Alþýðublaðið - 24.11.1968, Blaðsíða 9

24. nóvember 1968 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 9
iHWWWMWWWWWWWWWWWVWVWWWWVWWWmWWWWWWWWWWWWIWWi
D OG
NSKA
ÞAÐ er alkunna, hve háSir
menn geta orðið ýmsum föstum
venjum í daglegu lífi. Flest fólk
er á þann hátt reglufólk, að það
kann því illa, að hversdagslegt
líf þess gangi úr skorðum. (Flýg-
ur mér þá í hug sagan af karl-
inum, sem kallaður var Einar
„regla” — ekki þó af því, að
hann væri reglumaður í þeirri
merkingu, sem bindindisfólk
leggur L orðið, heldur af hinu,
að hann hafði fyrir fasta reglu
að byrja brennivínsdrykkju á
slaginu klukkan sex á degi liverj-
um. Það brást ekki).
Alþekkt er kapphlaup á heim-
iiunum á morgnana um blöðin
eða blaðið, allir vilj'a verða
fyrstir til að ná í þau. (Sá, sem
þetta ritar er blessunarlega iaus
við slíkt kapphlaup, vegna þess,
að öll dagblöðin, fimm, koma á
heimiiið, og þarf engar ýting-
ar við að hafa til að krækja
sér í blað um leið og þau koma
inn úr gættinni).
Þessar hugleiðingar vakna,
þegar sú fregn berst í blöðum,
að Blaðamannafélag íslands 'eigi
sjötugsafmæli um þessar mund-
ir, og hafa blaðámenn minnzt
þess með greinum í blöðum og í
afmælishófi.
Stofnun Blatlamannafélagsins
var merkur áfangi í sögu ís-
íslenzkrar blaðamennsku. Það
hefur vafalaust gegnt veigamiklu
hlutverki í stétt sinni.
Stofnendur voru aðeins fimm,
en það var sett á laggirnar síð-
ari hluta árs 1898.
Það voru engir smábokkar,
sem settu með sér þennan fé-
lagsskap. Þeir voru: Jón Ólafs-
■son frá „Nýju öldinni,” Björn
Jónsson frá „ísafold,” Þorsteinn
Gísiason frá „íslandinu”, og
Valdimar Ásmundsson frá „Fjall-
konunni” ásamt konu sinni,
Brícti Bjarnhéðinsdóttur.
Merkilegt er að sjá kvenmann
í þessum hóp harðsnúinna karl-
manna, enda er það vísast, að
það hefur hneykslað suma brodd-
borgara, þótt þess sé ekki get-
ið, en frú Bríet mátti heita fyrsta
kvenréttindakonan í þessu landi,
fyrsta „súffragettan,” og lét
mjög til sín taka í þeim málum,
en þess var þó langt að bíða, að
konur fengi atkvæðisrétt, en það
var um langt skeið höfuðbar-
áttumál kvenréttindakvenna, en
það átli lengi erfitt uppdráttar
og flestir andsnúnir þessum fé-
lagsmálum kvenna.
Einn þekktasti íslendinga í
þá daga stóð þó með konunum
í þessari baráttu þeirra. Það var
þjóðskáldið Matthías Jochums-
son, sem sjálfur var blaðamaður
um tíma. Hann var frjálslyndur
maður á mörgum sviðum, — og
munaði minnstu, að honum yroi
hált á frjálslyndi sínu í trúmál-
um.
Matthías orti a.m.k. tvö bar-
áttukvæði í þágu málstaðar
kvenna. Hann segjr meðal ann-
ars í öðru þessu kvæði:
„Bráðum fer að batna tíðin,
brúðir fá sinn rétt að lögum,
fyllri rétt en fylkis dætur
fengu á lands vors beztu dög-
um.”
Og Matthías var sannspár um
batnandi tíma fyrir málstað
kvenna. Fáum árum síðar en
þetta var kveðið, fengu konur
kosningarétt og kjörgengi.
Jón Ólafsson var fyrsti for.
maður hins nýstofnaða félags,
og var það dálítið kyndugt, því
að Jón var skömmóttur mjög í
skrifum sínum og varð ungur
að flýja land einu sinni eða
tvisvar fyrir illyrði um yfirvöld-
in. En- nú sagði hann um stofn-
un félagsins:
„Tilgangur félagsins er að
styðja að heiðvirðileik og ráð-
vendni í blaðamennsku, efla við-
kynning blaðam(anr>)ia :og (sam-
vinnu í þeim málum, þar sem
flokksaðstaða eða sannfærjng
skiptir mönnum ekki í andvígi.
Stofnendur Blaðamannafé-
lagsins voru allir höfuðkempur
til vopna ^inna, og komu mjög
við sögu íslenzkra stjórnmála.
