Alþýðublaðið - 10.02.1968, Qupperneq 4

Ritstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og Benedikt Gröndal. Símar: 14900 —
14903. — Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Reykjavík. ~ Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Áskriftargjald kr.
120,00. — í lausasölu kr. 7,00 eintakið. — Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
Skýrsla OECD
OECD er hið daglega heiti á
Efnahags- og framfarastofnuninni
í París. Eru íslendingar meðal
þátttakenda og hafa á undanförn
um árum haft af því margvíslegt
gagn.
Eitt af störfum OECD er að fylgj
ast mjög nákvæmlega með þróun
efnahagsmála í þátttökuríkjum
sínum og gera um þau mál
skýrslur, bæði einstök lönd en
þó sérstaklega samanburðarskýrsl
ur. Þar á meðal er árlega gefin út
ein heildarskýrsla um hvert land
og þykir oft fróðleik þar að finna.
í gær ivar birt samtímis í París
og Reykjavík skýrsla stofnunar-
innar um ísland. Kemst stofnun-
in að sömu niðurstöðu og ríkis-
stjórnin um orsakir þeirra miklu
erfiðleika, sem dunið hafa á þjóð-
inni. Þeir eru greinilega verðfail
afurða og aflabrestur, hvað sem
stjórnarandstæðan hér heima
segir.
Á hinn bóginn eru sérfræðing-
ar OECD öllu bjartsýnni á næstu
framtíð en ríkisstjórnin hefur þor
að að vera upp á síðkastið eftir
að hún hafði oftar en einu sinni
brennt sig á helzt til björtum von
um síðastliðið ár. OECD tel-
ur, að vænta megi verulegs bata
á greiðslujöfnuði við útlönd á ár
inu 1968, og eru þá taldar líkur
á bata á aflabrögðum og afurða-
verði.
Vissulega er rík ástæða til að
vona, að þjóðin hafi þegar komizt
„í botn” í vandræðum sínum. Erf
itt er að gera sér í hugalund verra
ár en það, sem nýlega er liðið.
Það er vissulega hugsanlegt, að
aflabrögð verði jafn lítil eða
minni — og það getur farið svo,
að verð afurða haldist óbreytt.
Verður þó að telja líkur á bata,
og getur þjóðin sjálf stuðlað að
því á margvíslegan hátt. Kemur
raunar fram í skýrslunni, að mik
ið sé undir því komið, að stjórn
efnahagsmálanna haldi rétt á spil
unum. Framleiðsla, sérstaklega
til útflutnings, iverður að vera
sem allra mest og gera verður
meiri háttar átak til að halda
kostnaði við hana niðri. Á hinn
bóginn verður heildareftirspurn
að vera innan þeirra marka, að
skki skapist á ný óeðlileg eftir-
spurn eftir innflutningi og erlend
um gjaldeyri.
OECD telur ekki aðeins mikið
undir stjórnvöldum komið, held-
ur bendir einnig á viðhorf laun-
þega, atvinnurekenda og bænda.
Þessar stéttir geta hver fyrir sig
itofnað efnahag þjóðarinnar í nýja
hættu og spillt öllum vonum um
betri efnahag á árinu 1968 en var
á árinu 1967.
TÖNLIST
HRAÐI OG OFVINNA
Sá sem sækir tónleika að stað
aldri sezt í sætið sitt biður þess
að prúðbúnir, hljónisveitarmenn
irnir gangi inn á sviðið með
hljóðfærin sín, klappar svolítið
fyrir konsertmeistaranum, svo
litið, að hann er á báðum átt-
um um, hvort hann eigi að
standa í því að hneigja sig og
loks kemur svo hljómsveitar-
stjórinn kjólklæddur og snýr
stélinu í áheyrendum. Hljóm-
leikagesturinn veit, hvað geríst
næst, forieikur, svíta eða til-
brigði um stef, því næst ein-
leiksknosert, hlé og svo sym-
fónía eítir Mozart, Beethoven,
Bralims eða Tjækosvkí. Þannig
virðist þetta hafa verið síðast-
liðna hálfa öld að minnsta kosti.
En er nú víst, að engar breyt-
ingar hafi átt sér stað? Lítum
ó hlutverk stjórnandans. Staða
hijómsveitarstjórans í dag og
hljómsveitarstjóra um aldamót
er jafnólík hlutverki geimfar-
ans og orustuílugmanns í fyrra
stríði. Jafnvel á síðustu árum
hafa breytingarnar í tónlist orð
ið svo örar, að mætti Toscanini
heyra, myndj hann verða klumsa.
