstafanir hafa verlð gerðar
* höfuðborginni gagnvart fólki
sem vill mótmæla heimsókn-
inni.
Cott kaup, verri kjör
■ic Verkamenn í Sovétríkjun
um hafa nú betra kaup, en
nokkru sinni fyrr, segir í ný
útkominni skýrslu. Samt sem
áður þurfa þeir enn að verja
34 hlutum þess í mat.
NeySarástand
Keyðarástandi hefur verið Iýst
í Guatamala og á það að
standa í 30 daga. Hörð átök
hafa veríð í landinu undanfar •
ið.
Nigeríustríöið
★ Ákafir bardagar geisa nú
í Nígeríu milli sveita sam-
bandsstjórnarinnar og hers
Bjafra. Sambandsherinn virð-
ist vera að sækja inn í úthverfi
borganna Port Harcourt og
Onitsha, en það eru stærstu
borgirnar, sem Biafra-menn
ráða enn,
Litvinov sagt upp störðu sinni
★ Pavel Litvinov, sonarsyni
Maxms Litvinovs, fyrrverandi
utanríkisráðherra Kússa, hefur
verið sagt upp dósent-stöðu
r.inni við efnafræðistofnun í
Moskvu. Litvinov lét mjög til
sín taka við gagnrýni í rithöf
undaréttarhöldunum í Moskvu
-fyrir skömmu, en ástæðan,
«em borjn er fyrir uppsögn-
inni, er brot á vinnuaga.
Hernaðaraðstaða og þar með
stjórnmálaaðstaða hefur breytzt
mjög í löndunum kringum Mið-
jarðarhaf. Sigurvegararnir í 6
daga stríðinu í vor fást nú við
■þá, sem raunverulejja töpuðu
stríðinu, Sovétríkin, en þau
hafa undanfarið aukið hernað-
arleg og stjórnmálaleg áhrif sín
á þessu svæði ákaflega.
Á þessa leið lýsir Franz Go-
edhardt ástandinu í löndunum
kringum Miðjarðarhaf, en hann
var skipaður til að rannsaka
það af Vesturveldunum. Nýj-
ustu atburðir, sem orðið hafa
þar syðra, svo sem samningavið
ræður Levi Eskhols, forsætis-
ráðherra ísraels, um vopna-
kaup í Bandaríkjunu-m í stað
Frakklands, birting toréfaskipta
De Gaulles, Frakklandsforseta,
og Ben Gurions, fyrrv. forsætis
ráðherra, toin tolóðugu vopna-
skipti á mörkum ísraels og
Jórdans, útþensla stríðsins í
Jemen, árás Bourgiba, Túnis-
forseta, á Nasser, skyndiheim-
sókn Husseins, konungs, til
Egyptalands og Saudi-Aratoíu,
allt þetta styður þá skoðun, að
það séu Bandaríkin og Rússland,
sem raunverulega deila við Mið
jarðarhaf.
Gamall draumur
Má'Iið lýstist mjög, þegar hinn
rússneski varaforsætisráðherra,
Mazurov, var hylltur í Egypta-
landi og rússnesk samninga-
nefnd kom til Jórdan, samtím
is því sem Eskhol, forsætisráð
herra, ræddi við Johnson, for
seta, á toúgarði hans í Texas.
Rússar láta nú gamlan valda
draum rætast. B-andaríkin hins
vegar hafa martröð yfir flakinu
af Nato. Síðustu atburðir, 6
daga stríðið, torottför Breta frá
Aden og Möltu, Kýpur-deilan,
sem skapað ihefur óleyst deilu-
mál milli Natoríkjanna Tyrk-
lands og Grikklands, umturnun
in í Grikklandi, áframhaldandi
lokun Súez-ski({rðarinis, sam-
dnáttur Sþánar og Rússlands,
undirbúningur að myndun sov-
ézkra herstöðva meðfram strönd
um Miðjarðarhafs, sýna greini-
lega hve mikið hefur gerzt síð-
an Rússar snéru ósigri Araba
í 6 stríðinu upp í kommún-
istískan sigur. Miðjarðarhafið
er að verða sovézkt ,,Mare
nostrum“.
46 striðsskip
Miðjarðarhafsdeild rússneska
flotans toefur nú samkvæmt
bandarískum heimjldum á að
skípa 46 skipum, þ.á.m. toeiti-
iskiplun, kafbátum og tundtrr-
spillum. Á árunum 1962—'66 tí-
földiJRu Rússjir Iflota sinn á
Miðjarðarhafi, en síðan hefur
hann verið fjórfaldaður. Starf-
semi þessa flota er 400% meiri
nú, en hún var 1963. Starfsemi
kafbáta einna hefur á sama
tíma aukizt um 2000%.
