Alþýðublaðið - 21.07.1968, Page 2

I
ati
, Bitstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Grðndal. Símar: 14900 —
14903. — Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Beykjavik. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Áskriftargjald kr.
120,00. — í lausasölu kr. 7,00 eintakið. — Útgefandi: Nýja útgáfufélagið bf.
immmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^.. i ..
KLOFNINGUR
Það er mú Ijóst, að klofningur-
inn 1 hinmi alþjóðle'gu kommún-
istahreyfingu 'hefuir enn aufkizt
mikið. Kommúnistaflo’kkar Sovét-
ríkjanna, Austur-Þýzkalands, Pól-
fands, Uwgverjialands og Búlgaríu
reyna nú að beita foringja kom-
múnista í Tékkóslóvakíu þving-
unfum til þess að hverfa frá hin-
ruim lýðræðislegu endurbótum,
sem kommúnistaflokkur Tékkó-
slóvakíu hefur beitt sér fyrir. En
kommúnistaflokkarnir í Júgó-
slavíu og Rúmteníu hafa heitið
Tékkum fuilum stuðningi. Á
fundi þeim, sem kommúnista-
flokkarnir héldu í Varsjá, mun
hafa verið um það rætt, hvort
•beita skyldi kommúnista í Tékkó-
.sUóvakíu hesrvaldi vegna þeirra
róttæku breytinga sem þar hafa
átt sér stað. Niðursfaðan mun
hafa orðið sú, að ekki væri rétt
að ganga svo lamgt. Sporin frá
Ungverjalandi 1956 hræða. í stað-
inn ætla Rússar og fylgifiskar
þeirra nú lað ireyna að þvinga
Tékfca til Mýðni. Téfckóslóvakía á
mikið undir viðskiptumivið Sovét-
ríkin komið. Hefur þegar verið
tilkynnt að Rússar muni hækka
verð á landbúnaðarvörum, sem
þeir seija tll Tékkóslóvakíu. Get-
ur þetta komið sér mjög illa fyrir
Tékka.
Um m'argra ára sk'eið hefur
stjórnarfarið í Júgóslavíu verið
iýðræðislegra en í hinum kom-
múnistaríkjiunum í Austur-
Evirópu. Það kemur því engum
á óvart þótt Tító heiti nú Tékkum
fullum stuðningi, er þeir hyggj-
ast feta svipaðar brautir og Júgó-
sl'avar og jafnvel ganga lengra á
braut til lýðræðis-þróumar. Rú-
menar hafa eimnig ték'ið sér stöðu
með Téfckum og Júgóslövum. Þá
er einnig vitað, 'að nokkur hreyf-
ing hefur verið í Pólandi fyrir
lýðræðislegri stjómarháttum. Þó
ivar það svo í þetta skiptið, að
Pólverjar höfðu samstöðu með
Rússum og hinum fylgispöku
kommúniistiafldkkum í aðgerðum
'gegn Tékkum.
í yfirllýsingu Viarsjárfundarins
var lögð á það áherzla, að
ekki megi 1-eyfa aðra flokka
en kommúnistaflokka í kom-
múniistaríkjunum. Þá er einnig
brýnt fyrir Tékkum, að þeir
detji ritskoðun á öll fjötmiðl-
unartæki. Og rætt er um
það, að engin öfl and'stæð
sósMiismanum megi þróast í
Tékkósló Vakíu. Kommúnistar
huafa stundum haldið því fram, að
þeir berðust ekki fyrir einræði.
Þeir hafa jafnvél bent á það, að í
ýmsium laf komlmúnistaríkjunum
væru fleiri stjórnmálaflokkar
feyfðir en kommúnistaflokkar.
Þeir haf a að vísu ailgerléga verið
á snærum kommúnista, en það
hefur þótt líta betur út að f'lokk-
arnir væru fleiri að nafninu
til. En nú íléyfa fcommúnistar ekki
nöina flokka aðra en flokka kom-
múnista. Einræðið Skal blíva.
Það er boðskapur Varsjárfundar-
ins.
Hvað segja imálsviarar Moskvu-
kommúnismans á íslandi um að-
farir konimúnista í Sovétríkjun-
um og í þeim ríkjum Austur-
Evrópu, isem fylgja þeim fast að
málum? Leggja ísllenzkir kom-
múnistar blessun isína yf iir það, að
Tékkar séu beittir þvinigunum af
kommúnistum í Sovétríkjunum,
Austur-ÞýZkalandi og fleiri kom-
múnistaríkjum? Leggja íslenzkir
kommúnistar blessun sína yfir
ritskoðun ag algert einræði? Er
það þetta fyrirkomúlíag sem ís-
llénzkir kommúnistar vilja inn-
leiða á íslandi? Fróðlegt væri að
heyna svar Þjóðviljans.
júlí 1968 —
Á að vera báru-
lárnspak eöa forf-
þekja á Árbæ?
„ATHYGLISVERT er viðtal
það, sem birt er á forsíðu VÍ3
is á föstudaginn, við Lárus
Sigurbjörnssön, safnvörð og
rithöfund, lum nýafstaðnar
breytin.gar bæjarhúsanna að
Árbæ við Reykjavík. Og leitt
til að vitá, að smekkleysið
skuli svo tröllríða reykvíska
ráðamenn, þrált fyrir almenina
brýningu uim ‘aukið hreinlæti
og efldan smekk að undan-
förnu. En sjaldan er ein bára
stök, eins og þar stendur. .
Lárius deilir harðlega, á þá
ráðstöfun að setja nýtt báru
j áirnsþak á hin gömlu bæjar
hús, sem sé í argasta ósam-
ræmi bæði við bæinn sjálfan
og þá tíma, sem hann á að
túlka og þann þátt í bygg-
ingarsögu þjóðarinnar. Auð-
vitað á að hafa á bæn-
um torfþak. Geir bor.g&r-
stjóri og þeir hinir hljóta að
vita það, að íslenzku bæirnir
voru alveg til loka nítjándu
'aildar nær 'eingöngu með torf-
þökurn. Eru þessir menn raun
verulega svona illa að sér í
byggingarsögu landsins eða
ææður fordildin ein gerðum
þeirra og ákvörðunum?
Nei, hér þarf að bylta „breyt
ing,unium“ og :það þarf al-
menningsálitið að ýta undir.
Við getum ekki verið þekkt-
ir fyrir að bjóða útlendingum.
sem öðrum ranga og villiandi
— (falsaða liggur mér við að
segja) — mynd af gömlum ís-
lenzkum sveitabæ á sýningar
svæði sem ætlað er alrnenn-
ingi til fróðleiks og skemmt-
unar. Sýnið nú af ykkur rögg,
Reykvískir ráðamenn, vísir
misvísir, og látið ekki afkára-
skapnum óhróflað!
Ég tek undir með Lárusi og
segi:
„Svoma ier bærinmj ómynd,
algjör ómynd!“
Með þökk fyrir birtinguina.
Borgari“.
■
ALÞÝÐUBLAÐIÐ