Alþýðublaðið - 26.01.1968, Blaðsíða 4

ÍMMMJ)
' Kitstjóri: Benedikt Gröndal. Símar: 14900 — 14903. — Auglýsingasfmi: 14906
, — AÖsetur: AlþýOuhúsið við Hverfisgötu, Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðu-
blaðsins. Sími 14905. — Ásjcriftargjald kr. 120,00. — í lausasölu kr. 7,00 eintakið.
- •— Útgefandi: Alþýðuflokkurinn,
Sprengjur / Pólstjörnuflóa
HIÐ hryggilega slys, er banda við Spán var að því leyti öllu ai-
rísk flugvél fórst í nauðlendingu
yfir Pólstjörnuflóa, skammt frá
h|rstöðinni í Thule á Grænlandi,
héfur vakið mikla athygli. í flug
vélinni voru fjórar vetnissprengj
uf1, sem enginn veit enn, hvað orð
ið hefur um. Væg geislavirkni
bendir til þess, að einhver þeirra
sé á ísnum, en hafi ekki sokkið í
fióarín.
Mái þetta vekur athygli á þeirri
staðreynd, að Bandaríkin skuli
sífellt hafa á lofti flugvélar með
vetnissprengjur innanborðs, og er
þetta til þess ætlað að draga úr
ikum á, að Sovétríkin geri kj'arn-
orkuárás á Bandaríkin. Ef ráða
menn í Washington geta ekki sof
Ið róiegir^ án þess að vita af slík
; um fljúgandi sprengjum reiðu-
■ búnum, er það lágmarkskrafa, að
’ þær séu ekki yfir öðrum löndum
eða alþjóðlegum svæðum. Atvik-
ið, er kjarnorkusprengja týndist
varlegra en slysið við Thule.
Atvik sem þetta hljóta að
magna andstöðu gegn kjarnorku-
vopnabúnaði stórveldanna al-
mennt. Ekki þarf að efast um, að
Rússar gera hið sama og Banda-
ríkjamenn í þessu eins og flestu
öðru, sem öryggi varðar, en þeir
geta látið flugvélarnar svífa yfir
eigin landi, og væri æskilegt að
Bandaríkjamenn létu sér svipað
nægja í framtíðinni.
Þótt mál þetta sé alvarlegt og
snerti hinn fallvalta heimsfrið,
er óþarfi fyrir íslendinga að vera
hræddari en aðrir þess vegna.
Magnús Kjartansson var raunar
rólegur og málefnalegur í ræðu
sinni um þetta á Alþingi, en Þór-
arinn Þórarinsson hafði í frammi
hreint lýðskrum, er hann tók að
lýsa því, að þetta hefði getað
gerzt á íslamdi, sprengjurnar
hefðu getað sprungið og Keflavík
og Reykjavík gætu verið í rúst-
um í dag. Það er að vísu lengra
frá Reykjavík til Thule en til
Lundúna, en þó svo væri ekki,
væri það lítil afsökun fyrir slíkri
ræðu.
Allur heimurinn er í hættu meö
an nokkurt ríki á kjarnorku-
sprengjur. ísland er, sem betur
fer, ekki á leið þeirra kjarnorku
flugvéla, sem Bandaríkjamenn
hafa á lofti. Hins vegar sigla í
hverri viku skammt frá strönd-
um íslands kafbátar hlaðnír
kjarnorkuvopnum. Þeir gætu
þurft að leita hafnar skyndilega,
þeir gætu e.t.v. sprungið í loft
upp. Þessir kafbátar eru frá báð
um risaveldunum, en þó líklega
öllu fleiri frá öðru. Á þetta minn
ast Þjóðviljinn og Tíminn að sjálf
sögðu ekki.
Þær fregnir berast frá Genf,
að Bandaríkjamenn og Sovét-
menn séu nú sammála- um drög
að samningi um að takmarka út
breiðslu kjarnorkuvopna. Ýms
minni háttar stóriveldi eru að gera
sig merkileg út af þessu samkomu
lagi, en því má ekki sinna. Þessa
braut verður að feta unz ótemja
kjarnorkunnar er tamin og
beizluð.
ÚR HEIMI VÍSINDANNA:
GRÆÐA LIFUR í MENN
LÆKNAK við konunglega
sjúkrahúsið í Bristol gera ráð
fyrir að geta snemma á þessu
ári ílutt í fyrsta skipti lifur úr
einum manni í annan.
Þeif spá því, að innan fimm
ára verði lifrarígræðslur iáfn-
algengar og nýrnaígræðslur
eru.nú.
Læknar álíta lifrarígræðslur
ekki eins hætiumikiar og
hjartaígræðslur, þar sem mót-
staða líkamans gagnvart nýjum
lifrarvef er ekki eins mikil og
gagnvart nýjum hjartavef.
