Alþýðublaðið - 18.08.1968, Blaðsíða 7
í ' I ll«31lil - 'A.
•~ir ^rfrr-ff rtTmrr.‘mpirrr •«»
i i-c tifiHf ttiiu rmtrsi« * nti <;
Gestur Guöfinnssoh:
SKÓGRÆKT ríkisins hefur unn-
ið merkiiegt starf við friðun og
varðveizlu íslenzkra skóga og
skógarleifa 'á ýmsum stöðum á
landinu. Einn þessara staða er
Þórsmörk. Skógræktin tók hana
í sína vörzlu fyrir nokkrum ára-
tugum, girti og friðaði landið.
Áður hafði uppblástur og jarð-
vegseyðing herjað afréttinn og
ágangur búfjár verið meiri en
góðu hófi gengdi og hallaði stöð-
ugt á ógæfuhliðina. Afréttareig-
endur sýndu lofsverðan áhuga
og skilning á málinu, sem seint
verður fullþakkað.
Síðan Þórsmörk var girt og
friðuð hefur skógunum fleygt
fram og annar gróður vaxið
verulega, en nýgræðingurinn á
þó ennþá erfitt uppdráttar á
stórum svæðum í Þórsmörk, að
maður tali nú ekki um utan
skógræktargirðingarinnar vest-
an Valahnúks og á nágrannaaf-
réttunum, einkum Almenningum
þar sem jarðvegseyðingin er
gífúrleg.
Þórsmörk er eins og allir vita
mikil náttúruparadís og þarf
ekki að lýsa því fyrir landsmönn
um, þangað liggur stöðugur ferða
mannastraumur allt sumarið, og
ber vitni þeirri ástsæld, sem
fólk hefur lagt við staðinn, og
að verðskulduðu. Það var þess
vegna mikið happaverk, þegar
Ferðafélag íslands reisti stórt og
myndarlegt sæluhús í Langadal
í Þórsmörk fyrir um það bil
hálfum öðrum áratug með góðu
samþykki Skógrasjktar ríkisins.
Þar hefur síðan verið opið hús
bæði innlendum og útlendum
ferðamönnum til gistingar og
dvalar, sem hlíta settum regl-
um um umgengni á staðnum og
annað sem að dvölinni lýtur. Til
þess að fylgja sem bezt eftir,
að öllum fyrirmælum sé fýlgt,
hefur Ferðafélagið haft umsjón-
armann í Langadal á hverju
sumri, og hefur ölí umgengni
þar verið til mikillar fyrirmynd-
ar, svo að leitun mun að öðru
eins á jafn fjölsóttum ferða-
mannastað.
En því miður er saga Þórsmerk
ur síðustu árin ekki öll sögð
með þessum viðurkenningarorð-
um og það er einmitt tilefni þess
arar greinar.
í Húsadal í Þórsmörk hefur
í æ ríkara mæli safnazt mikill
fjöldi ferðafólks undanfarin
sumur, einkum um helgar og þó
aldrei meira en um verzlunar-
mannahelgina, en Þá hafa þús-
undir manna leitað þangað, eins
og oft hefur verið gert að um-
ræðuefni í blöðum. í Húsadal
hefur umgengni öll verið nokk-
uð á aðra lund en í Langadal,
enda að jafnaði eftirlitslaust
með öllu. Ég hef átt þess kost
að kynnast umgengninni í Húsa-
< . ,"ö-
Skagafjarðsskáli í Þórsmörk. — Ljósm.: Grétar Eiríksson.
dal, komið þar nokkuð oft um
helgar, verið þar um verzlunar-
mannahelgi og séð meðferðina
á staðnum með eigin augum. Þar
fer þess vegna ekkert á milli
mála. Og í einu orði sagt er
umgengnin hneyksli. Núna kom
ég þar eftir að öll ósköpin voru
um garð gengin og „hreinsun"
hafði farið fram, samt leyndu
sér ekki verksummerkin. Fiötin
undir Húsadalsklifi, sem stund-
um hefur verið kölluð Húsaflöt,
en nú er farið að kalla Brenni-
vínsflöt, er hvít og gróðurlaus
að kalla með alveg dauðum blett-
um hér og þar eftir traðk og
áníðslu þúsundanna, sem þarna
hafa hnappazt saman á takmörk-
uðu og viðkvæmu gróðursvæði.
Bréfsnuddur og alls konar um-
búðadót liggur eins og hráviði
út um allt og glerbrotin á flöt-
inni géfa tilefni til að ætla að
þarna hafi fyrir skemmstu geis-
að eitt afdrifaríkasta flöskustríð
veraldarsögunnar. Er augsýni-
legt, að þarna hefur ekki verið
nein venjuleg samkunda algáðra-
eða andlega fullveðja manna. Á
Húsaflötinni og víðar í fallegum
skógarrjóðrum í dalnum eru dauð
sviðnar skellur eftir brennur. og
bálkesti og svartar öskuhrúgur
með ívafi af hálfbrunnum fausk-
um, dósarusli, fatadruslum og
öðru slíku skarti. Bílum hefur
verið ekið inn á friðunarsvæðið
og sumsstaðar stungið úr rofa-
börðum til að auðvelda þeim
leiðina. Ég lýsi ekki óþrifnað-
inum og eyðileggingunn frekar,
þótt af nógu sé að taka. Um-
gengnin og viðskilnaðurinn er
fyrir neðan allar hellur og þeir,
sem tekið hafa að sér að hreinsa
staðinn eftir Húsadalsgleðina,
r
„Það jafnast
ekkert
á við
I ADMff
.í'
hafa unnið verk sitt skammar-
lega, var þó aðgangur að staðn-
um seldur fullu verði.
Það er leiðinlegt fyrir jafn
ágætan félagsskap og Hjálpar-
sveit skáta að bera ábyrgð á
slíku samkomuhaldi, enda liafa
margir orðið fyrir vonbrigðum,
sem í einlægni trúðu að úr rætt-
ist við tilkomu Hjálparsveitar-
innar í Húsadal.
Annað, sem illa hefur farið
með Þórsmörk upp á síðkastið,
er ágangur sauðfjár innan skóg-
ræktargirðingarinnar. Kunnugir
fullyrða, að fé innan girðingar-
innar skipti hundruðum. Þetta
kemur kannski ekki að sök, hvað
birkið snertir, en rollurnar raða
sér eins og á jötu við víði-
runnana, og nýgræðingurinn,
sem er að berjast fyrir tilveru
sinni í skriðunum og á upp-
blásturssvæðunum, er bókstaf-
lega í hers höndum. Þangað leit-
ar sauðkindin.
Ég er sammála skógræktar-
Framhald á 13. síðu.
BICHLY REWARDING
UNCOMMONLY SMOOTH
Reynið LARK, hinar vinsælu fiiter sígarettur
18. ágúsV 1968 - ‘ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7"