Alþýðublaðið - 09.05.1968, Blaðsíða 2

Bltstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Símar: 14900 -
14903. - Auglýsingasími: 14906. — ASsctur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Áskriftargjald kr.
120,00. - í lausasölu kr. 7,00 eintakið. _ útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
EGGERT og TOGARARNIR
Þjóðviljinn stóðst ekki mátið
að ráðast sérstaklega á stjórn ís-
íslenzkra sjávarútvegsmála og
Eggert G. Þorsteinsson ráðherra,
meðan hér eru staddir um 80
fulltrúar erlendra fiskveiðiþjóða
til að ræða fiskimál. Árásarefnið
er hið sama og oft áður: Að ís-
lerizkum togurum hafi fækkað og
ekki verið smíðuð ný skip í stað
þeirra, sem hafa verið seld eða
lagt hefur iverið.
Alþýðuflokkurinn hefur farið
með stjóm sjávarúbvegs-
mála síðan í árslok 1958, er Lúð
vik Jósefsson lét af því starfi.
Lúðvík lét smíða nokkur skip af
svipaðri stærg og nýju síldarskip
in-. Alþýðuflokksráðherrarnir
hafa stýrt smíði á tugum slíkra
skipa síðan. Lúðvík lét ekki
smíða neitt togara af venjulegri
togarastærð, Emil Jónsson lét
hiiis vegar smíða nýjustu og
beztu togara þjóðarinnar, met-
aflaskipið Maí og systurskip þess.
Síðan hafa vaxandi erfiðleikar
dunið á togaraútgerð íslendinga
og annarra þjóða. Taprekstur hef
ur verið á skipunum, og var hann
síðast áætlaður 5-6 milljónir ár-
lega á hvert þeirra að meðaltali.
Hver nefnd sérfróðra manna hef
ur verið skipuð á fætur annarri,
en engin þeirra fundið lausn á
vandamálinu.
Fleiri hafa orðið fyrir barðinu
á þessum erfiðleikum. í blaðavið-
tali hefir fiskimálastjóri Vestur-
Þjóðverja, dr. Mesec, skýrt svo
frá, að hafin sé þriggja ára'áætl-
un í landi hans til að fækka tog-
urum úr 100 í 40-50. Bátafiskur
og hraðfrystar vörur vinni hins
vegar markaðinn. Þá sagði fiski-
málastjóri Breta, Hr. Graham, að
vandi brezkra fiskveiða væri
vandinn með togaraflotann, sem
veiðir á fjarlægum miðum; Sú at
vinnugrein biðji nú um vernd
vegna erfiðleikanna.
Þegar allt þetta er athugað, er
ekki að undra, þótt engin eftir-
spurn hafi verið eftir nýjum tog-
urum á íslandi í nokkur ár. Samt
sem áður hefur ríkisstjórnin und
ir forustu Eggerts G. Þorsteins-
sonar ákveðið að gera tilraun
með 3-4 skuttogara af nýrri teg-
und. Er sérstök nefnd að Ijúka
við tillögur- um gerð þeirra, og
verða skipin síðan boðin út.
íslenzka þjóðin skilur vel þá
erfiðleika, sem togararnir hafa
átt viþ að etja. Hér hefur báta-
flotinn stóraukizt, en togararnir
látið- undan síga, pákvæmlega
eins og í Þýzkalandi og Bret-
landi. Ríkisvaldið hefur veitt tog
urunum stórfellda aðstoð, og má
teljia víst, að þeir hefðu allir
stöðvazt fyrir löngu, ef hennar
hefði ekki notið við.
Veiðiaðferðir og tegundir veiði
skipa hafa tekið miklum breyt-
ingum síðustu áratugi og gera
enn. íslendingar hafa fylgzt með
í þeirri þróun — og hlotið fyrir
velmegun undanfarinna ára. Nú
eru margvíslegir erfiðleikar fram
undan, sem þjóðin verður að taka
skynsamlega og sigrast á.
SIGVALDI HJÁLMARSSON:
Iðnþjóð eða verstöð?
ÞESSA síðustu daga heyrir
maður oft talað um að íslend-
ingar eigi að kaupa íslenzkar
iðnaðarvörur, en nú eru þrír
áratugir síðan þetta slógan var
á hvers manns vör. Á kreppu-
árunum fyrir stríð var talin
dyggð að kaupa það sem ís-
lenzkt var, og raunar áttu menn
þá að kaupa íslenzkar iðnaðar-
vöru hvort sem hún var eins
góð og erlend eða ekki.
Vonandi er úr sögunni sú í-
haldsemi að reyna að gera þjóð-
iha sem mest sjálfri sér nóga
í hinum gamla skilningi. Slík
þjóð sem ætlaði að draga sig
út úr í viðskiptalegu tilliti al-
veg eins og menningarlegu,
yrði sjálfri sér ónóg allra þjóða
mest. Við lifum á þeim tímum
þegar heimurinn er að verða
að einni heild hvort sem mönn
um líkar betur eða verr og efna
hagsbandalög og önnur skyld
samtök eru vísar að stærri og
stærri heiidum sem koma
Smátt og smátt í staðinn fyrir
£ 9. maí 1968
smábletta-hokur á útkjálkum.
Allur hugsunarháttur nútímans
miðar í þessa átt.
Þetta vita allir.
