Alþýðublaðið - 01.11.1968, Síða 4

4 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 1- nóvember 1968
Ályktanir byggingamanna
Ályktun um kjaramál.
3ja þing Sambands bygginga
manna vekur abhygli á Iþeirri
staðreynd, að verði ekkert að
gert, blasir við stóraukið at-
vinnuleysi og mjög minnkandi
tekjur öltum launþegum til
Ihanda.
Vegna minnkandi atvinnu,
Ihafa tekjur launafólks lækkað
og tekjumöguleikar skólafólks,
húsmæðra og annarra þeirra, er
Ihöltum fæti standa gagnvart
vinnumarkaði, stórminnkað.
Þinginu er ljós sú staðreynd,
að afli hefur talsvert minnkað
og markaðsverð tækkað á síð
astliðnum tveimur árum, en
jþingið bendir jafnframt á, að
s.l. 3 ár hefur grunnkaup bygg
ingariðnaðarmanna verdð ó-
breytt og að verðlagsuppbót er
aðeins greidd á hluta á laun
þeirra.
Þingið vekur sérstaka athygli
á þvi, að á mestu veltuárum þjóö
arinnar, þegar bæði sjávarafli
var mestur, sem hann hefur orð
ið og markaðisverð hið hæsta,
;sem um getur, þá verður mikitl
samdráttur á innlendum iðnaði
og iðnfyrirtæki hætta störfum
hvert af öðru, togarar voru seld
> ir úr landi fyrir verð eins full
ifiermis af afla; fjölmörg fyrir-
tæki eru rekin með hálfum af-
köstuin og minna en það, og at
vinnuteysi, í meira eða minna
mæli, er víða um land.
Á sama tíma stóreykst inn-
flutningur á lallskyns iðnaðar
varningi, sem framleiddur var
innaniands áður. Straumur
vinnuaflsins er úr framleiöslu
greinunum yfir í Iþjónustugrein
ar.
Þingið bendir alveg sérstak
lega á þá alvarlegu þversögn ís-
lenzks atvinnulífs, að undantek
ingarlítið ,er tim taprekstur að
ræða hjá undirstöðuatvinnu-
vegum þjóðarinnar en gróðinn
fæst af ýmiss konar þjónustu
starfsemi, þó augljóst sé, að hið
fyrrnefnda er algjör undirstaða
alts efnahagslífs þjóðarinnar.
Þessari stefnu í efniahags- og at
vinnumálum, mótmælir þingið
og því að hún sé réttlætt með
iskírskotun til utanaðkomandi
lerfiðleika og telur að yerka-
týðshreyfingin ihafi of lengi sýnt
afturför og öfugþróun íslenzkra
atvinnuvega langlundargeð.
3ja þing Sambands bygginga
mnnna telur það brýnasta verk
efni verkalýðshreyfingarinnar
>að faefja nú þegar öflugt starf
og baráttu gegn þeirri alvar
legu hótun um, að nú verði enn
á ný að rýra kjör hinna vinn
andi stétta.
Með hækkandi skattaálögum
frá ári til árs, sfhækkandi verð-
lagi, nú siðast 20% yfjrfærstu
gj.atdi og hækkun landhúnaðar
afurða er þegar hafin sú boðaða
ikjaraskerðing.
Þipgið álítur, að þeir sem
nutu 'hagnaðar góðu áranna,
iberi aö greiða iskakkaföll vondu
áranna, öðrum fremur og vek
ur um leið á því athygli, að
taurþegar fjarlægjasí stöðugt
það mark að geta lifað menning
ariífi af dagvinnutekjum ieinum
saman.
Þingið feiur öllum umbjóð-
lendum sínum að vera vet á
verði og vinna að því að um
'breyta öfugþróun liðinna ára,
Ihvar sem þeir geta og mega.
Ályktun um Hagstofnun.