Thomas Peacok, prófessor í
skurðlaekningum við háskólann
í Bristol, sem stjórnað Jiftfur
rannsóknum á líffærafluttiing-
um milli dýra — segir: ,,'Mun
meiri líkur eru fyrir að lifrar-
ígræð.sla heppnist: betur en
hjartaígræðsla. Mótstaða líkam-
ans gagnvart nýjum lifrarvef
er minni en gcrt var ráð fyrir,
miklu minni en gagnvart húð-,
hjarta- eða nýrna-vef.
Grædd hefur vcrið lifur ; 50
svín í Bristol, og 18 mánuðir
eru síðan grædd var lifur í eitt
svínanna. Þrífst það vel og hef-
ur þynzt um rúmlega 100 kg.
síöan nýja lifrin var grædd í
það.
Ekkert bendir til að líkami
svínsins sætti sig ekki við nýju
lifrina. Meðan læknarnir voru
að komast upp á lag með lifr-
arígræðsluna — mistókust 20
fyrstu tilraunirnar, en smátt
og smátt hefur leikni þeirra
aukizt og nú lifa flest svínanna
í nokkrar vikur eða mánuði.
Líklckt er, að ef líffærið sern
flytja á úr einum iíkama í ann-
an hafi orðið fyrir einhverjum
skemmdum sé mótstaða líkam-
ans gagnvart því enn meiri. --
Vísindamennirnir í Bristol á-
líta, að af þeim 3600 manns sem
látast árlega úr lifrarsjúkdóm-
um í Bretlandi sé e. t. v. hægt
að bjarga milli 500 og 1000 méð
því að græða nýja lifur í þá.
Ljósmyndatækni er notuð til margs. Þessi mynd sýnir
hvernjg henni er béitt til að rannsaka hvernig loft streymir
um flugvél. Módel af flugvél er í stormgangi og Joft lát’iff
leika um það á sama hátt og flugvél væri á flugi á mikilli
ferff. Ljósþræðirnir á myndinni sýna hvernig flugvéi'in klýf-
ur Ioftið, livar loftstraumurinn mæffir mest á henni og hvern
ig hcppilegast er aff gera skrokk flugvélarinnar og yflrborð
hans úr garði.
# -
ií BRETAR eru að draga sig
til baka frá stöðvum sínum í
Austurlöndum, ekki sízt Singa
pore. Það verður mikið fjár-
hags- og atvinnutap fyrir íbú-
ana, sem eru háðir brezku
bækistöðvunum. Kínverjar
liafa mikinn áhuga á Singa-
pore og hafa undanfarnar vik
ur opnað þar átta stórverzl-
anir, sem aðallega selja kín-
verskan varning.
HVERJUM vilja börnin
helzt líkjast? Rannsóknir hafa
farið fram á þessu í Bretlandi
í áratugi. Um aldamót vildu
30% drengja o g 50% telpna
(7-11 ára) líkjast foreklrum
sínum. Árið 1925 vildu flestir
drengir líkjas Jesú Krist.i Fyr
ir nokkru gerði prófessor J.
Benjamín enn eina athugun.
Nú vildu flestir drengir líkj-
ast Dýrlingnum úr sjónvarp-
inu, en næstflestir Sir Win-
ston Churchill.
ÁHUGI á fornleifum, gam->
alli sögu og gömlum bygging-
um er hraðvaxandi í Sovét-
ríkjunum. Er nú vcrið að end-
urbæta og endurbyggja fjölda
gamalla húsa í Moskvu. Þeg-
ar liið mikla Hótel Rossía var
byggt skammt frá Kreml,
fannst í grunninmn leirkrukka
full af silfurpeningum frá 14.
og 15. öld og þykir merkur
fundur. Mikií aðdáun er á hin
um gömlu helgimyndum, sem
Rússar eru frægir fyrir.
IIINN FRÆGI Malcolm
Muggeridge hefur sagt af sér
sem rektor Edinborgarháskóla
vegna kröfu nemenda um getn
aðarvarnir. Blaðið Observer
hefur upplýst, að heilsugæzla
% af öllum brezkum liáskóla-
um veiti stúdínum fræðslu í
kynferðismálum og fái þeim
pillur eða aðrar verjur.
-*- ROY JENKINS, liinn ný-
skipaði fjármálaráðherra
Breta, sagði í síðustu viku:
,,Það cr engin leio öruggari
tii hruns en að neita stöðugt
að játa óþægilcgar staðreynd
ir“. Þetta gætu víst fleiri sagt.
ÍSLENDINGAR vita, að
víða undir landinu eru ,,jarð
liitasvæði“ — oft stórir, sam-
felldir pollar, sem bora má í.
Nú hafa sovézkir vísinda-
menn komizt að þeirri niður
stöðu, að undir Véstur-Síber-
íu sé risvaxið stöðuvatn neð-
anjarðar, þar sem vatn er rétt
við suðumark, og sé vatnið í
2 lögum með 1-2 berglögum
á milli.
4 26. janúar 1968 - ALÞÝÐUBLAÐID