En sannast að segja hefur
mér alltaf fundizt vera byrjað á
öfugum enda að hvetja fólk til
að kaupa fremur það sem ís-
lenzkt er. Ég er síður en svo
á móti því að það sé gert, en
ég sé samt ekki hvers vegna
neytandi ætti að kaupa íslenzka
framleiðsluvöru sem er lakari
en erlend ef hann getur fengið
VANGA-
VPLTUR
þá síðrr;-í:ndu, og ég tel það
meira að segja vafasaman
greiða við íslenzkan iðnað, því
þannig er hans freistað til að
láta sér á sama standa þótt hann
sé lakari en annars staðar þekk
ist.
Okkur vantar allt annað en
herferð til að kaupa það sem
íslenzkt er. Okkur vantar her
ferð til að vanda íslenzka fram
leiðslu hver sem hún er, og þá
ekki sízt þá vöru sem við
flytjum út.
Þetta verður að byrja í fólk
inu sjálfu.
Við verðum að kappkosta að
verða iðnþjóð, fara að hugsa
eins og iðnþjóð, en ekki eins
og verstöð, en það er það sem
við erum. Fólk heldur sífellt að
það sé í einhverju Klondyke
þar sem ekkert sé annað að
gera en ausa upp gulli með
kastarolum.
Við verðum að viðurkenna, og
það er hverjum hollast að við
urkenna það fyrir sjálfum sér,
að við hugsum eins og veiði-
þjóð enn í dag. Hugsunarhátt
ur iðnþjóðar er okkur framandi,
við erum va'rlá komin á það
stig enn.
Við megum t. d. aldrei eiga
varasjóði. Þa eru menn ekki í
rónni fyrr en búið er að eyða
þeim. Ýmist púla menn bull-
sveittir við að byggja sér stöð-
ugt stærri og dýrari íbúðarhús,
eins þótt þeir eigi góð hús fyr
ir, ellegar þeir „sigla suður á
Spán“ og skilja þar allt gullið
eftir. En samtímis er íslenzka
krónan fallin í verði. Og svo
er alltaf verið að kenna póli
tíkusum um þetta, en þeir eru
auðvitað bara spegilmynd af
þjóðinni, og alls ekki af lakara
tæinu.
Þetta sést á mörgu fleira.
Við eigum duglegustu og, út-
sjónarsömustu sjómenn í heimi
sem eru miklu snjallastir allra
sjómanna að ná fiski upp úr
sjó. En við meðhöndlum afl-
ann eins og villimenn. Mikið
Framhald á bls. 14.
— ALÞÝÐUBLAÐIÐ
VIÐ
MÓT—
MÆLUM
Áttræðir at-
vinniuikílslérar
í DAGBLAÐINU VÍSI á mánu-
dag var eftirfarandi spurning
lögð fyrir fjóra atvinnubif-
reiðastjóra: „Ællið þér að
hætta akstri eftir hægri breyt
inguna?“ Allir svöruðu bílstjór
arnir spurningunni neitandi
— en það sem einkum vakti
athygli mína var þetta; Bíl-
stjórarnir voru allir yfir sjöt-
ugt, þar af tveir áttræðir. Það
var því ekki að undra, þó að
maður spyrði sjálfan sig:
„Hvernig er það annars í þessu.
landi hafta og banna — fá
menn að halda ökuréttindunx
— og það sem meira er — at-
vinnubifreiðastjóraréttindum
fram á grafarbakkann eða
hreinlega þangað til þeir hníga
út af við stýrið?
□
MEÐ spurningum sem þessuiA
er auðvitað ekki verið að veit-
ast persónulega að þessum á-
gælu en fullorðnu mönnum —
heldur aðeins vekja athygli á
velferð þeirra sjálfra og ann-
arra. Þó að þessir menn hafi
einhverntíma verið úrvalsbll-
stjórar og hinir föerustu I
starfi er ekki nema eðlilegt
að þeim sé farið að hnigna
áttræðum svo sem öðrum
dauðlegum mönnum. Það er
vitað mál að sjón, heyrn og við
brögðum hrakar með aldrinuni
og engin skömm að því — hvar
í stétt og stöðu sem menri
standa. Hitt er svo einnig vit-
að, að menn fá ekki að gegna
ýmsum ábvrgðarmiklum störf
um í þióðfélaeinu, eftir að þeir
hafa náð tilteknum háum aldri
og er þá oftast miðað við' 65
eða 70 ár. En svo aka menn
leigubílum áttræðir — og virð
ist engum þykia mikið. Hefði
maður þó haldið það ábyrgð-
arhluta — bæði þeirra vegna
og annarra?
□
ÞÓ að það kunni að styggja
hina öldruðu heiðursmenn svo
sem aðra þá, er gegnt hafa
störfum með heiðri og sóma,
en verða undan að láta fyrir
Elli kerlingu — bá hlýtur nið-
urstaðan að verða þessi: Merth
eldri en siötugir eiga alls ekki
að aka bifreiðum — allra sízt
atvjnnutækium í sífelldum
akstri. Það er alveg sama hvað
þeir sjálfir segja um andlcga
og líkamlega heilsu sína, —
meðalmælikvarðinn hlvtur að
ráða hér sem annarsstaðar. Eða
hverjum dytti í hug að'hleypa
áltræðum mönnum í flug-
stjórasæti, eða að stjórnveli
skips? GA,