Þá var aðstaða blaðamanna ólík
því, sem nú er. Þá voru blöðin
flest eign ritstjóranna sjálfra og
höfðu þeir litla aðfengna hjáip
við útgáfuna, önnuðust t. d.
sjálfir afgreiðsluna. ..
Nú hefur myndazt hér heil
biaðamannastétt, og blaðamenn
ekki eins bundnir flokkum og
áður var. Lengi vel urðu blaða-
menn að tilheyra þeim flokki,
sem stóð að viðkomandi blaði.
Nú geta blaðamenn flandrað
milli blaða eftir vild, án 'þess
að spurt sé um stjórnmálaskoð-
un.
Stjórnmálaskrifum sinna svo
sérstakir menn, oftast ritstjór-
arnir sjálfir.
En andinn í póiitískum skrif-
um er nú allur annar en fyrr á
árum. Þá rifust menn hressilega
í blöðunum og fóru á hendur
andstæðingum eins og berserk-
ir „berjandisk og bölvandisk”
og bjtandi í skjaldarrendur.
Fóru þá ósjaldan persónulegar
hnútur á milli og meiðyrðamál
voru tíð.
• Nú virðast ritstjórarnir vera
mestu Iognhattar: þeir skamm-
ast því nær aldrei og persónu-
legt nagg og níð, þekkist varla,
. meiðyrðamál eru sára-sjaldgæf.
Þetta held ég að blaðalesend-
um, sitt hvorum megin við alda-
mótin, hefði þótt þunnur þrett-
ándi. Þeir hefðu sjálfsagt sagt
um blaðamennskuna eins og hún
er í dag: „Ekki er gaman að guð-
Framhald á bls. 14.
Enn um
húsaleigu
Rvík 15. 11. ’68.
Bréfakassi.
Mér datt í hug að senda þér
línu þar sem ég hef séð að þú
þorir að láta réttlætið koma
fram. Ég er leigjandi, hef á
leigu 3 herbergi og eldhús í 7
ára gömlu húsi og greiði 3700
krónur á mánuði í húsaleigu,
en sá galli er á gjöf Njarðar,
að vatn kemst alltaf í glerullar-
einangrun undir gluggunum og
verður af því mikil fúkkalykt
þegar glerullin þornar. Þannig
er frágangurinn á þessu húsi.
Kaup mitt fyrir vinnuvikuna
er kr. 2.538 og af því á ég að
greiða húsaleiguna, skattana,
matinn, rafmagn, hita og allt
annað. Við hjónin eigum tvö
börn og það getur hver sem vill
reiknað dæmið til enda, reynt
að lifa af þessu kaupi og láta
ekki ganga á þær krónur, sem
var hægt að nurla sarnan þeg-
ar betur áraði. Hvernig væri
að fá húsaleiguna dregna frá
skattskyldum tekjum þess sem
greiðir húsaleiguna, en bæta
henni ofan á tekjur þess sem
leigir? Ég treysti Alþýðuflokks-
mönnum fil að koma þessu rétt
iæsismáli fram. Liíið heil!
Jón Helgason.
MWWWWWWWWHWWWWWWWWWWWWWWWWWWWMHWWWWWWWWWWWWUWWWW

mm mm
Iffá
DEN KONGELIGE
PORCELAINSFABRIK A/S
JÓLAPLATTINN 7968
ER KOMINN
JÓHANNES NORÐFJÖRÐ H.F.
Laugavegi 5, sími 12090.
SVEITARSTJÓRAST ARF
Staða sveitarstjóra Patrekshrepps er hér með
auglýst laus til umsóknar frá og með 1. janúar
1969. — Umsóknir með upplýsilngum um
menntun og fyrri störf, ásamt kaupkröfum,
sendist undirrituðum, sem veitir nánari upp-
lýsingar. Umsóknarfrestur til 10. desember
n.k.
Patreksfirði, 20. nóvember 1968
Oddvitinn í Patrekshreppi
Ásmundur B. Olsen
RAMMAGERÐIN auglýsir
Rammagerðin vill minna yður á að síðasta
skipsferð, sem nær örugglega til Ameríku
fyrir jól er 1 viikulokin.
Mikið úrval íslenzkra muna.
Allar sendingar fulltryggðar.
Sendum um allan heim.
RAMMAGERÐIN
Hafnarstræti 17 — Hafnarstræti 5.
Gardinia gardínubrautir
eru viðarfylltar plastbrautir.
Þær fást með eða án kappa, einfaldar eða tvö-
faldar. Úrval vlðarlita. Vegg eða loftfestingar.
Gardinia-umboðið, sími 20745,
Skipholti 17, 3 hæð.