Verkalýðshreyfingin þarf að
gjörbreyta sínum starfsháttum
og hefja þegar í stað, að undir
húa stefnuimótun um það með
thverjum hætti hún ætlar að ná
fram yfirlýstum markmiðum sín
um. Slíka istefnumótun þarf að
undirbúa mjög vandlega og
tryggja þátttöku og áhrif hinna
óbreyttu félagsmanna á ihana.
Hreyfingin þarf að gera sér
það vel ljóst, faver eru megin
verkefni faennar á hverjum tíma
og að hverju skal keppt. Hún
verður að tryggja sér æ stærri
þátt í rekstri þjóðarbúsins og
lauka áhrif almennings á stjórn
atvinnumálanna. Það er aug-
tjóst máil, að til þess að atþýðu
samtökin ge,ti náð árangri í
hagsmunabaráttunni, þurfa þau
að hafa á sínum vegum þá stofn
un, sem nauðsynteg er í núttma
þjóðfélagi, til að gefa réttar og
faialdgóðar upptýsingar um á-
stand bjóðarbúsins. Slík stofnun
á einnig að 'hafa 'á takteinum rök
studdar tillögur um það, 'hvar
á að taka á hverjum bíma þær
fjárhæðir, sem verkalýðshreyf-
ingin 'krefst.
SrnTband byggingamanna
bleinir því '-11 31. þings ASÍ., að
það beiti sér fyrir hví, að tek
in verði upp sam.v!.nna milli
BSRB og ASÍ. um að kcrra á
fóf hagstofnun launþega. Jafn
fr»mt þerTu er Iþað skoCan þings
•jns, að þr^ir .aðilar .eigi og
verði að hafa rneð sér víðtækt
samstarf á sem flestum sviðum
tit að ná sameiginlegum mark
miðum sínum.
100 á biðlista
Framhald af 3. síðu.
gengt mjög mjklvægu hlut
verki og verið ómjssandi hlekk
ur í því að koma þeim til starfa
sem eru við þeirra hæfi og síð
an fylgjast með sjúklingum
og styðja hann í samráði við
fjölskyldu hans. Sé sjúklingur
inn ejnstæðingur.þá kemur fé
lagsráðgjafinn raunverulega í
staðinn fyrir fjölskylduna.
Hér á landi er nú að skapast
heil stétt sérkennara fyrir van
gefna. Kennaraskólinn gekkst
í fyrsta sinn í ár fyrir fram
haldsnámskeiði fyrir nýútskrif
aða kennara og mun um 9
manns ljúka þessu námskeiði
nú í vor. Þátttakendur í nám
skeiði þessu fá sérstaka mennt
un og þjálfun í kennslu van
gefinna. Er þetta góð byrjun
og lofar miklu í þessum efn
um.
Við höfum átt í erfiðlejkum
með að fá sjúkraþjálfara til
þess að starfa hér á hælinu.
það fer ekki hjá því að þar sem
er stór hópur bæklaðra barna,
þá er stór hlutj þeirra einnig
líkamlega bæklaður og er þá
algengt að þeir séu spastískir.
Auðvitað þurfa þessi börn að
fá sjúkraþjálfun. Eina leiðin
hjá okkur til að leysa þetta hef
ur verið að flytja sjúklingana
í bæinn á æfingar. Höfum við
fengið æfingar fyrir þá hjá
Fötluðum og lömuðum við
Sjafnargötu og hafa læknar og
starfsfólk þar verið mjög sam
vinnuþýtt. Það er alveg óhjá
kvæmilegt fyrir stofnun á
stærð við þessa að hafa að
gang að ejgin sjúkraþjálfara,
jafnvel þó að það væri aðeins
að hluta úr degi.
— Eru starfsstúlkurnar hér
sérhæfðar í starfi sínu?
— Já, og það tel ég vera
mjög til fyrirmyndar. Fyrir
10 árum byrjuðu yfirlæknir
inn og forstöðumaðurinn hér
með skóla fyrir gæzlusystur
og var fyrirmyndjn sótt til
Danmerkur og annarra skandi
naviskra landa. Er þetta
tveggja ára skóli, þar sem
stúlkurnar læra að hugsa um,
umgangast og hjúkra vangefn
um börnum.