Hinn bandaríski Miðjarðar-
hafsfloti, sem er sjálfstæð deild
óháð (Nato, hefur enn á að skipa
50 stríðsskipum. Hann er sterk
ari en rússneski flotinn og
toyggist það fyrst og fremst á
hinum tveim flugvélamóðurskip
um (Rússar hafa engin) og einn-
ig fjölda sjóliða. í þessum
toandaríska flota eru m.a. toeiti
skip og kafbátar búnir eldflaug
um fullkomin forðaskip, sem
gera flotanum kleift að vera
langtímum saman án þess að
leita til hafnar.
Valdahlutfallið
Floti Nato á Miðjarðarhafi
er, jafnvel þótt franski flotinn
sé undanþeginn, mun sterkari
en sá rússneski. Meira að segja
ítalski flotinn er honum öfl-
ugri, þegar ekki er tekið tillit
til skorts hans á atómvopnum.
En þessi munur getur minnk-
að og breytzt og sterkar líkur
toenda til að svo muni fara, ef
Rússar styrkja flota sinn með
flugmóðursklpum og tryggja
sér nauðsynlega aðstöðu. Talið
er að nú sé um það bil að ljúka
smíði eins eða tveggja flugvéla
móðurskipa í Rússlandi. Rússar
eru líka óðum að koma undir
sig fótum í Sýrlandi, Alsír og
Egyptalandi. Rússneskir og ara
toískir diplómatar kalla það
ekki herstöðvar, sem verið er
að koma upp í þessum lönd-
um, en í raun og veru er það
ekkert annað.
Það er ekki lengur talað um
kurteisisheimsókn, þegar rúss-
nesk skip dvelja langtímum í
höfn Alexandríu. í>að er held-
ur ekki lengur kallað vinskap
arkveðjur, þegar rússneskar
sprengjuþotur sveima yfir
Hgyptalandi. Þá er rætt um
reglulegar flugæfingar, sem gera
eigi rússneska flugmenn færa
um að fljúga án hiks á hvaða
stað sem er á öllu Miðjarðar-
hafi.
Bandaríkjamenn hafa lengi
liaft áhyggjur af þróun mála
við Miðjarðarhafið. Fyrir nokkr
Eftirfarandi ályktun var sam-
þykkt á fundi sem Félag ís-
lenzkra vegfarenda hélt s.I.
sunnudag':
„Almennur fundur Félags ís-
lenzkra Vegfarenda, haldinn í R
vík sunnudaginn 14. janúar 1968,
! fagnar framkomnu frumvarpi á
! alþingi til laga um frestun í eitt
j ár á breytingu á umferð frá vinst
ri til hægri sem fyrirhuguð er
að komi til framkvæmda á næsta
vori.
Aðstoðarforsætisráðherra Sovét-
ríkjanna, Mazurov, við hátíðlegt
tæk'ifæri í Egyptalandi fyrir
skömmu.
um mánuðum sendu þeir leyni-
lega sérstakan fulltrúa á fund
í aðalstöðvum Nato til að ræða
þau mál. Fulltrúi þessi var Juli
us Holmes, sem telst mjög kunn
ur stjórnmálaþróuninni á þessu
svæði. Hvernig skýrsla Holmes
eftir ferðina hljóðar, veit eng-
inn enn, en ekki er að efa að
hún mun mjög móta aðgerðir
toandarísku stjórnarinnar í fram
tíðinni.
í> '
Mers-el-Kebir
6 daga stríðið, þar sem Rúss
ar í fyrstu trúðu áróðri Nass-
ers, en síðan tók ráð toans í
hendi sína, ýtti snjög undir þá
þróun mála, sem þá þegar var
hafin, Framsókn Rússa varð enn
greinilegri, þegar de Gaulle
sleit hernaðarsamstarfinu við
Nato og aðgerðir af hálftt
Frakka, sem búizt er við i
næsta mánuði, verða sennilega
enn áhrifameiri. Þá ætla Frakk
ar að yfirgefa Mers-el-Kebir her
stöðina í Alsír, þrátt fyrir að
samningar kveði svo á, að það
verði okki fyrr en 1975. Franska
stjórnin ætlar að halda flugstöð
inni Bou-Sfer, en hefur nú þeg
Framhald á bls. 11.
Fundurinn skorar á alþingi að
samþykkja íþetta frumvarp og
láta fara fram þjóðaratkvæða-
greiðslu um livort hin fyrirhug-
aða toreyting skuli gerð.
Fundurinn vekur sérstaka at-
hygli alþingismanna á hinum gíf
urlega kostnaði sem toreytingin
hefur í för með sér og þeirri
miklu ófyrirsjáanlegu slysahættu
lásamt margskonar tjóni sem af
toreytingunni kann að leiða.“
MARE NOSTRUM.
^ 18. janúar 19§8 — ALÞtÐUBLAÐlÐ
Félag vegfarenda
vill fresta H-degi