Hljómsveitirnar hafa þroskazt
og aukizt og margfaldázt. Tón-
listarhaiíðir hafa hvarvetna
skotið upp kollinum, hljómplötu-
útgáfa og sjónvarp bjpða upp
á 'aukin tækifæri, bættar sam-
göngur og tilkoma hraðfleygra
þota hefur stytt íjarlægðir og
fjölgað gestaheimsóknum
fremstu tónlistarmanna víðs
vegar um heim. En þetta hefur
líka annað í för með sér, ó-
hemju vinnukröíur. Ekki er óal-
gengt, að eftirsóttir hljómlistar
menn hafi ráðstafað tíma sín-
um tvö til þrjú ár fram r tím-
ann. Áður fyrr þótti tuttugu
og fimm vikna starfstími á ári
fullnóg, nú eru þessir menn
önnum kafnir allar fimmtíu og
tvær vikur ársins. Jafnframt
hafa þessir menn himinhátt
kaup, sem helzt er að jafna við
leikaratekjur í Hollywood og
ráða meiru um samstarJ'smenn
og starfstilhögun en áður var.
En hver er afleiðingin? Svo
virðisf sem þessi ofvinna sé að
sliga þá hljómsveitarstjóra, sem
hafa lagt svona mikið að sér um
árabil, en áður urðu hljómsveit
arstjórar allra karla elztir í
starfi. í Bandaríkjunum, þar
sem hraðinn er hvað mestur og
hljómlistarlíf stendur með mikl-
um blóma, er þetta álag ef til
vill mest áberandi. Hinir beztu
hljómsveitarstjórar þar eru nú
ofkeyrðir og gamlir fyrir aldur
fram. Eric Leinsdorf, 55 ára,
stjórnandi Bostonhlj.sveitarinn-
ar, hefur ákveðið að láta af því
starfi í árslok 1969. Bernstein
í New York hættir senn eins og
kunnugt er, er búinn að fá nóg
og ætlar að helga sig tónsmíð-
um. í Cleveland er George Szell
og í Pliíladelphíu Eugene Orm-
andy báðir komnir haft á sjöt-
ugsaldur og ekki gert ráð fyrir
að þeir haldi lengi út. Af þess-
um mönnum taka við ungir
menn, sem margir hverjir taka
Leonard Bernstein mjög til fyr-
irmyndar, en hann er þeirra á-
trúnaðargoð líkt og Toscanini
var ungum mönnum á sínum
tíma. Ef dæma má af fréttum
af þessum ungu mönnum, er
Framhald á bls. 11
4 10. febrúar 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
VIÐ I
MÓT í
MÆLUM
Enn hafa kommúnistar byrj
að umræður um Keflavíkur.
sjónvarpið á Alþingi og æst
sig upp með fullyrðingum um
svik og undírferli ríkisstjórn-
ar og ráð'amanna varnarliðsins.
Er augljóst, að kommarnir
mega ekki hugsa til að missa
þennan glæp sinn. Þeir kunna
ekki við, aö málið skuli hafa
veríð leyst á hóflegan og skyn
samlegan liátt í sambandi við
uppbyggingu íslenzka sjón-
varpsins, þannig að friður hef
ur verið um það. Þess vegna
reyna þeir að koma af stað
deilum og æsingum á ný.
— O —
Þessi afstaða er mjög ein-
kennandi fyr'ir kommúnista.
Þeir reyna að gera öll helztu
vandamál þjóðarinnar að á-
róðursmálum, en undir niðri
óska þeir ekki eftir farsælli
lausn þeirra. Þeir vilja, að illa
fari, það eitt sannar trú þeirra
og kenningu um þá tegund þjóð
félags, sem við lifum í. Af
þessum sökum er mjög erfitt
að vinna með kommúnistum
eða treysta þeim. Þeír starfa
ekki í góðri trú.
— O —
Sjónvarpsmálið var fyrir
margra hluta sakir viðkvæmt
og vandleyst. Rikisstjórnin sá
að það varð að leysa, og við-
unandi lausn var engin nema
að Ioka Keflavíkurstöðlnni um
leið og íslenzka sjónvarpið
kæmist á fyrirhugað stig. Það
er ósatt með öllu, að stjórn-
in hafi beðið Ameríkumenn
að taka frumkvæði til að
forðast erfiða ákvörðun sjálf.
Ríkisstjórnin var reiðubúin til
að leysa málið á sinn hátt,
þegar tími væri til. Ameríku
menn töldu hins vegar, að
þeim væri hagstæðast að taka
sjálfir af skarið. Þeim, sem
kynnl liöfðu að þeim Penfield
ambassador og Weymouth flota
foringja reynist ekkj erfitt að
skilja, að þeir skyldu taka
slíka ákvörðun, áður en ríkis
stjórnin knúði þá til þess.
— O —
Augljóst er, að íslenzkir eða
amerískir ráðamenn hafi tallð
sjálfsagt, að vandalaust væri
að takmarka sendingar Kefla-
víkurstöðvþrnar. Málið liefur
ckki verið athugað tæknilega
fyrr en vinna átti verkið, en
þá reyndist það erí'itt viðfangs.
Þess vegna hefur það tekið
varnaliðið tíma að loka stöð-
inni 100rr. En það er ekki
ástæða til að efast um, að
það liafi verið reynt og muni
verð'a reynt unz lausn er fund