— Hvernig hefur aðsóknin
verið að þessum skóla?
— Mér skilst að síðastliðin
tvö ár hafi ekki verið hægt að
taka vjð öllum umsækjendum.
— Þurfa aðstandendur sjúkl
inga hér að greiða fyrir vist
sjúklinganna?
— Nei, þeir greiða ekki fyr
ir vlstina hér. Sjúklingarnjr
fara strax á framfærslu bæjar
og sveitafélaga að Vs og á fram
------—......... ........ " ■<
Örygglsráð
Framhald af 1. síðu.
rétt. Meðan .ekki væri í lögum
heimild sem iþessii, væri atltaf
hætta á, að fyrirmælin væru
broti,n, þar isem samþykktir
S.Þ. eða stofnana þeirra byndu
©kki teinstaka þegna hins ís-
lenzka ríkis, né ríkisstjórnin
yrði hins vegar að verða við
þeim þjóðrétíarlegu sikyldum,
sem sáttmátinn skapaði aði'ldar-
ríkjunum.
færslu ríkisins að 4/5 hlutum.
— Hvað takið þið mörg börn
hingað á hælið?
— Ég held að það hafi verið
reynt að komast hjá því að
taka vjð sjúkljngum undir 5
ára aldri enda aðstæður erfið
iar til þess að taka við svo ung
um börnum. En eins og gefur
að skþja þá eru sjúklingar hjá
foreldrum sínum þar sem á
standið er það slæmt að æski
legt væri að geta létt undir
með þessu fólki þó ekkj væri
nema í nokkra mánuði á ári.
Með þesu mótj er hægt að
veita sem flestum úrlausn.
— Fer vangefni í aukana?
eða fer tilfellum fækkandi?
— Við skulum vona að hún
fari • ekki í aukana. Mesta
framförin í sambandj vjð fá
vitahátt yfirleitt, síðustu 20
til 30 árin, hefur verið að
koma í veg fyrir hann. Við vit
um að það er hægt að draga
úr tíðninni með þvi að nota
öll þekkjanleg gögn sem hand
bær eru.
—Hvernig er hægt að koma
í veg fyrir fávitahátt?
— Eins og við vitum, þá get-
ur fávitaháttur orsakazt af ein-
hverju sem skeður á meðgöngu
timanum.
Bólusetningarefni gegn rauð-
unxhundum er sennilega skammt
undan, en stór hópur barna
skaðast varanleg.a vegna þess
að móðirin hefur fengið rauða
hunda á meðgöngutímanum.
Þá má nefna gott eftirlit með
mæðrum á' meðgöngutímanum,
svo og góða fæðingarhjálp, en
þetta höfum við fyrir hendi og
á það sinn þátt í að draga úr
tíðni fávitaháttar. Á síðustu 15
til 20 á'rum hafa ýmsir efna-
skiptasjúkdómar verið uppgötv-
aðir, sem vitað er að geta
valdið fávitahætti. Við phenyl-
ketonuriu má t. d. koma í veg
fyrir vangefni barna, ef barnið
er sett á sérstakt fæði í tíma.
Rétt er þó að taka fram, að or-
sakir eru óþekktar í flestum
tilfellum, enn sem komið er.
Þekking manna á þessum
málum hefur aukizt gífurlega
á sl. 15 árum. Það var eins og
menn vöknuðu allt í einu við
vondan draum og færu að ein-
beita sér að þessum málum. —
Það var t. d. ekki fyrr en árið"
1960 að menn gerðu sér grein
fyrir því, að mongólítar hafa
einum litning fleira en heil-
brigðir.
Það má taka fram, að erlend-
is er verið að gera tilraunir til
að koma í veg fyrir mongól-
isma. Eins og við vitum, þá er
mongólismj algengastur hjá
eldri mæðrum. Fóru menn þá
að hugleiða hvernig hægt væri
að komast að því, hvort mæð-
ur, sem komnar væru yfir þrí-
tugt, gengju með mongól. Með
því að rannsaka legvatn frá
mæðrum á fyrstu vikum með-
göngutímans og rækta frumurn-
ar úr því, er hægt að telja litn-
ingana sem frumur fóstursins
hefur, og skera úr því hvort um
mongól er að ræða eða ekki.
Frumur mongóls hafa 47 litn-
inga í stað 46. Ef til vill eigum
við eftir að koma því á hér, að
allar vanfærar konur, sem komn
ar eru yfir þrítugt, fái slíka
rannsókn.
— Hvers vegna er miðað við
þrtíugsaldurinn?
— Tíðni mongólisma hjá
mæðrum undjr þrítugu er 1 af
1000. Milli 30 og 35 áta 1 a£
87Ö, milli 35 og 40 ára 1 af 300
og milli 40 og 45 ára 1 laf 100.
Eftir aldurinn 45 ára er tíðn-
in 1 af 45.
í sambandi við mongólisma
má svo geta þess, að á vegum
erfðafræðinefndar Há'skóla ís-
lands er farið að leita að arfber-
um fyrir svokölluðum arfgeng-
um mongólisma. Hófust þessar
rannsóknir á þessu ári.
— Er algengt að mongólismi
sé arfgengur?
— Nei, í mjög fáum tilfell-
um er um arfgengan mongól-
isma að ræða. Hins vegar er
mikilvægt að finna út í hv.aða
tilfellum svo er. Til þess að for-
eldrar þar sem ekki er um þetta
að ræða geri sér ljóst, að lík-
urnar til þess að þetta komi
fyrir aftur séu ekki meiri en
•hjá hverjum sem er. í þeim til-
fellum þar sem um arfgengan
mongólisma er að ræða, verður
að var.a foreldra við og segja
þeim hver hættan er á því, ekki
einungis þau eigi annan mon-
gól, heldur einnig að þau börn
þeirra, sem heilbrigð eru kunni
að vera arfberar og getj eignazt
mongól.
— Kemur vangefni oftast fram
strax eftir fæðingu, eða kemur
hún síðar fram?
— Oftast er ekki hægt að sjá
vangefni eftir fæðingu. Van-
gefnin kemur oft í ljós á öðru
ári. Langoftast leita foreldr-
arnir ekkj til læknis fyrr en
barnið er orðið sex mánaða, en
mest þó á öðru árinu, því þá’
finna þeir, að krakkinn er eitt-
hvað á eftir; barnið situr ekki
uppi á réttum tíma, gengur
eltki, talar ekki á réttum tíma
o.s.frv. Auðvitað, ef um mikla
vangefni er að ræða, þá' verður
hún oftast greind fyrir sex mán-
aða aldur. í vægustu tilfellum
er ekkj hægt að greina vangefni
hjá börnum fyrr en þau byrja
í skóla. Þess vegna fer tíðni fá-
vitaháttar úr 3% fyrir skóla-
aldur í 6%, þegar krakkarnir
byrja í skóla. — V.G.K.
V/ðræður /eíð-
toga kommúh-
ista í tyrradag
IVIOSKVU 30. 10. (ntb-
reuter): Viðræðum varna-
málaráðherra austur-ev-
rópskra kommúnistaríkja,
þ. á m. frá Rúmeníu, lauk
í Moskvu í dag. Urðu ráð-
herrarnir sammála nm að
treysta bæri Varsjársátt-
málann. Sagt er, að leið-
togi rúmenska kommún-
istaflokksins og forseti
landsins, Nicolae Ceau-
cescu, hafj vottað trúnað
Rúmena við Varsjársamn-
inginn og lofað að standa
við allar þær skuldbinding
ar, sem samningurinn legg
ur þjóðinni á herðar.